На денешен ден
На денешен ден – 18 јуни
1155 година – Папата Адријан IV го круниса германскиот крал Фридрих Први Барбароса за римски-германски император.
1429 година – Француската армија, предводена од neана д’Арк и војводата од Аленкон, ги нападна и порази британските трупи кои се повлекле во близина на Пате по неуспешната опсада на Орлеанс.
1583 година – Во Лондон е издадена првата полиса за животно осигурување во светот.
1769 година – Роден е британскиот политичар Роберт Стјуарт, Висконт Кастли. Како министер за надворешни работи (1812-22), тој, заедно со австрискиот канцелар Метерних, беше клучна личност во коалицијата против францускиот император Наполеон Бонапарта. По падот на Наполеон, тој ја поддржа политиката на Светиот сојуз.
1812 година – Во Велика Британија е објавена објава на војна (Втора светска војна за независност).
1812 година – Роден е рускиот писател Иван Александрович Гончаров, автор на романот „Обломов“ во кој создаде еден од најважните видови во светската литература, како и изразот „Обломовшчина“, синоним за паразитизам и апатија.
1815 година – Во битката кај Ватерло, Белгија, комбинирани британски и пруски трупи под водство на британските и пруските генерали Велингтон и Блухер го поразија Наполеон Бонапарта.
1817 година – Во Лондон е отворен мостот Ватерло над реката Темза.
1868 година – Роден е унгарскиот адмирал Миклош Хорти, Нагибања. Тој беше на чело на конзервативните сили кои ја потиснаа револуцијата во Унгарија по Првата светска војна, а од 1920 до 1944 година управуваше со Унгарија како регент на чело на фашистичкиот режим, извршувајќи терор.
1881 година – Русија, Австрија и Германија потпишаа таен сојуз, Лигата на трите императори, за три години.
1882 година – Роден е бугарскиот револуционер и државник Георги Димитров, еден од основачите и лидер на Комунистичката партија на Бугарија, првиот премиер на земјата по Втората светска војна. Тој беше генерален секретар на Коминтерната од 1935 година до нејзиното укинување во 1943 година.
1884 година – Роден е францускиот политичар Едуар Даладиер. Тој беше премиер три пати помеѓу двете светски војни. Со британскиот премиер Невил Чембрлен го потпиша минхенскиот договор со Адолф Хитлер, со што се отвори патот за нацистичката агресија во Втората светска војна.
1936 година – Умре рускиот писател и основач на социјалистичкиот реализам, Алексеј Максимович Пешков, познат како Максим Горки. По 1917 година, критикувајќи ги постапките на советските власти, тој се расправаше со водачот на Октомвриската револуција, Владимир Први, Ленин и другите водачи на болшевичкото раководство.
1940 година – Германците го окупираат француското пристаниште Шербург во Втората светска војна.
1940 година – Францускиот генерал Шарл де Гол од Лондон испрати позната радио порака до Французите, прогласувајќи се за водач на „Слободна Франција“ и ги повикува Французите да се спротивстават на окупацијата на нацистичка Германија
1942.- Роден е англискиот музичар Пол Макартни, член на „Битлси“, еден од најпопуларните рок-бендови на 20 век.
1953 година – Прогласена е Египетска Република и генерал Мохамед Нагуиб е избран за претседател, предводник на востанието што го собори кралот Фарук во 1952 година.
1968 година – Британскиот дом на лордовите ја отфрли одлуката на лабуристите да воведат санкции против режимот на белото малцинство во Родезија.
1975 година – Принцот Фајсал Мусаид беше јавно погубен во Ријад за атентатот врз саудискиот крал Фејсал во март 1975 година.
1979 година – Лидерот на СССР Леонид Брежњев и американскиот претседател Jimими Картер потпишаа договор во Виена за ограничување на стратешкото нуклеарно оружје – САЛТ 2.
1983 година – Сали Рајд стана првата Американка која леташе во вселената како член на шатл екипажот.
1993 година – Советот за безбедност на ООН одобри распоредување на 7.600 мировници („сини шлемови“) во шест градови во Босна и Херцеговина.
1995 година – Силите на босанските Срби го ослободија последниот од 372 мировници во Босна (УНПРОФОР) кои беа заложници од крајот на мај, по нападот на НАТО со авиони врз српските позиции во близина на Пале.
1996 година – Бенјамин Нетанјаху стана најмладиот премиер во историјата на Израел по изборната победа за десничарската коалиција.
1996 година – Советот за безбедност на ООН ја укина забраната за извоз на тешко оружје во поранешните југословенски републики. Ембаргото за вооружување на поранешна Југославија беше воведено во септември 1991 година.
1997 година – Еден водач на Кмерите Руж, Пол Пот, беше фатен од група негови поранешни следбеници и осуден на доживотен затвор. Се верува дека Пол Пот е одговорен за смртта на повеќе од два милиони цивили во Камбоџа.
2000 година – Еритреја и Етиопија потпишаа договор за прекин на огнот во Алжир со кој се стави крај на двегодишната војна меѓу двете земји.
2000 година – Советот за безбедност на ООН потврди дека Израел ја заврши својата 22-годишна окупација на јужен Либан.
2001 година – Околу 30.000 сириски војници го напуштија Бејрут по 25 години поминати во Либан. Сирија беше повикана во Либан во 1976 година како дел од арапските мировни сили со задача да ја задушат граѓанската војна во земјата.
2002 година – Премиерот на Словенија Јанез Дрновшек ја посети СР Југославија. Ова е прва посета на висок функционер на таа земја по распадот на поранешна Југославија, пред повеќе од десет години.
2002 година – Палестински бомбаш самоубиец уби 19 и повреди над 50 лица во преполн автобус во Ерусалим, Израел.
2004 година – Европскиот совет донесе одлука во Брисел да и се додели на Хрватска официјален статус на кандидат за ЕУ.
2010 година – почина португалскиот писател и нобеловец Хозе Сарамаго, автор на романите „Евангелието на Исус Христос“, „Слепило“, „Седум сонца и седум месечини“ и „Годината на смртта на Ричард Реис“.
2010 година – почина архитектот Богдан Богдановиќ, професор на Архитектонскиот факултет во Белград, автор на голем број споменици посветени на жртвите од Втората светска војна. Од 1982 до 1986 година, Богдановиќ беше градоначалник на Белград. На почетокот на 90-тите години, тој беше протеран од студиото и алтернативното училиште во Мали Поповиќ, заради неговата вмешаност во борбата против Милошевиќ. Тој го напушти Белград во 1993 година и оттогаш живее во Виена.
2012 година – Кандидатот на исламистичкото муслиманско братство Мохамед Морси победи на претседателските избори во Египет. Сепак, неколку часа пред да биде прогласена победата на Морси, воената влада го распушти парламентот и воведе привремен устав кој им обезбедува скоро апсолутна моќ во земјата.
2017 година – Шумски пожари во централна Португалија убија 61 лице, делумно во автомобили заробени од оган на патот.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
На денешен ден
Светот на денешен ден (28 октомври)
1492 – Кристофер Колумбо ја открил Куба за време на своето прво патување преку Атлантскиот океан и ја прогласил за посед на Шпанија.
1628 – Кралските трупи, предводени од кардиналот Ришелје, го зазеле хугенотското (протестантско) упориште Ла Рошел по неколкумесечна опсада.
1636 – Во Кембриџ, Масачусетс, бил основан Харвард колеџ – најстарата високообразовна институција во Соединетите Американски Држави.
1704 – Починал англискиот филозоф Џон Лок, еден од основоположниците на емпиризмот и либералната филозофија. Неговите дела, меѓу кои „Преглед на човечкиот разум“, „Писма за толеранцијата“ и „Два трактати за владата“, извршиле силно влијание врз понатамошниот развој на европската мисла.
1746 – Катастрофален земјотрес во Перу ги уништил градовите Лима и Каљао, при што загинале најмалку 18.000 лица.
1836 – Била прогласена федерацијата меѓу Перу и Боливија.
1884 – Роден е Милоје Милојевиќ, српски композитор, музиколог, педагог и критичар, професор на Музичката академија во Белград и еден од основачите на српската музикологија. Тој го основал белградскиот оркестар „Collegium musicum“ и е автор на дела како „Четири дела за пијано“, „Мелодии и ритми од Балканот“ и „Пред величеството на природата“.
1886 – Американскиот претседател Гровер Кливленд ја открил Статуата на слободата во њујоршкото пристаниште. Статуата е подарок од Франција, дело на скулпторот Фредерик Огист Бартолди.
1891 – Силен земјотрес на јапонскиот остров Хоншу (Нипон) усмртил околу 10.000 лица и оставил повеќе од 300.000 луѓе без домови.
1914 – Роден е американскиот микробиолог Џонас Едвард Салк, кој во 1953 година ја развил првата ефикасна вакцина против детска парализа.
1918 – По распадот на Австро-Унгарија, Националниот комитет ја презел власта во Прага. Република Чехословачка официјално била прогласена во ноември 1918 година со Томас Гариг Масарик како прв претседател.
1919 – Во САД стапила во сила забрана за продажба на пијалаци со повеќе од половина процент алкохол.
1922 – Околу 40.000 фашисти, т.н. „црнокошулаши“, предводени од Бенито Мусолини, тргнале од Неапол во „Маршот кон Рим“. Два дена подоцна, кралот Виторио Емануеле III му го доверил мандатот на Мусолини да формира влада, со што започнал фашистичкиот режим што траел до 1943 година.
1923 – Починал Стојан Протиќ, српски политичар и публицист, еден од основачите на Радикалната партија и прв премиер на Кралството на Срби, Хрвати и Словенци. Бил уредник на весниците „Самоуправа“ и „Оџек“.
1932 – Роден е Спирос Кипријану, кипарски државник и прв министер за надворешни работи по стекнувањето на независноста на Кипар во 1960 година. Во 1977 година станал претседател на државата по смртта на архиепископот Макариос III.
1940 – Италијанските трупи ја нападнале Грција од Албанија, откако Атина го одбила ултиматумот со кој Италија барала воени бази на грчка територија. Со помош на Германија, Грција била окупирана во април 1941 година.
1962 – Официјално завршила Кубанската ракетна криза: советскиот лидер Никита Хрушчов наредил повлекување на ракетите од Куба, а американскиот претседател Џон Ф. Кенеди ја укинал поморската блокада.
1974 – Арапските лидери, меѓу кои и јорданскиот крал Хусеин, усвоиле декларација со која се повикува на создавање независна палестинска држава.
1982 – Социјалистичката работничка партија на Шпанија, предводена од Фелипе Гонзалес, извојувала убедлива победа на општите избори.
1995 – Во пожар во метрото во главниот град на Азербејџан, Баку, загинале 289 лица, а 270 биле повредени.
2000 – Во Косово се одржале локални избори под покровителство на ОН. Демократската лига на Косово, предводена од Ибрахим Ругова, извојувала убедлива победа. Србите ги бојкотирале изборите, а југословенските власти не ги признале резултатите.
2001 – Американскиот претседател Џорџ В. Буш формирал Група за следење на странски терористи, предводена од државниот обвинител Џон Ешкрофт, со задача да идентификува и депортира странски државјани кои нелегално престојуваат во САД.
2002 – Високиот американски дипломат Лоренс Фоли бил убиен во Аман, Јордан. Тој ја раководел канцеларијата на УСАИД во американската амбасада и бил првиот западен дипломат убиен во таа земја.
2005 – Починал големиот актер Љуба Тадиќ, член на Белградскиот драмски театар, Народниот театар, Ателје 212 и Југословенскиот драмски театар. Настапувал во повеќе од 60 филмови и бројни радио и телевизиски драми.
2008 – На претседателските избори на Малдивите, Маумун Абдула Гајум ја изгубил власта по 30 години. Опозицискиот кандидат Мохамед Нашид, кој повеќепати бил затворан за време на неговото владеење, ја однел победата.
2011 – Починал писателот и филозоф Радомир Константиновиќ, автор на влијателниот есеј „Филозофија на Паланка“.
2013 – Починале Тадеуш Мазовиецки, првиот некомунистички премиер во Источна Европа по Втората светска војна и активист на движењето „Солидарност“, и Александар Тијаниќ, новинар и директор на Радио-телевизија Србија.
2018 – Жаир Болсонаро победил на претседателските избори во Бразил и станал 38-ми претседател на земјата.
2020 – Србија добила нова влада со 21 министерство и двајца министри без ресор, предводена од премиерката Ана Брнабиќ во нејзиниот втор мандат.
2022 – Европскиот парламент и земјите-членки на Европската Унија се договориле да ја забранат продажбата на нови возила со мотори на фосилни горива од 2035 година, во рамки на климатскиот пакет „Подготвени за 55“.
Истата година, Елон Маск ја купил социјалната мрежа „Твитер“ за 44 милијарди долари.
2023 – Починал актерот Метју Пери, познат по улогата на Чендлер Бинг во серијата „Пријатели“. Причината за смртта била предозирање со кетамин; пет лица се обвинети во врска со неговата смрт, меѓу кои и неговиот асистент и неколку лекари.
-
Кичево5 часаФрлено шише со запалива течност во кичевски двор, ОВР Кичево презема мерки за пронаоѓање на сторителот
-
Хороскоп2 денаХороскоп за петок (7 ноември)
-
Хороскоп19 часаХороскоп за сабота (8 ноември)
-
Култура1 денУтре е „Митровден“, се вели дека од денот започнува зимата. Честита домашна слава и именден до сите домаќини!
-
Македонија1 денСВР Охрид: Зачестија лажни телефонски јавувања за изнуда на пари за наводно случени сообраќајни незгоди, апел до граѓаните да не наседнуваат на такви телефонски повици
-
Временска прогноза1 денОд денес до вторник нашиот регион ќе биде застапен со повремени локални врнежи
-
Македонија1 денЛишени од слобода пет лица поради сторени кривични дела за поткуп
-
Македонија1 денОд 15-ти ноември започнува законската одредба за поседување зимска опрема и зимски пневматици
