Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 18 јуни

Објавено пред

на

1155 година – Папата Адријан IV го круниса германскиот крал Фридрих Први Барбароса за римски-германски император.

1429 година – Француската армија, предводена од neана д’Арк и војводата од Аленкон, ги нападна и порази британските трупи кои се повлекле во близина на Пате по неуспешната опсада на Орлеанс.

1583 година – Во Лондон е издадена првата полиса за животно осигурување во светот.

1769 година – Роден е британскиот политичар Роберт Стјуарт, Висконт Кастли. Како министер за надворешни работи (1812-22), тој, заедно со австрискиот канцелар Метерних, беше клучна личност во коалицијата против францускиот император Наполеон Бонапарта. По падот на Наполеон, тој ја поддржа политиката на Светиот сојуз.

1812 година – Во Велика Британија е објавена објава на војна (Втора светска војна за независност).

1812 година – Роден е рускиот писател Иван Александрович Гончаров, автор на романот „Обломов“ во кој создаде еден од најважните видови во светската литература, како и изразот „Обломовшчина“, синоним за паразитизам и апатија.

1815 година – Во битката кај Ватерло, Белгија, комбинирани британски и пруски трупи под водство на британските и пруските генерали Велингтон и Блухер го поразија Наполеон Бонапарта.

1817 година – Во Лондон е отворен мостот Ватерло над реката Темза.

1868 година – Роден е унгарскиот адмирал Миклош Хорти, Нагибања. Тој беше на чело на конзервативните сили кои ја потиснаа револуцијата во Унгарија по Првата светска војна, а од 1920 до 1944 година управуваше со Унгарија како регент на чело на фашистичкиот режим, извршувајќи терор.

1881 година – Русија, Австрија и Германија потпишаа таен сојуз, Лигата на трите императори, за три години.

1882 година – Роден е бугарскиот револуционер и државник Георги Димитров, еден од основачите и лидер на Комунистичката партија на Бугарија, првиот премиер на земјата по Втората светска војна. Тој беше генерален секретар на Коминтерната од 1935 година до нејзиното укинување во 1943 година.

1884 година – Роден е францускиот политичар Едуар Даладиер. Тој беше премиер три пати помеѓу двете светски војни. Со британскиот премиер Невил Чембрлен го потпиша минхенскиот договор со Адолф Хитлер, со што се отвори патот за нацистичката агресија во Втората светска војна.

1936 година – Умре рускиот писател и основач на социјалистичкиот реализам, Алексеј Максимович Пешков, познат како Максим Горки. По 1917 година, критикувајќи ги постапките на советските власти, тој се расправаше со водачот на Октомвриската револуција, Владимир Први, Ленин и другите водачи на болшевичкото раководство.

1940 година – Германците го окупираат француското пристаниште Шербург во Втората светска војна.

1940 година – Францускиот генерал Шарл де Гол од Лондон испрати позната радио порака до Французите, прогласувајќи се за водач на „Слободна Франција“ и ги повикува Французите да се спротивстават на окупацијата на нацистичка Германија

1942.- Роден е англискиот музичар Пол Макартни, член на „Битлси“, еден од најпопуларните рок-бендови на 20 век.

1953 година – Прогласена е Египетска Република и генерал Мохамед Нагуиб е избран за претседател, предводник на востанието што го собори кралот Фарук во 1952 година.

1968 година – Британскиот дом на лордовите ја отфрли одлуката на лабуристите да воведат санкции против режимот на белото малцинство во Родезија.

1975 година – Принцот Фајсал Мусаид беше јавно погубен во Ријад за атентатот врз саудискиот крал Фејсал во март 1975 година.

1979 година – Лидерот на СССР Леонид Брежњев и американскиот претседател Jimими Картер потпишаа договор во Виена за ограничување на стратешкото нуклеарно оружје – САЛТ 2.

1983 година – Сали Рајд стана првата Американка која леташе во вселената како член на шатл екипажот.

1993 година – Советот за безбедност на ООН одобри распоредување на 7.600 мировници („сини шлемови“) во шест градови во Босна и Херцеговина.

1995 година – Силите на босанските Срби го ослободија последниот од 372 мировници во Босна (УНПРОФОР) кои беа заложници од крајот на мај, по нападот на НАТО со авиони врз српските позиции во близина на Пале.

1996 година – Бенјамин Нетанјаху стана најмладиот премиер во историјата на Израел по изборната победа за десничарската коалиција.

1996 година – Советот за безбедност на ООН ја укина забраната за извоз на тешко оружје во поранешните југословенски републики. Ембаргото за вооружување на поранешна Југославија беше воведено во септември 1991 година.

1997 година – Еден водач на Кмерите Руж, Пол Пот, беше фатен од група негови поранешни следбеници и осуден на доживотен затвор. Се верува дека Пол Пот е одговорен за смртта на повеќе од два милиони цивили во Камбоџа.

2000 година – Еритреја и Етиопија потпишаа договор за прекин на огнот во Алжир со кој се стави крај на двегодишната војна меѓу двете земји.

2000 година – Советот за безбедност на ООН потврди дека Израел ја заврши својата 22-годишна окупација на јужен Либан.

2001 година – Околу 30.000 сириски војници го напуштија Бејрут по 25 години поминати во Либан. Сирија беше повикана во Либан во 1976 година како дел од арапските мировни сили со задача да ја задушат граѓанската војна во земјата.

2002 година – Премиерот на Словенија Јанез Дрновшек ја посети СР Југославија. Ова е прва посета на висок функционер на таа земја по распадот на поранешна Југославија, пред повеќе од десет години.

2002 година – Палестински бомбаш самоубиец уби 19 и повреди над 50 лица во преполн автобус во Ерусалим, Израел.

2004 година – Европскиот совет донесе одлука во Брисел да и се додели на Хрватска официјален статус на кандидат за ЕУ.

2010 година – почина португалскиот писател и нобеловец Хозе Сарамаго, автор на романите „Евангелието на Исус Христос“, „Слепило“, „Седум сонца и седум месечини“ и „Годината на смртта на Ричард Реис“.

2010 година – почина архитектот Богдан Богдановиќ, професор на Архитектонскиот факултет во Белград, автор на голем број споменици посветени на жртвите од Втората светска војна. Од 1982 до 1986 година, Богдановиќ беше градоначалник на Белград. На почетокот на 90-тите години, тој беше протеран од студиото и алтернативното училиште во Мали Поповиќ, заради неговата вмешаност во борбата против Милошевиќ. Тој го напушти Белград во 1993 година и оттогаш живее во Виена.

2012 година – Кандидатот на исламистичкото муслиманско братство Мохамед Морси победи на претседателските избори во Египет. Сепак, неколку часа пред да биде прогласена победата на Морси, воената влада го распушти парламентот и воведе привремен устав кој им обезбедува скоро апсолутна моќ во земјата.

2017 година – Шумски пожари во централна Португалија убија 61 лице, делумно во автомобили заробени од оган на патот.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Jakob Braun

Култура и уметност

  • 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).

  • 1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.

  • 1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.


Политика и конфликти

  • 1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.

  • 1804Наполеон е прогласен за император.

  • 1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.

  • 1996Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.

  • 2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.


Наука и технологија

  • 1974Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.

  • 1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.


Човекови права и меѓународна правда

  • 1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.

  • 2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.

  • 2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.


Родени

  • 1836Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.

  • 1868Николај II, последниот руски цар.

  • 1872Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.

  • 1883Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.

  • 1919Марго Фонтејн, легендарна балерина.

  • 1920Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај

🎨 Култура и уметност

  • 1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.

  • 1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.

  • 2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.


⚕️ Медицина и наука

  • 1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.


⚔️ Политика и воени настани

  • 1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.

  • 1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.

  • 1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.

  • 1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.

  • 1997Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.


📺 Технологија и медиуми

  • 1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.

  • 2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.


⚖️ Човекови права и општествени промени

  • 1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.

  • 2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.

  • 2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

На денешен ден – 13 мај

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1792.- Роден е италијанскиот свештеник Џовани Мастаи Ферети (Џовани, Ферети), од 1846 година папата Пиј IX (Пиј). За време на неговиот понтификат, најдолгиот во историјата на Римокатоличката црква (31 година и 236 дена), црковната држава престана да постои (1870). Најголемиот дел од него станал дел од Кралството Сардинија, додека папската држава била сведена на поранешното Наследство.

1795 – Роден е словачкиот филолог и историчар Павел Јозеф Шафарик (Јозеф), еден од основачите на славистичките студии. Тој бил директор на српската гимназија во Нови Сад од 1819 до 1833 година („Српска читанка“).

1798 – Роден е Константин Данил, еден од најголемите српски сликари на 19 век, претставник на српскиот бидермаер.

1830 година – Основана е Република Еквадор, а Хуан Хозе Флорес е избран за прв претседател.

1840 – Роден е францускиот писател Алфонс Доде, автор на трилогијата за авантурите на Тарантино де Тараскон, ремек-дело на француската хумористична проза. Неговата збирка раскази „Писма од мојата воденица“ му донесе голем успех.

1846 година – Конгресот на САД формално објави војна против Мексико, иако борбите во Калифорнија започнаа неколку дена претходно.

1848 година – Во Сремски Карловци започна заседанието на „Мајското собрание“, на кое делегати од 175 црковни општини од Војводина и Србија го избраа Јосиф Рајачиќ за патријарх, а полковникот Стеван Шупљица за војвода. На 15 мај, Собранието го прогласило Српското Војводство, но австриската и унгарската влада не ја признале српската автономија.

1851 – Роден е српскиот писател и доктор Лаза Лазаревиќ („Првиот пат со татко ми во зори“, „Сè ќе биде позлатено од народот“, „На бунарот“, „Училишната икона“, „На знае све“, „У добри час хајдуци“, „Вертер“).

1862 – Роден е српскиот писател Јанко Веселиновиќ, автор на романот „Хајдук Станко“ со теми од Првото српско востание и раскази и романи („Слики од селскиот живот“, „Селанка“).

1881 – Роден е Димитрије Туцовиќ, водач на социјалистичкото движење во Србија. Тој беше еден од организаторите на првата Балканска социјалдемократска конференција (1910), а на Конгресот на Интернационалата во Копенхаген (1910) решително се спротивстави на империјалистичката политика на официјална Австрија. Објавил околу 600 трудови во домашни и странски весници. Загинал на 20 ноември 1914 година, во Битката кај Колубара („Правно осигурување на работниците“, „Закон за продавници и социјалдемократија“).

1882 – Роден е францускиот сликар Жорж Брак, кој го основа кубистичкото движење заедно со Пабло Пикасо во 1905 година.

1887 – Во Белград е основана Привремената опсерваторија на Големата школа. Со основањето на Републичкиот хидрометеоролошки институт на Србија во 1947 година, опсерваторијата станала негов составен дел.

1888 година – Ропството е укинато во Бразил.

1914 година – Роден е американскиот боксер Џо Луис (Џо). Тој беше светски шампион во тешка категорија од 1937 до 1949 година, кога се пензионираше.

1930.- Умре норвешкиот поларен истражувач и дипломат Фридтјоф Нансен (Фридтјоф), добитник на Нобеловата награда за мир во 1922 година. Како висок комесар на Лигата на народите, тој го надгледуваше репатријацијата на воените заробеници по Првата светска војна.

1931 – Почина српскиот композитор и хормајстор Јосиф Маринковиќ, член на Српската кралска академија. Неговите соло песни и многу хорски композиции придружени со пијано се посебен придонес во српската музика. Тој беше диригент на белградското пејачко друштво „Обилиќ“.

1949 година – Првиот британски млазен авион „Канбера“ го изврши својот прв пробен лет.

1961.- Почина американскиот филмски актер Гари Купер, добитник на Оскар за филмовите „Наредник Јорк“ и „Напладне“.

1968 година – Во Париз започнаа официјални преговори меѓу претставниците на Северен Виетнам и САД за завршување на Виетнамската војна.

1981 година – Папата Јован Павле II беше ранет во обид за атентат на плоштадот „Свети Петар“ во Рим. Атентаторот Мехмед Али Агџа беше уапсен. Тој беше ослободен од затвор по 20 години и предаден на Турција во јуни 2000 година.

1990 година – Во Загреб, на стадионот „Максимир“, за време на фудбалскиот натпревар помеѓу Динамо Загреб и Црвена Ѕвезда од Белград, се случи крвав судир меѓу навивачите на двата клуба.

1994 година – Министрите за надворешни работи на САД, ЕУ и Русија постигнаа договор во Женева за заедничка стратегија за решавање на босанскиот конфликт.

1999 година – Перу и Еквадор потпишаа документ за демаркација, со што заврши шестдеценискиот спор што ги доведе земјите до војна три пати.

1999 – Почина Џин Саразен, еден од само четирите голфери кои освоија четири големи професионални голф купови.

2005 година – Десет милиони долари беа собрани на првата меѓународна донаторска конференција за реставрација и зачувување на културното наследство во Косово, одржана во Париз, во организација на УНЕСКО.

2007 – На изборот за песна на Евровизија во Хелсинки, претставничката на Србија Марија Шерифовиќ победи со песната „Молитва“.

2011 година – Високиот комесаријат на Обединетите нации за бегалци (УНХЦР) објави дека околу 1.200 бегалци кои ја напуштиле Либија во март и април се удавиле во Средоземното Море.

2014 година – 301 рудар загинаа во несреќа во рудникот за јаглен Сома, 120 км североисточно од Измир во западна Турција. Во времето на експлозијата, 787 работници биле под земја.

2015 година – Ватикан официјално ја призна државата Палестина и ги насочи своите дипломатски активности, претходно насочени кон Организацијата за ослободување на Палестина, кон државата Палестина.

2018 година – На парламентарните избори во Ирак, политичкиот сојуз Саерун, предводен од радикалниот шиитски свештеник Моктада Садр, освои мнозинство.

2021 година – Конфликтот меѓу израелската армија и Хамас ескалираше понатаму и покрај напорите за постигнување прекин на огнот. Демонстрации и немири избувнаа во бројни израелски градови со мешано население. Сите летови кон меѓународниот аеродром во близина на Тел Авив беа пренасочени по ракетниот истрел од Појасот Газа.

2024 година – Еврото стана единственото официјално средство за плаќање во готово во Косово.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Lifestyle1 час

Дали рчите во сон? Причина може да биде оваа секојдневна навика

Рчењето е чест проблем кој не само што го нарушува сонот, туку може да биде и знак за длабоки нарушувања...

Lifestyle1 час

Како да го исчистите одводот без сода бикарбона и оцет: Ефикасни и едноставни решенија

Избегнете скапи поправки со домашни методи кои навистина функционираат Затнат одвод е проблем со кој се соочуваат многумина – водата...

Македонија1 час

Во автобус со турски државјани во Охрид починал турист кој бил дел од групата

На 18.05.2025 во 11.30 часот во СВР Охрид е пријавено дека во автобус кој превезувал група туристи од Република Турција...

Македонија2 часа

МВР: Со „БМВ“ возел 111 км/ч на место каде е дозволено 50 км/ч

На 18.05.2025 во 09.57 часот, полициски службеници од Полициската станица безбедност на патниот сообраќај Тетово го лишија од слобода Х.А.(56)...

Скопје3 часа

Универзитетската клиника за урологија стана лиценциран центар за поставување на уринарен сфинктер

Универзитетската клиника за урологија во Скопје, започна со изведување операции за вградување на вештачки уринарен сфинктер, нова процедура, која досега...

Хороскоп15 часа

Хороскоп за понеделник (19 мај)

Овен Пристапете се чекор по чекор денес, бидејќи тоа е како да се движите низ минско поле! Ситуацијата на работа...

Здравје и убавина16 часа

Положбата на спиењето кај луѓето е многу важна за здравјето и метаболизмот

Сигурни сме дека често не размислувате за позата во која спиете, бидејќи после напорниот ден единствено е важно да легнете...

Временска прогноза1 ден

Попоски: Продолжува нестабилно време, со развој на грмотевични облаци

Во текот на новата седмица која ни претстои, односно во периодот од понеделник (19 мај) до недела (25 мај) во...

Македонија1 ден

АД Мепсо ја соопшти причината за падот на електричната енергија во раните утрински часови

АД Мепсо истакна соопштение за прекинот на електрична енергија кој ја парализира буквално скоро цела држава. – Причина за овој...

Македонија1 ден

Граѓани пријавуваат дека од рано утрово се без електрична енергија

Утрово после 5 часот граѓани на социјалните мрежи упатуваа поплаки дека нивниот регион нема електрична енергија. Според исказите, електрична енергија...

НАЈЧИТАНИ