На денешен ден
На денешен ден – 19 јули
1427 година – починал Стефан Лазаревиќ, српски принц (1389-1402), син на принцот Лазар и принцезата Милица, вазал на турскиот султан Бајазит Први, во 1402 година, кога се пензионирал во Цариград, каде ја добил титулата деспот од Византискиот император Јован II Палеолог. По поразот на Бајазит Први кај Ангора од Монголите, тој склучил договор со унгарскиот император Сигизмунд Први, од кого ги примил Маква и Белград во 1403 година, кои ги прогласил за главен град, а во 1421 година ја наследил Зета. Преведувал од грчки јазик, го напишал посланието „Слово на убовта“. Негов подарок е манастирот Манасија.
1545 година – Бродот „Мери Роуз“, гордост на воената флота на англискиот крал Хенри VIII, потона во каналот Солент помеѓу брегот на јужна Англија и островот Вајт. Повеќе од 700 луѓе го загубија животот.
1553 година – Мери Тудор е прогласена за кралица на Англија. Омажејќи се со шпанскиот принц Филип, таа му пришла на Ватикан и ги прогонувала протестантите, поради што била наречена Мери Крвава и Мери католичка. За време на нејзиното владеење, Англија го загуби Кале (1558), нејзиното последно упориште во Франција.
1814 година – Роден е Самуел Колт, правејќи револвер наречен по него.
1834.- Роден е францускиот сликар, графичар и вајар Едгар Дега (Хилер Germермен, Дега), кој важи за еден од најдобрите карикатуристи во ликовната уметност. Виртуозноста на карикатуристот беше најдобро изразена со сликање на телото во движење („Балерина“, „Батер“, „Перална“).
1870 година – Францускиот император Наполеон III и објави војна на Прусија, со сериозни последици за Француската втора империја. Француската армија претрпе тежок пораз во битката кај Седан (2 септември), царот беше заробен и во Париз беше прогласена република.
1877 година – Се одржа првиот тениски турнир Вимблдон. Англискиот тенисер Спенсер Гор победи.
1883 година – Посмртните останки на српскиот поет Бранко Радичевиќ беа погребани на ридот Страшилово над Сремски Карловци, откако беа пренесени од Виена 30 години по неговата смрт.
1893 година – Роден е рускиот писател Владимир Мајаковски, основач на рускиот футуризам и водечки поет за време на Октомвриската револуција и раниот советски период („Песни на револуцијата“, „Облак во панталони“, „Војна и мир“, „Ленин“) )
1900 година – се отвори Париското метро.
1936 година – Умре српскиот геолог и политичар Јован Зујовиќ, основач на геолошката наука во Србија. Тој го направи првиот преглед геолошка карта на Србија и напиша бројни дела во геологијата, палеонтологијата и антропологијата.
1937 година – Во Белград избувнаа судири меѓу полицијата и демонстрантите („крвава литургија“) во знак на протест против ратификувањето на конкордатот помеѓу Ватикан и Кралството Југославија. Конкордатот беше потпишан во јули 1935 година, но не влезе во сила поради противење на јавноста.
1941 година – Британскиот премиер Винстон Черчил започна кампања наречена „V за победа“ во Втората светска војна.
1943 година – Во обид да го ослабнат италијанскиот фашистички режим, сојузниците ги бомбардираат аеродромите и полигоните за воени обуки во близина на Рим со бомби од 700 авиони за време на Втората светска војна.
1947 година – Бирмаскиот премиер Аунг Сан и шест министри беа убиени. Атентатот го извршиле политички противници за време на владина седница.
1956. година – Југословенските, индиските и египетските лидери Јосип Броз Тито, Javaавахарлал и Гамал Абдел Насер ја потпишаа Декларацијата од Бриони за заедничка политика против блокот, означувајќи го почетокот на Движењето на неврзаните.
1965 година – Умре корејскиот државник Сингман Ри, првиот претседател на Јужна Кореја во 1948 година. Тој поднесе оставка во 1960 година под притисок на студентски протести за изборни измами.
1974 година – Шпанскиот диктатор Франциско Франко привремено му ја предаде власта на принцот Хуан Карлос, кој стана крал на Шпанија во 1975 година по смртта на Франко.
1980 година – Отворени се 22-ри Олимписки игри во Москва, бојкотирајќи повеќе од 40 земји поради советската инвазија на Авганистан.
1989 година – Полското национално собрание го избра генералот Војчех за претседател на Полска.
1992 година – Експлозија на автомобил-бомба во Палермо го уби Паоло Борселино, водечки италијански судија против мафијата.
1994 година – Националното собрание на Република Српска го отфрли Планот за територијална демаркација во Босна, понуден од Контакт групата на завојуваните страни на почетокот на овој месец. СР Југославија, за која се очекуваше да влијае на босанските Срби да го прифатат предложениот план, беше казнета со заострување на меѓународните санкции, а војната продолжи во Босна.
1996 година – На барање на меѓународни претставници во повоена Босна, претседателот на Република Српска, Радован Караџиќ, поднесе оставка од сите јавни функции.
1997 година – Ирската републиканска армија прогласи прекин на огнот во својата 28-годишна кампања против британското владеење во Северна Ирска.
2000 година – Русија на светскиот пазар воведе ново противтенковско оружје, монтирано на приколка за мотоцикли во земја.
2002 година – Италија се согласи да го врати античкиот обелиск изнесен од Етиопија од фашистичките трупи пред скоро 65 години, со што заврши еден од најголемите дипломатски конфликти во Рим.
2002 година – Умре Александар Гинзбург, писател и еден од најголемите неистомисленици за време на советската ера. Тој беше уапсен и испратен во работните логори за основање на првото независно списание во Советскиот Сојуз, во кое го критикуваше тогашниот судски систем.
2005 година – Либан ја доби својата прва влада, по повлекувањето на сириските трупи од земјата, по 29 години. Членовите на шиитската група Хезболах, која САД ја сметаат за терористичка организација, за прв пат се приклучија на новиот кабинет.
2006 година – Вкупно 310 лица се убиени во Либан, од кои 23 војници, а околу 650 се ранети, додека во Израел, 25 лица, вклучително и 12 војници, се убиени во нападите од либанска територија од најтешкиот израелско-либански конфликт во последниве 25 години. Причината за војната беше инвазијата на Хезболах во северниот дел на Израел на 12 јули, кога осум војници беа убиени, а двајца беа киднапирани во замена за заробени палестински затвореници.
2007 година – Русија протера четворица британски дипломати како одговор на протерувањето на исто толку руски функционери од Лондон на 16 јули, откако Москва одби да го испорача Андреј Луговој, осомничен за убиството на поранешниот агент на КГБ Александар Литвиненко во Лондон во 2006 година. По бегството во Велика Британија, Литвиненко стана жесток критичар на претседателот Путин.
2010 година – Поранешниот припадник на 10. одред на диверзантите на Армијата на Република Српска (ВРС), Марко Бошкиќ, е осуден на десет години затвор за учество во убиство на стотици мажи од Сребреница во јули 1995 година.
2012 година – Русија и Кина ставија вето на резолуцијата на Советот за безбедност на ООН за Сирија предложена од западните земји со цел да се изврши притисок врз режимот на сирискиот претседател Башар ал-Асад и да се стави крај на 16-месечниот конфликт во таа земја.
2013 година – Првата независна телевизиска станица „1.ТВ“ започна со емитување во Зимбабве, ставајќи крај на 30-годишниот државен монопол на ТВ-радиодифузијата.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
-
Кичево1 денОВР Кичево го пронајде возачот кој предизвика сообраќајна несреќа во Кичево и го напушти местото на настанот
-
Македонија1 ден„ЛУКОИЛ Македонија“ во своите малопродажни објекти го враќа купувањето со „VISA“ дебитните и кредитни картички, од денес во целосна функционалност може да се користат услугите за плаќање
-
Хороскоп2 денаХороскоп за среда (26 ноември)
-
Кичево8 часаОВР Кичево поднесе кривична за лице од скопско, најдена банкарска картичка употребил за купување на производи
-
Хороскоп20 часаХороскоп за четврток (27 ноември)
-
Временска прогноза19 часаПопоски: Врнежите од дожд не престануваат, особено внимание во недела, каде можни се врнежи од снег и на превоите до 1000 нмв.
-
Lifestyle6 часа„Travelers Cycling Macedonia“ – Кичево ја лансира првата андроид мобилна апликација за велосипедизам во Македонија
-
Магазин1 денGoogle Photos добива шест нови AI-функции: Подобрено уредување, пребарување и креативност
