На денешен ден
На денешен ден (19 октомври)

1216.- Починал англискиот крал Џон Лакланд, помладиот син на Хенри II, кој во 1215 година морал да попушти во конфликт со благородништвото и да ја потпише Големата повелба за слободи („Магна карта“).
1745.- Англискиот писател со ирско потекло Џонатан Свифт, еден од најострите сатиричари во европската литература и значајна личност во политичкиот и јавниот живот на Лондон („Патувањата на Гуливер“, „Приказната за бурето“, „Писмата на облеката“ ) починал.
1812 – Војниците на Наполеон почнаа да се повлекуваат од Москва.
1813.- Заврши „Битката на народите“ кај Лајпциг, во која обединетите војски на неколку европски држави, предводени од Русија, Прусија и Австрија, го победија Наполеон и го принудија да се повлече преку Рајна.
1841.- Роден е црногорскиот крал, војсководец и писател Никола Први Петровиќ Његош. За време на неговото владеење (1860-1918), Црна Гора водеше ослободителни војни и се здоби со меѓународно признание и значително проширување на својата територија (Берлински конгрес 1878). Во ноември 1918 година, Големото народно собрание во Подгорица го собори од власт и прогласи припојување на Црна Гора кон Кралството Србија. Починал во Франција во 1921 година. Посмртните останки на кралот Никола и кралицата Милена биле донесени во земјата во октомври 1989 година и погребани во Цетиње. Пишува драми и песни, од кои најпознати се стиховната драма „Балканска карица“ и патриотската песна „Онамо, намо“.
1864.- Роден е францускиот хемичар и индустријалец Огист Лумиер, кој со својот брат Луј ја направи првата филмска камера. Браќата Лимиер го открија процесот на снимање во природни бои и на 28 декември 1895 година во париската таверна „Гран кафе“ ја поставија првата филмска претстава во светот („Возот влегува во станицата“, „Работниците излегуваат од фабриката “).
1872.- Во Нов Јужен Велс, Австралија, пронајдена е „грутката Холтерман“, плоча од шкрилци тешка 235,14 килограми, која содржи 82,11 килограми злато, што е најголемата количина досега пронајдена.
1875.- Умре англискиот физичар Чарлс Витстон, пионер на телеграфијата. Тој измислил метод за одредување на електричен отпор („Витстон мост“) и истражувал електрична енергија, светлина и звук.
1915.- Во Првата светска војна Русија и Италија и објавија војна на Бугарија, која освен што објави неутралност, на 6 октомври ја нападна српската војска и со тоа им се приклучи на Централните сили.
1918.- Во Загреб, за време на Првата светска војна, Националниот совет на Србите, Хрватите и Словенците донесе Декларација за обединување на сите Јужни Словени во една држава.
1932.- Во Белград бил отворен националниот универзитет Коларц, донација на Илија Милосављевиќ Коларц, кој во својот тестамент оставил околу 50.000 дукати за оваа намена. Зградата на Универзитетот Коларч е проектирана од српскиот архитект Петар Бајаловиќ.
1935.- Друштвото на народите воведе санкции против Италија поради инвазијата на Етиопија.
1937.- Умре новозеландскиот физичар со англиско потекло Ернест Радерфорд (Радерфорд), добитник на Нобеловата награда за хемија во 1908 година, еден од основачите на модерната атомска теорија. Тој открил три типа на зрачење кои ги нарекол алфа, бета и гама зраци.
1954.- Склучен е англо-египетски договор за повлекување на британските трупи од зоната на Суецкиот канал во рок од 20 месеци.
1964.- Во несреќата на советскиот авион „Иљушин-18“, кој се урна на Авала, загинаа сите патници, меѓу кои и шестчлената делегација на советската армија предводена од маршалот Сергеј Бирјузов. Делегацијата беше испратена во Белград за да учествува на прославата на 20-годишнината од ослободувањето на Белград.
1984.- Припадниците на полската безбедносна служба („одреди на смртта“) го киднапирале варшавскиот свештеник Јержи Попјелушко и откако го мачеле го фрлиле во вештачко езеро во близина на Влоцлавек. Јавното судење на убијците предводено од функционерот на службата за безбедност Гжегож Пјотровски во 1985 година одигра значајна улога во процесот на распаѓање на комунистичкиот режим во Полска.
1986.- Претседателот на Мозамбик, Самора Машел и 30 негови придружници загинаа во авионска несреќа во близина на границата со Јужна Африка.
1994.- Во експлозија на бомба, која беше активирана од бомбаш самоубиец во градски автобус во Тел Авив, загинаа 22 лица, а повеќе од 40 беа повредени.
1999.- На 97-годишна возраст во Париз почина француската писателка Натали Саро, творец на новиот француски роман („Тропизми“, „Портрет на непознатото“, „Златен плод“.
2000.- Меѓународниот суд за воени злосторства во Руанда го осуди поранешниот премиер на таа земја Жан Камбанда на доживотен затвор за геноцидот извршен во 1994 година, кога беа убиени околу половина милион членови на племињата Тутси и Хуту.
2001.- Најмалку 350 луѓе загинаа кога преполниот брод со ирачки емигранти потона во близина на Јава на пат од Суматра кон Австралија.
2002.- На референдумот во Ирска беше прифатен Договорот од Ница за проширување на Европската унија со 12 нови членки. На претходно одржаниот референдум на 7 мај 2001 година, овој договор беше отфрлен од 54 отсто од гласачите.
2003.- Умре Алија Изетбеговиќ, поранешен претседател на Босна и Херцеговина и долгогодишен лидер на Партијата за демократска акција (СДА).
2005.- Во Багдад започна судењето на соборениот ирачки претседател Садам Хусеин и седуммина негови соработници, за убиство на повеќе од 140 шиити во селото Дуџаил, северно од Багдад.
2007.- Уставното собрание на Црна Гора со двотретинско мнозинство го усвои највисокиот правен акт на државата. Уставот за првпат формално го воведува црногорскиот јазик во официјална употреба во Црна Гора, а во употреба се и српскиот, босанскиот, албанскиот и хрватскиот јазик.
2008.- Умре Сије Џин, ветеран на кинеската кинематографија и познат критичар на ултралевичарската културна револуција. Тој е најпознат по неговата трилогија филмови за жртвите на Културната револуција од 1966-1976 година, кога милиони луѓе, осомничени дека се спротивставуваат на комунистичкиот режим, беа прогонувани.
2016 – Индонезија донесе закон со кој се одобрува хемиска кастрација за педофилите.
2022 – Светската здравствена организација предупредува на зголемени епидемии на болести кои се пренесуваат преку вода кои влијаат на недостигот на вакцини против колера и препорачува привремено да се користи само една доза од вакцината, наместо две како и обично.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за четврток (26 јуни)
-
Кичево2 дена
(ФОТО) Гори ниска шума и дива депонија во атарот на с.Туин кичевско, ТППЕ Кичево уште на терен
-
Хороскоп9 часа
Хороскоп за петок (27 јуни)
-
Lifestyle2 дена
Дали навистина треба да се плашиме од семките од лубеница? Еве што се случува кога ќе ги проголтате
-
Македонија17 часа
Нов случај на измама: Старица дала огромна сума пари на таканаречен лекар кој и кажал лоша вест за ќерката
-
Lifestyle2 дена
Како да го разладите домот без клима: Три едноставни трикови
-
Автомобили2 дена
Како да ја надминете летната жештина од 37 степени во автомобил: Трикови што навистина функционираат
-
На денешен ден1 ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни