На денешен ден
На денешен ден – 26 октомври
899.- Починал англискиот крал Алфред Велики, кој по доаѓањето на тронот во 871 година успешно ја бранел земјата од Данците, го ослободил и повторно го изградил Лондон.
1440 – Жил де Раис, еден од борците на Јованка Орлеанка, бил обесен. Поранешниот маршал на Франција беше обвинет за сатанизам и убиство на 140 деца. Неговото злосторство беше инспирација за приказната „Сина брада“.
1685.- Роден е италијанскиот композитор Џузепе Доменико Скарлати, виртуоз на чембало. Составил повеќе од 550 композиции за чембало, познати сонати во едно движење (соната форма на Скарлати).
1759.- Роден е Жорж Жак Дантон, еден од водачите на Француската револуција, кој на 14 јули 1789 година го предводеше нападот врз затворот Бастилја во Париз. Како противник на револуционерниот терор, тој се судри со Робеспјер, беше обвинет за соработка со непријателите на републиката и беше погубен на гилотина во 1794 година.
1842.- Роден е рускиот сликар Василиј Василиевич Верешчагин, автор на монументални композиции од руско-турската војна (1877-78).
1861.- Во Франкфурт беше прикажана работата на првиот уред за пренос на говор, кој неговиот дизајнер Јохан Филип Реис (Јохан Филип) го нарече телефон. Американецот Александар Греам Бел (Александар, Бел) се смета за пронаоѓач на првиот употреблив телефон (1876).
1863.- Во Женева започна четиридневната меѓународна конференција на 14 земји, на која беше основан Црвениот крст и беа објавени принципите, што послужи како основа за усвојување на Женевската конвенција за заштита на воените жртви во 1864 година.
1896.- Во Адис Абеба беше потпишан договор со кој се воспостави мир меѓу Италија и Абисинија (Етиопија) и се признава независноста на Абисинија.
1905.- За време на Првата руска револуција (1905-07), работниците го основале првото советско (работничко собрание) во Петроград.
1905.- Со договорот во Карлштад, Норвешка се одвоила од Шведска и станала независно кралство со кралот Хакон VII.
1911 – Во Кина, монархијата беше укината и беше прогласена република со Сун Јат Сен (Јат) како привремен претседател.
1916.- Роден е францускиот државник Франсоа Митеран, кој како прв социјалист беше избран за претседател на Франција во мај 1981 година и на таа функција остана 14 години. Во Втората светска војна бил еден од водачите на француското движење на отпорот, а од 1971 година е лидер на Социјалистичката партија на Франција.
1917.- Бразил и објави војна на Германија во Првата светска војна.
1955.- Генералот Нго Дин Дием ја прогласил Република Виетнам во Јужен Виетнам, а себеси за претседател и воспоставил диктаторски режим. Тој беше убиен во воен удар во ноември 1963 година.
1955.- Парламентот на Австрија, еден ден по заминувањето на последните сојузнички окупаторски војници, го прифати Државниот договор со кој се обврза на постојана неутралност на земјата.
1961.- Југословенскиот писател Иво Андриќ ја доби Нобеловата награда за литература и стана првиот југословенски добитник на оваа престижна светска награда.
1972.- Умре рускиот дизајнер на авиони и хеликоптери Игор Иванович Сикорски, кој го конструираше првиот успешен хеликоптер и во 1913 година првиот повеќемоторен авион. Во 1919 година емигрирал во САД, каде што продолжил да работи на изградба на нови типови авиони и хеликоптери.
1972.- Во кампањата на Сојузот на комунистите на Југославија против „анархолибералите“, беа сменети највисоките функционери на Сојузот на комунистите на Србија, Марко Никезиќ и Латинка Перовиќ. Потоа беа сменети функционери во државниот апарат и бизнис менаџери кои се залагаа за либерализација и модернизација на општеството.
1976.- Генералното собрание на ОН едногласно го осуди апартхејдот и ги повика владите на земјите-членки да забранат секаков контакт со Транскеи, кој имаше самопрогласено независност со бело малцинство на чело.
1994.- Израел и Јордан потпишаа договор, со кој по 46 години формално заврши воената состојба меѓу двете соседни земји.
1995.- Во Малта е убиен водачот на палестинската терористичка исламска организација „Исламски џихад“, Фати Шкаќи.
1998.- Претседателите на Перу и Еквадор потпишаа формална декларација со која беше решен граничниот спор меѓу двете јужноамерикански земји што настана на почетокот на 19 век, за кој тие неколкупати војуваа.
1999.- Советот за безбедност на ОН го одобри распоредувањето на меѓународните мировни сили, 11.000 војници и полицајци, во Источен Тимор.
2000.- На состанокот во Букурешт, СР Југославија стана полноправна членка на Пактот за стабилност за Југоисточна Европа.
2001.- Белградскиот суд го осуди Добросав Гавриќ на 20 години затвор за убиството на Жељко Ражнатовиќ Аркан и уште две лица во хотелот „Интерконтинентал“ во Белград на 15 јануари 2001 година.
2007.- Умре американскиот биохемичар Артур Корнберг, добитник на Нобеловата награда за медицина во 1959 година за синтеза на ДНК во епрувета. Корнберг открил хемиски механизам кој покажува како се формира ДНК во клетката.
2010 – 113 луѓе загинаа, а повеќе од 500 се водат како исчезнати по силен земјотрес што предизвика цунами во областа на Индонезија на 78 километри од островот Јужен Пагаи, Архипелагот Ментаваина; Во ерупцијата на вулканот Маунт Мерапи на индонезискиот остров Јава загинаа 13 лица.
2014.- Актуелната претседателка на Бразил, Дилма Русеф, победи во вториот круг од претседателските избори со 51,5 отсто од гласовите.
2014 – Избори за национални совети на националните малцинства одржани во Србија.
2015 – 385 луѓе загинаа во силен земјотрес во авганистанската провинција Бадакшан, која граничи со Пакистан, Таџикистан и Кина.
2022.- Србија доби нова влада со 25 релевантни министерства и три без ресор, на чело со Ана Брнабиќ по трет пат.
На денешен ден
На денешен ден – 6 декември
1421.- Роден е англискиот крал Хенри Шести, последниот монарх од династијата Ланкастер, кој ја наследил круната во 1422 година, кога имал само осум месеци. Бил соборен во династички борби („Војна на двете рози“) и убиен во мај 1471 година во лондонскиот затвор Тауер.
1492 – Кристофер Колумбо (Кристифоро Коломбо) го открил островот Хиспаниола, сега поделен меѓу Хаити и Доминиканската Република.
1507.- Германскиот картограф Мартин Валдсемулер ја објавил првата карта на новиот континент, која ја нарекол Америка по италијанскиот морепловец Америго Веспучи.
1774.- Во Австрија стапи на сила образовниот статут на Јохан фон Фелбигер, првиот државен образовен систем во светот.
1792.- Водачите на жирондинците во Француската револуција одлучија да го изведат кралот Луј XVI (Луј) на суд. Револуционерниот суд потоа го осудил на смрт, а кралот бил погубен на гилотина во 1793 година.
1877.- Американскиот пронаоѓач Томас Едисон го демонстрираше првото звучно снимање, песната „Мери имаше мало јагне“, во Западен Оринџ, Њу Џерси.
1907 Во една од најтешките рударски несреќи во САД, 361 рудар загинаа во рудникот за јаглен Монона во Вирџинија.
1916.- Германските трупи влегле во романскиот главен град Букурешт за време на Првата светска војна.
1917.- Финскиот парламент во Хелсинки ја прогласи независноста на Финска, која ја призна Советска Русија. Финска губи територии уште од времето на рускиот император Александар I, а по Наполеонските војни станала големо руско војводство во 1809 година.
1917.- Во судирот на францускиот брод „Мон Блан“ натоварен со експлозив, вклучително и 5.000 тони тринитротолуен, со белгискиот брод „Имо“ во пристаништето на градот Халифакс во Канада, загинаа повеќе од 1.500 луѓе, околу 8.000 беа. ранети и уништен е голем дел од градот.
1921.- Велика Британија потпиша мировен договор со Ирска, со кој ирската слободна држава е членка на Британскиот Комонвелт.
1938.- Франција и Германија потпишаа договор за неповредливост на меѓусебните граници, кој Германците го поништија во Втората светска војна.
1941.- Во битката за Москва започна контраофанзивата на Црвената армија против Германците, кои пристигнаа на 25 километри од Москва. До крајот на февруари 1942 година, германските трупи беа преместени на 200 километри од Москва.
1961.- Во конгоанската провинција Катанга избувнаа тешки борби меѓу силите на ОН и Катанга.
1970.- Полскиот водач Владислав Гомулка и германскиот канцелар Вили Брант во Варшава потпишаа договор за нормализација на полско-германските односи. По тој повод, канцеларот Брант на колена им оддаде почит на жртвите на германскиот нацизам пред споменикот на загинатите херои од бунтот во Варшавското гето.
1971 – Индија го призна Бангладеш, поранешен Источен Пакистан, а Пакистан возврати со прекин на дипломатските односи со Индија.
1978.- Шпанците на референдум изгласаа нов устав, според кој Шпанија беше дефинирана како уставна монархија со парламентарна демократија.
1989.- Слободан Милошевиќ на седницата на српскиот парламент беше прогласен за претседател на Претседателството на Србија, по референдумот на кој доби 86 отсто од гласовите.
1989.- Во најлошото масовно убиство во канадската историја, вооружен маж уби 14 студентки и рани 13 други на Универзитетот во Монтреал пред да се самоубие.
1992.- Хинду екстремистите уништија џамија во Ајодја во северна Индија, за која се верува дека ја изградиле муслиманските напаѓачи во средниот век на местото на голем хинду храм. Околу 2.000 луѓе загинаа во едномесечните судири меѓу Хиндусите и муслиманите.
1997.- Руски транспортен авион Антонов-124 со два борбени авиони се урна во станбена област во близина на Иркутск. Загинаа 85 лица.
1999.- Трибуналот на ОН за воени злосторства во Руанда го осуди Џорџ Рутаганда (Џорџ), водачот на вооружените групи Хуту, на доживотен затвор за геноцидот извршен во 1994 година во Руанда.
2000.- Центарот за економски истражувања на Институтот за општествени науки во Белград објави анализа според која 60 отсто од населението во Србија припаѓа на категоријата сиромашни, додека богатата елита сочинува пет отсто од населението.
2005.- Умре Чарли Гал, победник на „Трката околу Франција“ во 1958 година и едно од големите имиња во велосипедизмот.
2009 – 112 лица загинаа во пожар од експлозија на ракета со огномет во ноќен клуб во рускиот град Перм.
2014 – Околу половина милион луѓе ги напуштија крајбрежните села и ги евакуираа своите домови на Филипините поради приближувањето на тајфунот. Тоа е една од најголемите мирнодопски евакуации на тој архипелаг.
2015 – За три дена, италијанската крајбрежна стража спаси над 4.600 бегалци во Средоземното Море во близина на либискиот брег.
2016 година – Европската унија формално ја „затвори страницата“ на лошите односи со Куба со укинувањето на актот од 1996 година, кој предвидуваше голем број услови за нормализирање на односите со таа земја, особено во областа на почитувањето на човековите права.
На денешен ден
На денешен ден – 5 декември
1791.- Почина австрискиот композитор Волфганг Амадеус Моцарт (Волфганг, Моцарт), централна фигура на виенската класика и еден од најплодните музичари. Напишал околу 600 дела, меѓу кои опери, симфонии, концерти за пијано, виолина и други инструменти, кантати, миси („Свадбата на Фигаро“, „Волшебната флејта“, „Прашка симфонија“, „Симфонија во г-мол“, Реквием“, „Мала ноќна музика“).
1867.- Роден е полскиот државник маршал Јозеф Клеменс Пилсудски, прв претседател на Полска (1918-22) и иницијатор на војната против Советска Русија (1920-21). Со државен удар во 1926 година воспоставил воена диктатура, а во 1934 година склучил десетгодишен пакт со Хитлер за соработка и ненапаѓање. Тој беше на власт до неговата смрт во 1935 година.
1870.- Почина францускиот писател Александар Дума Отак (Александре Дума Пере), познатиот автор на романи со мотиви од француската историја („Тројцата мускетари“, „Грофот на Монте Христос“, „Кралицата Марго“). основоположник на фељтонскиот роман.
1901.- Роден е американскиот режисер и продуцент Волтер Елиас Дизни, познат како Волт Дизни, креатор на цртани филмови. Неговата кариера, за време на која доби 29 Оскари, започна во 1921 година, а светската слава ја стекна во 1928 година, кога го прикажа првиот филм со Мики Маус.
1917.- Делегациите на Советска Русија и силите на Оската потпишаа примирје во Брест-Литовск, Белорусија. Мировниот договор, со кој Русија беше принудена да се повлече од Финска, Латвија, Естонија, Литванија, Полска и некои области на Турција и да и плати на Германија воена отштета од шест милијарди златни марки, беше потпишан на 3 март 1918 година.
1926.- Почина францускиот сликар Клод Оскар Моне, најважниот претставник и еден од основачите на импресионизмот. Според неговата слика „Импресија, изгрејсонце“, изложена во 1874 година во Париз, името го добила целата сликарска насока.
1933.- Американскиот Конгрес го ратификуваше 21-от амандман на Уставот на САД, кој ја укина забраната, воведена во јануари 1920 година врз основа на 18-от уставен амандман.
1934.- Жените добија право на глас во Турција.
1940.- Умре чешкиот виолинист и композитор Јан Кубелик. Настапувал на концерти ширум светот од осумгодишна возраст и се стекнал со слава како виртуоз на виолина, наследник на Паганини. Компонирал шест виолински концерти, „Американска симфонија“, пократки композиции за виолина.
1945.- За време на тренинг вежби, пет американски бомбардери полетале од воздухопловната база во Флорида и повеќе не се вратиле. Се верува дека „Изгубениот ескадрон“, како што ги нарекувале, исчезнал во „Бермудскиот триаголник“.
1962.- САД и СССР постигнаа договор за соработка во истражувањето на вселената за мирољубиви цели.
1967.- Умре српскиот елинист Милош Ѓуриќ, член на Српската академија на науките и уметностите, претседател на Српската книжевна задруга и уредник на списанието „Жива Антика“. Објавил повеќе од 200 дела за класичната литература и филозофија („Из Хеленски Ризница“, „Историја на хеленската книжевност“).
1977.- Египет ги прекина односите со Сирија, Либија, Алжир, Ирак и Јужен Јемен, арапски земји кои се противеа на мировниот процес меѓу Египет и Израел.
1978.- Во Иран избувна бран протести, поттикнати од исламските верски водачи против шахот Реза Пахлави. Поради штрајковите, производството на нафта е намалено за речиси половина.
1993.- Градоначалникот на Виена беше ранет во неговата куќа во експлозија на писмо-бомба. Тоа беше петто писмо-бомба испратено за три дена до новинари, свештеници и други луѓе кои имале некаква поврзаност со имигрантската група во Австрија.
1995.- Членките на НАТО одобрија распоредување на 60.000 војници во Босна за да се зачува мирот постигнат со Дејтонскиот договор. Најголемата операција на Атлантската алијанса од нејзиното основање во 1949 година беше спроведена под името „Заедничко претпријатие“.
1995.- Армијата на Шри Ланка ја зазеде Јафна, град на истоимениот полуостров, кој пет години беше главно упориште на тамилските бунтовници.
1996.- Американскиот претседател Бил Клинтон ја назначи Медлин Олбрајт за државен секретар, како прва жена на таа позиција во американската историја.
2001.- Легендата на едрење и капитен на тимот на Нов Зеланд кој двапати по ред го освојуваше престижниот Куп на Америка, Питер Блејк, беше убиен од пирати кога налетаа на неговата едрилица во реката Амазон.
2003 – Изборот за Мис на светот за прв пат се одржа во Кина.
2008 – Почина Патријархот Московски и на цела Русија Александар Втори. Митрополитот Кирил е избран за нов патријарх на 27 јануари 2009 година.
2008.- Во Соединетите Американски Држави, официјално беше објавено дека од почетокот на 2008 година, близу два милиони луѓе останале без работа поради рецесијата.
2012.- Почина познатиот Бразилец и едно од најголемите имиња во светската архитектура, Оскар Нимаер, кој пред 50 години го дизајнираше сегашниот изглед на Бразилија, главниот град на Бразил изградена во амазонската џунгла. Добитник е на најпрестижната награда во областа на архитектурата – наградата Прикер.
2013.- Почина поранешниот претседател на Јужноафриканската Република, Нелсон Мандела, легендарен борец против репресијата и политиката на апартхејдот, кој помина 27 години во затвор. Тој ја доби Нобеловата награда за мир во 1993 година. Тој беше првиот црн претседател на Јужна Африка.
2014 – Обвинителството на Меѓународниот кривичен суд во Хаг го повлече обвинението против претседателот на Кенија, Ухуру Кенијата, обвинет за злосторства против човештвото во конфликтите по претседателските избори во 2007 и 2008 година.
2017 – Меѓународниот олимписки комитет (ИОК) ја суспендира Русија од Зимските олимписки игри во Пјонгчанг по докази за системски допинг на Игрите во Сочи во 2014 година. МОК им дозволи на спортистите од таа земја да се натпреваруваат во Јужна Кореја под името „Олимпијци од Русија“, без државното знаме и химна.
На денешен ден
На денешен ден – 19 ноември
1711.- Роден е Михаил Василиевич Ломоносов, руски научник, поет и академик, светски познат енциклопедист. Автор е на првата руска граматика и основач на Московскиот универзитет (1755).
1809.- Во битката кај Окана, 30.000 војници на Наполеон победиле 50.000 Шпанци, по што Франција ја освоила цела Андалузија, освен пристанишниот град Кадиз.
1828.- На 31-годишна возраст од тифус умре австрискиот композитор Франц Петер Шуберт (Франц, Шуберт), еден од првите и најважни претставници на музичкиот романтизам. Неговиот богат опус (998 дела), создаден во краток творечки распон помеѓу 1810 и 1828 година, ги содржи речиси сите музички жанрови, меѓу кои најпознати се соло песните („Убавата мелничарка“, „Зимско патување“).
1885.- Во Српско-бугарската војна, српската војска била тешко поразена во битката кај Сливница.
1888.- Роден е кубанскиот велемајстор Хозе Раул Капабланка и Граупера, светски шампион во шах од 1921 до 1927 година, еден од најдобрите шахисти во светот.
1916.- Српските и руските единици ја ослободија Битола од Бугарите во Првата светска војна.
1942.- Во Втората светска војна, советските трупи извршија моќен контранапад во Сталинград и ја опколија германската Шеста и четврта панцирска армија.
1944.- Претседателството на АВНОЈ на првото заседание во Белград донесе одлука на Јосип Броз Тито да му се додели титулата народен херој, на предлог на Антифашистичкото собрание на народното ослободување на Србија. Вториот Орден народен херој на Јосип Броз му беше доделен во 1972 година, а во 1977 година беше одликуван со третото херојско знаме.
1946.- Во Париз започна првата конференција на УНЕСКО.
1977.- Египетскиот претседател Анвар ел Садат (Анвар) пристигна во мировна мисија во Израел, како прв арапски лидер што ја посети таа земја. Посетата предизвика остри протести кај Палестинците.
1984.- Во Мексико Сити, во експлозија на гас и пожар загинаа 550 луѓе, а 4.200 беа повредени.
1988.- Во Белград, на Ушќе, се одржа најголемата средба во низата вакви собири што тогашниот претседател на Сојузот на комунистите на Србија, Слободан Милошевиќ, ги организираше низ Србија во текот на годината. Во говорот на митингот, за кој се тврдеше дека има милион луѓе, Милошевиќ повика на одбрана на „српските национални интереси“, палејќи го „фитилот“ што ќе ја доведе земјата во состојба на хаос во наредниот период.
1990.- Водачите на НАТО и Варшавскиот пакт потпишаа договор за конвенционалните сили во Европа и за уништување на некои оружја и прогласија крај на „Студената војна“ на двата воени блока.
1994.- Советот за безбедност на ОН едногласно донесе резолуција со која се одобрува употребата на воздушните сили на НАТО на територијата на Краина во Хрватска, во зоните под заштита на ОН.
1995.- Бомбаш самоубиец влетал со камион со експлозив во египетската амбасада во Исламабад. Во експлозијата загинаа 16, а повредени се повеќе од 60 луѓе.
1996.- Со собирот на 35.000 луѓе во Ниш, започнаа протестите поради фалсификување на изборните резултати од вториот круг од локалните избори во Србија, на кои победи коалицијата „Заедно“. Протестите низ Србија, кои траеја три месеци, заедно со притисокот на меѓународната заедница, го принудија претседателот на Србија, Слободан Милошевиќ, да ја признае првата победа на опозицијата по укинувањето на социјалистичкиот режим на територијата на поранешна Југославија. на 11 февруари 1997 г.
1996.- За време на првата, историска средба меѓу папата Јован Павле Втори и кубанскиот претседател Фидел Кастро во Ватикан, поглаварот на Римокатоличката црква ја прифати поканата да ја посети комунистичка Куба.
1998.- Со сведочењето на независниот обвинител Кенет Стар, кој го обвини американскиот претседател Бил Клинтон за лажно сведочење и попречување на правдата, формално започна процесот на смена на шефот на државата, трет во историјата на САД.
2000.- Илјадници Шпанци се собраа околу гробот на генералот Франциско Франко во Вале де лос Каидос по повод 25-годишнината од смртта на диктаторот.
2003.- Националното движење „Отпор“, кое водеше акции против поранешниот режим на Слободан Милошевиќ, прерасна во политичка партија. Со влегувањето во Демократската партија на 8 септември 2004 година, „Отпорот“ престана да постои.
2003.- Американски воен брод по речиси 30 години влезе во виетнамското пристаниште Хо Ши Мин (поранешен Сајгон).
2004.- Претседателот на Србија и Црна Гора (СЦГ) Светозар Маровиќ пристигна во Париз во посета на УНЕСКО. Тоа е прва официјална посета на Белград на таа организација по Втората светска војна.
2007.- Уапсен е Кије Сампан, еден од најблиските соработници на озлогласениот водач на Црвените Кмери, Пол Пот. Сампан беше петти од најблиските соработници на Пол Пот на кои им се судеше за злосторства за време на владеењето на теророт на Црвените Кмери од 1975 до 1979 година. година, во текот на која беа ликвидирани меѓу 1,4 и 1,7 милиони луѓе.
2009.- Белгискиот премиер Херман ван Ромпуј беше назначен за прв претседател на Европската унија.
2014 – Умре американскиот режисер Мајк Николс (Мајк Николс), автор на филмови за кои ги доби наградите Еми, Греми, Оскар и Тони: „Дипломиран“ (1967), „Кој се плаши од Вирџинија Вулф? (1966), „Квака 22“ (1970), „Работно девојче“ (1988) и „Блискост“ (2004).
-
Хороскоп22 часа
Хороскоп за сабота (7 декември)
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за петок (6 декември)
-
Спорт5 часа
Кичевското „трио“ ќе ја дели правдата утре на мечот „Струга ТЛ – Воска“, Ставрев и Костадинов на „Тодор Проески“ за последен пат пред пензија на „ФК Работнички – ФК Пелистер“
-
Кичево1 ден
Броиме часови до долгоочекуваниот концерт на младиот пијанист Лука Лазарески од Кичево!
-
Македонија1 ден
Утрово кај охридско Ново Село, полициски службеници направиле сообраќајка со службено возило
-
Спорт2 дена
Едоардо Бове фудбалерот од Фиорентина кој колабираше на терен, постои можност неговата професионална кариера да ја заврши
-
На денешен ден2 дена
На денешен ден – 6 декември
-
Магазин8 часа
Топ 10 најпродавани телефони со вештачка интелигенција во светот