Следете не

На денешен ден

На денешен ден (20 декември)

Објавено пред

на

1355.- Почина српскиот цар Душан Стефан Немањиќ, син на кралот Стефан од Дечани, крал на Србија од 1331 година. За време на неговото владеење, Србија била на врвот на својата моќ, се протегала од Коринтскиот Залив на југ до Дунав на север и од Јадранот на запад до Егејското Море на исток.

Односите во државата ги регулирал со збирка закони (Душановиот законик), кој бил објавен во 1349 година, а дополнет во 1354 година, а кој историчарите го сметаат за устав на тогашната феудална српска држава. Бил погребан во манастирот Свети Архангели кај Призрен, кој бил целосно уништен за време на турските освојувања.

1582.- Во Франција е усвоен Грегоријанскиот календар.

1795.- Роден е Леополд фон Ранке, германски историчар и основач на модерната граѓанска историографија. Покрај романско-германската, се занимавал и со историјата на Југоисточна Европа, особено со историјата на Србите и Турците, а советник и соработник бил Вук Караџиќ. Неговото дело „Српска револуција“ (1829) се смета за една од најдобрите книги за Првото и Второто српско востание.

1912.- Во Лондон започна мировната конференција меѓу Турција и Балканот, по победата на балканските сојузници и освојувањето на речиси сите турски поседи во Европа. Конференцијата заврши со потпишување на Лондонскиот мировен договор на 30 мај 1913 година, со кој Турција се откажа од европските провинции на линијата Енос-Миди, но конфликтите меѓу балканските сојузници околу разграничувањето доведоа до нова војна.

1937.- Умре германскиот генерал Ерих Лудендорф, еден од клучните германски команданти во Првата светска војна. Тој беше сменет во 1918 година по неуспешните офанзиви во пролетта и летото истата година. Тој беше член на Национал-социјалистичката партија во Рајхстагот (1924-28) и беше еден од идеолозите на подоцнежната нацистичка агресивна воена доктрина и поддржувач на тотална војна.

1945.- Карл Ренер е избран за прв претседател на Втората република во Австрија.

1960.- Основан е Националниот ослободителен фронт на Јужен Виетнам, комунистичко политичко крило на антиамериканските герилски сили на Виет Конг.

1968.- Умре американскиот писател Џон Стајнбек, добитник на Нобеловата награда за литература во 1962 година „Зимата на нашето незадоволство“, „Источно од рајот“).

1970.- Владислав Гомолка, шеф на полската владејачка Обединета работничка партија (комунисти), поднесе оставка под притисок на работничките немири и штрајкови. Него го наследи Едвард Гирек.

1971.- Пакистанскиот претседател Ага Мохамед Јахја Кан поднесе оставка по поразот на пакистанските трупи во војната со Индија во Источен Пакистан (Бангладеш) и му ја предаде власта на Зулфикар Али Буто.

1973.- Шпанска бомба експлодира во Мадрид, при што загина шпанскиот премиер и близок соработник на генералот Франко, Луис Кареро Бланко.

1974.- Умре српскиот скулптор Ристо Стијовиќ, член на Српската академија на науките и уметностите. Автор е на многу споменици, извонредно стилизирани животни и птици во камен, а своите најдобри дела ги постигнал во дрво, кои ги обработувал со виртуозна вештина.

1982.- На 95-годишна возраст умре Артур Рубенштајн, американски пијанист со полско потекло, еден од најпознатите во 20 век, најпознат по неговите интерпретации на Шопен и поновата шпанска музика за пијано.

1986.- На најголемите демонстрации од почетокот на Културната револуција во Кина, над 30.000 студенти протестираа во Шангај барајќи демократски слободи.

1987.- Во најтешката мирновременска несреќа на море, само 11 од 4.397 патници и членови на екипажот на траектот „Дона Паз“ се судриле со еден танкер. Траектот „Дона Паз“ беше регистриран да превезува најмногу 1.500 луѓе.

1989.- Започна американската инвазија на Панама со 12.000 војници, на кои им се придружија повеќе американски војници стационирани во Панама за да го соборат поранешниот американски заштитен премиер Мануел Антонио Нориега.

1990.- Советскиот министер за надворешни работи Едуард Шеварнадзе, клучна фигура во советските реформи кои доведоа до крајот на Студената војна, поднесе оставка, предупредувајќи го парламентот за опасностите од воспоставување диктаторски поредок во земјата.

1991.- Премиерот на СФР Југославија Анте Марковиќ поднесе оставка поради опструкција на реформската програма на сојузната влада од страна на републиканските политички водачи. Марковиќ не сакаше да го прифати федералниот буџет, кој го нарече „воен буџет“. По неговата оставка, реформите беа стопирани, а Југославија набрзо се распадна во крвава војна.

1992.- Во СР Југославија се одржаа предвремени федерални, републички и локални избори. На изборите за претседател на Србија победи Слободан Милошевиќ во првиот круг на Милан Паниќ. Претставниците на опозицијата укажаа на бројни нерегуларности и манипулации за време на изборите.

1995.- Американскиот Боинг 757 со 164 патници и членови на екипажот, кој летал од Мајами до колумбискиот град Кали, се урна во планините во југозападна Колумбија. Несреќата ја преживеале четири лица и едно куче.

1996.- Комисијата на ОБСЕ предводена од поранешниот шпански премиер Фелипе Гонзалес пристигна во Белград за да ја испита регуларноста на локалните избори во Србија, откако претседателот Слободан Милошевиќ беше принуден да ја прифати арбитражата на ОБСЕ под притисок на странската јавност и секојдневните протести низ Србија.

1998 – Нкем Чукву, роден во Нигерија, роди осум деца, првиот познат случај. Најмладото бебе почина седум дена подоцна.

1999 – Обвинението на Меѓународниот кривичен трибунал за Босна и Херцеговина (СФОР) го уапси генерал-полковник на армијата на Република Српска Станислав Галиќ, командант на сараевско-романскиот корпус од октомври 1992 година до неговото пензионирање во мај 1994 година. Тој беше осуден претходно во Хашкиот трибунал на 20 години затвор за злосторства против човештвото врз цивили во Сараево од 1992 до 1994 година.

2001.- Резолуцијата на Советот за безбедност на ОН ги усвои Меѓународните сили за безбедносна помош (ИСАФ) под британска команда за поддршка на привремената антиталибанска влада.

2001.- Умре поранешниот претседател на Сенегал (1960-80) Леополд Седар Сенгор. Исто така познат како еден од најважните франкофонски поети, Сенгор беше првиот Африканец кој стана член на Француската академија на науките и уметностите.

2002.- Врз основа на потерница на Интерпол, сопственичката на пропаднатата пирамида „Дафимент банка“, Дафина Милановиќ, беше уапсена во Германија и екстрадирана во Белград, каде беше обвинета за проневера на околу 19 милиони германски марки.

2006.- Во Белград умре новинарот и публицист Душан Симиќ, долгогодишен дописник и уредник на белградскиот весник „Политика“, главен и одговорен уредник на НИН, извршен уредник на весникот „Данас“.

2010.- Белоруската полиција уапси 639 лица за учество во демонстрациите во Минск по претседателските избори, на кои претседателот Лукашенко, кој беше на власт 16 години, обезбеди победа во првиот круг. По затворањето на избирачките места, десетици илјади членови на опозицијата одржаа демонстрации, а стотици демонстранти беа приведени, вклучително и седум од деветте претседателски кандидати на изборите.

2014.- Умре сликарот Миодраг Б.

2015.- На парламентарните избори во Шпанија, Народната партија на премиерот Маријан Рахој доби најмногу гласови, но го загуби апсолутното мнозинство во парламентот. Подемос, левичарска партија која се противи на мерките за штедење и либералната Сиудаданос освоија речиси една третина од гласовите. Шест месеци подоцна, парламентарните избори беа повторени бидејќи ниту една партија не успеа да формира влада.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 ноември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Lucian Alexe

На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

19. век

1879

  • Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.

1895

  • Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.


20. век

1910-1930

1912

  • Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.

1919

  • Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:

    • Добруџа ѝ припаднала на Романија,

    • Источна Тракија на Грција,

    • Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.

1926

  • Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.


1930-1950

1940

  • Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.

  • Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.

1941

  • Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.

1942

  • Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.

1945

  • Норвешка станала членка на Обединетите нации.


1950-1970

1953

  • Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.

1968

  • Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.


1970-1990

1970

  • Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.

1974

  • На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.

1978

  • Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.

1983

  • Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.

1989

  • Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.

1990

  • Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.


1990-2000

1991

  • Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.

  • Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.

1996

  • Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.

  • Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.

1997

  • Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.


21. век

2000

  • Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).

  • Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.

2001

  • НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.

  • Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.

2004

  • Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.

2005

  • Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.

2006

  • Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.

  • Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (20 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.

1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.

1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.

1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.

1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.

1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.

1917 – Украина беше прогласена за република.

1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.

1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.

1924 – Задушено курдското востание во Турција.

1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.

1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.

1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.

2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.

2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп5 часа

Хороскоп за сабота (6 декември)

ОВЕН Треба да се ослободите од дополнителни обврски, но немате доволно енергија да се вклучите на повеќе страни истовремено. Прифатете...

Македонија13 часа

„ЛУКОИЛ Македонија“ продолжува да функционира во нормални рамки

Претседателот на Регулаторната комисија за енергетика, Марко Бислимоски, денеска изјави дека е позитивно тоа што бензинските станици на „Лукоил“ можат...

Спорт14 часа

Кичевскиот фудбалски судија Лика во среда ќе биде прв помошен судија на „play-off“ дуелот меѓу Нант и Макаби Хаифа

Искусниот судиски арбитар од Кичево, Куштрим Лика официјално беше назначен за главен помошен арбитар на престижниот европски „play-off“ натпревар меѓу...

Lifestyle17 часа

(ВИДЕО) Анатоли фитнес момчето кое стана вистинска сензација на „ТикТок“ конечно препознат од неговата публика

Анатоли е младо момче кое за кратко време стана вистинска сензација на TikTok. Познат е по тоа што крева неверојатно...

Магазин18 часа

Ивана од Кичево оваа година по петти пат изработува новогодишни честитки за да помогне на лица и здруженија каде е најпотребно

Кичевчанката Ивана Маркоска не престанува да плени со своите хумани гестови, имено како претходните години, продолжува и оваа година по...

Автомобили19 часа

„Tesla“ постави нов рекорд во продажба на електрични автомобили во Норвешка

Според најновите податоци објавени од Yahoo! Finance, Tesla постави нов рекорд на норвешкиот пазар на електрични автомобили. Американскиот гигант во...

Временска прогноза19 часа

Врнежите од дожд продолжуваат, Попоски апелира за зголемување на нивоата од реките и езерата

Под влијание на голем влажен бран од југ денес (петок 5 декември) времето во Македонија ќе биде облачно со врнежи...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за петок (5 декември)

ОВЕН Денот на работното место тече во добра комуникација со соработниците и воспоставување на нови договори. Ве очекува финансиска добивка....

Македонија1 ден

Сообраќај по наместа влажни коловози, намалена видливост поради магла има на превоите „Стража, Ѓавато, Плетвар и Крушево “

АМСМ и Македонија Пат известуваат дека сообраќајот на државните патишта се одвива непречено, по наместа влажни коловози. Намалена видливост поради...

Свет1 ден

Поради злоупотреба, Русија ги блокира „Snapchat“ и „FaceTime“

Русија го забрани пристапот до „Snapchat“, популарната социјална мрежа за споделување фотографии и видеа кои се автоматски бришат по краток...

НАЈЧИТАНИ