Следете не

На денешен ден

На денешен ден (20 декември)

Објавено пред

на

1355.- Почина српскиот цар Душан Стефан Немањиќ, син на кралот Стефан од Дечани, крал на Србија од 1331 година. За време на неговото владеење, Србија била на врвот на својата моќ, се протегала од Коринтскиот Залив на југ до Дунав на север и од Јадранот на запад до Егејското Море на исток.

Односите во државата ги регулирал со збирка закони (Душановиот законик), кој бил објавен во 1349 година, а дополнет во 1354 година, а кој историчарите го сметаат за устав на тогашната феудална српска држава. Бил погребан во манастирот Свети Архангели кај Призрен, кој бил целосно уништен за време на турските освојувања.

1582.- Во Франција е усвоен Грегоријанскиот календар.

1795.- Роден е Леополд фон Ранке, германски историчар и основач на модерната граѓанска историографија. Покрај романско-германската, се занимавал и со историјата на Југоисточна Европа, особено со историјата на Србите и Турците, а советник и соработник бил Вук Караџиќ. Неговото дело „Српска револуција“ (1829) се смета за една од најдобрите книги за Првото и Второто српско востание.

1912.- Во Лондон започна мировната конференција меѓу Турција и Балканот, по победата на балканските сојузници и освојувањето на речиси сите турски поседи во Европа. Конференцијата заврши со потпишување на Лондонскиот мировен договор на 30 мај 1913 година, со кој Турција се откажа од европските провинции на линијата Енос-Миди, но конфликтите меѓу балканските сојузници околу разграничувањето доведоа до нова војна.

1937.- Умре германскиот генерал Ерих Лудендорф, еден од клучните германски команданти во Првата светска војна. Тој беше сменет во 1918 година по неуспешните офанзиви во пролетта и летото истата година. Тој беше член на Национал-социјалистичката партија во Рајхстагот (1924-28) и беше еден од идеолозите на подоцнежната нацистичка агресивна воена доктрина и поддржувач на тотална војна.

1945.- Карл Ренер е избран за прв претседател на Втората република во Австрија.

1960.- Основан е Националниот ослободителен фронт на Јужен Виетнам, комунистичко политичко крило на антиамериканските герилски сили на Виет Конг.

1968.- Умре американскиот писател Џон Стајнбек, добитник на Нобеловата награда за литература во 1962 година „Зимата на нашето незадоволство“, „Источно од рајот“).

1970.- Владислав Гомолка, шеф на полската владејачка Обединета работничка партија (комунисти), поднесе оставка под притисок на работничките немири и штрајкови. Него го наследи Едвард Гирек.

1971.- Пакистанскиот претседател Ага Мохамед Јахја Кан поднесе оставка по поразот на пакистанските трупи во војната со Индија во Источен Пакистан (Бангладеш) и му ја предаде власта на Зулфикар Али Буто.

1973.- Шпанска бомба експлодира во Мадрид, при што загина шпанскиот премиер и близок соработник на генералот Франко, Луис Кареро Бланко.

1974.- Умре српскиот скулптор Ристо Стијовиќ, член на Српската академија на науките и уметностите. Автор е на многу споменици, извонредно стилизирани животни и птици во камен, а своите најдобри дела ги постигнал во дрво, кои ги обработувал со виртуозна вештина.

1982.- На 95-годишна возраст умре Артур Рубенштајн, американски пијанист со полско потекло, еден од најпознатите во 20 век, најпознат по неговите интерпретации на Шопен и поновата шпанска музика за пијано.

1986.- На најголемите демонстрации од почетокот на Културната револуција во Кина, над 30.000 студенти протестираа во Шангај барајќи демократски слободи.

1987.- Во најтешката мирновременска несреќа на море, само 11 од 4.397 патници и членови на екипажот на траектот „Дона Паз“ се судриле со еден танкер. Траектот „Дона Паз“ беше регистриран да превезува најмногу 1.500 луѓе.

1989.- Започна американската инвазија на Панама со 12.000 војници, на кои им се придружија повеќе американски војници стационирани во Панама за да го соборат поранешниот американски заштитен премиер Мануел Антонио Нориега.

1990.- Советскиот министер за надворешни работи Едуард Шеварнадзе, клучна фигура во советските реформи кои доведоа до крајот на Студената војна, поднесе оставка, предупредувајќи го парламентот за опасностите од воспоставување диктаторски поредок во земјата.

1991.- Премиерот на СФР Југославија Анте Марковиќ поднесе оставка поради опструкција на реформската програма на сојузната влада од страна на републиканските политички водачи. Марковиќ не сакаше да го прифати федералниот буџет, кој го нарече „воен буџет“. По неговата оставка, реформите беа стопирани, а Југославија набрзо се распадна во крвава војна.

1992.- Во СР Југославија се одржаа предвремени федерални, републички и локални избори. На изборите за претседател на Србија победи Слободан Милошевиќ во првиот круг на Милан Паниќ. Претставниците на опозицијата укажаа на бројни нерегуларности и манипулации за време на изборите.

1995.- Американскиот Боинг 757 со 164 патници и членови на екипажот, кој летал од Мајами до колумбискиот град Кали, се урна во планините во југозападна Колумбија. Несреќата ја преживеале четири лица и едно куче.

1996.- Комисијата на ОБСЕ предводена од поранешниот шпански премиер Фелипе Гонзалес пристигна во Белград за да ја испита регуларноста на локалните избори во Србија, откако претседателот Слободан Милошевиќ беше принуден да ја прифати арбитражата на ОБСЕ под притисок на странската јавност и секојдневните протести низ Србија.

1998 – Нкем Чукву, роден во Нигерија, роди осум деца, првиот познат случај. Најмладото бебе почина седум дена подоцна.

1999 – Обвинението на Меѓународниот кривичен трибунал за Босна и Херцеговина (СФОР) го уапси генерал-полковник на армијата на Република Српска Станислав Галиќ, командант на сараевско-романскиот корпус од октомври 1992 година до неговото пензионирање во мај 1994 година. Тој беше осуден претходно во Хашкиот трибунал на 20 години затвор за злосторства против човештвото врз цивили во Сараево од 1992 до 1994 година.

2001.- Резолуцијата на Советот за безбедност на ОН ги усвои Меѓународните сили за безбедносна помош (ИСАФ) под британска команда за поддршка на привремената антиталибанска влада.

2001.- Умре поранешниот претседател на Сенегал (1960-80) Леополд Седар Сенгор. Исто така познат како еден од најважните франкофонски поети, Сенгор беше првиот Африканец кој стана член на Француската академија на науките и уметностите.

2002.- Врз основа на потерница на Интерпол, сопственичката на пропаднатата пирамида „Дафимент банка“, Дафина Милановиќ, беше уапсена во Германија и екстрадирана во Белград, каде беше обвинета за проневера на околу 19 милиони германски марки.

2006.- Во Белград умре новинарот и публицист Душан Симиќ, долгогодишен дописник и уредник на белградскиот весник „Политика“, главен и одговорен уредник на НИН, извршен уредник на весникот „Данас“.

2010.- Белоруската полиција уапси 639 лица за учество во демонстрациите во Минск по претседателските избори, на кои претседателот Лукашенко, кој беше на власт 16 години, обезбеди победа во првиот круг. По затворањето на избирачките места, десетици илјади членови на опозицијата одржаа демонстрации, а стотици демонстранти беа приведени, вклучително и седум од деветте претседателски кандидати на изборите.

2014.- Умре сликарот Миодраг Б.

2015.- На парламентарните избори во Шпанија, Народната партија на премиерот Маријан Рахој доби најмногу гласови, но го загуби апсолутното мнозинство во парламентот. Подемос, левичарска партија која се противи на мерките за штедење и либералната Сиудаданос освоија речиси една третина од гласовите. Шест месеци подоцна, парламентарните избори беа повторени бидејќи ниту една партија не успеа да формира влада.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (15 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по ред:

1806 – Француски трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегуваат во Варшава.

1840 – Ковчегот со останките на францускиот император Наполеон I е положен во „Homme des Invalides“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.

1914 – Битката кај Колубара завршува со ослободувањето на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителни заслуги му припаѓаат на командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската армија и народ.

1961 – Генералното собрание на Обединетите нации го отфрли советскиот предлог за прием на Народна Република Кина во светската организација.

1961 – Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман, организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, е осуден на смрт во Ерусалим, а потоа обесен. По војната, тој живеел во Аргентина под лажно име до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од припадници на израелската тајна служба.

1991 – Околу 500 луѓе ги загубиле животите кога фериботот „Салем експрес“ удрил во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потонал.

2000 – Нуклеарната централа Чернобил во Украина е затворена, каде што еден од блоковите на електраната експлодирал на 26 април 1986 година, предизвикувајќи ја најлошата нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.

2001 – Кривата кула во Пиза во Италија повторно се отвора за посетители, по 12-годишна пауза поради реновирање.

2011 – Градското собрание на Белград официјално го именува Мостот на Ада.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (9 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:

1824

  • Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.

1825

  • Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.

1890

  • Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.

1905

  • Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
  • Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.

1917

  • Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.

1935

  • Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.

1941

  • Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.

1944

  • Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.

1961

  • Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
    (1962 – станува република, ист ден)

1967

  • Николае Чаушеску станува претседател на Романија.

1978

  • Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.

1985

  • Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
  • ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.

1987

  • Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.

1990

  • Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
  • На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.

1991

  • Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.

1992

  • ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.

1994

  • Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.

1995

  • Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.

1996

  • ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.

1999

  • Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.

2000

  • Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.

2002

  • „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Фото: Cassiano K. Wehr @ unsplash Фото: Cassiano K. Wehr @ unsplash
Македонија1 час

Намалена видливост поради магла на патен правец Неготино – Демир Капија

АМСМ известува дека намалена видливост поради магла до 100 метри има на патниот правец Неготино – Демир Капија, прилагодете ја брзината...

Хороскоп10 часа

Хороскоп за четврток (18 декември)

ОВЕН  Личноста со која сте блиски сигурно ќе ви даде добар совет. Слушајте внимателно дури и ако ви се чини...

Македонија13 часа

Живот непредвидлив, вчера вечер до темел изгоре куќата на Јане во село Воѓани, општина Кривогаштани, да донираме и да помогнеме да се возобнови!

Во текот на вчерашната ноќ во село Воѓани, општина Кривогаштани се случил немил настан, пламените јазици ја опожарија до темел...

Кичево18 часа

Празничната магија во Кичево започнува, фотографии со Дедо Мраз, Дочек за Новата 2026 година, Хуманитарен Божиќен Базар

Драги кичевчани, наши читатели. Празничната магија повторно се чувствува во Кичево, полека но сигурно го враќа впечатливиот сјај на кој...

Скопје19 часа

Кинез и Италијанец пробале да влезат во Македонија со фалсификувани документи, експресно биле приведени

Вчера во 01:50 часот на Граничниот премин „Meѓународен Аеродром Скопје“, на влез во државата, полициски службеници ги лишија од слобода...

Фото: Jonas Leupe @ unsplash Фото: Jonas Leupe @ unsplash
Магазин22 часа

Голема промена кај паметните телефони: SIM-картичката станува минато

Класичните пластични SIM-картички полека исчезнуваат од паметните телефони. Според експертите, меѓу кои и Александар Рабе од Здружението на интернет индустријата,...

Фото: Shutter Speed @ unsplash Фото: Shutter Speed @ unsplash
Магазин22 часа

Следниот голем чекор на Instagram: како Meta планира да се натпреварува со YouTube и TikTok

Instagram планира постепено да воведува нови промени, а нивната имплементација ќе зависи и од реакцијата на корисниците. Не се прикажува?...

Фото: Kamil Switalski @ unsplash Фото: Kamil Switalski @ unsplash
Магазин22 часа

Nintendo Switch 2 сега може да користи Google Pixel како веб-камера

Недостатокот на вградена камера на Nintendo Switch 2 значи дека за видео повици преку функцијата GameChat е потребна надворешна камера....

Фото: Bryan Angelo @ unsplash Фото: Bryan Angelo @ unsplash
Магазин22 часа

OpenAI и Amazon: потенцијална инвестиција од над 10 милијарди долари

OpenAI е во напредни преговори со Amazon за потенцијална инвестиција и договор за користење на чипови за вештачка интелигенција, потврди...

Култура23 часа

На врата ни доаѓа големиот празник Св.Никола, светоцот заштитник на децата, сиромашните и работниците, за многу години најчестата слава во македонските домови!

Православните верници во Македонија во петок го одбележуваат празникот посветен на Свети Никола Чудотворец еден од најпочитуваните христијански светци и...

НАЈЧИТАНИ