Следете не

На денешен ден

На денешен ден (20 декември)

Објавено пред

на

1355.- Почина српскиот цар Душан Стефан Немањиќ, син на кралот Стефан од Дечани, крал на Србија од 1331 година. За време на неговото владеење, Србија била на врвот на својата моќ, се протегала од Коринтскиот Залив на југ до Дунав на север и од Јадранот на запад до Егејското Море на исток.

Односите во државата ги регулирал со збирка закони (Душановиот законик), кој бил објавен во 1349 година, а дополнет во 1354 година, а кој историчарите го сметаат за устав на тогашната феудална српска држава. Бил погребан во манастирот Свети Архангели кај Призрен, кој бил целосно уништен за време на турските освојувања.

1582.- Во Франција е усвоен Грегоријанскиот календар.

1795.- Роден е Леополд фон Ранке, германски историчар и основач на модерната граѓанска историографија. Покрај романско-германската, се занимавал и со историјата на Југоисточна Европа, особено со историјата на Србите и Турците, а советник и соработник бил Вук Караџиќ. Неговото дело „Српска револуција“ (1829) се смета за една од најдобрите книги за Првото и Второто српско востание.

1912.- Во Лондон започна мировната конференција меѓу Турција и Балканот, по победата на балканските сојузници и освојувањето на речиси сите турски поседи во Европа. Конференцијата заврши со потпишување на Лондонскиот мировен договор на 30 мај 1913 година, со кој Турција се откажа од европските провинции на линијата Енос-Миди, но конфликтите меѓу балканските сојузници околу разграничувањето доведоа до нова војна.

1937.- Умре германскиот генерал Ерих Лудендорф, еден од клучните германски команданти во Првата светска војна. Тој беше сменет во 1918 година по неуспешните офанзиви во пролетта и летото истата година. Тој беше член на Национал-социјалистичката партија во Рајхстагот (1924-28) и беше еден од идеолозите на подоцнежната нацистичка агресивна воена доктрина и поддржувач на тотална војна.

1945.- Карл Ренер е избран за прв претседател на Втората република во Австрија.

1960.- Основан е Националниот ослободителен фронт на Јужен Виетнам, комунистичко политичко крило на антиамериканските герилски сили на Виет Конг.

1968.- Умре американскиот писател Џон Стајнбек, добитник на Нобеловата награда за литература во 1962 година „Зимата на нашето незадоволство“, „Источно од рајот“).

1970.- Владислав Гомолка, шеф на полската владејачка Обединета работничка партија (комунисти), поднесе оставка под притисок на работничките немири и штрајкови. Него го наследи Едвард Гирек.

1971.- Пакистанскиот претседател Ага Мохамед Јахја Кан поднесе оставка по поразот на пакистанските трупи во војната со Индија во Источен Пакистан (Бангладеш) и му ја предаде власта на Зулфикар Али Буто.

1973.- Шпанска бомба експлодира во Мадрид, при што загина шпанскиот премиер и близок соработник на генералот Франко, Луис Кареро Бланко.

1974.- Умре српскиот скулптор Ристо Стијовиќ, член на Српската академија на науките и уметностите. Автор е на многу споменици, извонредно стилизирани животни и птици во камен, а своите најдобри дела ги постигнал во дрво, кои ги обработувал со виртуозна вештина.

1982.- На 95-годишна возраст умре Артур Рубенштајн, американски пијанист со полско потекло, еден од најпознатите во 20 век, најпознат по неговите интерпретации на Шопен и поновата шпанска музика за пијано.

1986.- На најголемите демонстрации од почетокот на Културната револуција во Кина, над 30.000 студенти протестираа во Шангај барајќи демократски слободи.

1987.- Во најтешката мирновременска несреќа на море, само 11 од 4.397 патници и членови на екипажот на траектот „Дона Паз“ се судриле со еден танкер. Траектот „Дона Паз“ беше регистриран да превезува најмногу 1.500 луѓе.

1989.- Започна американската инвазија на Панама со 12.000 војници, на кои им се придружија повеќе американски војници стационирани во Панама за да го соборат поранешниот американски заштитен премиер Мануел Антонио Нориега.

1990.- Советскиот министер за надворешни работи Едуард Шеварнадзе, клучна фигура во советските реформи кои доведоа до крајот на Студената војна, поднесе оставка, предупредувајќи го парламентот за опасностите од воспоставување диктаторски поредок во земјата.

1991.- Премиерот на СФР Југославија Анте Марковиќ поднесе оставка поради опструкција на реформската програма на сојузната влада од страна на републиканските политички водачи. Марковиќ не сакаше да го прифати федералниот буџет, кој го нарече „воен буџет“. По неговата оставка, реформите беа стопирани, а Југославија набрзо се распадна во крвава војна.

1992.- Во СР Југославија се одржаа предвремени федерални, републички и локални избори. На изборите за претседател на Србија победи Слободан Милошевиќ во првиот круг на Милан Паниќ. Претставниците на опозицијата укажаа на бројни нерегуларности и манипулации за време на изборите.

1995.- Американскиот Боинг 757 со 164 патници и членови на екипажот, кој летал од Мајами до колумбискиот град Кали, се урна во планините во југозападна Колумбија. Несреќата ја преживеале четири лица и едно куче.

1996.- Комисијата на ОБСЕ предводена од поранешниот шпански премиер Фелипе Гонзалес пристигна во Белград за да ја испита регуларноста на локалните избори во Србија, откако претседателот Слободан Милошевиќ беше принуден да ја прифати арбитражата на ОБСЕ под притисок на странската јавност и секојдневните протести низ Србија.

1998 – Нкем Чукву, роден во Нигерија, роди осум деца, првиот познат случај. Најмладото бебе почина седум дена подоцна.

1999 – Обвинението на Меѓународниот кривичен трибунал за Босна и Херцеговина (СФОР) го уапси генерал-полковник на армијата на Република Српска Станислав Галиќ, командант на сараевско-романскиот корпус од октомври 1992 година до неговото пензионирање во мај 1994 година. Тој беше осуден претходно во Хашкиот трибунал на 20 години затвор за злосторства против човештвото врз цивили во Сараево од 1992 до 1994 година.

2001.- Резолуцијата на Советот за безбедност на ОН ги усвои Меѓународните сили за безбедносна помош (ИСАФ) под британска команда за поддршка на привремената антиталибанска влада.

2001.- Умре поранешниот претседател на Сенегал (1960-80) Леополд Седар Сенгор. Исто така познат како еден од најважните франкофонски поети, Сенгор беше првиот Африканец кој стана член на Француската академија на науките и уметностите.

2002.- Врз основа на потерница на Интерпол, сопственичката на пропаднатата пирамида „Дафимент банка“, Дафина Милановиќ, беше уапсена во Германија и екстрадирана во Белград, каде беше обвинета за проневера на околу 19 милиони германски марки.

2006.- Во Белград умре новинарот и публицист Душан Симиќ, долгогодишен дописник и уредник на белградскиот весник „Политика“, главен и одговорен уредник на НИН, извршен уредник на весникот „Данас“.

2010.- Белоруската полиција уапси 639 лица за учество во демонстрациите во Минск по претседателските избори, на кои претседателот Лукашенко, кој беше на власт 16 години, обезбеди победа во првиот круг. По затворањето на избирачките места, десетици илјади членови на опозицијата одржаа демонстрации, а стотици демонстранти беа приведени, вклучително и седум од деветте претседателски кандидати на изборите.

2014.- Умре сликарот Миодраг Б.

2015.- На парламентарните избори во Шпанија, Народната партија на премиерот Маријан Рахој доби најмногу гласови, но го загуби апсолутното мнозинство во парламентот. Подемос, левичарска партија која се противи на мерките за штедење и либералната Сиудаданос освоија речиси една третина од гласовите. Шест месеци подоцна, парламентарните избори беа повторени бидејќи ниту една партија не успеа да формира влада.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп8 часа

Хороскоп за недела (14 септември)

ОВЕН Вие сте упорни во сѐ што ќе наумите, па ако деловниот успех е ваш приоритет нема сомнежи дека ќе...

Спорт17 часа

Анчелоти до Нејмар: „Во денешно време е морате да бидете во добра форма“

Во интервју за ESPN, трофејниот тренер откри дека би сакал еден од најдобрите фудбалери од последната деценија да го види...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за сабота (13 септември)

ОВЕН Не се вознемирувајте премногу ако некој ве разочара утрово. Сочувството, разбирањето и општата помош што сте подготвени да им...

Свет2 дена

Денес во Киргистан беше регистриран силен земјотрес

Во Киргистан денеска е регистриран земјотрес со јачина од 4,1 степени според Рихтеровата скала, информира Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар. Потресот бил...

Автомобили2 дена

BMW и Qualcomm развиваат систем за помош при управување „Snapdragon Ride Pilot“

BMW и Qualcomm го претставија новиот систем за помош на возачот „Snapdragon Ride Pilot“, кој за прв пат ќе биде...

Скопје2 дена

СВР Скопје: Кривична пријава против двајца скопјани, одгледувале канабис во нивните дворови

Одделот за сузбивање на организиран и сериозен криминал – Сектор за криминалистички истраги – Единица за недозволена трговија со дрога,...

Фото: Heidi Fin @ unsplash Фото: Heidi Fin @ unsplash
Магазин2 дена

Промената што ја чекавме со години пристигна на Spotify

По повеќе од седум години најави и одложувања, Spotify конечно воведува lossless квалитет на звук – функција што корисниците одамна...

Фото: Wyron A @ unsplash Фото: Wyron A @ unsplash
Lifestyle2 дена

Работи што генерацијата Z не сака да ги работи

Генерацијата Z сè повеќе ги избегнува одредени работни места на почетно ниво, незадоволни од ниските плати и фиксното работно време...

Хроника2 дена

Комбе со работници паднало од експресниот пат Штип – Радовиш, неофицијално има жртви и повредени

Во утринските часови се случила тешка сообраќајна несреќа на експресниот пат Штип – Радовиш, кога комбе што превезувало работници излетало...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за петок (12 септември)

ОВЕН Постои можност на деловно поле да добиете помош околу напредувањето кое сте го очекувале. Потребно е повеќе да и...

НАЈЧИТАНИ