Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 21 јануари

Објавено пред

на

793 – Францускиот крал Луј XVI е погубен на гилотина. Тој беше соборен од Револуционерната конвенција во септември 1792 година, а потоа беше осуден на смрт за велепредавство.

1861.- Роден е српскиот скулптор Ѓорѓе Јовановиќ, член на Српската кралска академија, професор и директор на Уметничката школа во Белград. Направил голем број споменици, бисти, медали и жанровски фигури (Споменик на косовските херои во Крушевац, Милош Обреновиќ во Пожаревац, Јосиф Панчиќ и војводата Живојин Мишиќ во Белград, Бранко Радичевиќ во Сремски Карловци).

1911.- Во Монте Карло се одржа првото авто рели.

1919.- Конгресот на партијата Шин Фејн во Даблин усвои резолуција за независност на Ирска. Британија не го призна овој чин и ѝ даде на Ирска статус на доминација во 1921 година. Таа ја призна независноста на Ирска во 1949 година, но без Алстер (Северна Ирска).

1924.- Во Горки кај Москва умре Владимир Илич Улјанов Ленин, водач на Октомвриската револуција од 1917 година, творец на Советска Русија, теоретичар на марксизмот кој значително влијаел на меѓународното работничко движење. Неговото балсамирано тело е изложено во мавзолејот на Црвениот плоштад во Москва.

1936 – Едвард VIII стана крал на Велика Британија по смртта на неговиот татко, Џорџ V. Тој абдицирал во декември истата година за да може да се ожени со Американката Волис Симпсон.

1938.- Умре Жорж Мелиес, кој се сметаше за првиот светски филмски режисер и режисер. Снимил околу 500 филмови, меѓу кои и првиот краток филм „Забава од карти“ (1896) и првиот долгометражен филм „Афера Драјфус“ (1899). Неговото скромно студио не успеа во 1908 година во брзиот развој на филмската индустрија.

1941.- Роден е шпанскиот оперски пејач Пласидо. Тој го имаше своето деби во Мексико во 1966 година и многу брзо се здоби со репутација на еден од најголемите тенори во втората половина на 20 век.

1942.- Германските сили под водство на Ервин Ромел започнаа контраофанзива против сојузничката армија предводена од Британците во Северна Африка за време на Втората светска војна.

1942.- Унгарските фашисти извршија рација во Нови Сад за време на Втората светска војна и убиле и фрлиле 1.300 новосадски Евреи, Срби и Роми во Дунав во следните два дена.

1950.- Умре британскиот сатиричар Џорџ Орвел, автор на раскази, есеи и романи, од кои најпознати се „1984“ и „Животинска фарма“.

1954.- САД ја лансираа првата подморница на нуклеарен погон Наутилус.

1957.- Умре српскиот композитор, диригент и музички педагог Петар Крстиќ. Диригент на Белградскиот народен театар (1903-12), директор на Српското музичко училиште (1914-21) и на музичките училишта „Станковиќ“ и „Мокрањац“ (сценска музика „Коштана“, „Дорќолска посла“, опера „Зулумчар“ , „Женидба Јанковиќ Стојана“, оркестарски „Шерцо во Д-мол“).

1959.- Умре американскиот филмски режисер и продуцент Сесил Блаунт де Мил (Сесил Блаунт, Мил), познат по историските спектакли и мелодрами („Десет заповеди“, „Самсон и Далила“, „Крстоносци“).

1976.- Два англо-француски конкорд полетуваа истовремено од Париз и Лондон на првите редовни патнички летови на суперсоничен авион.

1976.- Во СССР за прв пат е дозволена продажбата на западните весници, вклучително и „Њујорк тајмс“ и „Фајненшл тајмс“.

1986.- Во експлозија на автомобил-бомба во источен Бејрут во близина на седиштето на либанската христијанска фаланга, Амин Гемајал, загинаа 22, а беа повредени 102.

1993.- Хрватските сили ја нападнаа територијата на Република Српска Краина во зоните заштитени од ОН со намера да ги заземат мостот Масленица, аеродромот Земуник кај Задар и браната Перуча.

1997.- Германскиот канцелар Хелмут Кол и чешкиот премиер Вацлав Клаус потпишаа декларација за помирување во која Германија жали за нацистичката окупација на Чехословачка во 1938-45 година и Чешка за протерувањето на Германците од Судетска земја по Втората светска војна.

1998.- На покана на кубанскиот претседател Фидел Кастро, папата Јован Павле Втори ја започна петдневната историска посета на комунистичката земја.

1998.- Во Босна и Херцеговина е воведена конвертибилна марка, нова заедничка монета за двата ентитета – Федерацијата БиХ и Република Српска.

2000.- Во Приштина положија заклетва првите офицери на Косовскиот заштитен корпус (КЗК). КЗК беше формиран со трансформацијата на Ослободителната војска на Косово, која од 1996 година врши вооружени напади врз полициските станици во српското Министерство за внатрешни работи на Косово, а во 1998 и 1999 година влезе во отворен конфликт со српските безбедносни сили. Косовските Срби одбија да се приклучат на КЗК.

2002.- Во Лос Анџелес умре легендата на џезот и поп Пеги Ли.

2002 – Канаѓанката Ен Карсон е првата жена што победила на Т.С. Елиот за најновата збирка поезија објавена во Велика Британија и Ирска.

2003.- Умре карикатуристот Алберт Хиршфелд, познат по неговите карикатури од браќата Маркс до Џеј Лено. Неговите карикатури ги објавува Њујорк Тајмс веќе седум децении.

2006.- Умре косовскиот претседател Ибрахим Ругова, прв и долгогодишен лидер на Демократската лига на Косово (ЛДК).

2012.- Умре јапонскиот уметник Еико Ишиока, добитник на Оскар за костимографија во „Дракула на Брем Стокер“ на Френсис Форд Копола и бројни награди во други полиња на уметноста, вклучувајќи ја и наградата Греми за најдобра обвивка за албумот на џез музичарот Мајлс Дејвис.

2014.- Во Брисел официјално започнаа преговорите за членство на Србија во ЕУ, со првата меѓувладина конференција.

2015.- Умре Кемал Монтено, познат сараевски пејач, текстописец и композитор. Во својата 45-годишна кариера има издадено околу четириесет оригинални грамофонски плочи и албуми.

На денешен ден

Светот на денешен ден (8 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.

1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.

1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.

1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.

1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.

1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.

1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.

1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).

1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.

1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.

1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.

1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.

1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.

1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.

1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.

1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.

1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.

1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.

1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.

1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.

1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.

1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.

2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.

2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.

2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.

2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.

2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот „На денешен ден“ – 30 октомври

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.

1817Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.

1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.

1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.

1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.

1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.

1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).

1918Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.

1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.

1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.

1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.

1974Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.

1975Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.

1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.

1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.

1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.

2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.

2001Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.

2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.

2006Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.

2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.

2011Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.

2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.

2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.

2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.

2022Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (28 октомври)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

1492 – Кристофер Колумбо ја открил Куба за време на своето прво патување преку Атлантскиот океан и ја прогласил за посед на Шпанија.

1628 – Кралските трупи, предводени од кардиналот Ришелје, го зазеле хугенотското (протестантско) упориште Ла Рошел по неколкумесечна опсада.

1636 – Во Кембриџ, Масачусетс, бил основан Харвард колеџ – најстарата високообразовна институција во Соединетите Американски Држави.

1704 – Починал англискиот филозоф Џон Лок, еден од основоположниците на емпиризмот и либералната филозофија. Неговите дела, меѓу кои „Преглед на човечкиот разум“, „Писма за толеранцијата“ и „Два трактати за владата“, извршиле силно влијание врз понатамошниот развој на европската мисла.

1746 – Катастрофален земјотрес во Перу ги уништил градовите Лима и Каљао, при што загинале најмалку 18.000 лица.

1836 – Била прогласена федерацијата меѓу Перу и Боливија.

1884 – Роден е Милоје Милојевиќ, српски композитор, музиколог, педагог и критичар, професор на Музичката академија во Белград и еден од основачите на српската музикологија. Тој го основал белградскиот оркестар „Collegium musicum“ и е автор на дела како „Четири дела за пијано“, „Мелодии и ритми од Балканот“ и „Пред величеството на природата“.

1886 – Американскиот претседател Гровер Кливленд ја открил Статуата на слободата во њујоршкото пристаниште. Статуата е подарок од Франција, дело на скулпторот Фредерик Огист Бартолди.

1891 – Силен земјотрес на јапонскиот остров Хоншу (Нипон) усмртил околу 10.000 лица и оставил повеќе од 300.000 луѓе без домови.

1914 – Роден е американскиот микробиолог Џонас Едвард Салк, кој во 1953 година ја развил првата ефикасна вакцина против детска парализа.

1918 – По распадот на Австро-Унгарија, Националниот комитет ја презел власта во Прага. Република Чехословачка официјално била прогласена во ноември 1918 година со Томас Гариг Масарик како прв претседател.

1919 – Во САД стапила во сила забрана за продажба на пијалаци со повеќе од половина процент алкохол.

1922 – Околу 40.000 фашисти, т.н. „црнокошулаши“, предводени од Бенито Мусолини, тргнале од Неапол во „Маршот кон Рим“. Два дена подоцна, кралот Виторио Емануеле III му го доверил мандатот на Мусолини да формира влада, со што започнал фашистичкиот режим што траел до 1943 година.

1923 – Починал Стојан Протиќ, српски политичар и публицист, еден од основачите на Радикалната партија и прв премиер на Кралството на Срби, Хрвати и Словенци. Бил уредник на весниците „Самоуправа“ и „Оџек“.

1932 – Роден е Спирос Кипријану, кипарски државник и прв министер за надворешни работи по стекнувањето на независноста на Кипар во 1960 година. Во 1977 година станал претседател на државата по смртта на архиепископот Макариос III.

1940 – Италијанските трупи ја нападнале Грција од Албанија, откако Атина го одбила ултиматумот со кој Италија барала воени бази на грчка територија. Со помош на Германија, Грција била окупирана во април 1941 година.

1962 – Официјално завршила Кубанската ракетна криза: советскиот лидер Никита Хрушчов наредил повлекување на ракетите од Куба, а американскиот претседател Џон Ф. Кенеди ја укинал поморската блокада.

1974 – Арапските лидери, меѓу кои и јорданскиот крал Хусеин, усвоиле декларација со која се повикува на создавање независна палестинска држава.

1982 – Социјалистичката работничка партија на Шпанија, предводена од Фелипе Гонзалес, извојувала убедлива победа на општите избори.

1995 – Во пожар во метрото во главниот град на Азербејџан, Баку, загинале 289 лица, а 270 биле повредени.

2000 – Во Косово се одржале локални избори под покровителство на ОН. Демократската лига на Косово, предводена од Ибрахим Ругова, извојувала убедлива победа. Србите ги бојкотирале изборите, а југословенските власти не ги признале резултатите.

2001 – Американскиот претседател Џорџ В. Буш формирал Група за следење на странски терористи, предводена од државниот обвинител Џон Ешкрофт, со задача да идентификува и депортира странски државјани кои нелегално престојуваат во САД.

2002 – Високиот американски дипломат Лоренс Фоли бил убиен во Аман, Јордан. Тој ја раководел канцеларијата на УСАИД во американската амбасада и бил првиот западен дипломат убиен во таа земја.

2005 – Починал големиот актер Љуба Тадиќ, член на Белградскиот драмски театар, Народниот театар, Ателје 212 и Југословенскиот драмски театар. Настапувал во повеќе од 60 филмови и бројни радио и телевизиски драми.

2008 – На претседателските избори на Малдивите, Маумун Абдула Гајум ја изгубил власта по 30 години. Опозицискиот кандидат Мохамед Нашид, кој повеќепати бил затворан за време на неговото владеење, ја однел победата.

2011 – Починал писателот и филозоф Радомир Константиновиќ, автор на влијателниот есеј „Филозофија на Паланка“.

2013 – Починале Тадеуш Мазовиецки, првиот некомунистички премиер во Источна Европа по Втората светска војна и активист на движењето „Солидарност“, и Александар Тијаниќ, новинар и директор на Радио-телевизија Србија.

2018 – Жаир Болсонаро победил на претседателските избори во Бразил и станал 38-ми претседател на земјата.

2020 – Србија добила нова влада со 21 министерство и двајца министри без ресор, предводена од премиерката Ана Брнабиќ во нејзиниот втор мандат.

2022 – Европскиот парламент и земјите-членки на Европската Унија се договориле да ја забранат продажбата на нови возила со мотори на фосилни горива од 2035 година, во рамки на климатскиот пакет „Подготвени за 55“.
Истата година, Елон Маск ја купил социјалната мрежа „Твитер“ за 44 милијарди долари.

2023 – Починал актерот Метју Пери, познат по улогата на Чендлер Бинг во серијата „Пријатели“. Причината за смртта била предозирање со кетамин; пет лица се обвинети во врска со неговата смрт, меѓу кои и неговиот асистент и неколку лекари.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп10 часа

Хороскоп за недела (9 ноември)

ОВЕН Овни, бидете внимателни кога одлучувате што би можеле да направите. Ако сте разумни, ќе успеете во своите намери. Вашиот...

Спорт12 часа

Кичевските арбитри Стојановски и Цветаноски ќе ја делат правдата на мечот в понеделник помеѓу „Силекс“ и „Шкупи“

Во рамките на 13-тото коло од Првата македонска фудбалска лига, овој понеделник, 10 ноември 2025 година, со почеток во 13:00...

Кичево20 часа

Фрлено шише со запалива течност во кичевски двор, ОВР Кичево презема мерки за пронаоѓање на сторителот

На 07.11.2025 во 23:01 часот во ОВР Кичево е пријавено дека едно лице фрлило шише со запалива течност во куќен...

На денешен ден1 ден

Светот на денешен ден (8 ноември)

1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за сабота (8 ноември)

ОВЕН Обрнете внимание на новите професионални можности за да го проширите вашето знаење и да ја подобрите вашата севкупна позиција....

Македонија2 дена

СВР Охрид: Зачестија лажни телефонски јавувања за изнуда на пари за наводно случени сообраќајни незгоди, апел до граѓаните да не наседнуваат на такви телефонски повици

СВР Охрид ја известува јавноста дека деновиве, повторно зачестија случаи кога, засега непознати лица, преку телефонски јавувања на нивните фиксни...

Култура2 дена

Утре е „Митровден“, се вели дека од денот започнува зимата. Честита домашна слава и именден до сите домаќини!

Овој празник меѓу народот е познат како Митровден (Митроен) и се празнува на утрешен ден 8 ноември според новиот (или...

Македонија2 дена

Од 15-ти ноември започнува законската одредба за поседување зимска опрема и зимски пневматици

Од следниот викенд, односно сабота – 15 ноември до 15 март задолжително треба да поседувате пропишана зимска опрема, согласно одредбите...

Македонија2 дена

Лишени од слобода пет лица поради сторени кривични дела за поткуп

Вчера (06.11.2025) во попладневните часови полициски службеници од Одделот за сузбивање на организиран и сериозен криминал при МВР под раководство...

Временска прогноза2 дена

Од денес до вторник нашиот регион ќе биде застапен со повремени локални врнежи

Под влијание на серија на влажни воздушни бранови од Медитеранот, од денес па се до вторник (11 ноември) во Република...

НАЈЧИТАНИ