На денешен ден
На денешен ден – 21 јули

976 – Основана е династијата Бабенберг, која владеела со Австрија до 1246 година. Нивните семејни архиви станале основен фонд на денешните Државни архиви во Виена. 1542 година – папата Павле III формира инквизиција – собрание на кардинали со овластување да прогонува еретици, да ја интензивира борбата против протестантизмот.
1718 година – После турскиот пораз во војната од 1714-18 година, е склучен Мирот во Пожаревац меѓу Турција, Австрија и Венецијанската Република. Турција така и ја отстапи северна Србија, јужно од Сава, Банат и дел од Срем на Австрија.
1773 година – папата Климент XIV го издаде папскиот бик „Доминус ас Редимптор“ кој го распушти редот на језуитите.
1774 година – Склучен мировен договор меѓу Кучук и Каинарџија, со што заврши војната меѓу Русија и Турција во 1768-74 година, во која турската армија е поразена.
1796 година – Умре шкотскиот поет Роберт Барнс, последниот голем шкотски писател кој напишал на шкотски дијалект.
1798 година – Наполеон Бонапарта владее со Египет по победата во Битката за пирамидите.
1816 година – Роден е Julулиус фон Ројтер, основач на британската новинска агенција Ројтерс.
1820 година – Данскиот физичар Ханс Оерстед го претстави своето откритие – електромагнетизмот.
1884 година – роден биолог и физиолог Иван ajaаја, член на Српската академија на науките и уметностите, основач на Одделот за физиологија (1910). Во 1946 година, Париската академија на науките му додели награда Монтион за неговата работа во областа на физиологијата.
1897 година – Принцот од Велс ја отвори галеријата Тејт во Лондон.
1899 година – Роден е американскиот писател Ернест Милер Хемингвеј, добитник на Нобеловата награда за литература во 1954 година. Тој е познат по неговите извонредни романи и раскази и по возбудливиот живот, кој заврши со самоубиство на 2 јули 1961 година. “, „Сонцето повторно се раѓа“, „Старецот и морето“).
1904 година – Заврши 13-годишната изградба на Трансибирската железница, од Москва до Находка кај Владивосток (9.300 километри).
1921 година – Милорад Драшковиќ, министер за внатрешни работи на Кралството Срби, Хрвати и Словенци, беше убиен во Делнице, Хрватска. Атентатот го изврши Алија Алијагиќ, член на левичарската организација „Црвена правда“, во знак на протест против усвојувањето на Обзнана, закон со кој се забранува работата на комунистичките и другите левичарски партии.
1940 година – Воспоставено е советско владеење во балтичките држави Литванија, Летонија и Естонија.
1960 година – Сиримаво Бандаранаи стана премиер на Цејлон, Шри Ланка, како прва жена во светот на чело на владата. Дошла на тоа место по убиството на нејзиниот сопруг Соломон.
1967.- Со воз беше убиен Алберт Johnон Лутули, јужноафрикански политичар и борец против апартхејдот. Добитник е на Нобелова награда за мир во 1960 година.
1973 година – И покрај протестите на светското јавно мислење, Франција започна со низа нуклеарни тестови на Атолот Муроура, во Јужниот Пацифик.
1974 година – Грција усвои резолуција на ООН за прекин на огнот во Кипар, ден по турската инвазија. Следниот ден, резолуцијата беше прифатена од Турција.
1983 година – Во Полска е укината воена состојба, воведена во декември 1981 година.
1985.- Умре Александар Вучо, една од најважните фигури во југословенската литература на 20 век. Поетот, романсиер и активен учесник во надреалистичкото движење, исто така се смета за предвесник на модерната поезија за деца („Глувост“, „Повик до имагинација“, „Мастодони“, „Ако се сетам уште еднаш“).
1985 година – Умре Зоран Радмиловиќ, еден од најголемите југословенски актери. Легенда за животот, тој е запаметен по голем број брилијантни улоги – кралот Иби, Радован III, Тригорин во „Галеб“, Лаза Костиќ во „Санта Марија дела поздрав“.
1993 година – Поплавите и свлечиштата предизвикани од повеќемесечен дожд во Индија, Бангладеш и Непал убија околу 1.000 луѓе и милиони оставија без покрив над главата.
1994 година – Рускиот писател Александар Исаевич Солженицини пристигна во Москва по двомесечно патување во Русија, од каде замина во егзил 20 години порано.
1995 година – Претставници на 16 земји на Меѓународната конференција за Босна и Херцеговина во Лондон ги предупредија босанските Срби дека ако ја нападнат заштитената зона на ООН во Горазде, ќе се соочат со „решителен одговор, користејќи воздушни сили“.
1998 година – Умре американскиот космонаут Алан Шепард, првиот Американец кој полета во вселената (1961) и единствениот човек што играше голф на Месечината.
2000 година – Композитор Станојло Рајичиќ, член на Српската академија на науките и уметностите и директор на Музиколошкиот институт на САНУ (1958-63) (опера „Симонида“, „Караѓорѓе“, балет „Под земјата“, шест симфонии, песни циклуси ) починал.
2003 година – УНИЦЕФ соопшти дека повеќе од 1.000 деца биле убиени или ранети од нагазни мини во Ирак.
2004 година – американски композитор Jerери Голдсмит, автор на музика за многу класични филмови („Патон“, „Осмиот патник“, „Големиот грабеж на возот“, „Момци од Бразил“, „Тотално потсетување“) и популарната ТВ серија „Почина“ “, умира. Д-р Килдер”, “Starвездени патеки”).
2010 година – Словенија официјално стана партнер на Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД) како 32 земји-членки на таа организација.
2013 година – Кралот на Белгија, Алберт Втори, абдицираше по скоро 20 години владеење, во корист на неговиот син Филип.
2017 година – Почина Предраг Гојковиќ Цуне, популарен пејач на севдалинка, староградски, народни и забавни песни.
На денешен ден
На денешен ден – 1 мај

1707 година – Стапи на сила Законот за Унија, со кој кралствата Шкотска и Англија беа обединети во Велика Британија.
1778 година – Во Сомбор било отворено „Препарандијата“ – првото српско училиште за обука на наставници.
1858 година – Црногорците ги победија значително посилните отомански трупи кај Грахово. По таа победа, со поддршка на Франција, меѓународна комисија во 1860 година ја утврдила границата помеѓу Отоманското Царство и Црна Гора, кон која биле припоени Грахово, Рудине, Никшиќка Жупа и Горњи Васојевиќи.
1866 година – Првите поштенски марки беа пуштени во оптек во Србија. На истиот ден во 1874 година, првите поштенски марки беа пуштени во оптек во Црна Гора.
1904 година – Починал чешкиот композитор Антонин Дворжак. Од неговиот богат опус се издвојуваат девет симфонии, меѓу кои најпозната е „Симфонијата од Новиот свет“.
1925 година – Кипар официјално стана британска колонија. Велика Британија го зеде Кипар од Отоманската империја во 1878 година и го анектираше островот во 1914 година.
1931 – Официјално беше отворена „Емпајр Стејт Билдинг“, 102-катен облакодер во Њујорк, тогаш највисоката зграда во светот.
1945.- Германскиот нацистички водач Јозеф Гебелс, министер за образование и пропаганда откако нацистите дојдоа на власт во 1933 година, изврши самоубиство во бункер во Берлин од страв од одговорност за нацистичките злосторства во Втората светска војна. Гебелс изврши самоубиство заедно со целото свое семејство во последните часови пред падот на Берлин.
1960 година – Американски шпионски авион „У-2“ беше соборен над територијата на Советскиот Сојуз. Пилотот Френсис Пауерс, кој избегал со катапултирање од авионот, бил заробен и разменет за советски шпион во февруари 1962 година.
1978 година – Јапонската истражувачка Наоми Уемура стана првата личност што сама стигна до Северниот Пол, патувајќи 950 километри со санки со кучиња.
1982 година – Во Полска, 50.000 поддржувачи на „Солидарност“ демонстрираа против воената власт. Воена состојба беше воведена во таа земја на 13 декември 1981 година, кога генералот Војцех Јарузелски ги укина цивилните власти и воведе воена администрација.
1993 година – Претседателот на Шри Ланка, Ранасинге Премадаса (Ранасинге), беше убиен во обид за атентат во Коломбо за време на прославата на Први мај.
1994 – Бразилскиот автомобилски ас Аиртон Сена, еден од најдобрите возачи на Формула 1 во нејзината историја, загина на трката за Големата награда на Сан Марино.
1995 година – Со артилерискиот напад врз Пакрац започна офанзивата на хрватските сили врз Западна Славонија, наречена „Бљесак“. Неколку дена подоцна, Хрватска ја презеде контролата врз целата област, а десетици илјади Срби избегаа во Босна и Херцеговина и Србија.
2004 година – Во Брисел беа подигнати знамињата на десет нови членки на Европската Унија (ЕУ), со што бројот на земји што ја сочинуваат оваа економска и политичка интеграција се искачи на 450 милиони жители. Следните земји официјално станаа полноправни членки на ЕУ: Унгарија, Полска, Чешка, Словачка, Словенија, Кипар, Малта, Естонија, Латвија и Литванија. Тоа беше најголемото проширување на ЕУ од нејзиното основање во 1957 година.
2009 година – Протестите за први мај во Германија, Турција и Грција се претворија во судири со полицијата, додека илјадници луѓе излегоа на улиците на Франција и Шпанија во знак на протест против социјалните политики во услови на глобална економска криза.
2011 година – Поглаварот на Римокатоличката црква, Бенедикт XVI, го беатификуваше својот претходник Јован Павле II на плоштадот Свети Петар пред повеќе од еден милион луѓе.
2011 година – Во бомбардирањето на куќата на либискиот лидер Моамер Гадафи од страна на НАТО, кој не беше повреден, беа убиени неговиот најмлад син Саиф ал-Араб и неговите три деца.
2017 година – Палестинското исламско движење Хамас ја промени својата програма, прифаќајќи државата Палестина да биде ограничена на границите од 1967 година и инсистирајќи на политичкиот, нерелигиозен карактер на својот конфликт со Израел.
2020 година – Меѓународниот ден на трудот беше прославен низ целиот свет без собири и други настани типични за 1 мај. Ограничувањата на движењето поради пандемијата на коронавирус ги намалија собирањата на излегување на балкони со постери или виртуелни собири на социјалните медиуми.
2021 година – Последната фаза од завршувањето на американската војна во Авганистан започна со повлекување на преостанатите трупи. САД и нивните сојузници од НАТО влегоа во Авганистан на 7 октомври 2001 година за да ја соборат владата на Талибанците, која им даваше засолниште на екстремистите на Ал Каеда, џихадистичката група одговорна за нападите на 11 септември врз Њујорк и Вашингтон таа година.
На денешен ден
На денешен ден – 23 април

1616.- Шпанскиот писател Мигел де Сервантес Сааведра (Мигел, Сервантес) умрел во Мадрид, на истиот ден како и Вилијам Шекспир во Лондон. Пишува романи, драми, комедии, раскази и песни, а во светската литература влезе со романот „Дон Кихот“, кој се смета за претходник на модерниот роман.
1728.- Голем дел од Копенхаген бил уништен во катастрофален пожар.
1775.- Роден е англискиот сликар Џозеф Малард Вилијам Тарнер. Неговото сликарство имаше значително влијание врз француските импресионисти.
1850.- Умре поетот Вилијам Вордсворт, заедно со Колриџ, најзначајниот претставник на романтизмот во англиската литература. Неговата стихозбирка „Лирски балади“ (1798) го означи почетокот на романтизмот во англиската литература.
1858.- Роден е германскиот физичар Макс Планк (Макс, Лудвиг Планк), креаторот на квантната теорија, за која во 1918 година ја доби Нобеловата награда.
1867.- Роден е српскиот политичар, публицист и писател Јаша Продановиќ, еден од основачите на Југословенската Републиканска демократска партија. Бил потпретседател на владата на ФНРЈ од 1946 до 1948 година. Ги уредувал списанијата „Народна мисао“ и „Оѓек“, составил две антологии на народни песни и приказни и комплетните дела на Јован Јовановиќ Змај, Јово Илиќ, Светислав Лазаровиќ и.
1880.- Роден е рускиот балетан, кореограф и педагог Михаил Михајлович Фокин, реформатор на класичниот балет.
1891.- Роден е рускиот композитор и пијанист Сергеј Прокофјев, еден од најоригиналните музички творци на 20 век.
1897.- Роден е канадскиот политичар и државник Лестер Боулс Пирсон, министер за надворешни работи од 1948 до 1957 година и премиер на Канада од 1963 до 1968 година.
1899.- Роден е историчарот Михаило Диниќ, професор на Филозофскиот факултет во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите. Објавил голем број трудови за средновековната историја на Србија, Босна, Дубровник и Хрватска. Студирал и рударство во средниот век.
1913.- Турците во Првата балканска војна им го предале Скадар на Црногорците. Со одлука на големите сили на 14 мај, Црногорците морале да се повлечат, а Скадар и припаднал на Албанија.
1928.- Родена е Ширли Темпл, која како дете стана холивудска филмска ѕвезда. Таа подоцна служеше како амбасадор на САД во Гана и Чехословачка.
1938.- Судетските Германци побараа, со поддршка на Хитлер, целосна автономија во рамките на Чехословачка. Со Минхенскиот договор во септември истата година, Хитлер ја анектира Судетската област кон Германија, а во 1939 година ја окупира Чехословачка.
1941.- Грчката армија капитулирала пред трупите на нацистичка Германија, а кралот и владата побегнале.
1945.- Советската армија ги ослободила нацистичките концентрациони логори Заксенхаузен и Равенсбрук во Втората светска војна.
1975.- Последната влада во Сајгон поднесе оставка, а американскиот претседател Џералд Форд го призна поразот во Виетнамската војна.
1986.- Умре американскиот филмски режисер со австриско потекло Ото Премингер (Ото). Се прослави со филмовите „Лаура“, „Кармен Џонс“ и „Егзодус“.
1990.- Кинескиот премиер Ли Пенг пристигна во Москва. Тоа беше прва посета на кинески премиер на СССР по 26 години.
1992.- Индискиот филмски режисер Сатјаџит Реј почина три недели по добивањето на Оскар за животно дело. („Татко Панчали“, „Каменот на мудроста“, „Рабиндранат Тагоре“).
1997.- Претседателите на Русија и Кина, Борис Елцин и Џијанг Земин, потпишаа декларација со која се спротивставија на доминацијата на една суперсила во ерата по Студената војна.
1998.- Умре грчкиот државник Константинос Караманлис (Константинос), премиер од 1955 до 1963 година и во 1974 година, по падот на воената хунта, и претседател на Грција од 1990 до 1995 година.
1998.- Во Србија на референдум за странско посредување за решавање на проблемот во Косово гласале 73,05 отсто од гласачите. Против учеството на странски претставници во решавањето на проблемите на Косово гласале 94,73 отсто.
1999.- На триесеттиот ден од воздушните напади на НАТО врз Сојузна Република Југославија, беше погодена зградата на државната телевизија РТС. Загинаа 16 вработени, а 18 се повредени. Уништени се и неколку репетитори на РТС во Србија.
2003.- Првите директни преговори меѓу САД и Северна Кореја беа одржани во Пекинг, откако Северна Кореја призна дека тајно работела на подобрување на нуклеарното оружје, со што ги прекршила меѓународните обврски.
2005.- Умре Едуардо Паолоци, еден од најистакнатите британски уметници и основач на поп-арт движењето во Велика Британија. Меѓу неговите позначајни дела се шарениот мозаик на станицата Тотенхем Корт Роуд на лондонското метро и монументалната бронзена статуа на Исак Њутн пред Британската библиотека.
2005.- Умре британскиот актер Сер Џон Милс, кој доби Оскар во 1971 година за улогата на селски нем во „Ќерката на Рајан“ на Дејвид Лин.
2007.- Умре Борис Елцин, првиот претседател на Русија и клучна фигура во посткомунистичка Русија. Тој беше претседател во два мандати, од јуни 1991 година до 31 декември 1999 година, кога поднесе оставка и го назначи Владимир Путин за вршител на должноста претседател. Тој одигра клучна улога во спречувањето на државниот удар во август 1991 година. Таа година, тој потпиша и декрет за забрана на Комунистичката партија.
2009.- Умре британскиот фотограф и двократен оскаровец Џек Кардиф, еден од првите мајстори на фотографијата кој снимаше во Техниколор.
2009.- Со одлуката на Управниот комитет за укинување на дневниците на пратениците во српскиот парламент беше укинат „надоместокот за оброк“, кој се плаќаше 16 години, од јуни 1993 година.
2013.- Горниот дом на британскиот парламент усвои закон со кој ќе се стави крај на вековната практика да се дава приоритет на момчињата пред девојчињата при наследувањето на тронот.
2018 – Ерменскиот премиер Серж Саркисјан поднесе оставка по неколкудневните антивладини протести во земјата. Тој беше претседател 10 години во два мандати (2008 – 2018), по што помина само седум дена како премиер.
2022.- Во земјотресот со јачина од 5,9 степени според Рихтеровата скала што ја погоди југоисточна Босна и Херцеговина загина едно лице, а најголема штета е причинета на Столац и Љубиње.
2023.- Во четири општини на Косово (Северна Митровица, Лепосавиќ, Звечан и Зубин Поток) се одржаа предвремени локални избори на кои учествуваа околу 3,5% од гласачите. На изборите не учествуваа претставниците на Српската листа, водечката политичка партија на Србите на Косово.
/b92.net
На денешен ден
1-ви април – На денешен ден

1815.- Роден е германскиот државник и политичар Ото фон Бизмарк, првиот канцелар на обединетата германска империја, познат како „железен канцелар“. Тој претседаваше со Конгресот во Берлин во 1878 година, на кој европските сили воспоставија нова рамнотежа на силите во југоисточна Европа – намерата на Русија да создаде голема Бугарија беше спречена, а Србија и Црна Гора добија меѓународно признавање.
1868.- Роден е францускиот поет и драматург Едмонд Ростан, кој во екот на натурализмот со голем успех го оживеа романтичниот театар. Неговиот „Сирано де Бержерак“ ја освои публиката и остана на репертоарите на светските театри до денес.
1918.- Во Велика Британија се основани Кралските воздухопловни сили (РАФ).
1920.- Роден е јапонскиот актер Тоширо Мифуне (Тоширо), кој светската слава ја стекна со толкувањето на улогите на самурајите, особено во филмовите на режисерот Акира Куросава. Се прослави со филмовите „Рашомон“, „Седум самураи“, „Крвав трон“, „Шогун“.
1924.- Германскиот суд го осудил Адолф Хитлер на пет години затвор за обидот за државен удар во ноември 1923 година, но тој бил амнестиран на 20 декември. Додека бил во затвор, Хитлер ја напишал книгата „Mein Kampf“ (Мојата борба), во која го опишал својот концепт за „нов поредок“ и расната надмоќ на Германците.
1933.- Во Германија започна прогонството на Евреите со бојкот на нивните бизниси и блокирање на нивните банкарски сметки.
1939.- Заврши тригодишната граѓанска војна во Шпанија, во која загинаа повеќе од милион луѓе, а повеќе од половина милион ја напуштија земјата. Шпанија беше под диктатура на генералот Франциско Франко во следните 36 години.
1945.- Слетувањето на американските трупи на јапонскиот остров Окинава ја започна последната фаза во навлегувањето на сојузничките сили во Јапонија во Втората светска војна. Во оваа најголема амфибиска операција на Пацификот учествуваа 183.000 војници, 1.727 авиони и 1.321 воени бродови. Борбите, во кои загинаа 7.000 американски и 100.000 јапонски војници, завршија на 2 јули.
1946.- Со изградбата на пругата Брчко-Бановиќи започна првата кампања за младинска работа во повоена комунистичка Југославија. Во изградбата на 90-те километри пруга учествуваа 60.000 млади луѓе од цела тогашна Југославија.
1948.- Започна советската блокада на Берлин.
1970.- Од зградата на весникот „Борба“ почна да емитува белградското радио „Студио Б“.
1975 – Камбоџанскиот претседател Лон Нол побегна во Индонезија откако Црвените Кмери го опколија главниот град Пном Пен.
1976.- Во Париз умре германскиот сликар и скулптор Макс Ернст (Макс), еден од основачите на движењето Дада во Келн. Во 1924 година во Париз се приклучува на надреалистите и станува еден од најистакнатите претставници на тоа движење. Тој воведе нови техники во современото сликарство – колаж-фотографија и техниката фротаж. Роден е во 1891 година. 1983 година – Во катастрофалниот земјотрес во Колумбија загинаа повеќе од 500 луѓе, а повеќе од 1.500 беа повредени.
1996 – Со спојувањето на „Mitsubishi Bank“ и „Bank of Tokyo“ во Јапонија се создаде најголемата банка во светот.
1999.- Во воздушните напади на НАТО врз Сојузна Република Југославија, уништен е Варадинскиот мост на Дунав во Нови Сад.
2001.- Поранешниот претседател на Србија и Сојузна Република Југославија, Слободан Милошевиќ, беше уапсен во Белград под обвинение дека за време на неговото десетгодишно владеење (1990-2000) ја злоупотребил својата положба и со тоа остварил лична корист и корист за Социјалистичката партија на Србија. Во јуни истата година, српските власти го предадоа Милошевиќ на Меѓународниот трибунал за воени злосторства во Хаг.
2001.- Американски шпионски авион се судри со кинески борбен авион над Јужното Кинеско Море, по што американскиот авион принудно слета во кинеската воена база Хаинан. По извинување од американската влада, Кинезите ослободија 24 членови на екипажот на 13 април. 2003 година – Британскиот суд осуди двајца Алжирци на 11 години затвор за собирање пари за терористичката мрежа Ал Каеда. Тоа беше прва пресуда за врски со Ал Каеда во ОК.
2003.- Умре Мајкл Џетер, американски сценски и филмски актер кој ја толкуваше улогата на господинот Нудл во познатата детска серија „Улица сусам“.
2005.- Умре Харалд Јунке (Јунке), една од најомилените германски телевизиски, филмски и театарски ѕвезди, кого многумина го нарекуваа Германецот Франк Синатра.
2009.- Со свеченото поднесување на документите за ратификација во Стејт департментот, Хрватска и Албанија станаа полноправни членки на НАТО.
2010.- На 92-годишна возраст почина американскиот филмски и ТВ актер Џон Форсајт. Тој се здоби со светска популарност со улогата на Блејк Карингтон во серијата „Династија“.
2014 – Ер Србија го изврши својот прв лет од Белград до Будимпешта, означувајќи го повторното воспоставување на авиопревозот меѓу двата града по 22-годишен прекин.
2016 – Белградскиот муфтија Хамдија Јусуфспахиќ, кој почина на 31 март, беше погребан до мавзолејот на Шеик Мустафа, недалеку од Бајракли џамијата. За муфтија на Исламската заедница на Србија е избран во 1994 година, а во 2006 година станал првиот реису-л-улема на ИЗС.
2017 – Рускиот поет, романсиер, режисер и сценарист Евгениј Евтушенко, симбол на една ера на Советскиот Сојуз, почина на 85-годишна возраст во Соединетите Американски Држави.
2021 – Словачка има нова влада предводена од Едуард Хегер, ставајќи крај на политичката криза по оставката на поранешниот премиер (Игор Матовиќ) поради жестоките критики на целокупното управување на владејачката коалиција со пандемијата на коронавирус.
2022.- Осуммина рудари загинаа во несреќа во рудникот за јаглен „Соко“ кај Сокобања.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за среда (30 април)
-
Хороскоп19 часа
Месечен Хороскоп (мај 2025)
-
Спорт2 дена
Македонската гордост блесна на USA Open
-
Кичево9 часа
(ФОТО) Автошоп „Delta“ – Кичево прославува 25 години постоење, верификуван бренд „број 1“ за вашиот автомобил, сѐ на едно место!
-
Магазин1 ден
Elden Ring ја надмина бројката од 30 милиони продадени копии
-
Спорт1 ден
Првиот човек на ФФМ оствари средба со раководствата на финалистите кои ќе се соочат за „Купот на Македонија“, со негова заложба на мечот ќе има ВАР технологија
-
Скопје20 часа
Утре во Скопје посебен режим на сообраќај поради најавен протест, следните улици треба да се одбегнуваат
-
Временска прогноза17 часа
Попоски: Не очекува просечно топол месец мај, но повремено и често нестабилно, појава која може да резултира и со потпросечни температурни разлики