На денешен ден
На денешен ден – (21 мај)
1471 година – англискиот крал Хенри Шести, последниот монарх од Ланкастер, соборен во династичка борба („Војна на двете рози“), беше убиен во лондонскиот затвор Тауер. Неговиот лик го инспирираше Шекспир за драмата „Хенри Шести“. Престолот го презеде Едвард IV.
1502 година – Португалците го откриле ненаселениот остров Света Елена во Јужниот Атлантик.
1527 година – Роден е шпанскиот крал Фелипе Втори (1556-98), син и наследник на Чарлс В. Политиката на фанатичен католицизам предизвикува бунт во Холандија што води кон нејзина независност.
1639 година – почина италијанскиот филозоф Томасо Кампанела, поборник на утописката филозофија. Обвинет за ширење еретичка наука, тој беше осуден во 1599 година на доживотен затвор. Тој беше ослободен по 27 години на интервенција на папата Урбан VIII. Својот идеал за државата го опиша во делото „Град на сонцето“, кое стана учебник по утописка филозофија.
1844.- Роден е францускиот сликар Анри Русо Ле Дуаниер, првиот наивен сликар што влегол во Лувр.
1845 година – Роден е актерот Тоша Јовановиќ, член на Националниот театар во Загреб и на Националниот театар во Белград, еден од најголемите српски актери во 19 век.
1860 година – Роден е холандскиот лекар Вилем Еинтовен, основач на електрокардиографија и добитник на Нобеловата награда за медицина во 1924 година.
1894 година – Кралот на Србија, Александар Обреновиќ, го укина либералниот устав од 1888 година и го врати уставот од 1869 година.
1895 година – почина австрискиот композитор и диригент Франц фон Супе, автор на популарни оперети („Лесна коњаница“, „Бокао“, „Убава галатеја“, „Фатиница“).
1904 година – Во Париз е основана Светската фудбалска федерација (ФИФА).
1921 година – Роден е рускиот нуклеарен физичар Андреј Сахаров, борец за политички слободи и човекови права, добитник на Нобелова награда за мир во 1975 година. Како непомирлив противник на советскиот режим, тој беше прогонет во 1980 година од Москва во Горки, каде остана до 1986 година.
1927 година – Американскиот пилот Чарлс Линдберг стана првиот човек што го преминал Атлантикот. Летот од Newујорк до Париз траеше 33 часа и 29 минути. Истиот ден во 1932 година, Амелија Ерхарт е првата жена што го преминала Атлантскиот океан.
1935 година – умре холандскиот ботаничар Уго де Врис, основач на експериментална генетика.
1935 година – Умре американскиот пацифист и социјален реформатор Janeејн Адамс, добитник на Нобеловата награда за мир во 1931 година.
1945 година – Сирија и Либан ги прекинаа преговорите со Франција и побараа целосна независност.
1967. година – Повеќе од 300 лица загинаа во пожар во стоковна куќа во Брисел.
1969 година – Сирхан Сирхан, кој го уби Роберт Кенеди, брат на американскиот претседател Johnон Кенеди, исто така убиен во 1968 година, е осуден на смрт. Казната подоцна беше заменета со доживотен затвор.
1981 година – Социјалистот Франсоа Митеран стана претседател на Франција, а Пјер Марој стана премиер.
1982 година – британските трупи слетаа на Фокландските острови (Малвинас), окупирани од Аргентина, во најголемата воена операција во Лондон од кризата во Суец во 1956 година.
1989 година – кинески студенти кои го окупираа централниот плоштад Тјенанмен во Пекинг во потрага по реформи го отфрлија барањето на владата за растерување.
1991 година – Поранешниот индиски премиер, Раџив Ганди, беше убиен од бомба скриена во букет цвеќе за време на митинг во јужната индиска држава Тамил Наду, во близина на градот Мадрас.
1991 година – Етиопскиот диктатор Менгисту Хаиле Маријам е симнат од власт по 14 години во егзил и заминува во егзил.
1992 година – Сенатот на САД донесе закон со кој на СР Југославија ying се одбива каква било помош од САД за учество во конфликтите во поранешните југословенски републики.
1993 година – Сенатот во Венецуела го суспендираше претседателот Карлос Андрез Перез под обвинение за корупција.
1996 година – Ферибот на Танзанија потона на езерото Викторија во источна Африка, спасувајќи само 114 од илјада луѓе.
1997 година – Полска и Украина потпишаа договор за помирување со кој формално се стави крај на вековното непријателство.
1998 година – Под силен притисок од масовните демонстрации, индонезискиот претседател Сухарто поднесе оставка по 32 години диктаторско владеење.
2001 година – Советот за безбедност на ООН објави дека реката Конго е повторно отворена по двегодишна војна. Затворањето на реката предизвика недостиг на храна и лекови за милиони жители на земјата.
2002 година – Државниот секретар на САД Колин Пауел објави дека Соединетите држави одлучија да ја деблокираат економската помош за СР Југославија.
2003 година – Земјотрес со јачина од 6,7 степени според Рихтеровата скала го потресе главниот град на Алжир и околината, при што загинаа 2.241 лице и беа повредени 10.243.
2006 година – Мнозинството граѓани на Црна Гора гласаа на референдум за независност на нивната земја. Во согласност со Уставната повелба на Србија и Црна Гора, Србија го наследи правото на меѓународна субјективност, место во ООН и други меѓународни организации.
2008 година – Генералниот секретар на ООН Бан Ки-мун го посети Мјанмар, претходно погоден од циклон и се согласи со воените власти да ги отворат границите на земјата за меѓународна помош. Циклонот Наргис уби 78 000 луѓе, а 56 000 исчезнаа.
2013 година – Еден од основачите на рок-групата Дорс, клавијатуристот Реј Манзарек, почина на 75-годишна возраст во Германија.
2015 година – Екстремистите од „Исламска држава“ ја презедоа контролата над археолошкиот локалитет во Палмира, само неколку часа по заземањето на градот во централна Сирија. Фотографиите од бомбардирањето на храмот Бал Шамин, зграда стара 2.000 години, беа објавени на 25 август.
2018 година – Никола Мадуро освои нов шестгодишен претседателски мандат на изборите во Венецуела, кои беа бојкотирани од опозицијата. Четиринаесет земји собрани во групата Лима ги повлекоа своите амбасадори од Венецуела поради изборните резултати чиј легитимитет не го признаваат.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Хроника1 денЕдногодишно бебе почина во кичевската болница, било донесено во тешка здравствена состојба, реанимација и медицинската помош не помогнале
-
Кичево6 часаОВР Кичево поднесе кривична пријава против поранешниот градоначалник, постапувал спротивно на законот за пожарникарство
-
Кичево10 часа„Венаки“ Кичево: Пристигнува гооолемиот „Black Friday“ со неверојатен попуст до -70% на цени на одредени производи од светски производители за санитарија и останата покуќнина
-
Хороскоп2 денаХороскоп за понеделник (24 ноември)
-
Хороскоп20 часаХороскоп за вторник (25 ноември)
-
Македонија1 ден16 годишник од Охрид извршил обљуба врз 12 годишно девојче, видеото стигнало до уценувач
-
Македонија1 денСе вози во „алкохолизирана“ состојба, МВР презеде мерки врз возачи на кои им е констатирано дека возеле под дејство на алкохол
-
Хроника5 часаМлад затвореник од струшко починал, откако во тешка здравствена состојба бил донесен во Општата болница во Охрид
