Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 21 март | Денес и официјално започнува пролетта, а бележиме и ден на Екологијата..

Објавено пред

на

21 март е вообичаената дата на која настапува пролетна рамноденица (првиот ден на пролетта) на северната полутопка, односно есенска рамноденица (првиот ден на есента) на јужната полутопка. Во прилог останатите настани во рубриката „На денешен ден“ во продолжение..

1556.- Архиепископот на Кентербери Томас Кранмер бил запален на клада како еретик за време на римокатоличката реакција на кралицата Марија I. Како главен претставник на религиозната реформација во Англија, тој ја воведе литургијата и го состави „Општиот молитвеник“ на својот мајчин англиски јазик.

1685.- Роден е Јохан Себастијан Бах, на чие дело се заснова германската музичка традиција. Неговите современици го ценеле како виртуоз оргулист, а вредноста на неговото музичко дело била откриена на почетокот на 19 век во ерата на музичкиот романтизам, особено по изведбата на Менделсон на ремек-делото на Бах „Метју страст“ (1829). Во неговиот голем опус се издвојуваат „Концертите на Брандербуш“ и збирката од 48 прелудии и фуги за пијано.

1804.- Во сила стапи Наполеоновиот законик, француско кривично и граѓанско право, со кое императорот Наполеон I, тогаш „доживотен конзул“, го реформира судството.

1829.- Во земјотрес во Шпанија загинаа 6.000 луѓе.

1839.- Роден е композиторот Модест Петрович Мусоргски, член на композиторската група „Големата петорка“, претставник на руското национално музичко училиште (опера „Борис Годунов“, композиција за пијано „Слики од изложба“).

1871.- Канцеларот Ото фон Бизмарк ја отвори првата седница на Рајхстагот (Парламентот) на новосоздадената Германска империја.

1884.- Во Франција беа легализирани синдикатите.

1913.- Роден е југословенскиот писател Иван Горан Ковачиќ, автор на поемата „Јама“ (1943), потресно дело за злосторствата во Втората светска војна во кои и самиот загинал. Поемата „Јама“ инспирираше многу сликари, а музиката инспирирана од тоа дело ја компонираше Никола Херцигоња.

1918 – Втората битка кај Сом во Франција започна со последната германска офанзива во Првата светска војна.

1919.- Под водство на комунистот Бела Кун, беше соборена владата во Унгарија и беше прогласена Унгарската Советска Република. Советската влада поднесе оставка на 1 август, а власта ја презедоа десничарските социјалдемократи.

1945.- За време на Втората светска војна, британските авиони го бомбардираа седиштето на Гестапо во Копенхаген, при што загинаа повеќе од 70 германски нацисти. По грешка удриле и во француско училиште, каде загинале 86 деца и десет калуѓерки.

1952 – Кваме Нкрумах (Кваме) стана премиер на Голд Коуст (подоцна Гана), како прв субсахарски Африканец кој ја зазеде функцијата премиер.

1960.- Роден е бразилскиот автомобилски ас Аиртон Сена (Аиртон Сена), трикратен светски шампион во „Формула 1“ во 1988, 1990 и 1991 година. Во Бразил тој имаше статус на национален херој и неговата смрт во мај 1994 година на патеката во Имола, за време на трките за „Гран При на Сан Марино“, беше доживеана како национална трагедија.

1960.- Во јужноафриканскиот град Шарпвил, 79 луѓе беа убиени, а повеќе од 180 беа ранети кога полицијата отвори оган врз мирните црнечки демонстрации против расистичкиот режим.

1963.- Со трансферот на последните 27 затвореници, затворен е Алкатраз, познатиот затвор со максимална безбедност во заливот Сан Франциско, каде што некогаш бил затворен гангстерот Ал Капоне.

1975.- Привремениот воен совет на Етиопија, предводен од водачот на пучот, потполковник Менгист Хаиле Мариам (Маријам) ја укина 3.000-годишната Етиопска империја.

1991.- На седницата на Претседателството на СФР Југославија беше постигнат договор претседателите на републиките да започнат преговори за иднината на сојузната држава. Првата од вкупно шест вакви средби се одржа на 28 март во Сплит.

1991.- Поради лошите временски услови и големиот чад од запалените нафтени бунари во Кувајт, во Кувајт се урна саудиски транспортен авион. Загинаа сите патници во авионот – 92 сенегалски војници и шест членови на екипажот од Саудиска Арабија.

1997.- Рускиот и американскиот претседател Борис Елцин и Бил Клинтон на самитот во Хелсинки се договорија да го намалат нуклеарниот арсенал на нивните земји.

1998.- Косовските Албанци одржаа уште едни паралелни, нелегитимни парламентарни и претседателски избори. Ибрахим Ругова, најистакнатиот лидер на косовските Албанци во борбата за независност на Косово од Србија, беше избран за претседател на непризнатата Република Косово.

1998.- Умре руската балерина Галина Сергеевна Уланова, која го водеше театарот Бољшој речиси две децении по Втората светска војна.

2002.- Папата Јован Павле Втори за прв пат јавно објави дека има голем број случаи на сексуална злоупотреба на малолетници од католички свештеници, кои ги обвини дека ги прекршиле заветите и му се придружиле на ѓаволот.

2003 – Јужноафриканската комисија за вистина и помирување го означи крајот на својата работа. Комисијата е формирана во 1995 година за да ги испита кршењата на човековите права за време на апартхејдот, време на владеење на белото малцинство. Претседателот на таа Комисија, надбискупот Дезмонд Туту, ја принуди владата да плати отштета од 270 милиони долари на 20.000 жртви на злосторства во тој период.

2003.- Американските сили ги бомбардираа палатите на ирачкиот претседател Садам Хусеин и клучните државни институции во Багдад. Осум британски и четворица американски војници загинаа при пад на хеликоптер на границата со Ирак, што е првата жртва во војната во Ирак на страната на напаѓачите.

2005.- Во Париз умре коментатор, новинар, еден од основачите на белградскиот неделник „Време“ Стојан Церовиќ.

2006.- Во Париз умре Бернард Лакост, кој повеќе од 40 години беше на чело на империјата Лакост, светски познат по маиците со логото на крокодилот.

2009.- Десетици илјади луѓе излегоа на улиците на Неапол за да им оддадат почит на жртвите на мафијата и да побараат југот на Италија повеќе да не биде упориште на организираниот криминал.

2010.- Умре директорот на оперскиот фестивал во Бајројт, Волфганг Вагнер, внук на познатиот германски композитор Рихард Вагнер. Целиот свој живот го посвети на наследството на својот дедо, а познатиот фестивал го водеше од 1951 до 2008 година.

2014.- Лидерите на ЕУ во Брисел го потпишаа политичкиот дел од договорот за асоцијација со Украина.

2017 – Почина Мартин Мекгинис, поранешен заменик-премиер на Северна Ирска, командант на ИРЕ и еден од водачите на римокатоличката Шин Фејн.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп5 часа

Хороскоп за четврток (18 септември)

ОВЕН Вашата страст и ентузијазам денес ќе ја истакнат вашата креативност. Ова е одличен период за да започнете некое уметничко...

Технологија14 часа

(ВИДЕО) „DJI“ официјално го претстави својот нов дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 PRO

Предмалку реномираната „DJI“ го претстави новиот дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 Pro кој практично претставува ново ниво...

Фото: Michael Fousert @ unsplash Фото: Michael Fousert @ unsplash
Автомобили17 часа

Колку се задоволни возачите од реалниот домет на електричните автомобили?

Колку навистина може да издржи едно електрично возило со едно полнење во споредба со бројките што производителите ги ветуваат? Тоа...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин17 часа

Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате

iOS 26 носи свежи можности и визуелни подобрувања за iPhone, но голем дел од нив не се активираат автоматски –...

ФОТО: Unsplash.com @ Amanz ФОТО: Unsplash.com @ Amanz
Магазин17 часа

Samsung го претстави One UI 8 – еве кога Galaxy уредите ќе го добијат ажурирањето

Samsung Electronics официјално го претстави One UI 8, новата верзија на својот кориснички интерфејс која носи напредни мултимодални можности со...

Фото: Leon Bublitz @ unsplash Фото: Leon Bublitz @ unsplash
Магазин17 часа

YouTube ја воведе повеќејазичната аудио функција – креаторите добиваат глобален досег

По двегодишна пилот-програма, YouTube официјално ја лансира повеќејазичната аудио функција, овозможувајќи им на милиони креатори да додаваат синхронизација на своите...

Музика20 часа

Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење

Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ со голема радост Ве известува дека отворена е сесија за упис на нови...

Временска прогноза20 часа

Брз продор на ладен воздух од север, додека само утре услови за слаб локален дожд

Поради брз продор на ладен воздух од север, утре и задутре (среда и четврток 17/18 септември) во Македонија ќе дува...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за среда (17 септември)

ОВЕН Слушајте ги другите повеќе од себе. Луѓето околу вас и оние со кои деловно соработувате сега повеќе гледаат од...

Македонија2 дена

„СОЗР“ стави крај на злоупотребите на службените возила и зголемување на транспарентноста од денес граѓаните можат да пријавуваат случаи на незаконита употреба на службени возила

Граѓаните од денеска можат да пријавуваат случаи на незаконита, партиска или приватна употреба на службени возила, на 070 399 050...

НАЈЧИТАНИ