На денешен ден
На денешен ден: 22 декември

640 – Александрија била заземена од Сарацените, две години по инвазијата на Египет.
1639.- Роден е Жан Расин, француски поет и драматург, истакнат претставник на класицизмот, кој ја усовршил француската трагедија. Од 1667 година бил дворски историчар на Луј XIV („Андромаха“, „Федра“, „Британик“, „Бериника“, „Митридат“, „Аталија“).
1666.- Умре италијанскиот сликар Гуерчино, член на Болоњската школа за сликарство и водечки барокен мајстор. Тој е особено познат по композицијата „Аурора“ во римската палата Казино Лудовизи.
1790.- Руските трупи под команда на Александар Суворов од Турците го презеле градот Исмаил, важно пристаниште во делтата на Дунав.
1858.- Роден е Џакомо, заедно со Верди, најважниот италијански оперски композитор. Со операта „Бохемија“ создаде прототип на италијанска опера со лирско-сентиментален, граѓански карактер од крајот на 19 век („Тоска“, „Мадам Батерфлај“, „Турнадот“, „Манон Леско“).
1880.- Умре англиската писателка Мери Ен, позната како Џорџ Елиот, една од основачите на англискиот психолошки и социјален роман („Силас Марнер“, „Милница за флос“).
1894.- Францускиот артилериски капетан Алфред Драјфус беше осуден на доживотен затвор поради лажни обвиненија за продавање воени тајни на Германци и испратен во затвор на Ѓаволските острови во Француска Гвајана. Под притисок на јавното мислење, во кое бил вклучен и писателот Емил Зола, тој бил рехабилитиран во 1906 година.
1917.- Во Брест-Литовск за време на Првата светска војна започнаа мировните преговори меѓу силите на Оската и новата руска влада формирана со Октомвриската револуција. Силите на Антантата не ја прифатија поканата на Русија да учествува во тие преговори, кои завршија во март 1918 година со потпишување на многу неповолен мировен договор за Русија.
1941.- Во Рудо, Босна, за време на Втората светска војна, основана е Првата пролетерска бригада на ЈНА. По војната тој датум се прославува како Ден на ЈНА.
1942.- Американски бомбардери го нападнаа бурманскиот главен град Рангун, кој беше окупиран од Јапонците за време на Втората светска војна.
1956.- Последните британски и француски војници го напуштија египетскиот пристанишен град Порт Саид по Суецката војна.
1968.- По 11 месеци во заробеништво, Северна Кореја ослободи 82 членови на екипажот на американскиот шпионски брод Пуебло.
1969 година – Американскиот филмски режисер со австриско потекло Џозеф фон Стернберг, најпознат по неговиот филм Син ангел, беше признат од актерката Марлен Дитрих (Мароко), Мароко, Шангај експрес и Макао.“
1975.- По 20-часовна опсада на седиштето на ОПЕК во Виена, палестинските терористи земаа заложници во авионот што им го даде австриската влада во правец на Блискиот Исток.
1979.- Умре американскиот филмски продуцент Дерил Френсис Занук, основач на „Твенти век Фокс“ (1933) и продуцент на голем број значајни филмови како „Плодови на гневот“, „Се за Ева“, „Вива Запата“. „Најдолгиот ден“, „Корени на Рајот “,” Млад г-дин Линколн “.
1988.- Јужна Африка, Куба и Ангола потпишаа договор со ОН за независност на Намибија на последната колонија во Африка. Со поранешната германска колонија владее Јужна Африка уште од Првата светска војна.
1989.- Плашејќи се од бунтовниот народ, романскиот претседател Николае Чаушеску со хеликоптер побегнал со неговата сопруга Елена од Букурешт, ставајќи крај на неговото 24-годишно диктаторско владеење. Биле фатени и застрелани три дена подоцна во Трговиште.
1989.- Умре ирскиот писател Семјуел Бекет, заедно со Јонеско и Жене, најважниот претставник на „театарот на апсурдот“. Неговите драми, синтеза на песимизам, апсурд и нихилизам, имаа огромно влијание врз развојот на современиот европски театарски израз. Добитник е на Нобеловата награда за литература во 1969 година („Чекајќи го Годо“, „Крајот на играта“, „Среќни денови“).
1990.- Водачот на синдикатот „Солидарност“, Лех Валенса, ја презеде функцијата претседател на Полска по изборната победа.
1990.- Хрватскиот парламент го усвои новиот Устав со кој Република Хрватска ја прогласи за „национална држава на хрватскиот народ“.
1993.- Белиот јужноафрикански парламент стави крај на ерата на апартхејдот, со мнозинство од 237 „за“ 45 гласови во преодниот устав на земјата, што и овозможи на Јужна Африка да ги одржи своите први полноправни избори.
1993.- Алина Фернандез Ревуелта, ќерка на кубанскиот претседател Фидел Кастро, ја напушти Куба за политички азил во Соединетите држави.
1993.- Умре југословенскиот писател и ликовен критичар Ото Бихаљи Мерин, кој заедно со неговиот брат Павле во 1928 година ја основал издавачката куќа „Нолит“ и го уредувале литературното и политичкото списание „Нова литература“. (роман „Збогум во октомври“, есеи и уметничка критика „Освојување на небото“, „Градетели на модерната мисла“, „Продор на модерната уметност“).
1994.- Италијанскиот премиер Силвио Берлускони поднесе оставка поради обвиненијата за корупција седум месеци откако беше на чело на коалициската конзервативна влада, 53-та од Втората светска војна.
1996.- Герилите на перуанското левичарско движење Тупак Амару ослободија 22 заложници во јапонската амбасада во Лима со „божиќен гест“, како што го нарекоа, и задржаа уште 140.
1996.- Умре Миодраг Миќа Поповиќ, сликар, ликовен критичар, писател, филмски режисер и академик.
2000 – Светската здравствена организација предупредува на можноста за ширење на „кравјото лудило“ надвор од Европа. Оваа болест, која се смета за веројатна причина за нова варијанта на смртоносната мозочна болест Кројцфелд-Јакоб кај луѓето, е откриена во 1986 година во Велика Британија.
2002.- Умре поранешниот претседател на Гвајана Дезмонд Хојте, кој беше шеф на државата од 1985 до 1992 година и ја направи транзицијата во земјата.
2004 – Усвојувањето на Законот за дискриминација во Франција официјално го забрани сексистичкиот и антихомосексуалниот говор.
2009.- Српскиот претседател Борис Тадиќ во Стокхолм поднесе барање за кандидатура на Србија за ЕУ до шведскиот премиер Фредерик Рајнфелд, чија земја претседаваше со ЕУ во период од шест месеци.
2014.- Умре Џо Кокер, британски поп и блуз пејач, познат по својот длабок, лут глас. Во кариерата долга повеќе од 40 години, тој сними 40 албуми, беше на турнеја низ светот и продуцираше многу хитови, од кои најпознати се „You Are So Beautiful“, „Unchain My Heart“ и „Up Where We Belong“ – на тема на филмот „ Офицер и господин “- како и интерпретација на песната на Битлси „Со мала помош од моите пријатели“.
2016 – Со заминувањето на последниот конвој автобуси со бунтовници и цивили од Алепо, сириската армија воспостави целосна контрола врз градот, некогаш најголемиот и економски најважен во Сирија.
2019 година – На изборите во Авганистан, актуелниот претседател Ашраф Гани го доби вториот мандат.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за петок (6 јуни)
-
Кичево1 ден
(ФОТО) ТППЕ Кичево: Се гаси дива депонија зад „Стара централа“
-
Кичево14 часа
Кичевското архиерејско намесништво истакна соопштение по повод „Духовденска задушница“
-
Хороскоп4 часа
Хороскоп за сабота (7 јуни)
-
Македонија17 часа
СВР Охрид: Армијата на Република Македонија ќе реализира тактичко-технички активности
-
Култура5 часа
(ВИДЕО) Краток фрагмент на отец Партениј за „Македонија и Патриотизмот“ од новиот филм посветен на неговиот триесет годишен монашки пат
-
Македонија1 ден
На граница кај бугарин во возило пронајдени биле електрошок и солзавец, бил веднаш лишен од слобода
-
Скопје2 дена
За еден ден во Скопје изречени 180 мерки во областа на сообраќајот