На денешен ден
На денешен ден: 23 декември
1588.- За време на седницата на Собранието на имотите во замокот Блоа, по наредба на францускиот крал Хенри III, беа убиени водачите на Католичката лига на војводите од Гиза, неговиот брат Луј и кардиналот од Гиза. Кардиналот Бурбон беше уапсен и заробен до крајот на својот живот.
1732.- Роден е англискиот пронаоѓач и индустријалец Ричард Аркрајт, кој го усовршува и најпрвин применува механичко вртење во производството, кое има одлучувачко влијание врз процутот на индустријата за памук во Англија во 19 век.
1777.- Роден е рускиот цар Александар I Романов, кој за време на неговото владеење од 1801 година извршил либерални реформи и територијално ја проширил Русија со анексија на Финска, големи делови од Полска и Бесарабија. По неуспешната кампања на Наполеон против Русија во 1812 година, тој ја уништил неговата војска во повлекување, а во 1814 година триумфално влегол во Париз, каде што биле одржани мировни преговори по капитулацијата на Наполеон.
1790.- Роден е Жан Франсоа Шамполион, француски египтолог и основач на египтологијата. Во 1822 година, тој ги дешифрирал хиероглифите од плочата пронајдена во 1799 година во египетскиот град Рашид и утврдил дека тие не се само симболични, туку и фонетски.
1810.- Роден е германскиот египтолог Карл Ричард Лепсиус, кој се смета за основач на модерната археологија. Неговите „Египетски хронологии“ го основаа научното проучување на раната египетска историја.
1832.- Франција го зазеде Антверпен и ја принуди Холандија да ја признае белгиската независност.
1861.- Турција го прифати обединувањето на Влашка и Молдавија, дунавските кнежевства под нејзин суверенитет, во држава наречена Романија.
1920.- Франција и Британија ја одобрија конвенцијата меѓу Сирија и Палестина.
1933.- Роден е императорот Акихито од Јапонија, кој се искачи на тронот во 1990 година, по смртта на неговиот татко, императорот Хирохито.
1943.- Светската команда на сојузничките сили за Медитеранот и Националниот комитет за ослободување на Југославија постигнаа договор во Втората светска војна за прифаќање на југословенските бегалци и нивно пренесување во Северна Африка.
1948.- Во Токио беа погубени поранешниот јапонски премиер Хидеки Тојо и уште шестмина поранешни високи функционери осудени на смрт од страна на Меѓународниот воен трибунал за злосторства против човештвото во Втората светска војна.
1953.- Убиен е поранешниот шеф на озлогласената советска политичка полиција НКВД и советски заменик-премиер Лавренција Берија, клучна фигура во „Големата чистка“ на Сталин. Тој беше осуден на смрт под обвинение дека планирал да го наследи Сталин.
1963.- Грчкиот патнички брод Лаконија бил запален од пожар по експлозија во Северниот Атлантик, при што загинале 128 луѓе, а 908 биле спасени пред бродот да потоне на 29 декември.
1964.- Многу силен циклон во Цејлон (Шри Ланка) уби најмалку 2.000 луѓе.
1972.- Умре советскиот дизајнер на авиони Андреј Николаевич Туполев, кој го предводеше производството на повеќе од стотина типови авиони, вклучително и бомбардери и гигантот АНТ-20 „Максим Горки“. По Втората светска војна конструирал патнички авиони, меѓу кои и „ТУ-144“, првиот суперсоничен авион во светот.
1972.- Во земјотрес го потресе главниот град на Никарагва, Манагва, загинаа најмалку 7.000 луѓе.
1989.- Соединетите Држави ги зајакнаа своите 2.000 војници во Панама со уште 2.000 за да го надминат неочекувано силниот отпор од поддржувачите на поранешниот панамски премиер, генералот Мануел Антонио Нориега.
1990.- На плебисцит, Словенците гласаа за отцепување од СФР Југославија.
1994.- Република Српска и босанската влада во Сараево, со посредство на поранешниот американски претседател Џими Картер, потпишаа четиримесечен прекин на огнот, кој стапи на сила на 1 јануари 1995 година.
1995.- Во пожар во училишна сала во индискиот град Дабали, северно од Њу Делхи, загинаа 538 луѓе, од кои повеќето на возраст од пет до 14 години.
1997 – Умре јапонскиот актер Тоширо Мифуне, кој се здоби со светска слава со улогата на самурај, особено во филмовите „Рашомон“, „Седум самураи“ на Акира Куросава, „Легендата за Мусаши“, „Шогун“, „Крвавиот трон“. ).
2000.- Демократскиот парламент на Србија (ДОС) извојува убедлива победа на првите парламентарни избори во Србија откако Слободан Милошевиќ ја напушти функцијата на почетокот на октомври.
2003.- Во експлозија на природен гас во југозападна Кина загинаа најмалку 198 луѓе, а околу 16.000 луѓе беа евакуирани.
2003.- Во Соединетите Американски Држави, во државата Вашингтон, откриен е првиот случај на смртоносна кравја болест.
2005.- Во Кина умре последниот преживеан член на таканаречената четиричлена банда Јао Венјуан. Тој помина 20 години во затвор за политичко насилство за време на Кинеската културна револуција (1966-1976).
2007.- Умре американскиот кореограф Мајкл Кид, творец на некои од најпознатите мјузикли на Бродвеј. Во текот на кариерата освои пет Тони награди, а во 1997 година доби Оскар за животно дело.
2010.- Поранешниот аргентински диктатор Хорхе Видела е осуден на доживотен затвор за злосторства за време на владеењето на воената хунта во Аргентина. 44 поранешни воени или полициски службеници исто така беа осудени за злосторства извршени за време на воениот режим 1976-1983 година.
2013.- Умре Михаил Калашников, дизајнерот на најпопуларната пушка АК-47 во светот. Автоматската пушка што го носи неговото име е направена во 1947 година и е омилено оружје на многу армии, но и герилци и терористи.
2016 – Во нападите на припадниците на Исламската држава во близина на Палмира загинаа 27 членови на сириските сили. На 11 декември, Исламската држава повторно ја зазеде Палмира, антички град во централна Сирија, девет месеци откако сириските владини сили ги поддржаа џихадистите со поддршка од Русија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
-
Кичево1 денЈовановски: „Ние во Кичево не можеме да исчистиме толку брзо колку што некои несовесни граѓани можат да расфрлаат ѓубре“
-
Култура1 денУтре е голем празник, помолете се за здравје, на врата ни е „Пресвета Богородица Пречиста“, на помош слава, за многу години!
-
Хороскоп2 денаХороскоп за среда (3 декември)
-
Хороскоп23 часаХороскоп за четврток (4 декември)
-
Временска прогноза1 денДождот продолжува, на планините кои се над одредена надморска височина ќе се формира снежна покривка
-
Технологија2 дена„Sony“ го лансира најновиот супер моќен продукт „Sony A7 V“, опремен со нов сензор и „partial stacked“ архитектура
-
Спорт1 денБлагоја Милевски се заблагодари на сите досегашни претседатели на ФФМ, сите наши фудбалери, стручен штаб, медицински лица и логистика
-
Здравје и убавина13 часаСамо со неколку нови навики, стартот на денот ќе ви биде полн со енергија
