На денешен ден
На денешен ден: 23 декември
1588.- За време на седницата на Собранието на имотите во замокот Блоа, по наредба на францускиот крал Хенри III, беа убиени водачите на Католичката лига на војводите од Гиза, неговиот брат Луј и кардиналот од Гиза. Кардиналот Бурбон беше уапсен и заробен до крајот на својот живот.
1732.- Роден е англискиот пронаоѓач и индустријалец Ричард Аркрајт, кој го усовршува и најпрвин применува механичко вртење во производството, кое има одлучувачко влијание врз процутот на индустријата за памук во Англија во 19 век.
1777.- Роден е рускиот цар Александар I Романов, кој за време на неговото владеење од 1801 година извршил либерални реформи и територијално ја проширил Русија со анексија на Финска, големи делови од Полска и Бесарабија. По неуспешната кампања на Наполеон против Русија во 1812 година, тој ја уништил неговата војска во повлекување, а во 1814 година триумфално влегол во Париз, каде што биле одржани мировни преговори по капитулацијата на Наполеон.
1790.- Роден е Жан Франсоа Шамполион, француски египтолог и основач на египтологијата. Во 1822 година, тој ги дешифрирал хиероглифите од плочата пронајдена во 1799 година во египетскиот град Рашид и утврдил дека тие не се само симболични, туку и фонетски.
1810.- Роден е германскиот египтолог Карл Ричард Лепсиус, кој се смета за основач на модерната археологија. Неговите „Египетски хронологии“ го основаа научното проучување на раната египетска историја.
1832.- Франција го зазеде Антверпен и ја принуди Холандија да ја признае белгиската независност.
1861.- Турција го прифати обединувањето на Влашка и Молдавија, дунавските кнежевства под нејзин суверенитет, во држава наречена Романија.
1920.- Франција и Британија ја одобрија конвенцијата меѓу Сирија и Палестина.
1933.- Роден е императорот Акихито од Јапонија, кој се искачи на тронот во 1990 година, по смртта на неговиот татко, императорот Хирохито.
1943.- Светската команда на сојузничките сили за Медитеранот и Националниот комитет за ослободување на Југославија постигнаа договор во Втората светска војна за прифаќање на југословенските бегалци и нивно пренесување во Северна Африка.
1948.- Во Токио беа погубени поранешниот јапонски премиер Хидеки Тојо и уште шестмина поранешни високи функционери осудени на смрт од страна на Меѓународниот воен трибунал за злосторства против човештвото во Втората светска војна.
1953.- Убиен е поранешниот шеф на озлогласената советска политичка полиција НКВД и советски заменик-премиер Лавренција Берија, клучна фигура во „Големата чистка“ на Сталин. Тој беше осуден на смрт под обвинение дека планирал да го наследи Сталин.
1963.- Грчкиот патнички брод Лаконија бил запален од пожар по експлозија во Северниот Атлантик, при што загинале 128 луѓе, а 908 биле спасени пред бродот да потоне на 29 декември.
1964.- Многу силен циклон во Цејлон (Шри Ланка) уби најмалку 2.000 луѓе.
1972.- Умре советскиот дизајнер на авиони Андреј Николаевич Туполев, кој го предводеше производството на повеќе од стотина типови авиони, вклучително и бомбардери и гигантот АНТ-20 „Максим Горки“. По Втората светска војна конструирал патнички авиони, меѓу кои и „ТУ-144“, првиот суперсоничен авион во светот.
1972.- Во земјотрес го потресе главниот град на Никарагва, Манагва, загинаа најмалку 7.000 луѓе.
1989.- Соединетите Држави ги зајакнаа своите 2.000 војници во Панама со уште 2.000 за да го надминат неочекувано силниот отпор од поддржувачите на поранешниот панамски премиер, генералот Мануел Антонио Нориега.
1990.- На плебисцит, Словенците гласаа за отцепување од СФР Југославија.
1994.- Република Српска и босанската влада во Сараево, со посредство на поранешниот американски претседател Џими Картер, потпишаа четиримесечен прекин на огнот, кој стапи на сила на 1 јануари 1995 година.
1995.- Во пожар во училишна сала во индискиот град Дабали, северно од Њу Делхи, загинаа 538 луѓе, од кои повеќето на возраст од пет до 14 години.
1997 – Умре јапонскиот актер Тоширо Мифуне, кој се здоби со светска слава со улогата на самурај, особено во филмовите „Рашомон“, „Седум самураи“ на Акира Куросава, „Легендата за Мусаши“, „Шогун“, „Крвавиот трон“. ).
2000.- Демократскиот парламент на Србија (ДОС) извојува убедлива победа на првите парламентарни избори во Србија откако Слободан Милошевиќ ја напушти функцијата на почетокот на октомври.
2003.- Во експлозија на природен гас во југозападна Кина загинаа најмалку 198 луѓе, а околу 16.000 луѓе беа евакуирани.
2003.- Во Соединетите Американски Држави, во државата Вашингтон, откриен е првиот случај на смртоносна кравја болест.
2005.- Во Кина умре последниот преживеан член на таканаречената четиричлена банда Јао Венјуан. Тој помина 20 години во затвор за политичко насилство за време на Кинеската културна револуција (1966-1976).
2007.- Умре американскиот кореограф Мајкл Кид, творец на некои од најпознатите мјузикли на Бродвеј. Во текот на кариерата освои пет Тони награди, а во 1997 година доби Оскар за животно дело.
2010.- Поранешниот аргентински диктатор Хорхе Видела е осуден на доживотен затвор за злосторства за време на владеењето на воената хунта во Аргентина. 44 поранешни воени или полициски службеници исто така беа осудени за злосторства извршени за време на воениот режим 1976-1983 година.
2013.- Умре Михаил Калашников, дизајнерот на најпопуларната пушка АК-47 во светот. Автоматската пушка што го носи неговото име е направена во 1947 година и е омилено оружје на многу армии, но и герилци и терористи.
2016 – Во нападите на припадниците на Исламската држава во близина на Палмира загинаа 27 членови на сириските сили. На 11 декември, Исламската држава повторно ја зазеде Палмира, антички град во централна Сирија, девет месеци откако сириските владини сили ги поддржаа џихадистите со поддршка од Русија.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Хроника2 денаЕдногодишно бебе почина во кичевската болница, било донесено во тешка здравствена состојба, реанимација и медицинската помош не помогнале
-
Кичево15 часаОВР Кичево поднесе кривична пријава против поранешниот градоначалник, постапувал спротивно на законот за пожарникарство
-
Кичево19 часа„Венаки“ Кичево: Пристигнува гооолемиот „Black Friday“ со неверојатен попуст до -70% на цени на одредени производи од светски производители за санитарија и останата покуќнина
-
Хороскоп1 денХороскоп за вторник (25 ноември)
-
Македонија2 дена16 годишник од Охрид извршил обљуба врз 12 годишно девојче, видеото стигнало до уценувач
-
Македонија2 денаСе вози во „алкохолизирана“ состојба, МВР презеде мерки врз возачи на кои им е констатирано дека возеле под дејство на алкохол
-
Хороскоп5 часаХороскоп за среда (26 ноември)
-
Хроника13 часаМлад затвореник од струшко починал, откако во тешка здравствена состојба бил донесен во Општата болница во Охрид
