На денешен ден
На денешен ден: 24 ноември

1572.- Почина шкотскиот протестантски реформатор Џон Нокс, следбеник на Калвин, основач на шкотската презвитеријанска црква и автор на „Историјата на реформацијата во Шкотска“.
1632.- Роден е холандскиот филозоф од еврејско потекло Барух де Спиноза (Барух), еден од најважните и најдоследни претставници на рационалистичката и монистичката филозофија. Неговата мисла, претставена во главниот дел „Етика“, имаше многу значајно влијание врз европската филозофија. Критичкиот однос кон Библијата и Талмудот предизвика гнев во теолошките кругови, а еврејската заедница го анатемираше и го избрка од своите редови.
1642.- Холандскиот морепловец Абел Јансун открил остров јужно од Австралија и го именувал како земја на Ван Димен, која подоцна била наречена Тасманија во негова чест.
1729.- Роден е рускиот генерал Александар Василевич Суворов, еден од најголемите војсководци во 18 век. Успешно се борел против Турците (1787-91), под негова команда австриско-руските трупи ги потиснале Французите од северна Италија во 1799 година, кога се прославил со преминувањето на Алпите при враќањето во Русија. Тој го задушил Пугачевското востание во Русија во 1774 година и востанието во Полска во 1794 година. Во 1942 година во СССР бил воведен Орденот Суворов за високи воени заслуги.
1848.- Умре британскиот државник Лорд Мелбурн, премиер и повереник на кралицата Викторија, по кого го добил името австралискиот град Мелбурн.
1859.- Објавена е книгата на Чарлс Дарвин „Потеклото на видовите“. Неговата револуционерна теорија за еволуцијата предизвика големи контроверзии во научните кругови, а посетителите на црквата изразија стравувања дека книгата ќе ги поткопа религиозните верувања за потеклото на светот.
1864.- Роден е францускиот сликар и графичар Анри Тулуз Лотрек, мајстор на литографијата, сликар на боемскиот Монмартр, атмосферата и ликовите на парискиот ноќен живот кон крајот на 19 век.
1883.- Роден е српскиот писател Јован Јовановиќ Змај, еден од најистакнатите личности на српското општество во втората половина на 19 век. Борец за национално и политичко ослободување, член на Српската кралска академија и драматург на Народниот театар во Белград (1890-98), уредник на повеќе списанија, попознат е како детски поет и автор на елегични лични исповеди (“ Ѓулиќи“, „Џулиќи увеоци“).
1916.- Умре британскиот конструктор на оружје од американско потекло Хирам Стивенс Максим, пронаоѓач на митралезот (1884) именуван по него.
1929.- Умре францускиот државник Жорж Бенжамин Клемансо, премиер од 1906 до 1909 година и од 1917 до 1920 година, кога се повлече од политичкиот живот. Поради ревноста со која настапуваше во парламентот како опозиција, го доби прекарот „Тигар“. За време на аферата Драјфус, во 1898 година, тој го објави познатото писмо на Зола до претседателот на Републиката „Јас обвинувам“ во неговиот весник „Л’Ауроре“. Тој е еден од креаторите на Антантата и претседавач на мировната конференција во Версај во 1919 година.
1941.- Во Втората светска војна започна германската офанзива на градот Ужице. Повлекувањето на главниот дел од партизанските сили беше Работничкиот баталјон. Германците го зазеле градот на крајот на ноември, а за време на борбите на Кадињача, 14 километри западно од Ужице, биле убиени 180 бранители на градот.
1957.- Во Мексико Сити умре Диего Ривера, познат мексикански сликар и комунистички активист. Се прослави со монументалните мурали во јавните институции во Мексико (124 фрески во палатата на Министерството за образование) и во САД.
1963.- Два дена по атентатот на американскиот претседател Џон Кенеди во Далас, Џек Руби во полициска станица го уби Ли Харви Освалд, осомничен за атентатот.
1974.- Американскиот претседател Џералд и советскиот лидер Леонид Брежњев постигнаа привремен договор во Владивосток за ограничување на офанзивното стратешко нуклеарно оружје.
1976.- Во земјотресот што го опустоши градот Мурадија и стотици села во источна Турција загинаа околу 5.300 луѓе, а 50.000 останаа без покрив над главата.
1989.- Под притисок на масовните демонстрации во Прага, целото раководство на Комунистичката партија на Чехословачка поднесе оставка, вклучително и генералниот секретар Милош Џејкс. Карол Урбанек дојде на позицијата генерален секретар на партијата.
1992.- Се урна Боинг 737 во јужна Кина. Во најтешката несреќа во историјата на кинеското воздухопловство загинаа 141 лице – сите патници и членови на екипажот.
1995.- На референдум Ирците со тесно мнозинство (50,28 отсто) гласаа за легализирање на разводот.
1998.- Претседателот на СР Југославија, Слободан Милошевиќ, го замени началникот на Генералштабот на Југословенската армија, генерал-полковник Момчило Перишиќ.
1998.- Генералот Емил Лахуд, првиот претседател на Либан по завршувањето на 15-годишната граѓанска војна на Блискиот Исток, ја презеде функцијата.
2000.- Југословенскиот претседател Воислав Коштуница пристигнува во Загреб на самитот на лидерите на Југоисточна Европа и ЕУ. Ова е прва посета на српски функционер на Хрватска по распадот на поранешна Југославија.
2003 – Врховниот суд во Глазгов, Шкотска, го осуди либискиот разузнавач Абдел Басет Али ал-Меграхи на 27 години затвор, бидејќи беше прогласен за виновен во 2001 година за уривање на авионот Pan Am на летот 103 над езерото Локерби во Шкотска во 1998 година.
2004.- Францускиот претседател Жак Ширак пристигнува во својата прва официјална посета на Либија откако земјата стекна независност во 1951 година.
2005.- Умре Пет Морита, јапонско-американски актер познат по улогата во филмот „Karate Kid“.
2006.- Умре американската актерка, театарска и филмска сценаристка Бети Комден, легенда на Бродвеј која напиша бројни хит театарски и филмски мјузикли („Пеење на дождот“).
2011.- Почина познатиот фотограф Иво Етеровиќ, добитник на околу 200 награди, меѓу кои и специјална награда за врвен придонес во националната култура на Србија. Тој беше и личен фотограф на Јосип Броз Тито.
2013.- Во селото Шајкаш започна изградбата на делот од гасоводот Јужен тек во Србија, долг 421 километар и вреден 1,9 милијарди евра.
2015.- Поради инцидентот на турско-сириската граница кога руски авион Су-24 собори турски авион Ф-16, настанаа тензични руско-турски односи. Турција тврдеше дека рускиот авион влегол во нејзиниот воздушен простор, а руското Министерство за одбрана тврдеше дека соборениот авион летал исклучиво во сирискиот воздушен простор.
2017 – Во екстремистички напад на џамија во северната провинција на египетскиот полуостров Синај загинаа 305 луѓе.
2018 – На протестите на движењето „Жолти елеци“ во Париз, кои поставија барикади на авенијата Шанзелизе и се судрија со полицијата, поради насилство беа приведени 130 лица. Членовите на ова движење протестираат против најавеното зголемување на даноците за гориво.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Македонија2 дена
Земјотрес во Македонија, регистриран предмалку во западниот регион
-
Македонија1 ден
(ВИДЕО) Земјотресот кој го разбуди Охрид и регионот, снимен на надзорна камера
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за понеделник (16 јуни)
-
Хороскоп18 часа
Хороскоп за вторник (17 јуни)
-
Македонија16 часа
Тлото не мирува, предмалку нов послаб земјотрес регистриран во охридско!
-
Македонија1 ден
Од ноќеска поскапување на сите горива, ова е новата цена
-
Временска прогноза1 ден
Од утре постепена дестабилизација на времето, ова се метео информациите
-
Скопје1 ден
Во Скопје било пријавено дека залутано зрно од огнено оружје оштетило битолски „мерцедес“