Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 24 ноември

Објавено пред

на

1572.- Почина шкотскиот протестантски реформатор Џон Нокс, следбеник на Калвин, основач на шкотската презвитеријанска црква и автор на „Историјата на реформацијата во Шкотска“.

1632.- Роден е холандскиот филозоф од еврејско потекло Барух де Спиноза (Барух), еден од најважните и најдоследни претставници на рационалистичката и монистичката филозофија. Неговата мисла, претставена во главниот дел „Етика“, имаше многу значајно влијание врз европската филозофија. Критичкиот однос кон Библијата и Талмудот предизвика гнев во теолошките кругови, а еврејската заедница го анатемираше и го избрка од своите редови.

1642.- Холандскиот морепловец Абел Јансун открил остров јужно од Австралија и го именувал како земја на Ван Димен, која подоцна била наречена Тасманија во негова чест.

1729.- Роден е рускиот генерал Александар Василевич Суворов, еден од најголемите војсководци во 18 век. Успешно се борел против Турците (1787-91), под негова команда австриско-руските трупи ги потиснале Французите од северна Италија во 1799 година, кога се прославил со преминувањето на Алпите при враќањето во Русија. Тој го задушил Пугачевското востание во Русија во 1774 година и востанието во Полска во 1794 година. Во 1942 година во СССР бил воведен Орденот Суворов за високи воени заслуги.

1848.- Умре британскиот државник Лорд Мелбурн, премиер и повереник на кралицата Викторија, по кого го добил името австралискиот град Мелбурн.

1859.- Објавена е книгата на Чарлс Дарвин „Потеклото на видовите“. Неговата револуционерна теорија за еволуцијата предизвика големи контроверзии во научните кругови, а посетителите на црквата изразија стравувања дека книгата ќе ги поткопа религиозните верувања за потеклото на светот.

1864.- Роден е францускиот сликар и графичар Анри Тулуз Лотрек, мајстор на литографијата, сликар на боемскиот Монмартр, атмосферата и ликовите на парискиот ноќен живот кон крајот на 19 век.

1883.- Роден е српскиот писател Јован Јовановиќ Змај, еден од најистакнатите личности на српското општество во втората половина на 19 век. Борец за национално и политичко ослободување, член на Српската кралска академија и драматург на Народниот театар во Белград (1890-98), уредник на повеќе списанија, попознат е како детски поет и автор на елегични лични исповеди (“ Ѓулиќи“, „Џулиќи увеоци“).

1916.- Умре британскиот конструктор на оружје од американско потекло Хирам Стивенс Максим, пронаоѓач на митралезот (1884) именуван по него.

1929.- Умре францускиот државник Жорж Бенжамин Клемансо, премиер од 1906 до 1909 година и од 1917 до 1920 година, кога се повлече од политичкиот живот. Поради ревноста со која настапуваше во парламентот како опозиција, го доби прекарот „Тигар“. За време на аферата Драјфус, во 1898 година, тој го објави познатото писмо на Зола до претседателот на Републиката „Јас обвинувам“ во неговиот весник „Л’Ауроре“. Тој е еден од креаторите на Антантата и претседавач на мировната конференција во Версај во 1919 година.

1941.- Во Втората светска војна започна германската офанзива на градот Ужице. Повлекувањето на главниот дел од партизанските сили беше Работничкиот баталјон. Германците го зазеле градот на крајот на ноември, а за време на борбите на Кадињача, 14 километри западно од Ужице, биле убиени 180 бранители на градот.

1957.- Во Мексико Сити умре Диего Ривера, познат мексикански сликар и комунистички активист. Се прослави со монументалните мурали во јавните институции во Мексико (124 фрески во палатата на Министерството за образование) и во САД.

1963.- Два дена по атентатот на американскиот претседател Џон Кенеди во Далас, Џек Руби во полициска станица го уби Ли Харви Освалд, осомничен за атентатот.

1974.- Американскиот претседател Џералд и советскиот лидер Леонид Брежњев постигнаа привремен договор во Владивосток за ограничување на офанзивното стратешко нуклеарно оружје.

1976.- Во земјотресот што го опустоши градот Мурадија и стотици села во источна Турција загинаа околу 5.300 луѓе, а 50.000 останаа без покрив над главата.

1989.- Под притисок на масовните демонстрации во Прага, целото раководство на Комунистичката партија на Чехословачка поднесе оставка, вклучително и генералниот секретар Милош Џејкс. Карол Урбанек дојде на позицијата генерален секретар на партијата.

1992.- Се урна Боинг 737 во јужна Кина. Во најтешката несреќа во историјата на кинеското воздухопловство загинаа 141 лице – сите патници и членови на екипажот.

1995.- На референдум Ирците со тесно мнозинство (50,28 отсто) гласаа за легализирање на разводот.

1998.- Претседателот на СР Југославија, Слободан Милошевиќ, го замени началникот на Генералштабот на Југословенската армија, генерал-полковник Момчило Перишиќ.

1998.- Генералот Емил Лахуд, првиот претседател на Либан по завршувањето на 15-годишната граѓанска војна на Блискиот Исток, ја презеде функцијата.

2000.- Југословенскиот претседател Воислав Коштуница пристигнува во Загреб на самитот на лидерите на Југоисточна Европа и ЕУ. Ова е прва посета на српски функционер на Хрватска по распадот на поранешна Југославија.

2003 – Врховниот суд во Глазгов, Шкотска, го осуди либискиот разузнавач Абдел Басет Али ал-Меграхи на 27 години затвор, бидејќи беше прогласен за виновен во 2001 година за уривање на авионот Pan Am на летот 103 над езерото Локерби во Шкотска во 1998 година.

2004.- Францускиот претседател Жак Ширак пристигнува во својата прва официјална посета на Либија откако земјата стекна независност во 1951 година.

2005.- Умре Пет Морита, јапонско-американски актер познат по улогата во филмот „Karate Kid“.

2006.- Умре американската актерка, театарска и филмска сценаристка Бети Комден, легенда на Бродвеј која напиша бројни хит театарски и филмски мјузикли („Пеење на дождот“).

2011.- Почина познатиот фотограф Иво Етеровиќ, добитник на околу 200 награди, меѓу кои и специјална награда за врвен придонес во националната култура на Србија. Тој беше и личен фотограф на Јосип Броз Тито.

2013.- Во селото Шајкаш започна изградбата на делот од гасоводот Јужен тек во Србија, долг 421 километар и вреден 1,9 милијарди евра.

2015.- Поради инцидентот на турско-сириската граница кога руски авион Су-24 собори турски авион Ф-16, настанаа тензични руско-турски односи. Турција тврдеше дека рускиот авион влегол во нејзиниот воздушен простор, а руското Министерство за одбрана тврдеше дека соборениот авион летал исклучиво во сирискиот воздушен простор.

2017 – Во екстремистички напад на џамија во северната провинција на египетскиот полуостров Синај загинаа 305 луѓе.

2018 – На протестите на движењето „Жолти елеци“ во Париз, кои поставија барикади на авенијата Шанзелизе и се судрија со полицијата, поради насилство беа приведени 130 лица. Членовите на ова движење протестираат против најавеното зголемување на даноците за гориво.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Спорт2 часа

Анчелоти до Нејмар: „Во денешно време е морате да бидете во добра форма“

Во интервју за ESPN, трофејниот тренер откри дека би сакал еден од најдобрите фудбалери од последната деценија да го види...

Хороскоп16 часа

Хороскоп за сабота (13 септември)

ОВЕН Не се вознемирувајте премногу ако некој ве разочара утрово. Сочувството, разбирањето и општата помош што сте подготвени да им...

Свет1 ден

Денес во Киргистан беше регистриран силен земјотрес

Во Киргистан денеска е регистриран земјотрес со јачина од 4,1 степени според Рихтеровата скала, информира Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар. Потресот бил...

Автомобили1 ден

BMW и Qualcomm развиваат систем за помош при управување „Snapdragon Ride Pilot“

BMW и Qualcomm го претставија новиот систем за помош на возачот „Snapdragon Ride Pilot“, кој за прв пат ќе биде...

Скопје1 ден

СВР Скопје: Кривична пријава против двајца скопјани, одгледувале канабис во нивните дворови

Одделот за сузбивање на организиран и сериозен криминал – Сектор за криминалистички истраги – Единица за недозволена трговија со дрога,...

Фото: Heidi Fin @ unsplash Фото: Heidi Fin @ unsplash
Магазин1 ден

Промената што ја чекавме со години пристигна на Spotify

По повеќе од седум години најави и одложувања, Spotify конечно воведува lossless квалитет на звук – функција што корисниците одамна...

Фото: Wyron A @ unsplash Фото: Wyron A @ unsplash
Lifestyle1 ден

Работи што генерацијата Z не сака да ги работи

Генерацијата Z сè повеќе ги избегнува одредени работни места на почетно ниво, незадоволни од ниските плати и фиксното работно време...

Хроника1 ден

Комбе со работници паднало од експресниот пат Штип – Радовиш, неофицијално има жртви и повредени

Во утринските часови се случила тешка сообраќајна несреќа на експресниот пат Штип – Радовиш, кога комбе што превезувало работници излетало...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за петок (12 септември)

ОВЕН Постои можност на деловно поле да добиете помош околу напредувањето кое сте го очекувале. Потребно е повеќе да и...

Кичево2 дена

Вечерва во НУЦК „Кочо Рацин“ прва изложба на кичевчанецот Зоран Здравески насловена како „Железна поезија“, вечер на креација, инспирација и разговори

Вечерва со почеток од 19:30ч во фоајето од Центарот за култура „Кочо Рацин“ – Кичево ќе се одржи изложбата „Железна...

НАЈЧИТАНИ