Следете не

На денешен ден

На денешен ден (24 септември)

Објавено пред

на

768.- Почина францускиот крал Пепин III Мали (Пепин ле Бреф), првиот монарх од династијата Каролингија. За време на неговото владеење од 747 година, тој се бореше против Ломбардите во Италија, ја освои Егзархијата на Равена, која потоа му ја претстави на Папата во 756 година (Донатио Пипини) и на тој начин ги постави темелите на Папската држава во Италија.

1227.- Почина првиот српски крал Стефан Немањиќ Првовенчани, втор син на големиот префект Стефан Немања, за време на чие владеење Српската православна црква доби автокефалност. Со цел да ја консолидира својата независност од Византија, тој направи пресврт во надворешната политика, обраќајќи се кон своите нови сојузници, Венецијанската република и Папата. Го напишал „Lifeивотот на Свети Симеон“ (Стефан Немања).

1706.- Шведска и Саксонија склучија мир во Алтранштат, откажувајќи се од полската круна и признавајќи го полскиот крал Станислав Лешински.

1834 – Умре кралот Педро IV од Португалија (Дом Педро). Во 1807 година, кога Французите ја нападнаа Португалија, тој избега во Бразил, каде што во 1822 година им се придружи на Бразилците во борбата против португалската колонијална администрација, ја основа Бразилската империја и се прогласи за император. По смртта на неговиот татко Хуан VI во 1831 година, тој се откажа од бразилскиот престол, се врати во Лисабон и стана крал на Португалија.

1852.- Францускиот инженер Анри Гифар го направи првиот воздушен лет со пареа и лета на 27 километри од Париз до Трап.

1863 година – Во Белград е основано Големото училиште, во кое имало Филозофски, правен и технолошки факултет, а часовите се одржувале во зградата Капетан -Миша. Училиштето прерасна во Универзитетот во Белград во 1905 година, кога беше отворен Факултетот за медицина, теологија и земјоделство.

1868 – Во Суботица е основано Градското музичко училиште, првото музичко училиште во денешна Србија.

1884.- Роден е турскиот државник и воен лидер Мустафа Исмет Инети (Иноену), учесник во Младотурската револуција во 1908 година, претседател на Турција од 1938 година по смртта на Кемал Ататурк. Тој го демократизираше авторитарниот режим во Турција, дозволи формирање политички партии во 1946 година и поднесе оставка во 1950 година кога Демократската партија победи на изборите.

1911.- Роден е рускиот државник Константин Устинович Черненко, кој беше лидер на СССР и генерален секретар на Советската комунистичка партија 13 месеци. Тој дојде на овие позиции со веќе оштетено здравје, по смртта на Јуриј Андропов во февруари 1984 година, и остана до неговата смрт во 1985 година.

1915 – Франција и Велика Британија го отворија Солунскиот фронт во Првата светска војна, на кој се испраќаат сили од фронтот на Галиполи.

1941 година – Владите на 15 земји, вклучувајќи го и Кралството Југославија, ја потпишаа Атлантската повелба на конференција во Лондон. Повелбата од осум точки беше прогласена на 14 август од американскиот претседател Рузвелт и британскиот премиер Черчил како политичка програма на сојузниците во борбата против силите на Оската во Втората светска војна. Тој документ подоцна послужи како основа за Повелбата на ОН.

1941 година – Партизаните го заземаат градот Ужице, Србија, во Втората светска војна, која тогаш беше седиште на Република Ужице и Врховен штаб на Југословенското народноослободително движење до 30 ноември 1941 година, кога беше повторно заземен од Германците.

1960.- Ентерпрајз, првиот американски носач на авиони со нуклеарен погон, беше лансиран во упорт.

1971 година – Велика Британија протера 90 советски дипломати за наводна шпионажа.

1986.- Белградскиот весник „Вечерње новости“ објави Меморандум на Српската академија на науките и уметностите, кој подоцна доби медиумски третман за српската национална програма и предизвика жестоки критики во Србија и другите републики на поранешна Југославија, особено во Хрватска.

1988.- На Олимписките игри во Сеул, канадскиот спринтер Бен Johnsonонсон постави светски рекорд во финалето на 100 метри на 9,79 секунди. Шест дена подоцна, беше утврдено дека е допингуван, резултатот беше поништен, а на Johnsonонсон му беше одземен златниот медал.

1990.- Претседателот на Западна Германија, Ричард фон Вајцаекер, потпиша договор за обединување на двете германски покраини на 3 октомври 1990 година; Источна Германија формално го напушти Варшавскиот пакт.

1993.- Кралот Нородом Сиханук го презеде камбоџанскиот престол и потпиша нов устав што ја прави Камбоџа уставна монархија. Во 1970 година, Сиханук беше соборен со државен удар од десничарскиот Лон Нол, а Камбоџа беше прогласена за република.

1996.- Соединетите држави, Русија, Кина, Велика Британија и Франција го потпишаа законот за забрана на нуклеарни тестови.

1996.- Умрел рускиот шпион Павел Судоплатов, кој, според западните извори, го украл американскиот план за атомска бомба и го организирал убиството на рускиот револуционер Лав Троцки.

1998.- Еден ден откако ОН ги повика југословенската влада и косовските Албанци да стават крај на конфликтот и насилството во Косово, Советот на НАТО го одобри издавањето на Закон за предупредување за ограничени воздушни дејствија и за „фазни воздушни операции“ на Косово.

2000.- Десетгодишното автократско владеење на Слободан Милошевиќ заврши со победата на здружената опозиција на изборите во Србија и СР Југославија. Не сакајќи да го прифатат поразот, тогашната владејачка Социјалистичка партија на Србија и нејзиниот водач Милошевиќ предизвикаа постизборна криза што се закани со граѓанска војна во Србија. Кризата заврши на 5 октомври, по масовните протести низ цела Србија, а нов претседател на СР Југославија стана Воислав Коштуница, лидер на Демократската партија на Србија и претседателски кандидат на ДОС.

2000.- Владимир Монтесинос, шеф на тајната безбедносна служба на претседателот на Перу, Алберто Фуџимори, го напушти Перу среде политичка криза што доведе до нови избори и побара политички азил во Панама.

2001.- Американскиот претседател Georgeорџ В. Буш им нареди на американските финансиски институции да ги замрзнат сметките на 27 групи и поединци осомничени за помагање на терористите.

2003. – Извештајот на ОЛАФ, антикорупциското тело на ЕУ, покажува дека милиони евра се внесени во нерегуларни сметки во работењето на Еуростат.

2004.- Умре француската писателка Франсоаза Саган Кварез Саган.Во 1954 година таа постигна голем успех со својот прв роман „Добар ден на тагата“ (Бонџур Тристесе).

2006.- Умре британскиот композитор Малком (Малком), автор на музика за оскаровскиот филм „Мост на реката Кваи“. Компонирал музика за повеќе од 130 филмови, девет симфонии, седум балети, две опери, мјузикл и повеќе од 20 концерти.

2009.- Советот за безбедност на ОН усвои резолуција со цел ослободување на светот од нуклеарно оружје. Седницата ја водеше американскиот претседател Барак Обама.

2010 година – Околу два милиони луѓе се раселени од поплави во северна Нигерија, откако тамошните власти беа принудени да отворат устави на две речни брани, преоптоварени со надојдените води.

2013. – Заврши четиридневната операција против сомалиската терористичка организација Ел Шабаб, која го зазеде трговскиот центар во Најроби на 21 септември. Во терористички напад и реакција на кениската војска загинаа 72 лица, 62 се хоспитализирани, а 157 се повредени.

2013 година – Земјотрес со јачина од 7,8 степени според Рихтеровата скала го погоди западен Пакистан, при што загинаа 376 луѓе, а 550 беа повредени.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 14 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Историски битки и политички настани

  • 1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.

  • 1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.

  • 1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.

  • 1941Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.

  • 1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.

  • 1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.

  • 2015САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.


⚔️ Воени конфликти и кризи

  • 1900 – Крај на Боксерската буна.

  • 1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.

  • 2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.

  • 2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.


🧪 Наука и технологија

  • 1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.

  • 1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.

  • 1893Франција воведува први регистарски таблички.


🧍‍♂️ Значајни личности (родени/починати)

  • 1777 – Ерстед (научник)

  • 1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.

  • 1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.

  • 2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.

  • 2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.

  • 2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.


🌍 Катастрофи и трагедии

  • 2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).

  • 2017Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).

  • 2018Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).

  • 2021Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).

  • 2022Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Временска прогноза46 минути

Метео мапата за викендов укажува промена на времето, нестабилност, проследена со дожд и засилен ветер?

Викендов (сабота и недела 16/17 август) во Македонија ќе има изолирана попладневна нестабилност проследена со пороен дожд, грмежи и со...

Хороскоп9 часа

Хороскоп за петок (15 август)

ОВЕН Колку и да се согласува човек денес со вас и идеите што ги имате, подеднакво ќе изрази незадоволство, ќе...

Македонија17 часа

МВР поднесе пријава за лицето кое влечеше куче со возило

На 13.08.2025 во 14:45 часот во ОВР Крива Паланка бил извршен службен разговор со З.М. (59) од Крива Паланка, затоа...

Спорт18 часа

Младиот штопер Џовани Леони доби дозвола да отпатува за Ливерпул

Во средата навечер беше постигнат договор, според кој Ливерпул ќе ѝ плати на Парма 26 милиони фунти плус бонуси за...

Автомобили19 часа

Автомобилот „Rolls Royce Phantom“ слави 100 години од своето постоење

Во текот на својот век на постоење, еден од најпрепознатливите и најлуксузни автомобили во историјата – Ролс-Ројс Фантом – бил...

Технологија21 час

„Google“ го унапредува начинот на прикажување на батеријата за слушалки на „Android“

Google воведува подобрен визуелен приказ за статусот на батеријата на слушалки и нивните футроли на Android уредите, овозможувајќи поконкретни и...

Македонија22 часа

Регионалнот пат Македонски Брод – Скопје утрово затворен за сообраќај поради настанатата ситуација со пожарите во НП „Јасен“

ЦУК утрово известува дека поради пожар во националниот Парк Јасен, регионалниот пат Р1106 Македонски Брод – Скопје затворен е за...

Свет23 часа

„Етериумот“ бележи значителен раст, ентузијазмот на инвеститорите се зголемува

„Етериум“, втората најголема криптовалута според пазарната капитализација, забележа раст од 6% и се тргува над 4.680 долари по токен —...

Временска прогноза23 часа

Сончево и топло, локално можна дестабилизација на времето проследена со краткотраен пороен дожд

Во остатокот од оваа недела во Македонија ќе имаме многу топло време, тоа значи дека остануваме под влијание на многу...

На денешен ден1 ден

Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на...

НАЈЧИТАНИ