Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 25 мај

Објавено пред

на

1787 година – Во Филаделфија започна уставна конвенција под претседателство на Georgeорџ Вашингтон. Нацрт уставот на првата модерна демократија во светот, САД, беше усвоен на 17 септември, по скоро четири месеци дебата.

1803 година – Роден е американскиот поет, есеист и духовен лидер трансценденталистот Ралф Валдо Емерсон („Природа“, „Испитувања“, „Примерни луѓе“, „Водач на животот“, „Општество и осаменост“).

1810 година – Во Рио де ла Плата, Аргентина, започна бунт против шпанскиот колонијален режим, а привремената влада ја презеде власта. Тој ден се слави како Ден на независноста на Аргентина, иако независноста беше официјално прогласена во јули 1816 година.

1840 година – Јавниот поштенски сообраќај е воведен во Србија со отворањето на првата пошта во Белград, во зграда на Калемегдан. Поштата била испраќана од Белград во други места во земјата во средата и саботата.

1856.- Роден е францускиот маршал Франче Д’Еспери, командант на сојузничките сили на Солунскиот фронт во Првата светска војна и почесен војвода на српската војска.

1879 година – Роден е Вилијам Максвел, лорд Бивербрук, британски политичар и весник-магнат. Тој беше член на британската влада за време на двете светски војни и сопственик на „Дејли експрес“ и „Сандеј експрес“.

1889 година – Роден е рускиот инженер за авијација Игор Иванович Сикорски. Тој ги измислил хеликоптерот (1908) и повеќемоторниот авион (1913).

1892 година – Роден е поранешниот претседател на СФР Југославија, Јосип Броз Тито. За време на неговото владеење, 25 мај се славеше како Ден на младоста. Според некои информации, тој е роден на 7 мај.

1895 година – Британскиот писател Оскар Вајлд е осуден на две години затвор за хомосексуалност.

1911 година – Мексиканскиот претседател Порфирио Дијаз поднесе оставка по победата на револуционерните сили над владините трупи во граѓанската војна.

1915 година – Заврши битката за градот Ипре (Белгија) во Првата светска војна, со 105 000 мртви и ранети, при што Германците за прв пат користат отровен гас, што се нарекува гас од синап.

1922 година – Роден е Енрико Берлингер, водач на италијанските комунисти од 1972 година до неговата смрт во 1984 година, поборник за „еврокомунизмот“ и „историскиот компромис“.

1923 година – Велика Британија ја призна независноста на Трансордан под емир Абдула. Истиот ден во 1946 година, со нов договор беше признаен суверенитетот на таа средноисточна држава наречена Јордан со Абдула за крал.

1929 година – Премиерата на „Госпоѓа министерка“ од Бранислав Нушиќ беше изведена во Националниот театар во Белград. Режисер беше Витомир Богиќ, а сценограф Ананија Вербицки. Насловната улога ја толкуваше kaанка Стокиќ, на која Нушиќ однапред и ’беше наменета улогата.

1944 година – Во Втората светска војна, Германците започнаа воздушно слетување на Дрвар (Босна), каде што се наоѓаше Врховниот штаб на југословенските партизани.

1960 година – За време на кинеско-непалските препукувања над границата на Монт Еверест, Кинезите стигнаа до северната страна на самитот и го поставија кинеското знаме и бистата на Мао Це Тунг.

1961 година – Британскиот адвокат Питер Бененсон ја основа Амнести Интернешнл во Лондон.

1963 година – Самитот на африканските држави во Адис Абеба заврши со договор за основање на Организацијата за африканско единство.

1969 година – Со пуч беше симнат полковникот Jaафар Мохамед ал-Нимери во Судан.

1979 година – Веднаш по полетувањето од аеродромот во Чикаго, американски авион ДЦ-10 се урна по претходна несреќа на моторот. Загинаа сите 273 патници и членови на екипажот.

1983 година – Во пожар на три брода на реката Нил во јужен Египет загинаа повеќе од 300 луѓе.

1991 година – Заврши дводневна операција за време на која Израелците користеа „воздушен мост“ за да пренесат 15.000 етиопски Евреи од Адис Абеба во Израел.

1992 година – Оскар Луиџи Скалфаро стана претседател на Италија.

1993 година – Советот за безбедност на ООН ја усвои Резолуцијата 827 за формирање на Меѓународен кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ), со седиште во Хаг. Тоа беше првиот ваков суд по судовите во Нирнберг (1945-46) и Токио (1946-48). Во 1994 година беше основан Меѓународниот кривичен трибунал за Руанда со седиште во танзанискиот град Аруша.

1994 година – Рускиот писател Александар Солженицин се врати во Русија по 20 години во егзил.

1995 година – Авиони на НАТО, за време на војната во Босна и Херцеговина, бомбардираа складиште за муниција на босанските Срби во близина на Пале. Србите одговорија со земање на 377 мировници на ООН како заложници. Последните заложници беа ослободени на 18 јуни.

1995 година – Експлозија на граната на централниот плоштад во Тузла, уби 71, а рани 108.

1996 година – Поранешниот бугарски цар Симеон Втори се врати во земјата по 50 години во егзил.

1997 година – Воен удар собори цивилна влада во Сиера Леоне и го принуди претседателот Ахмад Тејан Кабах да ја напушти земјата.

2000.- Умре чешкиот театарски и филмски актер Франсис Ледерер. Германскиот филм „Пандорината кутија“ е еден од најпознатите филмови во кои глумеше.

2001 година – Десет години по распадот на СФР Југославија, претставниците на новоформираните држави во Виена склучија договор за поделба на имотот на поранешната заедничка земја.

2001 година – Американецот Ерик Вајченмаер е првиот слеп човек кој го освоил Монт Еверест, на кој се искачи заедно со Шерман Бул, 64-годишен лекар, кој со тоа стана најстарата личност што го освои овој врв.

2001 година – Умре кубанскиот фотограф Алберто Корда, познат по своите фотографии на јужноамериканскиот герилски лидер Ернесто „Че“ Гевара.

2002 година – Авион на кинеската авиокомпанија Кина се урна во Тајванскиот Залив, при што загинаа 225 патници и членови на екипажот.

2004 година – Во поплавите во Доминиканската Република и Хаити загинаа најмалку 1.950 луѓе, претежно однесени од поројни води.

2006 година – Министерството за правда на Белорусија побара судот да забрани една од водечките групи за заштита на човековите права – белорускиот хелсиншки комитет, за „систематско кршење на белоруските закони и сопствената повелба“.

2010.- Умре јужноафриканскиот оперски пејач Сифиво Нтшебе, познат под прекарот „Црн Павароти“.

2011 година – Облак пепел од вулканот Исланд Гримсвет се прошири низ Германија, што доведе до затворање на двата аеродрома во Берлин и откажување на околу 700 летови.

2014 година – Умре Војчех Јарузелски, последниот комунист што ја предводеше Полска, човек кој воведе воена состојба во Полска во 1981 година, а осум години подоцна помогна да се распадне комунистичкиот режим мирно и без насилство на тркалезна маса со опозицијата.

2014 година – На изборите за Европскиот парламент одржани во 21 земја на ЕУ, конзервативците од Европската народна партија (ЕПП) освоија 211 пратеник, социјалистите 193 пратеници и еврофобичните партии речиси 130 места.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп1 час

Хороскоп за понеделник (30 јули)

ОВЕН Денеска во неколку наврати ќе треба да покажете како можете да бидете храбри, бестрашни и директни. Не заземајте страна...

Спорт3 часа

Ландо Норис ја забележа својата трета победа

Ландо Норис ја забележа својата трета победа оваа сезона и вкупно седма во кариерата, триумфирајќи на патеката Ред Бул Ринг....

Кичево6 часа

(ФОТО) Се запали дива депонија покрај пат кај с.Пополжани, интервенираше ТППЕ Кичево

Во 18:17ч денес пријавено било дека гори дива депонија во близина на с.Пополжани кичевско од битолска страна. Како што не...

Хроника12 часа

МВР со детали за трагичниот настан на Дебарско езеро

На  28.06.2025 година во ОВР Дебар е пријавено дека, во водите на Дебарското езеро во близина на пумпната станица- Дебар,...

Македонија13 часа

Охридската полиција спаси четири лица од пловен објект, откако вчера им се скршил дел од едрилицата

На 28.06.2025 во 19.30 часот, во Полициската станица за граничен надзор „Охридско езеро“, пријавено е дека лица од пловен објект...

Скопје14 часа

Во Скопје посебен режим на сообраќај за утре и задутре

СВР Скопје ги известува граѓаните дека на 30.06.2025 (понеделник) и 01.07.2025 (вторник) поради одржување на средба на лидерите од Западен...

Lifestyle14 часа

Три начини на кои тестенините можат да ви помогнат да ослабете

Кога ќе се споменат тестенини и слабеење во иста реченица, многумина веднаш помислуваат на јаглехидрати кои треба да се избегнуваат....

Lifestyle14 часа

Не е вода: Пијалокот што го хидрира телото најдобро

Пијалок што хидрира подобро од водата? Еве што откри науката! Кога сте жедни, веројатно веднаш посегнувате по чаша вода. Но,...

Lifestyle15 часа

Внимавајте кога излегувате од ладна просторија на летното сонце: Еве зошто!

Клима уредот е најдобриот пријател во летните горештини, но дали знаевте дека ненадејното излегување од ладен простор на врело сонце...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за недела (29 јуни)

ОВЕН Ќе ви биде доста тешко да ги контролирате емоциите, особено кога станува збор за љубовни интереси и односи со...

НАЈЧИТАНИ