На денешен ден
На денешен ден – 27 април

1521 година – Роден на филипинскиот остров Мактан го уби португалскиот навигатор Фердинанд Магелан, кој водеше експедиција на своето прво патување низ целиот свет.
1737 година – Роден е англискиот историчар Едвард Гибон, автор на „Падот и падот на Римската империја“.
1791 година – Роден е американскиот пронаоѓач Самуел Финли Бресе Морс, пронаоѓач на телеграфот и кодот Морс.
1822 година – Роден е американскиот генерал и државник Улис Грејс (Улис), претседател на Соединетите држави од 1869 до 1877 година. Во Американската граѓанска војна (1861-65), тој ја предводеше Армијата на Север и ја присили капитулацијата на конфедералните сили Роберт Ли.
1830 година – Оставка даде јужноамериканскиот воен лидер и прв колумбиски претседател Симон Боливар, обвинет за диктаторски амбиции.
1830 година – Белград го доби првото улично осветлување – фенери со свеќи.
1909 година – Група наречена Млади Турци го собори турскиот султан Абдул Хамид.
1915 година – почина рускиот композитор и пијанист Александар Николаевич Скријабин, претходник на експресионизмот во музиката („Божествена песна“, „Прометеј“, „Поема на екстаза“).
1932 година – Роден е поранешниот министер за надворешни работи на Јужна Африка Пик Бота, кој помина 17 години на таа позиција обидувајќи се да го убеди светот дека апартхејдот е вистинското решение за расните борби.
1937 година – Умре италијанскиот револуционер Антонио Грамши, основач на Комунистичката партија на Италија во 1921 година.
1941 година – Германски тенкови влегоа во Атина за време на Втората светска војна.
1945 година – Уапсен е италијанскиот диктатор Бенито Мусолини. Тој беше застрелан следниот ден во Донга, на брегот на езерото Комо.
1950 година – Велика Британија го признава Израел.
1956 година – Роки Марчијано се повлече од боксот како единствен светски шампион во тешка категорија без пораз.
1960 година – Африканската држава Того, поранешна француска колонија, прогласи независност.
1961 година – Сиера Леоне се стекнува со независност од Велика Британија.
1972.- Во Букурешт умре Кваме Куаме, првиот премиер и претседател на Гана и еден од лидерите на Движењето на неврзаните.
1978 година – Авганистанските сили ја презедоа власта во земјата и воспоставија влада заснована на исламски принципи. Претседателот Мохамед Дауд беше убиен, а новиот претседател Нур Мохамед Тараки ја прогласи Демократска Република Авганистан.
1992 година – По распадот на СФРЈ, беше прогласена Сојузна Република Југославија (СРЈ), заедничка држава на Србија и Црна Гора, која траеше помалку од 11 години. СРЈ беше прогласена врз основа на Уставот („Устав на жаба“) усвоен истиот ден. Претходно, пратениците во Сојузниот совет на Собранието на СФРЈ ја усвоија Декларацијата за создавање на СРЈ.
1992 година – Замбискиот воен авион со фудбалската репрезентација на африканската земја се урна во Атлантскиот океан во близина на Габон. Сите 30 патници загинаа.
1992 година – Русија и 12 други поранешни советски републики станаа членки на Меѓународниот монетарен фонд и Светска банка.
1993 година – Еритреја се стекна со независност од Етиопија по три децении граѓанска војна и референдум на кој граѓаните гласаа за независност.
1993 година – Претставниците на Кина и Тајван започнаа разговори во Сингапур, први од крајот на кинеската граѓанска војна во 1949 година.
1997 година – Хонг Конг официјално го отвори најдолгиот патен правец на светот, поврзувајќи го градот со нов аеродром.
1999 година – Центар на Сурдулица е погоден од воздушните напади на НАТО врз СР Југославија. Загинаа 17 лица, 11 беа ранети, а околу 300 цивилни згради беа срушени или оштетени.
2001 година – Русија потпиша договор со Северна Кореја за подобрување на квалитетот на оружјето за време на советската ера.
2003 година – Претседателските избори во Парагвај ги победи Никанор Дуарте Фрутос, продолжувајќи го 55-годишното владеење на неговата најдолговечна партија во Колорадо.
2005 година – Најголемиот авион во светот, европскиот Ербас А380, го направи својот прв лет. Авионот е долг колку осум автобуси во Лондон, има доволно простор за крила за да паркира 70 автомобили и може да собере 800 патници на две нивоа. Со своите капацитети, авионот го презеде приматот на „Боинг 747“ како најголемиот авион што некогаш летал.
2007 година – Рускиот диригент и еден од најголемите виолончелисти во втората половина на 20 век, Мстислав Ростропович, почина на 81-годишна возраст во Москва. Растропович беше познат и по својата борба за уметност без граници, слобода на говор и демократски вредности, а поради јавното спротивставување на тогашните ограничувања во културата, тој го напушти Советскиот Сојуз во 1974 година. По распадот на СССР се врати во Русија.
2010 година – Рускиот и украинскиот парламент го ратификуваа договорот за продолжување на престојот на руската Црноморска флота во Севастопол до 2042 година, потпишан во Харков од претседателите на Русија и Украина, Дмитриј Медведев и Виктор Јанукович.
2014 година – папата Јован XXIII и папата Јован Павле Втори се канонизирани.
2018 година – Северна и Јужна Кореја постигнаа договор за денуклеаризација и крај на војната на Корејскиот полуостров.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за среда (17 септември)
-
Хороскоп13 часа
Хороскоп за четврток (18 септември)
-
Македонија2 дена
Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност и е практично најтранспарентна институција во државата
-
Музика1 ден
Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење
-
Македонија2 дена
„СОЗР“ стави крај на злоупотребите на службените возила и зголемување на транспарентноста од денес граѓаните можат да пријавуваат случаи на незаконита употреба на службени возила
-
Временска прогноза1 ден
Брз продор на ладен воздух од север, додека само утре услови за слаб локален дожд
-
Магазин1 ден
Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате
-
Магазин1 ден
Samsung го претстави One UI 8 – еве кога Galaxy уредите ќе го добијат ажурирањето