На денешен ден
На денешен ден – 3 јули

321 година – Римскиот император Константин Втори, христијанин, ја прогласи неделата за ден на одмор и верски обреди.
1423 година – Роден е францускиот крал Луј XI, кој за време на неговото владеење (1461-83) го поттикнува развојот на занаетчиството и трговијата давајќи им привилегии на градовите. Тој ги модернизира старите и изгради нови средни училишта.
1583 година – Рускиот цар Иван Грозни во бес го уби својот син. Тој автократ извршил значителни реформи во Русија и поради неговиот суров однос кон бојарите, го добил името Грозни. Како трагичен лик, тој беше инспирација за сликари, музичари, писатели и филмски режисери.
1608 година – Францускиот истражувач Самуел де Шамплан го основа канадскиот град Квебек.
1642 година – Умре француската кралица Мари Медичи, ќерка на тосканскиот војвода Франческа де Медичи. По убиството на кралот Хенри IV, таа владеела како регент (1610-17) со нејзиниот син Луј XIII. За неа е изградена палатата на Луксембург во Париз, чии сали беа украсени со 21 слика на Рубенс, кои сега се наоѓаат во Лувр.
1775 година – Генералот Georgeорџ Вашингтон, подоцна избран за претседател на Соединетите држави (1789 година), официјално ја презеде командата со армијата колонисти во Американската револуционерна војна.
1849 година – Француските трупи влегоа во Рим, совладувајќи го отпорот на силите на useузепе и повторно го устоличија поглаварот на Римокатоличката црква, папата Пиј IX.
1881 година – Под притисок на Велика Британија, Отоманската империја потпиша конвенција со Грција за предавање на Тесалија и делови од Епир.
1883 година – Роден е австрискиот писател Франц Кафка. Неговите дела, меѓу кои најпознати се романите „Процес“ и „Замок“ и расказот „Метаморфозис“, имаа решавачко влијание врз европската литература од 20 век.
1904 година – Умре Теодор Херцл, основач и водач на ционистичкото движење. Тој го организираше првиот ционистички конгрес во Базел (1897) и беше прв претседател на Светската ционистичка организација. Во делото „Еврејска држава“ (1896) тој претстави план за формирање еврејска држава во Палестина.
1940 година – Британците оневозможија голем дел од француската флота стационирана во Оран, Северна Африка, за да не биде заробен од Германија. Французите не се согласија доброволно да ја предадат флотата по капитулацијата на Франција, па поголемиот дел беше уништен, а повеќе од 1.000 француски морнари беа убиени.
1944 година – Советските трупи ја ослободија белоруската престолнина Минск во Втората светска војна и заробија 100.000 германски војници.
1954 година – Во Велика Британија беше укината рационалното снабдување со храна воведено за време на Втората светска војна.
1962 година – Алжир се стекна со независност од 132 години француско колонијално владеење.
1969 година – Еден од основачите на англиската рок-група „Ролингстоунс“, Брајан onesонс, се удави во својот базен под дејство на прекумерна количина на дрога.
1972 година – Потпишан е мировен договор меѓу Индија и Пакистан, со што се стави крај на конфликтот во 1971 година предизвикан од граѓанската војна во Источен Пакистан (Бангладеш).
1987 година – Во Франција беше осуден на доживотен затвор воениот злосторник од Втората светска војна, Клаус Барби, локалниот шеф на Гестапо, наречен „касап на Лион“.
1988 година – Ракета од американскиот воен брод Винсенс урна ирански патнички авион Ербас А300 над Персискиот Залив во последната недела од иранско-ирачката војна. Сите 290 лица во авионот беа убиени.
1995 година – Југословенските кошаркари станаа европски шампиони на шампионатот во Атина. Победата беше бурна, особено поради тригодишната меѓународна изолација на СР Југославија.
1996 година – Рускиот претседател Борис Елцин го победи кандидатот за комунисти Генадиј Зјуганов во вториот круг и го започна својот втор претседателски мандат.
2001 година – Руски Туполев 154 се урна кај Иркутск. Загинаа сите 145 патници и членови на екипажот.
2001 година – Во своето прво појавување пред Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг, поранешниот претседател на СРЈ Слободан Милошевиќ изјави дека не го признава Трибуналот и одбива да се изјасни по обвиненијата за прогон, депортација и убиство на косовски Албанци во 1999 година
2004 година – Умре Андријан Николаев, руски космонаут кој постави рекорд за должината на неговиот престој во вселената во 1962 година. Орбитираше околу Земјата 64 пати за вкупно 96 часа.
2004 година – Манастирот Високи Дечани е вклучен во списокот на светско наследство на УНЕСКО како петти споменик од Србија и Црна Гора. На списокот на УНЕСКО има 754 споменици од целиот свет.
2008 година – Хашкиот трибунал го ослободи Насер Ориќ, воен командант на муслиманските сили во Сребреница, за неуспехот да ги спречи злосторствата врз Србите во 1992 и 1993 година. Во првостепената пресуда донесена летото 2006 година, Ориќ беше прогласен за виновен и осуден на две години затвор.
2010 година – Роса Отунбаева е инаугурирана како претседател на Киргистан, поранешна советска република зафатена со политичко и етничко насилство по крвавиот соборување на поранешниот претседател Курманбек Бакиев во април истата година. Зо беше првата жена на чело на држава во Централна Азија.
2011 година – На изборите во Тајланд победи партијата Јинглук Шинаватра, сестра на поранешниот тајландски премиер Таксин Шинаватра, кој е во егзил откако беше симнат од власт во 2006 година. .
2011 година – Српскиот тенисер Новак okоковиќ го освои Глен Слем турнирот во Вимблдон и со тоа го обезбеди првото место на светската ранг-листа (АТП). Ден претходно тој беше назначен за амбасадор на УНИЦЕФ во Србија.
2013 година – Египетската армија го заменува претседателот Мохамед Мурси, го суспендира Уставот и распишува предвремени претседателски избори.
2020 година – Француската влада, предводена од премиерот Едуард Филип, поднесе оставка, а -ан Кастекс, службеникот одговорен за мерките против пандемијата на вирусот корона, е назначен за мандатар.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај
📜 Среден и нов век
- 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
- 1498 – Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
- 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.
✍️ Култура и филозофија
- 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
- 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
- 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.
⚔️ Војни и политика
- 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
- 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
- 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
- 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
- 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.
🌍 Независности и државни промени
- 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
- 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
- 2002 – Источен Тимор прогласува независност.
- 2000 – Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.
🧑🤝🧑 Друштвени и економски настани
- 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
- 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
- 1995 – Ебола карантин во Заир.
- 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.
🎨 Кражби и културни загуби
- 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Култура и уметност
-
1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).
-
1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.
-
1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.
Политика и конфликти
-
1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.
-
1804 – Наполеон е прогласен за император.
-
1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.
-
1996 – Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.
-
2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.
Наука и технологија
-
1974 – Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.
-
1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.
Човекови права и меѓународна правда
-
1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.
-
2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.
-
2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.
Родени
-
1836 – Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.
-
1868 – Николај II, последниот руски цар.
-
1872 – Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.
-
1883 – Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.
-
1919 – Марго Фонтејн, легендарна балерина.
-
1920 – Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај
🎨 Култура и уметност
-
1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.
-
1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.
-
2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.
⚕️ Медицина и наука
-
1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.
⚔️ Политика и воени настани
-
1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.
-
1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.
-
1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.
-
1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.
-
1997 – Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.
📺 Технологија и медиуми
-
1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.
-
2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.
⚖️ Човекови права и општествени промени
-
1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.
-
2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.
-
2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за понеделник (19 мај)
-
Хороскоп14 часа
Хороскоп за вторник (20 мај)
-
Македонија1 ден
Во автобус со турски државјани во Охрид починал турист кој бил дел од групата
-
Македонија1 ден
МВР: Со „БМВ“ возел 111 км/ч на место каде е дозволено 50 км/ч
-
Македонија23 часа
Од вечерва бензин 95 и дизел поскапуваат, ова е новата цена за литар
-
Здравје и убавина2 дена
Положбата на спиењето кај луѓето е многу важна за здравјето и метаболизмот
-
Скопје1 ден
Универзитетската клиника за урологија стана лиценциран центар за поставување на уринарен сфинктер
-
Lifestyle1 ден
Дали рчите во сон? Причина може да биде оваа секојдневна навика