На денешен ден
На денешен ден – 3 јули

321 година – Римскиот император Константин Втори, христијанин, ја прогласи неделата за ден на одмор и верски обреди.
1423 година – Роден е францускиот крал Луј XI, кој за време на неговото владеење (1461-83) го поттикнува развојот на занаетчиството и трговијата давајќи им привилегии на градовите. Тој ги модернизира старите и изгради нови средни училишта.
1583 година – Рускиот цар Иван Грозни во бес го уби својот син. Тој автократ извршил значителни реформи во Русија и поради неговиот суров однос кон бојарите, го добил името Грозни. Како трагичен лик, тој беше инспирација за сликари, музичари, писатели и филмски режисери.
1608 година – Францускиот истражувач Самуел де Шамплан го основа канадскиот град Квебек.
1642 година – Умре француската кралица Мари Медичи, ќерка на тосканскиот војвода Франческа де Медичи. По убиството на кралот Хенри IV, таа владеела како регент (1610-17) со нејзиниот син Луј XIII. За неа е изградена палатата на Луксембург во Париз, чии сали беа украсени со 21 слика на Рубенс, кои сега се наоѓаат во Лувр.
1775 година – Генералот Georgeорџ Вашингтон, подоцна избран за претседател на Соединетите држави (1789 година), официјално ја презеде командата со армијата колонисти во Американската револуционерна војна.
1849 година – Француските трупи влегоа во Рим, совладувајќи го отпорот на силите на useузепе и повторно го устоличија поглаварот на Римокатоличката црква, папата Пиј IX.
1881 година – Под притисок на Велика Британија, Отоманската империја потпиша конвенција со Грција за предавање на Тесалија и делови од Епир.
1883 година – Роден е австрискиот писател Франц Кафка. Неговите дела, меѓу кои најпознати се романите „Процес“ и „Замок“ и расказот „Метаморфозис“, имаа решавачко влијание врз европската литература од 20 век.
1904 година – Умре Теодор Херцл, основач и водач на ционистичкото движење. Тој го организираше првиот ционистички конгрес во Базел (1897) и беше прв претседател на Светската ционистичка организација. Во делото „Еврејска држава“ (1896) тој претстави план за формирање еврејска држава во Палестина.
1940 година – Британците оневозможија голем дел од француската флота стационирана во Оран, Северна Африка, за да не биде заробен од Германија. Французите не се согласија доброволно да ја предадат флотата по капитулацијата на Франција, па поголемиот дел беше уништен, а повеќе од 1.000 француски морнари беа убиени.
1944 година – Советските трупи ја ослободија белоруската престолнина Минск во Втората светска војна и заробија 100.000 германски војници.
1954 година – Во Велика Британија беше укината рационалното снабдување со храна воведено за време на Втората светска војна.
1962 година – Алжир се стекна со независност од 132 години француско колонијално владеење.
1969 година – Еден од основачите на англиската рок-група „Ролингстоунс“, Брајан onesонс, се удави во својот базен под дејство на прекумерна количина на дрога.
1972 година – Потпишан е мировен договор меѓу Индија и Пакистан, со што се стави крај на конфликтот во 1971 година предизвикан од граѓанската војна во Источен Пакистан (Бангладеш).
1987 година – Во Франција беше осуден на доживотен затвор воениот злосторник од Втората светска војна, Клаус Барби, локалниот шеф на Гестапо, наречен „касап на Лион“.
1988 година – Ракета од американскиот воен брод Винсенс урна ирански патнички авион Ербас А300 над Персискиот Залив во последната недела од иранско-ирачката војна. Сите 290 лица во авионот беа убиени.
1995 година – Југословенските кошаркари станаа европски шампиони на шампионатот во Атина. Победата беше бурна, особено поради тригодишната меѓународна изолација на СР Југославија.
1996 година – Рускиот претседател Борис Елцин го победи кандидатот за комунисти Генадиј Зјуганов во вториот круг и го започна својот втор претседателски мандат.
2001 година – Руски Туполев 154 се урна кај Иркутск. Загинаа сите 145 патници и членови на екипажот.
2001 година – Во своето прво појавување пред Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг, поранешниот претседател на СРЈ Слободан Милошевиќ изјави дека не го признава Трибуналот и одбива да се изјасни по обвиненијата за прогон, депортација и убиство на косовски Албанци во 1999 година
2004 година – Умре Андријан Николаев, руски космонаут кој постави рекорд за должината на неговиот престој во вселената во 1962 година. Орбитираше околу Земјата 64 пати за вкупно 96 часа.
2004 година – Манастирот Високи Дечани е вклучен во списокот на светско наследство на УНЕСКО како петти споменик од Србија и Црна Гора. На списокот на УНЕСКО има 754 споменици од целиот свет.
2008 година – Хашкиот трибунал го ослободи Насер Ориќ, воен командант на муслиманските сили во Сребреница, за неуспехот да ги спречи злосторствата врз Србите во 1992 и 1993 година. Во првостепената пресуда донесена летото 2006 година, Ориќ беше прогласен за виновен и осуден на две години затвор.
2010 година – Роса Отунбаева е инаугурирана како претседател на Киргистан, поранешна советска република зафатена со политичко и етничко насилство по крвавиот соборување на поранешниот претседател Курманбек Бакиев во април истата година. Зо беше првата жена на чело на држава во Централна Азија.
2011 година – На изборите во Тајланд победи партијата Јинглук Шинаватра, сестра на поранешниот тајландски премиер Таксин Шинаватра, кој е во егзил откако беше симнат од власт во 2006 година. .
2011 година – Српскиот тенисер Новак okоковиќ го освои Глен Слем турнирот во Вимблдон и со тоа го обезбеди првото место на светската ранг-листа (АТП). Ден претходно тој беше назначен за амбасадор на УНИЦЕФ во Србија.
2013 година – Египетската армија го заменува претседателот Мохамед Мурси, го суспендира Уставот и распишува предвремени претседателски избори.
2020 година – Француската влада, предводена од премиерот Едуард Филип, поднесе оставка, а -ан Кастекс, службеникот одговорен за мерките против пандемијата на вирусот корона, е назначен за мандатар.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за сабота (13 септември)
-
Хороскоп9 часа
Хороскоп за недела (14 септември)
-
Хроника2 дена
Комбе со работници паднало од експресниот пат Штип – Радовиш, неофицијално има жртви и повредени
-
Свет2 дена
Денес во Киргистан беше регистриран силен земјотрес
-
Скопје2 дена
СВР Скопје: Кривична пријава против двајца скопјани, одгледувале канабис во нивните дворови
-
Автомобили2 дена
BMW и Qualcomm развиваат систем за помош при управување „Snapdragon Ride Pilot“
-
Магазин2 дена
Промената што ја чекавме со години пристигна на Spotify
-
Lifestyle2 дена
Работи што генерацијата Z не сака да ги работи