На денешен ден
На денешен ден (31 август)

12 – Роден е римскиот император Калигула, запаметен како една од најгротескните личности во историјата. Неговите екстраваганции, како наводната намера да го прогласи својот коњ за конзул, придонесоа тој да се смета за луд. Тој владеел од 37 до 41 година, кога бил убиен во заговор на Претори. 1290 – Кралот Едвард I прогласи протерување на Евреите од Англија.
1422 – Умре англискиот крал Хенри V, продолжувајќи ја Стогодишната војна со Франција за време на неговото владеење од 1413 година до неговата смрт. Тој ги победи Французите во 1415 година во Азенкур и го освои Париз. Тој почина во Франција, а го наследи неговиот деветмесечен син Хенри VI.
1811.- Роден е францускиот писател Теофил Готје, претходник на Парнасијците и протагонист на доктрината „Уметност заради уметност“ (l’art pour l’art). Барањето за автономија на уметноста го наведе во предговорот на романот „Мис де Мопен“ (1836).
1867.- Умрел Шарл Бодлер, еден од најголемите француски поети во 19 век. Неговата поезија отвора нови патишта за лирика и афирмира нови форми на поетско разбирање на светот. Неговата колекција „Цвеќиња на злото“ (1857) е едно од најзначајните лирски дела од 19 век.
1876.- Судската клика го смени турскиот султан Мурат V под изговор дека е луд, неколку месеци откако дојде на власт и го донесе на престолот својот брат Абдул Хамид II.
1887 – Основано е Стрелачкото здружение на Србија, 36 години по формирањето на првиот стрелачки клуб. Алијансата беше примена во Меѓународната унија за пушки во 1909 година. Стрелците од Србија за првпат учествуваа на меѓународни натпревари во Лондон и Хамбург.
1888.- Телото на Мери Ен Поли Николс, првата жртва на масовниот убиец на жени, „Jackек Мевосек“, е пронајдено во Лондон.
1898 година – Писателот Душан Матиќ, еден од најзначајните српски надреалистички поети, член на Српската академија на науките и уметностите (стихозбирка „Будење на материјата“, „Книга на ритуали“, збирка есеи „Ана топка“. ) беше роден.
1907.- Во Санкт Петербург е потпишан договор со кој Велика Британија и Русија делат „сфери на интерес“ во Персија, Авганистан и Тибет.
1920 – Првите радио вести се емитуваат од 8МК во Детроит, Мичиген, САД.
1944.- Советските трупи и тенкови влегоа во романската престолнина, Букурешт, за време на Втората светска војна, каде што беа поздравени со ентузијазам од граѓаните.
1957 – Малаја (Малезија) стекна независност.
1962 година – Тринидад и Тобаго стана независна држава во рамките на Британскиот комонвелт.
1962.- Умре францускиот сликар orорж Брак, една од доминантните фигури на Париската сликарска школа. Заедно со Пикасо, го воведе уметничкиот термин „кубизам“ (1908).
1969.- Во авионска несреќа загина американскиот боксер Роки Марчиано, поранешен светски шампион во тешка категорија. Тој ја освои титулата во 1952 година, со победата над американскиот боксер eо Волкот, и се повлече од рингот без пораз во 1956 година.
1973.- Почина американскиот филмски режисер Johnон Форд, автор на повеќе од 200 филмови и добитник на четири Оскари за филмовите „Покажувач“, „Плодови на гневот“, „Колку е зелена мојата долина“ и „Мирен човек“.
1977 – Претседателот на СФР Југославија Јосип Броз Тито пристигна во прва посета на Кина.
1980 – По двомесечен штрајк, полските работнички лидери потпишаа договор со владата за правото на штрајк и признавање на синдикатот „Солидарност“, а Полска стана првата земја од советскиот блок која дозволи независен синдикат.
1983.- Повеќе од милион луѓе присуствуваа на погребот на филипинскиот опозициски лидер Бенињо Акино во Манила. Тој беше убиен десет дена порано на аеродромот во Манила, кога се врати од тригодишниот егзил во Соединетите држави. Така, филипинскиот диктатор Фердинанд Маркос (Маркос) го отстрани најсериозниот противник на изборите во 1984 година.
1986.- Умре Урхо Кеконен, најистакнатиот фински политичар по Втората светска војна. Како претседател на Финска (1956-1982) и поддржувач на мирна политика и сеопфатна соработка меѓу државите, тој значително придонесе за свикување конференција за европска безбедност и соработка (КЕБС, подоцна ОБСЕ) во 1975 година во Хелсинки.
1986.- Умре Хенри Мур, еден од најголемите англиски скулптори на 20 век. Неговите скулптури се наоѓаат на многу јавни места како што се зградата на УНЕСКО во Париз и центарот Линколн во Newујорк. Тој беше странски член на Српската академија на науките и уметностите.
1991.- Узбекистан и Киргистан прогласија независност од Советскиот Сојуз, со што бројот на републики што го напуштија Советскиот Сојуз се искачи на десет.
1994.- Војниците на СССР формално го прекинаа военото присуство на половина век во Источна Германија и Балтикот. На церемонијата присуствуваа рускиот претседател Борис Елцин и германскиот канцелар Хелмут Кол.
2003.- Кенија ја укина забраната за движењето Мау Мау, кое водеше насилна борба против британските колонизатори во 1950 -тите.
2005.- 1.199 Ирачани загинаа, а повеќе од 460 се ранети за време на поворката од милион шиитски верници на мост над реката Тигар во Багдад во паника поради гласините дека бомбаш -самоубиец ќе активира експлозив.
2009.- Судирите помеѓу армијата на Мјанмар и бунтовничката група Коканг на кинеската граница завршија. Во него, во текот на три дена беа убиени 26 припадници на безбедносните сили на Мјанмар и осум бунтовници од кинеското национално малцинство, а околу 30.000 луѓе избегаа во Кина.
2010.- Полицијата во Москва и Санкт Петербург приведе 130 припадници на опозицијата кои бараат слобода на собирање и чија полиција редовно им ја ускратува дозволата за одржување протести.
2011 година – професор Радослав Стојановиќ, раководител на Катедрата за меѓународно право и меѓународни односи на Правниот факултет во Белград, дипломат, правен советник во Министерството за надворешни работи, еден од основачите на Демократската партија и Демократската партија на Србија, починал.
2012.- Поведена е кривична истрага против водечката швајцарска банка UBS под сомнение за перење пари.
2015.- Судот на Босна и Херцеговина го осуди поранешниот припадник на Армијата на Република Српска, Оливер Крсмановиќ, на 18 години затвор за злосторства во Вишеград. Тој беше прогласен за виновен за осум точки за злосторства против човештвото за вмешаност во убиства, присилно исчезнување и други нехумани дела. На Крсмановиќ му се судеше и во случај во кој тој и уште девет лица беа обвинети за киднапирање патници во Штрпци и нивно убиство.
2018 година-Во експлозија во ресторан во Доњецк, загина Александар Захарченко, премиер на Доњецката народна република, чии сили, заедно со самопрогласената проруска република во Луганск, се борат против украинската армија од тогаш 2014 година. Во тие судири загинаа повеќе од 10.000 луѓе.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Кичево17 часа
(ФОТО) Од понеделник во Кичево започнува наплата на зонско паркирање во три зони
-
Кичево16 часа
(ФОТО) Денес по пријава ТППЕ Кичево безбедно отстрани змија од возило
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за сабота (14 јуни)
-
Спорт1 ден
Македонија до 14 години ќе одигра два контролни натпревари против Албанија, кичевчаните Матески и Димоски ќе бидат на списокот на селекторот Станковски
-
Хороскоп7 часа
Хороскоп за недела (15 јуни)
-
Македонија2 дена
Возел мотор со 2,02 промили алкохол во крвта и удрил деветгодишно дете
-
Хроника2 дена
Лице на 76-годишна возраст пронајдено починато во дебарско, претходно бил пријавен за исчезнат
-
Спорт2 дена
Белгискиот интернационалец Кевин Де Брујне е новото засилување на италијанскиот фудбалски клуб „Наполи“