На денешен ден
На денешен ден: 4 декември

1154.- Николас Брекспеир, првиот и единствен Англичанец што бил избран за папа, бил устоличен за поглавар на Римокатоличката црква како Адријан IV.
1371.- Умре императорот Урош Немањиќ, син на императорот Душан и единствен наследник на големото српско царство. Искачувајќи се на тронот во 19-тата година, по смртта на Душан во 1355 година, тој не успеал да ја зачува големата империја која по неговата смрт се распаднала на голем број независни области под власта на моќните феудалци.
Со неговата смрт, лозата на Немањиќ изумрела. Според легендата, тој бил убиен во лов, кога се наведнал над водата да се освежи. Врз основа на тоа предание Српската православна црква го прогласи Урош за маченик и светец.
1642.- Умре францускиот државник, кардиналот Арман Жан ду Плеси Ришелје. Ја основа Француската академија во 1635 година.
1679.- Умре англискиот филозоф Томас Хобс, претставник на класичниот англиски емпиризам. Идеите за човекот како слободна единка и за државата како религиозна творба создадена врз основа на индивидуални договори ги презентираше во неговите дела „Левијатан“, „Основи на природното право и политика“, „За човекот“, „За телото“ , „За граѓанинот“.
1791.- Објавено е првото издание на британскиот Обсервер, најстариот неделник во светот.
1795.- Роден е шкотскиот есеист и историчар Томас Карлајл, автор на романтизирани историски дела, од кои најпознато е Француската револуција (1837). Тој е и основач на познатата лондонска библиотека.
1829.- Британската забрана за палење вдовици во Индија ги изгоре нивните сопрузи до смрт.
1841.- Со претставата „Смртта на Стефан Дечански“ од Јован Стерија Поповиќ, во поранешниот магацин на царинарницата на Сава во Белград бил отворен „Театарот на Џумрук“. Беше испечатен првиот театарски плакат и беа наплатени билетите. Организатори на овој театар беа актерот и режисер Атанасија Николиќ и драматургот Јован Стерија Поповиќ.
1943.- Американскиот претседател Рузвелт, британскиот премиер Черчил и турскиот претседател Мустафа Исмет Иненуе разговараа за заедничките акции во Каиро во рамките на антихитлеровата коалиција. Меѓутоа, Турција одби да и објави војна на Германија.
1945.- Умре американскиот биолог и генетичар Томас Хант, основач на генетиката, добитник на Нобеловата награда за медицина во 1933 година за неговото откритие за функцијата на хромозомот во преносот на наследни особини. Тој ги направи првите мапи на положбата на гените во хромозомите и се смета за главен претставник на теоријата на наследноста.
1974.- Холандски DC-8 се урна во близина на главниот град на Шри Ланка, Коломбо. Сите 191 патник и членови на екипажот загинаа.
1975.- Умре Хана Арент, филозофка и една од водечките фигури во областа на политичката теорија во 20 век. Добитник е на многу меѓународни награди, вклучувајќи ја и наградата Лесинг во 1959 година и наградата Зигмунд Фројд во 1967 година. Институтот за проучување на тоталитаризмот Хана Арен е основан во Дрезден во 1993 година.
1976.- Умре Едвард Бенџамин Бритен, еден од најзначајните англиски композитори на 20 век. Со оперскиот пејач Питер Пирс, тој го основа Музичкиот фестивал во Алдебург во 1948 година („Питер Грајмс“, „Грабнувањето на Лукреција“, „Воен реквием“, „Пролетна симфонија“).
1977.- Во авионска несреќа на југот на Малезија загинал киднапиран авион од јапонската терористичка група Црвена армија.
1977.- Диктаторот Жан Бокаса е крунисан за император на Централноафриканската империја. Трошоците за церемонијата на крунисување беа колку една четвртина од националниот производ на земјата.
1980.- Во авионска несреќа во близина на Лисабон, осомничена за саботажа, загина португалскиот премиер Франциско Карнеиро.
1991.- Киднаперите го ослободија последниот Американец, новинарот Тери Андерсон, кој помина 2.454 дена како заложник во Либан. Исламскиот џихад го киднапираше Андерсон на 16 март 1985 година.
1995.- На состанокот во Брисел, министрите за надворешни работи на Европската унија ги прекинаа санкциите кон СР Југославија, воведени во 1992 година поради вмешаноста на југословенската влада во војната во Босна. Првите војници на НАТО – претходникот на трупите за спроведување на Дејтонскиот мировен договор слетаа со два авиони на сараевскиот аеродром.
1998.- Последните борци на Црвените Кмери и се предале на армијата на Камбоџа, со што по две децении заврши борбата на маоистичкото движење против владините сили.
2001.- Израелските војници влегоа во неколку палестински градови на Западниот Брег и го окупираа меѓународниот аеродром во Газа.
2003.- Белградското обвинителство за воени злосторства обвини осум лица за воени злосторства извршени во Вуковар во 1991 година, кога беа убиени околу 200 цивили. Ова е прво обвинение поднесено од обвинителството откако беше формирано во јули 2003 година.
2011.- Коалицијата Кукурику, предводена од Социјалдемократската партија (СДП), освои мнозинство на парламентарните избори во Хрватска и ја презеде власта од Хрватската демократска заедница (ХДЗ).
2012 – Тајфунот Боп го погоди јужниот филипински остров Минданао, убивајќи повеќе од 1.000 луѓе и исчезнати.
2015.- Мнозинството граѓани на референдум го отфрлија предлогот Данска да се приклучи на заедничката политика на членките на Европската унија во областа на правдата и внатрешните работи. Данска веќе има исклучоци од заедничката одбранбена политика, од монетарната политика, како и од државјанството на ЕУ.
2016 – На претседателските избори во Австрија, мнозинството гласови му припаднаа на поранешниот лидер на Партијата на зелените и независен кандидат Александар Ван дер Белен, чија победа беше поздравена од европските претставници како пораз на национализмот и антиевропскиот популизам и придонес за зачувување на единството. во Европа.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за четврток (5 јуни)
-
Хороскоп23 часа
Хороскоп за петок (6 јуни)
-
Кичево1 ден
(ФОТО) ТППЕ Кичево: Се гаси дива депонија зад „Стара централа“
-
Кичево9 часа
Кичевското архиерејско намесништво истакна соопштение по повод „Духовденска задушница“
-
Македонија12 часа
СВР Охрид: Армијата на Република Македонија ќе реализира тактичко-технички активности
-
Македонија1 ден
На граница кај бугарин во возило пронајдени биле електрошок и солзавец, бил веднаш лишен од слобода
-
Скопје2 дена
За еден ден во Скопје изречени 180 мерки во областа на сообраќајот
-
Спорт8 часа
Македонија има потенцијал кој претходно го докажала. Милевски верува дека вечер играчите ќе го дадат својот максимум!