На денешен ден
На денешен ден (4 септември)

1669 – Венеција го предаде островот Крит (сега Грција) на Отоманската империја, не успевајќи да го одбрани најголемиот град таму, Хераклион, кој беше под османлиска опсада од 1648 година.
1768 – Роден е писателот и дипломат Франсоа Шатобриан, првиот романтичар во француската литература. Како креатор на францускиот модерен стил, тој беше пример за новите генерации писатели („Духот на христијанството“, „Начез“, „Спомени од другата страна на гробот“).
1781 – Шпанските доселеници во Америка го основаа „Градот на нашата дама кралица на ангелите“ (Ел Пуебло де Нуестра Сенора Ла Реина де Лос Анџелес), денешен Лос Анџелес.
1823.- Роден е Михаило Обреновиќ, кнез на Србија од 1839 до 1842 година и од 1860 до 1868 година кога бил убиен во Кожутњак. За време на неговото владеење, тој изврши значајни реформи во државната администрација и армијата и го основа Националниот музеј и Националниот театар.
1824 година – Роден е австрискиот композитор и оргулист Антон Брукнер, доцен романтичар, под влијание на Лудвиг ван Бетовен и Ричард Вагнер. Компонираше девет симфонии, осум маси, кантати.
1870 – Франција станува република, ставајќи крај на Втората империја на Чарлс Луј III. Царот беше соборен по тешкиот пораз во битката кај Седан на 2 септември 1870 година во Франко-пруската војна.
1886.- Шефот на Апачи, onеронимо, водач на последниот голем американски индиски бунт против белите поробувачи, му се предаде во Скелетниот кањон во Аризона на американскиот генерал Нелсон Мајлс.
1907.- Умре норвешкиот композитор, пијанист и диригент Едвард Хагеруп Григ, кој ја воспостави норвешката музика во светот (оркестар „Пер Гинт“, Концерт за пијано во малолетник).
1929.- Германскиот воздушен брод, грофот Цепелин, заврши деветдневно, 20-часовно, 23-минутно патување низ светот. Во тој „воздушен брод“ имало 40 членови на екипажот и 14 патници.
1944.- Британските и канадските војници ги ослободија белгиските градови Брисел и Антверпен во Втората светска војна.
1963.- Умре францускиот државник и финансиски експерт Роберт Шуман, творец на „Шумановиот план“ во 1950 година, врз основа на која во 1952 година беше основана Европската заедница за јаглен и челик, претходник на Европската унија.
1965.- Во Габон умре Алберт, филозоф, теолог, музичар и хуманист Алберт Швајцер, добитник на Нобеловата награда за мир за хуманитарна работа во 1952 година. Како музичар, тој придонесе за нова интерпретација на музиката на Бах.
1970.- Во Чиле, Салвадор Аленде Госенс е првиот марксист на западната хемисфера, избран за шеф на државата. Тој беше убиен во септември 1973 година при државен удар на чилеанската армија.
1972 година – На Олимписките игри во Минхен, американскиот пливач Марк Шпиц го освои седмиот медал и со тоа постави рекорд во освоени медали на една Олимпијада.
1974.- Соединетите држави станаа последната западна земја која воспостави дипломатски односи со Германската Демократска Република.
1975.- Израел и Египет потпишаа договор во енева за повлекување на израелските војници од Синај и воспоставување неутрална „тампон зона“ на ОН на полуостровот.
1989.- Умре францускиот писател orорж Сименон (orорж), автор на криминалистички романи за инспекторот Мејгрет (Мајгрет).
1992.- Поранешниот бугарски претседател Тодор ivивков, разрешен во 1989 година, беше осуден на седум години затвор за проневера на државни средства.
1995.- Под мотото „Обединет Ерусалим е наш“, Израел започна 15 -месечна прослава од 3.000. годишнината од прогласувањето на градот од страна на кралот Давид за главен град на еврејскиот народ.
1997.- Во експлозија на бомба во близина на Ерусалим загинаа седум, а ранети се 200 лица.
1998.- Трибуналот на ОН за воени злосторства во Руанда го осуди поранешниот премиер Jeanан Камбанд на доживотен затвор за неговата улога во геноцидот за време на војната во 1994 година.
1999.- На референдумот за идниот статус на Источен Тимор, 78,5 отсто од населението гласаа за независност од akакарта, додека само 21 отсто ја поддржаа автономијата под индонезиска власт. Про-индонезиските сили потоа предизвикаа судири во кои стотици луѓе загинаа, а десетици илјади го напуштија главниот град Дили.
2001.- Избран е Махендра Чадхри, првиот етнички Индиец кој беше премиер на Фиџи, заедно со Georgeорџ Спејт, кој ја собори владата на Чадри 16 месеци претходно.
2002.- Умре францускиот пијанист со полско потекло Владо Перлемутер. Тој беше познат по изведбата на дела од француските композитори Морис Равел и Габриел Фор, со кои студираше.
2006.- Почина актерот Петар Баничевиќ, член на Народниот театар во Белград од 1954 година, каде одигра повеќе од 50 улоги. Тој глумеше во дваесетина филмови и во повеќе од 50 телевизиски драми и серии. Предаваше на Академијата за уметности во Нови Сад и на Универзитетот „Браќа Кариќ“ во Белград.
2008.- Умре француската фоторепортерка Франсоа Демулдер, првата жена што ја освои Светската награда за фотографија на годината за фотографија на годината во 1977. Таа известува за војните во Виетнам, Камбоџа и Либан.
2009.- Уставниот суд на Габон го поддржа изборот на Али Бонг Ондимба за шеф на државата, што предизвика немири и полициски час.
2017 година – На самитот на БРИКС во кинескиот град Ксиамен, земјите -членки (Бразил, Русија, Кина, Индија и Јужна Африка) се согласија да се борат заедно со сите форми на тероризам и во декларација го осудија шестиот нуклеарен тест на Северна Кореја.
2020.- Во Вашингтон, српскиот претседател Александар Вучиќ и косовскиот премиер Авдулах Хоти потпишаа одделни договори за нормализација на економските односи, со посредство на американскиот претседател Доналд Трамп. Договорот се разликува за двете земји во однос на дипломатските односи со Израел, Србија се согласи да ја премести амбасадата во Ерусалим, а Косово и Израел се согласија за меѓусебно признавање.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (25 август)

1530 – Роден е рускиот цар Иван IV Василевич, познат како Иван Грозни. Тој го добил прекарот поради суровоста со која го потиснувал самоволието на бојарите. За време на неговото владеење бил основан Архангелск, Сибир бил припоен кон Русија, а во 1553 година започнала да работи првата печатница во земјата.
1718 – Француски емигранти во Луизијана го основале градот Њу Орлеанс, именуван по францускиот војвода од Орлеанс.
1744 – Роден е германскиот писател, филозоф и теолог Јохан Готфрид фон Хердер. Неговото дело влијаело врз германскиот романтизам, особено врз Гете и движењето „Штурм унд Дранг“. Во својата збирка „Гласови на народот во песните“ вклучил и српски народни песни, меѓу кои и „Хасанагиница“ во превод на Гете.
1819 – Роден е Ален Пинкертон, американски детектив од шкотско потекло, основач на Националната детективска агенција „Пинкертон“ (1850).
1822 – Починал англискиот астроном Вилијам Хершел, откривачот на планетата Уран (1781).
1825 – Уругвај ја прогласил својата независност од Шпанија.
1839 – Во Ужице е основано средно училиште, кое го посетувале истакнати личности како Радован Драговиќ, Димитрије Туцовиќ, Душан Поповиќ, Љубомир Давидовиќ и Милан Предиќ.
1842 – Во Крагуевац избувнал бунт на селани против зголемените даноци, предводен од Томо Вучиќ-Перишиќ. Принц Михаило Обреновиќ бил соборен, а за принц бил прогласен Александар Караѓорѓевиќ. Михаило повторно станал владетел во 1860 година, до неговото убиство во 1868 година.
1867 – Починал англискиот физичар и хемичар Мајкл Фарадеј, откривач на законот за електромагнетна индукција (1831) и законите за електролиза.
1875 – Капетан Метју Веб станал првиот човек што го препливал Ламанш.
1900 – Починал германскиот филозоф Фридрих Ниче, татко на нихилизмот и автор на дела како „Така зборуваше Заратустра“ и „Надвор од доброто и злото“.
1921 – САД потпишале мировен договор со Германија, со што формално завршила воената состојба меѓу двете земји по Првата светска војна.
1930 – Роден е шкотскиот актер Шон Конери, светски познат по улогата на Џејмс Бонд.
1940 – Британското воздухопловство ги фрлило првите бомби врз Берлин во Втората светска војна.
1944 – Сојузничките сили го ослободиле Париз.
1961 – Бразилскиот претседател Јанио Квадрос поднел оставка, повикувајќи се на „окултни сили“.
1964 – Кенет Каунда станал првиот претседател на Замбија.
1965 – Лавина во Швајцарските Алпи закопала 108 лица.
1972 – Кина за првпат го искористила своето право на вето во Советот за безбедност на ООН, спротивставувајќи се на приемот на Бангладеш.
1989 – Американската сонда „Војаџер 2“ стигнала до Нептун и неговиот сателит Тритон, испраќајќи снимки на Земјата.
1999 – Во Виена е уапсен генерал-потполковник Момир Талиќ, началник на Генералштабот на Армијата на Република Српска, по обвинение од Хашкиот трибунал.
2000 – Во Белград исчезнал Иван Стамболиќ, поранешен претседател на Србија и критичар на Слободан Милошевиќ. Неговото тело било пронајдено во 2003 година на Фрушка Гора.
2001 – Мете-Марит Тјесем Хојби се омажила за норвешкиот престолонаследник Хакон.
2003 – Во Руанда биле одржани први повеќепартиски претседателски избори од независноста. Победил Пол Кагаме.
– Во Мумбаи, Индија, експлодирале две автомобил-бомби; загинале 52 лица, а над 150 биле повредени.
2004 – Во Јужна Африка е уапсен Марк Тачер, син на поранешната британска премиерка Маргарет Тачер, под сомнение за вмешаност во државен удар во Екваторска Гвинеја.
2010 – Починал јапонскиот режисер и автор на аниме Сатоши Кон („Совршено сино“, „Паприка“).
2012 – Починал Нил Армстронг, американски астронаут и првиот човек што зачекорил на Месечината (1969).
2014 – Миро Церар, победник на јулските избори, станал премиер на Словенија.
2021 – Починал Милан Лане Гутовиќ, театарски и филмски актер, популарен по улогите во „Буба у уху“ и ТВ-серијата „Бела лаѓа“.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
-
Кичево2 дена
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Кичево4 часа
Утрово на бул. „Ослободување“ во Кичево од автомобил бил удрен повозрасен пешак, веднаш интервенирала екипа на Брза Помош
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за недела (24 август)
-
Хороскоп14 часа
Дневен Хороскоп за понеделник (25 август)
-
Временска прогноза2 дена
Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол
-
Спорт2 дена
Роналдо стана единствен фудбалер во историјата кој постигнал најмалку 100 голови во четири различни клубови
-
Македонија22 часа
Во Куманово по пожар на сува трева, се зафатил плац со паркирани возила, камиони и автобуси
-
Македонија1 ден
Добра вест: До моментов само 3 активни пожари, состојбата со пожарите се смирува