Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 5 јули

Објавено пред

на

1596 година – Англиски морнари го опустошија шпанскиот брег и го ограбија Кадиз, морско пристаниште кое доби огромно значење со откривањето на Америка.

1811 година – Венецуела стана првата јужноамериканска земја што прогласи независност од Шпанија.

1830 година – Во кампања против Алжир, Французите го зазедоа градот Алжир. Алжир остана под француска власт сè до 1962 година, кога северноафриканската држава се стекна со независност.

1865 година – Вилијам Бут ја основа „христијанската мисија“ во Лондон, подоцна преименувана во Армија на спасот. Била многу активна во периодот по Втората светска војна.

1865 година – Донесен е првиот британски закон за ограничување на брзината, два милји на час.

1879 година – Роден е американскиот тенисер и политичар Двајт Дејвис, министер за војна (1925-29). Тој го основал тенискиот натпревар „Дејвис куп“ во 1900 година.

1880 година – Роден е чешкиот виолинист и композитор Јан Кубелик, кога го споредуваат со Паганини (шест концерти за виолина, Американска симфонија) поради неговиот виртуозен стил.

1889 година – Умре писателот Јаков Игњатовиќ, основач на реализмот во српската литература. Пишувал песни, културно-историски написи, патописи, романи и раскази и ги уредувал Српске новине и Српски летопис („Вечни младоженци“, „Трпен-спасен“, „Милан Наранџиќ“).

1889 година – Роден е францускиот писател, сликар и режисер Jeanан Кокто. Како експериментатор, тој помина низ сите фази на модерната уметност – кубизам, дадаизам, надреализам и според различноста на неговиот опус, тој се смета за корифеј на францускиот дух („Орфеј“, „Страшни деца“, „Петел и Арлекин “). Тој стана член на Француската академија во 1955 година.

1891 година – Роден е хрватскиот поет Августин Тин Ујевиќ, кој го обележа периодот меѓу двете светски војни во југословенската литература со својот текст и боемскиот живот („Лелек себра“, „Колајна“, „Žедан камен на студентсу“).

1901 година – Роден е рускиот театарски режисер и актер Сергеј Владимирович Обрасков, основач на Државниот централен куклен театар. Режирал повеќе од 50 куклени претстави кои се сметаат за антологиски дела од тој театарски жанр.

1911 година – по повлекувањето на Шарл Гол, се роди францускиот државник orорж Помпиду, претседател на Франција (1969-74). Како близок соработник на Де Гол, неговиот шеф на кабинет и премиер од 1962 до 1968 година, тој во голема мера ги следеше идеите на неговиот славен претходник.

1932 година – Антонио де Оливеира Салазар стана премиер во Португалија, воведувајќи профашистичка диктатура во 1933 година, завршувајќи само во 1974 година, четири години по неговата смрт.

1943 година – Германска офанзива од правец на Орел и Харков кон советските позиции ја започна битката кај Курск и Орел, една од најголемите во Втората светска војна.

1959 година – Индонезискиот претседател Ахмед Сукарно го распушти парламентот, го суспендираше уставот од 1950 година и воспостави диктатура.

1975 година – американскиот тенисер Артур Еш стана првиот црн победник на турнирот Вимблдон.

1975 година – Зеленортски Острови се здобија со независност по 500 години португалско владеење.

1977. година – Воен удар го симна премиерот Зулфикар Али Буто во Пакистан за да го собори генералот Мохамад Зија ул-Хак.

1980 година – Шведскиот тенисер Бјорн Борг го освои турнирот на Вимблдон по петти пат по ред.

1994 година – Палестинскиот лидер Јасер, кој пристигна на Западниот брег по 27 години во егзил, објави создавање на палестинска држава во палестинските власти, чиј главен град е источен Ерусалим.

2001 година – Постигнат е договор за прекин на огнот меѓу македонските власти и вооружените албански бунтовници. Мировниот договор со кој завршува повеќемесечниот конфликт во Македонија беше потпишан на 13-ти август во Охрид.

2002 година – Умре легендарниот бејзбол играч Тед Вилијамс, еден од најголемите „металци“ на сите времиња и последниот Американец кој постигна 400 „хитови“ во една сезона.

2003 година – Двајца Чеченци активираа експлозив на рок-фестивал на московскиот аеродром Тушино. Во експлозијата загинаа 16 лица, вклучително и терористи, а 60 беа повредени.

2004 година – Индонезија ги одржа своите први директни претседателски избори, шест години по завршувањето на 32-годишната диктатура на поранешниот претседател Сухарто.

2007 година – Белгискиот кривичен суд го осуди поранешниот мајор на армијата во Руанда, Бернард Нтујахаг на 20 години затвор за убиство на десет Белгијци – припадници на мировните сили на ООН и неидентификуван број цивили од Руанда – на почетокот на геноцидот во 1994 година.

2015 година – На референдум во Грција, граѓаните ги отфрлија мерките за штедење што ги нудат меѓународните кредитори во замена за финансиска помош за спас на економијата.

2018 година – Осум Бошњаци се осудени пред Судот на Босна и Херцеговина на затворски казни од пет до десет години за воени злосторства извршени врз српски и хрватски цивили во логори во сараевската општина Хаџичи во периодот од мај 1992 до јануари 1996 година.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Скопје2 часа

МВР поднесе кривична пријава за загрозување на животната средина со отпад во Трубарево

Министерството за внатрешни работи до Основното јавно обвинителство Скопје денеска поднесе кривична пријава против М.Д (56), Л.Д. (26), В.М. (43)...

Кичево9 часа

Во недела на големиот празник рождество на Пресвета Богородица, во кичевско с.Другово ќе се осветува поставениот Крст

Со голема радост и духовен трепет од с.Другово известуваат дека на големиот празник Рождество на Пресвета Богородица, ќе се изврши...

Фото: Sten Ritterfeld @ unsplash Фото: Sten Ritterfeld @ unsplash
Магазин10 часа

Како батеријата на телефонот да трае цел ден? Еве три клучни совети

Денес паметните телефони се незаменливи – ги користиме за навигација, фотографирање, комуникација и пристап до информации во секое време. Но,...

Скопје11 часа

Малолетници на 12 и 14 годишна возраст од угостителски објект одзеле пари од вработени и побегнале, едниот се заканил со остар предмет

На 17.09.2025 во 17:30 часот во Скопје, на подрачјето на Центар, полициски службеници од СВР Скопје лишија од слобода двајца...

Спорт12 часа

Просинечки најверојатно ќе биде сменет од селектор на Црна Гора, своето деби го започна со победи над Македонија и Белорусија

Роберт Просинечки повеќе нема да ја извршува функцијата селектор на фудбалската репрезентација на Црна Гора. На седницата на Извршниот одбор...

Временска прогноза13 часа

Следната седмица вистинска промена на времето

Невообичани ладни утра за овој период од годината со потпросечни температури на воздухот се пред нас, а преку денот ќе...

Хороскоп23 часа

Хороскоп за четврток (18 септември)

ОВЕН Вашата страст и ентузијазам денес ќе ја истакнат вашата креативност. Ова е одличен период за да започнете некое уметничко...

Технологија1 ден

(ВИДЕО) „DJI“ официјално го претстави својот нов дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 PRO

Предмалку реномираната „DJI“ го претстави новиот дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 Pro кој практично претставува ново ниво...

Фото: Michael Fousert @ unsplash Фото: Michael Fousert @ unsplash
Автомобили1 ден

Колку се задоволни возачите од реалниот домет на електричните автомобили?

Колку навистина може да издржи едно електрично возило со едно полнење во споредба со бројките што производителите ги ветуваат? Тоа...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин1 ден

Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате

iOS 26 носи свежи можности и визуелни подобрувања за iPhone, но голем дел од нив не се активираат автоматски –...

НАЈЧИТАНИ