На денешен ден
На денешен ден (5 септември)

1514 – Турскиот султан Селим I влегува во Табриз, Персија.
1568 – Роден е италијанскиот доминикански филозоф Томазо Кампанела, поборник за утописка филозофија. Обвинет за ширење еретичка наука, тој беше осуден во 1599 година на доживотен затвор. Тој беше ослободен по 27 години по интервенција на папата Урбан VIII. Тој го опиша својот идеал за државата во делото „Градот на сонцето“, кое стана учебник по утописка филозофија.
1600 година – Повелбата на англиската кралица Елизабета ја основа компанијата Источно Индија, која добива монопол во трговијата со Истокот, започнувајќи ја британската трговија, а потоа и колонијалната експанзија на индискиот потконтинент.
1774 – Во Филаделфија започна првиот континентален конгрес, на кој претставници на 13 американски колонии се спротивставија на британското влијание во Северна Америка, што беше вовед во американската војна за независност во април 1775 година.
1791 – Роден е германскиот композитор Јакоб Либман Пиво, познат како Giакомо Мајербеер. Livedивееше во Париз каде ги компонираше своите главни дела и одигра значајна улога во создавањето на француската голема опера („Хугенот“, „Африканец“, „Роберт ѓаволот“, „Пророкот“).
1800 – Британците, под адмирал Нелсон, ја зедоа Малта од Французите. Со Парискиот мир во 1814 година, Британија официјално ја доби Малта, која стана важна британска база на патот кон Индија.
1857.- Умре францускиот филозоф и математичар Огист Конт, еден од основачите на филозофијата на позитивизмот и социологијата („Курс на позитивна филозофија“, „Систем на позитивна политика“).
1864.- Флота на Велика Британија, Франција и Холандија ги нападна Јапонците во Шимоносеки теснец како одмазда за одлуката на Јапонија да ги затвори своите пристаништа и да протера странци.
1888 година – Роден е индискиот филозоф и државник Сервепали Радакришнан, претседател на Индија од 1962 до 1967 година, професор по филозофија на индиските универзитети и Оксфорд. Во своите дела тој го претставува филозофскиот универзализам и идејата за интеграција на источната и западната филозофија („индиска филозофија“, „Источна религија и мисла на Западот“, „Историја на источната и западната филозофија“).
1899.- Умре српскиот државник и историчар Јован Ристиќ, водач на десното крило на Либералната партија, еден од најважните српски дипломати во 19 век. Успешно ги водеше преговорите со Турците за ослободување на српските градови, беше претставник на Србија на Берлинскиот конгрес во 1878 година, двапати регент и трипати премиер. Тој напишал „Дипломатска историја на Србија 1875-1878“.
1905 – Руско -јапонската војна заврши со мирот во Портсмут (Newу Хемпшир), со посредство на американскиот претседател Теодор Рузвелт. Русија го предаде Порт Артур на Јапонија и ги призна јапонските интереси во Кореја.
1939.- Соединетите држави прогласија неутралност во Втората светска војна, но подоцна им помогна на сојузничките сили со Законот за пари и пренос и Законот Леанд -Леса. Американците влегоа во војната на 7 декември 1941 година, кога јапонските трупи ја нападнаа американската поморска база Перл Харбор.
1960.- Претседателот на Конго, Josephозеф Касаубу го смени лидерот на националноослободителното движење и првиот премиер на Конго, Патрис Лумумба.
1972 година – Припадниците на палестинската терористичка организација „Црн септември“ киднапираа, а потоа убиваа 11 израелски спортисти, учесници на Олимписките игри во Минхен. Во 24-часовно пукање на аеродромот, исто така, загинаа четворица терористи и еден западногермански полицаец.
1977.- Терористи од Западна Германија го киднапираа претседателот на Федерацијата на западногерманска индустрија, Ханс Мартин Шлејер, чие тело беше пронајдено на 19 октомври 1977 година во Франција.
1990.- Премиерите на Северна и Јужна Кореја се состанаа во Сеул на првите официјални разговори на високо ниво меѓу двете земји поделени по Корејската војна во 1953 година.
1995.- Франција го спроведе првото во серијата атомски тестови на пацифичкиот остров Муруроа, што предизвика светска осуда и масовни протести, особено во Австралија и Тахити.
1997.- Мајка Тереза, мисионерка која го посвети својот живот на сиромашните и болните, умре во Калкута. Во 1979 година, таа ја доби Нобеловата награда за мир за нејзината хуманитарна работа. Албанка родена во Скопје, се придружила на Друштвото на Пресвета Богородица Лорето во Ирска во 1928 година, а потоа во Калкута во 1950 година основала ново друштво на сестрата мисионерка на Loveубовта.
2000.- Во Белград умре Славко Леовац, претседател на Академијата на науките и уметностите на Република Српска, еден од најистакнатите книжевни критичари и историчари на српската литература во втората половина на 20 век.).
2001.- Перуанскиот државен обвинител поднесе обвинение против поранешниот претседател Алберт Фуџимори за вмешаност во два масакри извршени од паравоените сили во раните 1990 -ти.
2003.- Соединетите држави го замрзнаа финансирањето на десет членови на азиската терористичка група Jamам Ислами, која е поврзана со мрежата на Ал Каеда на Осама бин Ладен.
2005.- „Боинг 737-200“ на Маела се урна во населена област на северот од островот Суматра, при што загинаа 149 луѓе. Петнаесет патници ја преживеаја авионската несреќа.
2009.- Бродот „Илинден“ потона на Охридското Езеро на пат кон Свети Наум, при што загинаа 15 бугарски државјани од 57 туристи и персонал во бродот.
2014.- Во Минск беше потпишан протокол за прекин на огнот во источна Украина, со посредство на ОБСЕ, кој предвидува „специјален статус“ за регионите контролирани од сепаратистите и изборите во регионите Доњецк и Луганск, упоришта на проруските бунтовници.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за сабота (28 јуни)
-
Хороскоп18 часа
Хороскоп за недела (29 јуни)
-
Временска прогноза1 ден
Викенд метео вести: Еве какво време ни претстои денес и утре
-
Магазин1 ден
iOS 26: Ова се iPhone моделите што добиваат надградба
-
Lifestyle1 ден
Кајгана како од хотел: кремаста, богата и совршена со еден едноставен трик
-
Магазин1 ден
Крај на една ера: Microsoft се збогува со „Blue Screen of Death“
-
Хроника5 часа
МВР со детали за трагичниот настан на Дебарско езеро
-
Скопје7 часа
Во Скопје посебен режим на сообраќај за утре и задутре