На денешен ден
На денешен ден (5 септември)

1514 – Турскиот султан Селим I влегува во Табриз, Персија.
1568 – Роден е италијанскиот доминикански филозоф Томазо Кампанела, поборник за утописка филозофија. Обвинет за ширење еретичка наука, тој беше осуден во 1599 година на доживотен затвор. Тој беше ослободен по 27 години по интервенција на папата Урбан VIII. Тој го опиша својот идеал за државата во делото „Градот на сонцето“, кое стана учебник по утописка филозофија.
1600 година – Повелбата на англиската кралица Елизабета ја основа компанијата Источно Индија, која добива монопол во трговијата со Истокот, започнувајќи ја британската трговија, а потоа и колонијалната експанзија на индискиот потконтинент.
1774 – Во Филаделфија започна првиот континентален конгрес, на кој претставници на 13 американски колонии се спротивставија на британското влијание во Северна Америка, што беше вовед во американската војна за независност во април 1775 година.
1791 – Роден е германскиот композитор Јакоб Либман Пиво, познат како Giакомо Мајербеер. Livedивееше во Париз каде ги компонираше своите главни дела и одигра значајна улога во создавањето на француската голема опера („Хугенот“, „Африканец“, „Роберт ѓаволот“, „Пророкот“).
1800 – Британците, под адмирал Нелсон, ја зедоа Малта од Французите. Со Парискиот мир во 1814 година, Британија официјално ја доби Малта, која стана важна британска база на патот кон Индија.
1857.- Умре францускиот филозоф и математичар Огист Конт, еден од основачите на филозофијата на позитивизмот и социологијата („Курс на позитивна филозофија“, „Систем на позитивна политика“).
1864.- Флота на Велика Британија, Франција и Холандија ги нападна Јапонците во Шимоносеки теснец како одмазда за одлуката на Јапонија да ги затвори своите пристаништа и да протера странци.
1888 година – Роден е индискиот филозоф и државник Сервепали Радакришнан, претседател на Индија од 1962 до 1967 година, професор по филозофија на индиските универзитети и Оксфорд. Во своите дела тој го претставува филозофскиот универзализам и идејата за интеграција на источната и западната филозофија („индиска филозофија“, „Источна религија и мисла на Западот“, „Историја на источната и западната филозофија“).
1899.- Умре српскиот државник и историчар Јован Ристиќ, водач на десното крило на Либералната партија, еден од најважните српски дипломати во 19 век. Успешно ги водеше преговорите со Турците за ослободување на српските градови, беше претставник на Србија на Берлинскиот конгрес во 1878 година, двапати регент и трипати премиер. Тој напишал „Дипломатска историја на Србија 1875-1878“.
1905 – Руско -јапонската војна заврши со мирот во Портсмут (Newу Хемпшир), со посредство на американскиот претседател Теодор Рузвелт. Русија го предаде Порт Артур на Јапонија и ги призна јапонските интереси во Кореја.
1939.- Соединетите држави прогласија неутралност во Втората светска војна, но подоцна им помогна на сојузничките сили со Законот за пари и пренос и Законот Леанд -Леса. Американците влегоа во војната на 7 декември 1941 година, кога јапонските трупи ја нападнаа американската поморска база Перл Харбор.
1960.- Претседателот на Конго, Josephозеф Касаубу го смени лидерот на националноослободителното движење и првиот премиер на Конго, Патрис Лумумба.
1972 година – Припадниците на палестинската терористичка организација „Црн септември“ киднапираа, а потоа убиваа 11 израелски спортисти, учесници на Олимписките игри во Минхен. Во 24-часовно пукање на аеродромот, исто така, загинаа четворица терористи и еден западногермански полицаец.
1977.- Терористи од Западна Германија го киднапираа претседателот на Федерацијата на западногерманска индустрија, Ханс Мартин Шлејер, чие тело беше пронајдено на 19 октомври 1977 година во Франција.
1990.- Премиерите на Северна и Јужна Кореја се состанаа во Сеул на првите официјални разговори на високо ниво меѓу двете земји поделени по Корејската војна во 1953 година.
1995.- Франција го спроведе првото во серијата атомски тестови на пацифичкиот остров Муруроа, што предизвика светска осуда и масовни протести, особено во Австралија и Тахити.
1997.- Мајка Тереза, мисионерка која го посвети својот живот на сиромашните и болните, умре во Калкута. Во 1979 година, таа ја доби Нобеловата награда за мир за нејзината хуманитарна работа. Албанка родена во Скопје, се придружила на Друштвото на Пресвета Богородица Лорето во Ирска во 1928 година, а потоа во Калкута во 1950 година основала ново друштво на сестрата мисионерка на Loveубовта.
2000.- Во Белград умре Славко Леовац, претседател на Академијата на науките и уметностите на Република Српска, еден од најистакнатите книжевни критичари и историчари на српската литература во втората половина на 20 век.).
2001.- Перуанскиот државен обвинител поднесе обвинение против поранешниот претседател Алберт Фуџимори за вмешаност во два масакри извршени од паравоените сили во раните 1990 -ти.
2003.- Соединетите држави го замрзнаа финансирањето на десет членови на азиската терористичка група Jamам Ислами, која е поврзана со мрежата на Ал Каеда на Осама бин Ладен.
2005.- „Боинг 737-200“ на Маела се урна во населена област на северот од островот Суматра, при што загинаа 149 луѓе. Петнаесет патници ја преживеаја авионската несреќа.
2009.- Бродот „Илинден“ потона на Охридското Езеро на пат кон Свети Наум, при што загинаа 15 бугарски државјани од 57 туристи и персонал во бродот.
2014.- Во Минск беше потпишан протокол за прекин на огнот во источна Украина, со посредство на ОБСЕ, кој предвидува „специјален статус“ за регионите контролирани од сепаратистите и изборите во регионите Доњецк и Луганск, упоришта на проруските бунтовници.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хроника18 часа
При изведување градежни работи на автопат Кичево-Охрид од дрвена платформа паднал работник, жител на Кина
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за среда (4 јуни)
-
Временска прогноза1 ден
Попоски апелира за локална дестабилизација со пороен дожд, ова се информациите
-
Хороскоп9 часа
Хороскоп за четврток (5 јуни)
-
Македонија2 дена
(ФОТО) СВР Охрид одржа работилници на тема „Безбедност и правила за децата во сообраќајот“ со ученици од второ и трето одделение на основни училишта
-
Македонија2 дена
МВР изрече кривична пријава за злоупотреба на службената положба и овластување и злоупотреба на постапката за јавен повик, доделување на договор за јавна набавка или јавно-приватно партнерство
-
На денешен ден2 дена
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни
-
Автомобили2 дена
Новиот прототип на „Subaru“ се очекува да дебитира на „Japan Mobility Show 2025“