На денешен ден
На денешен ден – 9 мај
1502 година – Шпанскиот навигатор Кристофоро Коломбо пловеше од шпанското пристаниште Кадиз на своето четврто и последно патување кон Новиот свет. Колумбо почина во 1506 година во Шпанија, убеден дека пристигнал во Азија на своите патувања.
1788 година – Британскиот парламент ја укина трговијата со робови.
1800 година – Роден е Џонсон Браун, борец за укинување на ропството во САД. Тој го изврши славниот напад на арсеналот на Фери Фери во 1859 година, за кој беше обвинет за предавство и бунт на робовите и осуден на смрт со бесење. Неговото погубување на 2 декември 1859 година ја засили борбата помеѓу аболицираните и робовладетелите.
1805 година – Умре еден од најголемите германски и светски поети, Фридрих Шилер. Голема слава стекна со драмите „Разбојници“, „Дон Карлос“ и „Вилхелм Тел“, кои сè уште се на репертоарите на светските театри.
1850 година – Умре францускиот хемичар Josephозеф Геј-Лусак, откривајќи дека притисокот на гасот се зголемува со температурата.
1860 година – Роден е шкотскиот писател Jamesејмс Метју Бари, автор на книга за Питер Пан.
1877 година – Романија прогласи независност, еден месец откако склучи сојуз со Русија против Отоманската империја.
1901 година – Во Мелбурн е отворен првиот парламент на Австралија.
1911 година – Група офицери, учесници во судскиот удар и убиството на кралот Александар Обреновиќ во 1903 година, ја основаа тајната организација „Обединување или смрт“ („Црна рака“) во Белград.
1926 година – Американците Ричард Бирд и Флојд Бенет први летаа над Северниот пол.
1927 година – Канбера стана главен град на Австралија наместо Мелбурн.
1931 година – Умре американскиот физичар Алберт Микелсон, користејќи ротирачко огледало за да ја одреди точната брзина на светлината. Доби Нобелова награда за физика во 1907 година.
1936 – Италија официјално ја окупираше Абисинија (Етиопија) и го прогласи италијанскиот крал Виторио Емануеле за цар на Абисинија.
1945 година – Германскиот фелдмаршал Вилхелм Кајтел го потпиша последниот документ за крајот на Втората светска војна во Берлин. Во име на сојузниците, документот го потпишаа советскиот маршал Георги Zhуков и британскиот генерал Артур Тедер. Документот за безусловно предавање на Германија е потпишан на 7 мај во Ремс.
1946 година – кралот Виторио Емануеле Трети абдицира, а Италија стана република.
1948 година – Комунистичката партија на Југославија ги отфрли обвинувањата на советските комунисти против политиката на југословенското раководство. Следуваше Резолуција на Информбирото и долгорочен политички и економски притисок на тогашниот советски блок врз Југославија.
1950 година – Францускиот министер за надворешни работи Роберт Шуман повика на помирување меѓу Франција и Германија и предложи создавање заедница за јаглен и челик, претходник на Европската унија. Планот на Шуман беше потпишан во 1951 година од шест земји. Овој датум е одбележан како Ден на европската интеграција.
1952 година – Се одржаа масовни протести низ цела Југославија во врска со Лондонскиот договор, со кој зоната „А“ на Слободната територија на Трст и се даде на Италија.
1960 година – Соединетите држави станаа првата земја што легализира апчиња за контрацепција.
1976 година – Улрике Мајнхоф, лидер на западногерманската терористичка група Бадер-Мајнхоф, се обеси во затворската ќелија.
1978 година – Телото на поранешниот италијански премиер Алдо Моро, киднапирано од терористите на Црвените бригади 54 дена порано, беше пронајдено во паркиран автомобил во центарот на Рим.
1986 година – Умре непалскиот алпинист Тензинг Норгај, кој прв го освои „покривот на светот“ Монт Еверест со новозеланѓанецот Едмунд Хилари во мај 1953 година.
1993 година – Во Мостар започнаа конфликтите меѓу Хрватите и муслиманите, што доведе до поделба на градот на муслимански и хрватски делови. Дотогаш, муслиманите и Хрватите беа сојузници во борбата против Србите во босанската војна (1992-95).
1995 година – На крајот на тридневната прослава на 50-годишнината од крајот на Втората светска војна во Европа и Денот на победата, светските лидери повикаа на глобално помирување. Централните прослави се одржаа во Париз и Москва.
1996 година – Јовери победи на првите претседателски избори во Уганда во последните 16 години.
2001 година – Претседателот на СР Југославија Воислав Коштуница во Newујорк беше награден со Институтот „Исток-Запад“ за светски државник на годината.
2001 година – 126 лица го загубија животот во хаос на стадион во Акра, Гана, кога полицијата фрли солзавец кон лутите навивачи.
2002 година – Експлозија на нагазна мина за време на прославите на Денот на победата во јужната руска република Дагестан во градот Каспијск, уби 42 и повреди 150.
2004 година – Чеченскиот претседател Ахмад Кадиров и уште 24 лица загинаа во експлозија на бомба на стадион во Грозни, главниот град на Чеченија, за време на прославата на Денот на победата.
2010 година – почина на 93-годишна возраст Лина Хорн (Лена), џез-пејачка која ги проби меѓурасните бариери и стана една од првите славни славни во Холивуд и на Бродвеј.
2012 година – Слика на американскиот експресионист Марк Ротко е продадена на аукцијата „Кристи“ во Newујорк за 86,9 милиони долари и станува најскапото дело на современата уметност продадено на аукции.
2015 година – Русија одржа огромна воена парада на Црвениот плоштад, како дел од прославата на 70-годишнината од победата над фашизмот. Прославата беше обележана со скоро целосно отсуство на европски лидери кои ја бојкотираа парадата во знак на протест против руските акции во Украина.
2015 година – Осум полицајци и 14 напаѓачи беа убиени во судир меѓу припадници на македонската полиција и вооружена терористичка група во Куманово.
2016 година – Поранешниот градоначалник на градот Давао, Родриго Дутерте, стана новиот претседател на Филипините.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
-
Спорт1 денКичевскиот фудбалски судија Лика во среда ќе биде прв помошен судија на „play-off“ дуелот меѓу Нант и Макаби Хаифа
-
Магазин1 денИвана од Кичево оваа година по петти пат изработува новогодишни честитки за да помогне на лица и здруженија каде е најпотребно
-
Хороскоп2 денаХороскоп за петок (5 декември)
-
Хороскоп19 часаХороскоп за сабота (6 декември)
-
Lifestyle1 ден(ВИДЕО) Анатоли фитнес момчето кое стана вистинска сензација на „ТикТок“ конечно препознат од неговата публика
-
Македонија2 денаСообраќај по наместа влажни коловози, намалена видливост поради магла има на превоите „Стража, Ѓавато, Плетвар и Крушево “
-
Временска прогноза1 денВрнежите од дожд продолжуваат, Попоски апелира за зголемување на нивоата од реките и езерата
-
Македонија1 ден„ЛУКОИЛ Македонија“ продолжува да функционира во нормални рамки
