Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 9 мај

Објавено пред

на

1502 година – Шпанскиот навигатор Кристофоро Коломбо пловеше од шпанското пристаниште Кадиз на своето четврто и последно патување кон Новиот свет. Колумбо почина во 1506 година во Шпанија, убеден дека пристигнал во Азија на своите патувања.

1788 година – Британскиот парламент ја укина трговијата со робови.

1800 година – Роден е Џонсон Браун, борец за укинување на ропството во САД. Тој го изврши славниот напад на арсеналот на Фери Фери во 1859 година, за кој беше обвинет за предавство и бунт на робовите и осуден на смрт со бесење. Неговото погубување на 2 декември 1859 година ја засили борбата помеѓу аболицираните и робовладетелите.

1805 година – Умре еден од најголемите германски и светски поети, Фридрих Шилер. Голема слава стекна со драмите „Разбојници“, „Дон Карлос“ и „Вилхелм Тел“, кои сè уште се на репертоарите на светските театри.

1850 година – Умре францускиот хемичар Josephозеф Геј-Лусак, откривајќи дека притисокот на гасот се зголемува со температурата.

1860 година – Роден е шкотскиот писател Jamesејмс Метју Бари, автор на книга за Питер Пан.

1877 година – Романија прогласи независност, еден месец откако склучи сојуз со Русија против Отоманската империја.

1901 година – Во Мелбурн е отворен првиот парламент на Австралија.

1911 година – Група офицери, учесници во судскиот удар и убиството на кралот Александар Обреновиќ во 1903 година, ја основаа тајната организација „Обединување или смрт“ („Црна рака“) во Белград.

1926 година – Американците Ричард Бирд и Флојд Бенет први летаа над Северниот пол.

1927 година – Канбера стана главен град на Австралија наместо Мелбурн.

1931 година – Умре американскиот физичар Алберт Микелсон, користејќи ротирачко огледало за да ја одреди точната брзина на светлината. Доби Нобелова награда за физика во 1907 година.

1936 – Италија официјално ја окупираше Абисинија (Етиопија) и го прогласи италијанскиот крал Виторио Емануеле за цар на Абисинија.

1945 година – Германскиот фелдмаршал Вилхелм Кајтел го потпиша последниот документ за крајот на Втората светска војна во Берлин. Во име на сојузниците, документот го потпишаа советскиот маршал Георги Zhуков и британскиот генерал Артур Тедер. Документот за безусловно предавање на Германија е потпишан на 7 мај во Ремс.

1946 година – кралот Виторио Емануеле Трети абдицира, а Италија стана република.

1948 година – Комунистичката партија на Југославија ги отфрли обвинувањата на советските комунисти против политиката на југословенското раководство. Следуваше Резолуција на Информбирото и долгорочен политички и економски притисок на тогашниот советски блок врз Југославија.

1950 година – Францускиот министер за надворешни работи Роберт Шуман повика на помирување меѓу Франција и Германија и предложи создавање заедница за јаглен и челик, претходник на Европската унија. Планот на Шуман беше потпишан во 1951 година од шест земји. Овој датум е одбележан како Ден на европската интеграција.

1952 година – Се одржаа масовни протести низ цела Југославија во врска со Лондонскиот договор, со кој зоната „А“ на Слободната територија на Трст и се даде на Италија.

1960 година – Соединетите држави станаа првата земја што легализира апчиња за контрацепција.

1976 година – Улрике Мајнхоф, лидер на западногерманската терористичка група Бадер-Мајнхоф, се обеси во затворската ќелија.

1978 година – Телото на поранешниот италијански премиер Алдо Моро, киднапирано од терористите на Црвените бригади 54 дена порано, беше пронајдено во паркиран автомобил во центарот на Рим.

1986 година – Умре непалскиот алпинист Тензинг Норгај, кој прв го освои „покривот на светот“ Монт Еверест со новозеланѓанецот Едмунд Хилари во мај 1953 година.

1993 година – Во Мостар започнаа конфликтите меѓу Хрватите и муслиманите, што доведе до поделба на градот на муслимански и хрватски делови. Дотогаш, муслиманите и Хрватите беа сојузници во борбата против Србите во босанската војна (1992-95).

1995 година – На крајот на тридневната прослава на 50-годишнината од крајот на Втората светска војна во Европа и Денот на победата, светските лидери повикаа на глобално помирување. Централните прослави се одржаа во Париз и Москва.

1996 година – Јовери победи на првите претседателски избори во Уганда во последните 16 години.

2001 година – Претседателот на СР Југославија Воислав Коштуница во Newујорк беше награден со Институтот „Исток-Запад“ за светски државник на годината.

2001 година – 126 лица го загубија животот во хаос на стадион во Акра, Гана, кога полицијата фрли солзавец кон лутите навивачи.

2002 година – Експлозија на нагазна мина за време на прославите на Денот на победата во јужната руска република Дагестан во градот Каспијск, уби 42 и повреди 150.

2004 година – Чеченскиот претседател Ахмад Кадиров и уште 24 лица загинаа во експлозија на бомба на стадион во Грозни, главниот град на Чеченија, за време на прославата на Денот на победата.

2010 година – почина на 93-годишна возраст Лина Хорн (Лена), џез-пејачка која ги проби меѓурасните бариери и стана една од првите славни славни во Холивуд и на Бродвеј.

2012 година – Слика на американскиот експресионист Марк Ротко е продадена на аукцијата „Кристи“ во Newујорк за 86,9 милиони долари и станува најскапото дело на современата уметност продадено на аукции.

2015 година – Русија одржа огромна воена парада на Црвениот плоштад, како дел од прославата на 70-годишнината од победата над фашизмот. Прославата беше обележана со скоро целосно отсуство на европски лидери кои ја бојкотираа парадата во знак на протест против руските акции во Украина.

2015 година – Осум полицајци и 14 напаѓачи беа убиени во судир меѓу припадници на македонската полиција и вооружена терористичка група во Куманово.

2016 година – Поранешниот градоначалник на градот Давао, Родриго Дутерте, стана новиот претседател на Филипините.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај

📜 Среден и нов век

  • 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
  • 1498Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
  • 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.

✍️ Култура и филозофија

  • 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
  • 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
  • 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.

⚔️ Војни и политика

  • 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
  • 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
  • 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
  • 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
  • 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.

🌍 Независности и државни промени

  • 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
  • 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
  • 2002Источен Тимор прогласува независност.
  • 2000Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.

🧑‍🤝‍🧑 Друштвени и економски настани

  • 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
  • 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
  • 1995Ебола карантин во Заир.
  • 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.

🎨 Кражби и културни загуби

  • 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Jakob Braun

Култура и уметност

  • 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).

  • 1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.

  • 1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.


Политика и конфликти

  • 1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.

  • 1804Наполеон е прогласен за император.

  • 1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.

  • 1996Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.

  • 2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.


Наука и технологија

  • 1974Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.

  • 1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.


Човекови права и меѓународна правда

  • 1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.

  • 2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.

  • 2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.


Родени

  • 1836Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.

  • 1868Николај II, последниот руски цар.

  • 1872Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.

  • 1883Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.

  • 1919Марго Фонтејн, легендарна балерина.

  • 1920Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај

🎨 Култура и уметност

  • 1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.

  • 1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.

  • 2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.


⚕️ Медицина и наука

  • 1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.


⚔️ Политика и воени настани

  • 1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.

  • 1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.

  • 1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.

  • 1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.

  • 1997Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.


📺 Технологија и медиуми

  • 1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.

  • 2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.


⚖️ Човекови права и општествени промени

  • 1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.

  • 2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.

  • 2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

На денешен ден9 часа

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај 📜 Среден и нов век 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик,...

Спорт9 часа

Македонската репрезентација во фудбал до 18 години, ќе одигра два контролни натпревари со Словенија во гости

Репрезентацијата на Македонија до 18 години кон крајот на мај ќе одигра два контролни натпревари против соодветната селекција на Словенија....

Хороскоп10 часа

Хороскоп за вторник (20 мај)

ОВЕН Вие сте упорни во сѐ што ќе наумите, па ако деловниот успех е ваш приоритет нема сомнежи дека ќе...

Храна11 часа

Следните 6 витамини се најзастапени во магдоносот, истиот може да помогне при висок крвен притисок

Магдоносот спаѓа во зачински билки кои најчесто се користат при готвење, а покрај својата арома обезбедуваат бројни хранливи материи и...

Македонија19 часа

Од вечерва бензин 95 и дизел поскапуваат, ова е новата цена за литар

Малопродажната цена на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-95, се зголемува за 2,00 ден/лит, во однос на малопродажната цена утврдена со одлуката за...

Lifestyle21 час

Дали рчите во сон? Причина може да биде оваа секојдневна навика

Рчењето е чест проблем кој не само што го нарушува сонот, туку може да биде и знак за длабоки нарушувања...

Lifestyle21 час

Како да го исчистите одводот без сода бикарбона и оцет: Ефикасни и едноставни решенија

Избегнете скапи поправки со домашни методи кои навистина функционираат Затнат одвод е проблем со кој се соочуваат многумина – водата...

Македонија21 час

Во автобус со турски државјани во Охрид починал турист кој бил дел од групата

На 18.05.2025 во 11.30 часот во СВР Охрид е пријавено дека во автобус кој превезувал група туристи од Република Турција...

Македонија22 часа

МВР: Со „БМВ“ возел 111 км/ч на место каде е дозволено 50 км/ч

На 18.05.2025 во 09.57 часот, полициски службеници од Полициската станица безбедност на патниот сообраќај Тетово го лишија од слобода Х.А.(56)...

Скопје23 часа

Универзитетската клиника за урологија стана лиценциран центар за поставување на уринарен сфинктер

Универзитетската клиника за урологија во Скопје, започна со изведување операции за вградување на вештачки уринарен сфинктер, нова процедура, која досега...

НАЈЧИТАНИ