На денешен ден
На денешен ден – 9 мај

1502 година – Шпанскиот навигатор Кристофоро Коломбо пловеше од шпанското пристаниште Кадиз на своето четврто и последно патување кон Новиот свет. Колумбо почина во 1506 година во Шпанија, убеден дека пристигнал во Азија на своите патувања.
1788 година – Британскиот парламент ја укина трговијата со робови.
1800 година – Роден е Џонсон Браун, борец за укинување на ропството во САД. Тој го изврши славниот напад на арсеналот на Фери Фери во 1859 година, за кој беше обвинет за предавство и бунт на робовите и осуден на смрт со бесење. Неговото погубување на 2 декември 1859 година ја засили борбата помеѓу аболицираните и робовладетелите.
1805 година – Умре еден од најголемите германски и светски поети, Фридрих Шилер. Голема слава стекна со драмите „Разбојници“, „Дон Карлос“ и „Вилхелм Тел“, кои сè уште се на репертоарите на светските театри.
1850 година – Умре францускиот хемичар Josephозеф Геј-Лусак, откривајќи дека притисокот на гасот се зголемува со температурата.
1860 година – Роден е шкотскиот писател Jamesејмс Метју Бари, автор на книга за Питер Пан.
1877 година – Романија прогласи независност, еден месец откако склучи сојуз со Русија против Отоманската империја.
1901 година – Во Мелбурн е отворен првиот парламент на Австралија.
1911 година – Група офицери, учесници во судскиот удар и убиството на кралот Александар Обреновиќ во 1903 година, ја основаа тајната организација „Обединување или смрт“ („Црна рака“) во Белград.
1926 година – Американците Ричард Бирд и Флојд Бенет први летаа над Северниот пол.
1927 година – Канбера стана главен град на Австралија наместо Мелбурн.
1931 година – Умре американскиот физичар Алберт Микелсон, користејќи ротирачко огледало за да ја одреди точната брзина на светлината. Доби Нобелова награда за физика во 1907 година.
1936 – Италија официјално ја окупираше Абисинија (Етиопија) и го прогласи италијанскиот крал Виторио Емануеле за цар на Абисинија.
1945 година – Германскиот фелдмаршал Вилхелм Кајтел го потпиша последниот документ за крајот на Втората светска војна во Берлин. Во име на сојузниците, документот го потпишаа советскиот маршал Георги Zhуков и британскиот генерал Артур Тедер. Документот за безусловно предавање на Германија е потпишан на 7 мај во Ремс.
1946 година – кралот Виторио Емануеле Трети абдицира, а Италија стана република.
1948 година – Комунистичката партија на Југославија ги отфрли обвинувањата на советските комунисти против политиката на југословенското раководство. Следуваше Резолуција на Информбирото и долгорочен политички и економски притисок на тогашниот советски блок врз Југославија.
1950 година – Францускиот министер за надворешни работи Роберт Шуман повика на помирување меѓу Франција и Германија и предложи создавање заедница за јаглен и челик, претходник на Европската унија. Планот на Шуман беше потпишан во 1951 година од шест земји. Овој датум е одбележан како Ден на европската интеграција.
1952 година – Се одржаа масовни протести низ цела Југославија во врска со Лондонскиот договор, со кој зоната „А“ на Слободната територија на Трст и се даде на Италија.
1960 година – Соединетите држави станаа првата земја што легализира апчиња за контрацепција.
1976 година – Улрике Мајнхоф, лидер на западногерманската терористичка група Бадер-Мајнхоф, се обеси во затворската ќелија.
1978 година – Телото на поранешниот италијански премиер Алдо Моро, киднапирано од терористите на Црвените бригади 54 дена порано, беше пронајдено во паркиран автомобил во центарот на Рим.
1986 година – Умре непалскиот алпинист Тензинг Норгај, кој прв го освои „покривот на светот“ Монт Еверест со новозеланѓанецот Едмунд Хилари во мај 1953 година.
1993 година – Во Мостар започнаа конфликтите меѓу Хрватите и муслиманите, што доведе до поделба на градот на муслимански и хрватски делови. Дотогаш, муслиманите и Хрватите беа сојузници во борбата против Србите во босанската војна (1992-95).
1995 година – На крајот на тридневната прослава на 50-годишнината од крајот на Втората светска војна во Европа и Денот на победата, светските лидери повикаа на глобално помирување. Централните прослави се одржаа во Париз и Москва.
1996 година – Јовери победи на првите претседателски избори во Уганда во последните 16 години.
2001 година – Претседателот на СР Југославија Воислав Коштуница во Newујорк беше награден со Институтот „Исток-Запад“ за светски државник на годината.
2001 година – 126 лица го загубија животот во хаос на стадион во Акра, Гана, кога полицијата фрли солзавец кон лутите навивачи.
2002 година – Експлозија на нагазна мина за време на прославите на Денот на победата во јужната руска република Дагестан во градот Каспијск, уби 42 и повреди 150.
2004 година – Чеченскиот претседател Ахмад Кадиров и уште 24 лица загинаа во експлозија на бомба на стадион во Грозни, главниот град на Чеченија, за време на прославата на Денот на победата.
2010 година – почина на 93-годишна возраст Лина Хорн (Лена), џез-пејачка која ги проби меѓурасните бариери и стана една од првите славни славни во Холивуд и на Бродвеј.
2012 година – Слика на американскиот експресионист Марк Ротко е продадена на аукцијата „Кристи“ во Newујорк за 86,9 милиони долари и станува најскапото дело на современата уметност продадено на аукции.
2015 година – Русија одржа огромна воена парада на Црвениот плоштад, како дел од прославата на 70-годишнината од победата над фашизмот. Прославата беше обележана со скоро целосно отсуство на европски лидери кои ја бојкотираа парадата во знак на протест против руските акции во Украина.
2015 година – Осум полицајци и 14 напаѓачи беа убиени во судир меѓу припадници на македонската полиција и вооружена терористичка група во Куманово.
2016 година – Поранешниот градоначалник на градот Давао, Родриго Дутерте, стана новиот претседател на Филипините.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за четврток (14 август)
-
Хороскоп10 часа
Хороскоп за петок (15 август)
-
Македонија2 дена
Возач во Македонска Каменица, управувајќи возило под дејство на алкохол удрил малолетничка и го напуштил местото
-
Временска прогноза1 ден
Сончево и топло, локално можна дестабилизација на времето проследена со краткотраен пороен дожд
-
Спорт2 дена
Македонската фудбалска репрезентација во Чешка ќе одигра контролен меч против Саудиска Арабија во рамки на ФИФА терминот
-
Македонија18 часа
МВР поднесе пријава за лицето кое влечеше куче со возило
-
На денешен ден1 ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август
-
Свет24 часа
„Етериумот“ бележи значителен раст, ентузијазмот на инвеститорите се зголемува