Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 9 ноември

Објавено пред

на

1799.- Наполеон Бонапарта ја собори владата на Директориум со воен удар и ја презеде власта во Франција како прв конзул (18-ти Бример). По 1804 година, Наполеон тогаш владеел со Франција и голем дел од Европа, носејќи, покрај неволјите од војната, капитални општествени промени. Администрацијата на Наполеон ги укина застарените феудални режими, воведе модерна управа и ги постави темелите на современиот индустриски развој.

1818.- Роден е Иван Сергеевич Тургењев, еден од првите руски писатели кој продрел на Запад. Во текот на животот, тој уживаше многу поголема репутација на француски отколку во руските литературни кругови. Автор е на романите „Татковци и деца“, „Ловџиски записи“, „Во пресрет на новите денови“, „Пролетни води“. Позната е и неговата драма „Еден месец во село“.

1835.- Роден е Даворин Јенко, еден од најзначајните романтични композитори во словенечката и српската музика. Автор е на српската химна „Бог на правдата“ и на словенечката химна „Напред знаме на славата“. Како диригент на Белградскиот народен театар (1871-1902), компонирал музика за повеќе од 80 претстави. Автор е на првата српска оперета „Врачар“.

1841.- Роден е Едвард VII, крал на Велика Британија и Ирска и крал на Индија, најстар син на кралицата Викторија. За време на неговото владеење во 1901 година заврши Бурската војна, беше склучен договор со Јапонија во 1902 година, со Франција (Антанта Кордијале) во 1904 година и договор со Русија за поделба на сферите во Азија во 1907 година.

1888.- Роден е Жан Моне, француски политичар, економист и дипломат, креатор на план за модернизација на француската економија по Втората светска војна, прв претседател на Европската заедница за јаглен и челик (1952-55) и претседател на Европската акција на САД. Комисија.(1956-75).

1918.- Во Берлин, по генералниот штрајк, работниците излегоа на улица, војниците одбија да интервенираат против нив и се приклучија на востанието. Власта во градот ја презел Работничкиот совет, а царот Вилхелм II (Вилхелм) абдицирал и побегнал во Холандија. Два дена подоцна, Германија потпиша мировен договор со кој заврши Првата светска војна.

1937.- Во кинеско-јапонската војна, јапонските трупи го окупираа Шангај.

1938.- Во текот на ноќта, нацистите урнаа повеќе од 7.000 еврејски домови и продавници во Германија и запалија стотици синагоги. Убиени се над 90 Евреи. Овој погром на Евреите беше наречен „Кристална ноќ“ бидејќи улиците на германските градови беа покриени со скршено стакло.

1940.- Умре британскиот државник Артур Невил Чембрлен, лидер на Конзервативната партија и премиер на Велика Британија од 1937 до 1940 година, кој во залудни напори да избегне воен конфликт со Германија, во 1938 година го потпиша Минхенскиот договор со Адолф Хитлер.

1952.- Умре израелскиот државник и хемичар Хаим Вајцман, прв претседател на новоформираната држава Израел во 1948 година, претседател на Светската ционистичка организација (1920-31) и на Еврејската агенција (1929-31 и 1935-46). Како хемичар пронашол процес за производство на ацетон и бутанол.

1953.- Умрел кралот Абдул-Азиз Ибн Сауд, кој во 1932 година го основал Кралството Саудиска Арабија, откако претходно ја освоил цела централна Арабија.

1963.- Во експлозија на гас во јапонскиот рудник за јаглен Омута загинаа 452 рудари, а 470 беа повредени. Истиот ден, 161 патник загинаа во судир на товарен и патнички воз на железничката пруга во Токио.

1970.- Умре францускиот државник и генерал Шарл де Гол, водач на движењето Слободна Франција во Втората светска војна, предводено од првиот повоен премиер, основач и прв претседател на Петтата република од 1958 до 1969 година. се повлече затоа што да не освои мнозинство на референдум за регионализација на земјата и укинување на Сенатот. Тој се спротивстави на престижот на Соединетите Држави во Европа, ги повлече француските сили од НАТО пактот и ги спречи американските сили да ги задржат своите бази во Франција (1966 година). Тој ја заврши седумгодишната војна во Алжир, по што земјата се стекна со независност. Напишал „Воени мемоари“.

1977.- Израелски авиони нападнаа цели во јужен Либан, уништувајќи две села и убивајќи најмалку 60 цивили, соопшти либанската влада.

1985.- На 23-годишна возраст, рускиот велемајстор Гери Каспаров стана најмладиот светски шампион во историјата на шахот. Тој во мечот за титулата го совлада рускиот велемајстор Анатолиј Карпов со резултат 13:11.

1989.- Стотици илјади Источни Германци тргнаа кон Западна Германија, а голем број западногерманци тргнаа во спротивна насока, само неколку часа откако владата објави дека границата со Запад е отворена. Падот на „Берлинскиот ѕид“, симбол на поделбата на Европа по Втората светска војна, беше првиот чекор кон повторното обединување на двете Германии.

1993.- Во муслиманско-хрватските конфликти во босанската војна, Хрватите го урнаа Стариот мост на реката Неретва во Мостар, симбол на градот изграден за време на Отоманската империја во 16 век.

1995.- Претседателот на ПЛО Јасер за прв пат го посети Израел, изразувајќи сочувство на вдовицата на израелскиот премиер Јицак, која беше убиена на 4 ноември.

2001.- Умре поранешниот италијански претседател Џовани Леоне, кој беше принуден да поднесе оставка во 1978 година поради обвинение за корупција.

2002 – Ијад Савалха, водач на милитантното крило на Исламскиот џихад, е меѓу првите на израелските налози за апсење во Џенин, град на Западниот Брег.

2003.- Умре американскиот саксофонист Бади Арнолд, еден од основачите на Програмата за помош на музичари зависни од дрога или алкохол.

2005.- Бомбаш самоубиец нападна три меѓународни хотели во Аман, главниот град на Јордан, при што загинаа 60 луѓе.

2007.- Повеќе од 800 луѓе загинаа, а повеќе од 750 се водат како исчезнати во неколкудневните лоши временски услови на Филипините.

2009.- Умре рускиот физичар и нобеловец Виталиј Гинзбург, кој учествуваше во изградбата на советската хидрогенска бомба во 1950-тите, за што ја доби Сталиновата награда и разни привилегии.

2013 – Тајфунот Хаијан го погоди централниот дел на Филипините, убивајќи над 5.000 луѓе, а 1.611 се водат како исчезнати.

2014.- Почина Никола Симиќ, театарски, телевизиски и филмски актер. Играше во бројни филмови и ТВ серии, како и во претставата „Буба во уво“, која повеќе од 40 години беше на репертоарот на Југословенскиот драмски театар (ЈДП).

2016 – Републиканскиот кандидат Доналд Трамп, милијардер, телевизиски продуцент и реалити ѕвезда, е избран за 45-ти претседател на Соединетите држави.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај

📜 Среден и нов век

  • 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
  • 1498Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
  • 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.

✍️ Култура и филозофија

  • 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
  • 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
  • 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.

⚔️ Војни и политика

  • 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
  • 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
  • 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
  • 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
  • 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.

🌍 Независности и државни промени

  • 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
  • 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
  • 2002Источен Тимор прогласува независност.
  • 2000Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.

🧑‍🤝‍🧑 Друштвени и економски настани

  • 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
  • 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
  • 1995Ебола карантин во Заир.
  • 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.

🎨 Кражби и културни загуби

  • 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Jakob Braun

Култура и уметност

  • 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).

  • 1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.

  • 1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.


Политика и конфликти

  • 1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.

  • 1804Наполеон е прогласен за император.

  • 1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.

  • 1996Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.

  • 2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.


Наука и технологија

  • 1974Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.

  • 1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.


Човекови права и меѓународна правда

  • 1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.

  • 2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.

  • 2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.


Родени

  • 1836Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.

  • 1868Николај II, последниот руски цар.

  • 1872Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.

  • 1883Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.

  • 1919Марго Фонтејн, легендарна балерина.

  • 1920Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај

🎨 Култура и уметност

  • 1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.

  • 1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.

  • 2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.


⚕️ Медицина и наука

  • 1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.


⚔️ Политика и воени настани

  • 1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.

  • 1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.

  • 1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.

  • 1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.

  • 1997Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.


📺 Технологија и медиуми

  • 1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.

  • 2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.


⚖️ Човекови права и општествени промени

  • 1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.

  • 2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.

  • 2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Спорт9 минути

Флик останува во Барса до 2027 година

Официјално Барселона потврди, Флик останува до 2027-ма година! Имено, продолжувањето на договорот на Ханси Флик е јасен показател дека клубот...

Временска прогноза44 минути

Попоски истакна дека најмалку до првата седмица од јуни месец ќе имаме слично време, можеби и со пониски температури

Најновиот излез на прогностичките материјали истакнува најмалку до 6 јуни на повидок нема да има никакви температурни покачувања на воздухот....

Технологија2 часа

AMD го претставува „Radeon RX 9060 XT“

AMD, како што вети пред неколку недели, објави неколку важни гејмерски производи за време на својата воведна презентација на Computex...

Македонија5 часа

Приведен измамник: Преку фејсбук страница продавал наводно благословени предмети

На 20.05.2025 во СВР Струмица, претставник на МПЦ – OA – Струмичка Eпископија пријави дека од почетокот на 2025 до...

Спорт7 часа

ФФМ и МВР потпишаа Меморандум за унапредување на безбедноста на фудбалски настани и заштита на интегритетот

Фудбалската федерација на Македонија (ФФМ) и Министерството за внатрешни работи (МВР) потпишаа Меморандум за соработка со кој се зајакнува партнерството...

Кичево8 часа

(ФОТО) Денес во кичевската касарна „Чеде Филипоски – Даме“ – со свеченост беше реализиран 21-ви Мај – „Денот на единицата“

Денес во касарната „Чеде Филипоски – Даме“ – Кичево со воена свеченост припадниците од 1. пешадиски баталјон (1.пб), од 1...

Хороскоп22 часа

Хороскоп за среда (21 март)

ОВЕН Денеска во неколку наврати ќе треба да покажете како можете да бидете храбри, бестрашни и директни. Не заземајте страна...

Здравје и убавина1 ден

Вниманието во храната во борбата против заморот е многу битна за човековиот организам

Кога ќе забележите дека повеќе денови по ред сте поуморни од вообичаено, физички или ментално, треба веднаш да реагирате и...

Македонија1 ден

Посебен сообраќаен режим за експресниот пат А3 Штип – Кочани од клучка Крупиште до клучка Кочани

Министерството за внатрешни работи ги известува граѓаните дека на 21.05.2025 (среда), во периодот од 09 до 12 часот заради изведување...

На денешен ден2 дена

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај 📜 Среден и нов век 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик,...

НАЈЧИТАНИ