Свет
Нова студија открива дека првиот случај на КОВИД-19 дошол од влажен пазар во Вухан

Студијата објавена во научното списание Science тврди дека нултата пациентка била работничка на пазар во кинескиот град Вухан, регистрирана на 11 декември 2019 година, а не маж регистриран на 8 декември, како што претходно се мислело.
Случајот со маж, сметководител за кој претходно се сметаше дека е нула пациент, е доведен во врска со сомневањата дека вирусот истекол од лабораторија, се вели во американската студија.
Потеклото на вирусот што предизвикува КОВИД-19 останува мистерија и е главна причина за тензиите меѓу Кина и Соединетите држави.
Заедничката студија на Кина и Светската здравствена организација (СЗО) од оваа година вели дека најверојатната хипотеза е дека човекот се заразил по природен пат во трговијата со диви животни.
Тимот на СЗО помина четири недели во градот Вухан во централна Кина и, заедно со кинеските научници, заклучи дека вирусот САРС-КоВ-2 најверојатно се проширил од лилјак на човек преку друго животно, но дека се потребни дополнителни тестови за потврди го ова.
Сметководител кој се сметаше за првиот човек со КОВИД-19 ги пријавил првите симптоми на 16 декември 2019 година. Конфузијата настанала поради проблеми со забите што овој човек ги имал неколку дена претходно на 8 декември, според студијата од списанието Науката.
„Неговите симптоми се појавија по неколку случаи кај работниците на пазарот Хуанан, поради што продавачот на морска храна таму беше најраниот познат случај, со почетокот на болеста на 11 декември“, се наведува во студијата.
Беше речено дека повеќето од раните симптоматски случаи се поврзани со пазарот, поточно со западниот дел каде што кучињата-ракун биле затворени во кафези, а обезбедиле силни докази за потеклото на пандемијата од пазарот каде што се тргувало со живи животни.
Сметководителот живеел на 30 километри од пазарот и немал никаква врска со тоа, а најверојатно бил заразен од пренос во заедницата откако вирусот почнал да се шири низ Вухан, рече Мајкл Вороби, шеф на екологија и еволутивна биологија на Универзитетот во Аризона во Тусон и авторски студии.
Професорот Вороби беше еден од групата од околу 15 експерти кои објавија колумна во списанието Science во средината на мај, барајќи сериозно разгледување на тезата дека вирусот се проширил од лабораторија во Вухан.
Во најновиот напис, тој тврдеше дека неговото истражување за потеклото на појавата на пандемијата „обезбедува силен доказ за потеклото од пазарот каде што тргувале со живи животни“.
„Во град со 11 милиони жители, половина од раните случаи се поврзани со место кое е со големина на фудбалско игралиште“, изјави Вороби за Њујорк Тајмс.
„Тешко е да се објасни тој модел ако епидемијата не започне на пазарот“.
Питер Дашак, експерт за болести, кој беше во истражувачкиот тим на СЗО, рече дека е убеден во анализата на професорот Воробеј. „Датумот 8 декември беше погрешен“, изјави тој за Тајмс.
Во октомври, СЗО предложи нов експертски панел за истражување на изворите на коронавирусот.
Извор: The Guardian
Фото: Unsplash
Свет
Научниците предупредуваат: Глобалното топење на глечерите се забрзува

Глечерите низ светот се топат со алармантна брзина, при што годишно се губат околу 273 милијарди тони мраз – еквивалентно на потрошувачката на вода на светската популација во текот на 30 години, предупредуваат научниците.
Во нова студија, истражувачите утврдиле дека топењето значително се забрзало во последната деценија. Според податоците, загубата на мраз во периодот од 2012 до 2023 година била за 36% поголема отколку во периодот од 2000 до 2011 година.
Шокантни податоци и неизбежни последици
Наодите, иако загрижувачки, не се изненадување – глобалните температури продолжуваат да растат како резултат на зголемените емисии на стакленички гасови. Професорот Мајкл Земп од Универзитетот во Цирих, коавтор на студијата објавена во списанието Nature, вели дека глечерите веќе изгубиле околу 5% од својот волумен од почетокот на векот.
Разликите по региони се значителни: додека загубата на мраз на Антарктикот изнесува околу 2%, глечерите во европските Алпи загубиле дури 40% од својот волумен. Помалите глечери се топат најбрзо, а многу од нив нема да го преживеат овој век.
Подигање на нивото на морето и ризик од поплави
Глечерите се вториот најголем фактор за покачување на нивото на морето, веднаш по термичката експанзија на океаните. Од 2000 година досега, нивото на морето се зголемило за речиси два сантиметри поради топењето на глечерите, што значи дека дополнителни четири милиони луѓе во крајбрежните региони стануваат ранливи на поплави.
Истражувањето покажува дека загубата на глечерите во иднина ќе биде дури и побрза отколку што се предвидуваше во последниот извештај на Меѓувладината група за климатски промени на ОН (IPCC). Тоа значи дека до крајот на векот можеме да очекуваме повисоко покачување на нивото на морето отколку што се проценуваше досега.
Глечерите – индикатор за иднината на планетата
Покрај тоа што го подигаат нивото на морето, глечерите се витален извор на слатка вода за многу региони, особено во Централна Азија и Андите. Нивното исчезнување ќе има сериозни последици врз водоснабдувањето и екосистемите.
Според професорот Мартин Зигерт од Универзитетот во Ексетер, кој не учествувал во студијата, загубата на глечерите е особено загрижувачка бидејќи укажува на тоа како масивните ледени плочи на Антарктикот и Гренланд би можеле да реагираат на глобалното затоплување.
„Ледените плочи денес губат маса шест пати побрзо отколку пред 30 години. Кога тие почнуваат да се топат, не зборуваме повеќе за сантиметри, туку за метри покачување на нивото на морето“, вели Зигерт.
Стратегија за преживување: Итна потреба од намалување на емисиите
Според Обединетите нации, заштитата на глечерите е „стратегија за преживување“ за планетата. Решението е јасно – неопходно е драстично намалување на емисиите на стакленички гасови.
„Секоја десетинка степен затоплување што ќе ја спречиме, ни заштедува пари, ни спасува животи и ни ги намалува проблемите“, заклучува Земп.
Заклучок
Глобалното топење на глечерите е алармантен знак за климатските промени и нивното влијание врз светот. Без брзи и ефикасни мерки за намалување на емисиите на штетни гасови, последиците ќе бидат сè потешки – од зголемени поплави до недостиг на слатка вода.
Извор: N1Info
Свет
„ADAS“ минатата година измери 859,000 километри сообраќаен метеж во Германија

Германскиот ADAC минатата година објави статистика за сообраќајниот метеж на автопатите. Накратко, ситуацијата е катастрофална. А некои би сакале да се укине самиот месечен билет за јавен превоз кој е речиси единствената алтернатива на автомобилот.
Звучи парадоксално што во Германија, каде вкупната должина на автопатската мрежа е околу 13.200 километри, германскиот автомобилски клуб ADAC измери 859.000 километри метеж во 2024 година – повеќе од 21 пати низ целиот свет долж Екваторот. Но, во земја каде што автопатите некогаш беа синоним за одличен патен сообраќај, ова е тажен факт денес. И збирот од 516.000 прекини, колку што беа забележани минатата година. Вкупната должина на застојот е дури малку пократка отколку во 2023 година, но имаше уште 2.000 прекини и тие вкупно траеја подолго – 448.000 часа. Значи повеќе од 50 години лазење низ стагнација.
За професионалните возачи, Германија стана стапица, вели Свен Кравинкел, сопственик на семејна компанија за камиони од Елсдорф. Ова не само што ги чини возачите нерви, туку и го чини сопственикот на компанијата: камион што е закочен не заработува пари, а платата на возачот оди кај нив. Крачвинкел тврди дека надвор од Германија не е ни приближно толку лошо: во Шпанија или Франција тој проценува дека камионот ќе помине околу 850 километри за еден работен ден, а во Германија ќе има среќа ако успее да помине 500.
Компанијата Елсдорф е во Северна Рајна-Вестфалија. Тоа не е само најнаселената германска покраина, туку според статистиката на ADAC, таа е убедливо најлоша за возачите. Тоа претставува една третина од сообраќајниот метеж во Германија, иако сочинува само 17 отсто од автопатиштата во земјата. Низ оваа провинција не поминува само домашен транспорт, туку и транспорт од исток кон запад на Европа, од север кон југ. Поради толку густ сообраќај, патиштата во таа покраина мора постојано да се реновираат, а тоа изнесува две третини од работите на патиштата!
Крачвинкел го потврдува ова: „Можете да се движите низ Келн, на пример, доцна навечер или навечер, ако сакате да избегнете гужви“. Мораме да планираме за сето тоа, бидејќи за нас сето тоа се трошоците за Баварија (17 проценти) и Баден-Виртемберг (9 проценти) по бројот на прекини. Но, и во однос на вкупната должина на одложувањата (31,5 проценти) и времето поминато во одложувања (34,6 проценти), Северна Рајна-Вестфалија е неприкосновен крал на ужасите на германските автопати.
Соборен е уште еден рекорд од 2023 година: тогаш најдолгиот сообраќаен метеж беше долг „само“ педесет километри, а минатата година имаше еден од над 70 километри. И нема совет за возачите, особено за време на празниците. Апсолутно најлошо е во пресрет на долгите викенди, како што е минатогодишниот петок пред Педесетница на 17 мај (2.500 часа застој на околу 5.200 километри). Инаку, малку полоши денови обично се среда и четврток.
Германскиот ADAC инсистира на тоа дека многу одложувања, особено оние поради работи на патиштата, може донекаде да се ублажат со подобро планирање и побрза работа: на тендерите главниот критериум е редовно цената, а не колку долго ќе трае работата. ADAC, исто така, се приклучи на гласните критики на плановите, првенствено на германските демохристијани (CDU/CSU), за укинување на „Deutschlandticket“, месечен билет за градски и меѓуградски или регионален, воз, автобус и трамвај низ Германија, пренесува Дојче Веле.
Свет
Санторини не мирува, нов силен земјотрес регистриран пред неполн час, ова се информациите

Земјотрес со јачина од 5,3 степени според Рихтеровата скала е регистриран во понеделник, 10 февруари, во 21 часот и 16 минути во областа Санторини во Грција. Според достапните податоци, епицентарот на земјотресот бил лоциран во областа со географски координати на географска ширина 36,6741 и географска должина 25,6137.
Епицентарот на земјотресот, според податоците на Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар, се наоѓа на длабочина од приближно 14 километри југозападно од областа Камарион, под површината на земјата.

ФОТО: ЕМСЦ
-
Култура1 ден
Кичевското архиерејско намесништво со известување по повод Задушница
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за среда (19 февруари)
-
Хороскоп22 часа
Хороскоп за четврток (20 февруари)
-
Временска прогноза2 дена
Следи целосно разведрување, но ќе биде многу ладно – ова се сите актуелни метео информации
-
Автомобили2 дена
Дали автомобилскиот бренд „Fiat“ на голема врата го враќа моделот „Punto“ ?
-
Скопје1 ден
Вчера 17-годишник бил прегазен од автомобил на бул. „Гоце Делчев“ во Скопје
-
Македонија8 часа
Нова бензинска станица на ЛУКОИЛ во Гостивар, целосно модернизиран објект во населба Драчево
-
Спорт1 ден
ФФМ со реакција: Закажаното Собрание на ОФС Охрид не е според Статутот на сојузот