Следете не

На денешен ден

Рубрика: На денешен ден (15 јануари)

Објавено пред

на

1535.- Англискиот крал Хенри VIII ја презеде врховната власт над црквата според повелбата претходно усвоена од англискиот парламент (Акт за надмоќ).

1559.- Елизабет Тудор, ќерка на Хенри VIII и Болејн, е крунисана во Вестминстерската катедрала во Лондон како Елизабета I, една од најважните владетели во англиската историја. Таа се искачи на тронот по смртта на кралицата Марија I.

1582.- Полска и Русија со посредство на папата Григориј XIII потпишаа мировен договор со кој Русија го загуби пристапот до Балтичкото Море.

1804.- Јаничарските старешини, дахиите, кои во 1801 година ја узурпирале власта во белградскиот пашалук, го започнале „колењето на кнезовите“ во обид да го спречат бунтот на српскиот народ. Тие со измама заробија и погубија околу 70 од најистакнатите српски кнезови, истакнати луѓе и свештенство, меѓу кои и Алекса Ненадовиќ, Илија Бирчанин, Хаџи-Руви и Хаџи-Џеро. Овој трагичен настан го забрза избувнувањето на Првото српско востание.

1906.- Роден е грчкиот бродосопственик Аристотел Оназис, еден од првите бродари во светот кој почнал да гради танкери за нафта, на кои собрал огромно богатство. Тој е познат и по долгогодишната љубовна врска со познатата оперска пејачка Марија Калас и по бракот со Жаклин Кенеди, вдовицата на поранешниот американски претседател Џон Кенеди, кој беше убиен во Далас во 1963 година.

1908.- Роден е Едвард Телер, американски физичар со унгарско потекло. Работел во атомската лабораторија во Лос Аламос и се смета за пронаоѓач на американската хидрогенска бомба.

1910.- Француско Конго стана дел од француската Екваторијална Африка.

1912.- За време на италијанско-турската војна (1911-1912), за првпат од авион се фрлени пропагандни летоци.

1918.- Роден е Гамал Абдел Насер, претседател на Египет од 1956 година до неговата смрт во 1970 година, основач на модерен Египет и еден од основачите на Движењето на неврзаните. Тој беше еден од водачите на заговорната организација „Слободни офицери“ и иницијатор на државниот удар во јули 1952 година со кој беше соборен кралот Фарук I (Фарук). Тој ја национализира Суецката компанија во 1956 година.

1919.- Германските водачи Роза Луксембург и Карл Либкнехт беа убиени во Берлин по неуспешното востание.

1929.- Роден е американскиот баптистички свештеник Мартин Лутер, активист за граѓански права. Во борбата за еднаквост на црнците во Соединетите Држави, тој ги користеше методите на Ганди на ненасилство и граѓанска непослушност. Убиен е на 4 април 1968 година во Мемфис, во пресрет на промоцијата „Кампања на сиромашните“, која ја започна на почетокот на истата година. Добитник е на Нобеловата награда за мир во 1964 година.

1943.- Американските трупи ги турнаа Јапонците од пацифичкиот остров Гвадалканал за време на Втората светска војна, со што го запреа нивното напредување кон Австралија.

1971.- Претседателите на Египет и Президиумот на Врховниот Совет на СССР, Анвар ел Садат и Николај Подгорни ја отворија браната Асуа на Нил. Работите на тој капитален објект на хидроенергетскиот и мелиоративниот систем траеја 11 години.

1973.- Израелскиот премиер Голда Меир разговараше со папата Павле VI во Ватикан, кој рече дека го поддржува меѓународниот статус на Ерусалим. Тоа беше прва средба на премиер на една еврејска држава со поглаварот на Римокатоличката црква.

1992.- Европската унија ги призна поранешните југословенски републики Словенија и Хрватска како независни држави.

1993.- Наредена е американска поморска блокада на Хаити, велејќи дека бранот бегалци од земјата може да доведе до „масовна загуба на животи на море“.

1998.- Инаугурацијата на Мило Ѓукановиќ како црногорски претседател предизвика насилни протести на приврзаниците на поранешниот претседател Момир Булатовиќ, водач на струјата Промилошевиќ во Црна Гора. Настанот означи сериозен раскол во владејачката номенклатура на Југославија. Претседателот на СР Југославија, Слободан Милошевиќ, никогаш не ја призна победата на Ѓукановиќ, која ја доведе сојузната држава во состојба на провизоризам, која опстојуваше откако Милошевиќ ја напушти функцијата во октомври 2000 година.

1999.- Во селото Рачак во Косово беа пронајдени телата на 45 Албанци, а српските безбедносни сили беа обвинети за нивно убиство. Иако експертизата на финските патолози ангажирани од Европската унија не докажа дека станува збор за масакр на цивили, овој настан имаше одлучувачко влијание врз одлуката за бомбардирање на Југославија во 1999 година од страна на НАТО.

2000.- Жељко Ражнатовиќ Аркан, водач на паравоените единици во војните во поранешна Југославија и водач на Српската партија за единство, е убиен во хотелот Интерконтинентал во Белград. Ражнатовиќ беше обвинет пред Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) во Хаг.

2001 – Сенатот на Камбоџа усвои закон за основање на трибунал составен од камбоџански и меѓународни судии за да им се суди на водачите на Црвените Кмери за злосторства извршени за време на нивното владеење од 1975 до 1979 година, кога околу 1,7 милиони Камбоџанци умреле од глад, болест или убиства.

2001.- Умре Лео Маркс, главен криптограф на британските специјални сили за време на Втората светска војна, кој ги спаси животите на многу тајни агенти со подобрување на безбедноста на воените шифри.

2002.- Хрватите одбележаа 10 години од меѓународното признавање на независноста на нивната земја, изразувајќи жалење за крвопролевањето за време на војните во 1990-тите, но и убедување дека со право се отцепиле од Југославија.

2004.- Банкнотите со ликот на поранешниот ирачки претседател Садам Хусеин престанаа да се користат како платежно средство во Ирак. Новата официјална валута во таа земја стана американскиот долар.

2006.- Умре кувајтскиот емир Шеик Џабер Ал Сабах. За нов шеф на државата е назначен престолонаследникот шеикот Саад Ал Абдула Ал Сабах.

2006 – Д-р Мишел Бачелет, социјалист и поранешен политички затвореник, победи на претседателските избори во Чиле и стана првиот претседател на земјата.

2010.- Умре американскиот фотограф Денис Сток, познат по фотографиите на холивудските ѕвезди и џез музичари. Серијата фотографии на легендарниот актер Џејмс Дин е едно од неговите најпознати дела.

2011.- Умре Сузана Јорк, британска актерка и една од најпознатите ѕвезди од 1960-тите. Таа стекна меѓународна слава глумејќи во голем број класични филмови како „Човек на сите времиња“ и „Коњите убиваат, не убиваат“.

2019 година – Меѓународниот кривичен суд во Хаг го ослободи поранешниот претседател на Брегот на Слоновата Коска, Лоран Гбагбо од обвиненијата за злосторства против човештвото и нареди негово ослободување.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Спорт3 часа

Анчелоти до Нејмар: „Во денешно време е морате да бидете во добра форма“

Во интервју за ESPN, трофејниот тренер откри дека би сакал еден од најдобрите фудбалери од последната деценија да го види...

Хороскоп17 часа

Хороскоп за сабота (13 септември)

ОВЕН Не се вознемирувајте премногу ако некој ве разочара утрово. Сочувството, разбирањето и општата помош што сте подготвени да им...

Свет1 ден

Денес во Киргистан беше регистриран силен земјотрес

Во Киргистан денеска е регистриран земјотрес со јачина од 4,1 степени според Рихтеровата скала, информира Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар. Потресот бил...

Автомобили1 ден

BMW и Qualcomm развиваат систем за помош при управување „Snapdragon Ride Pilot“

BMW и Qualcomm го претставија новиот систем за помош на возачот „Snapdragon Ride Pilot“, кој за прв пат ќе биде...

Скопје1 ден

СВР Скопје: Кривична пријава против двајца скопјани, одгледувале канабис во нивните дворови

Одделот за сузбивање на организиран и сериозен криминал – Сектор за криминалистички истраги – Единица за недозволена трговија со дрога,...

Фото: Heidi Fin @ unsplash Фото: Heidi Fin @ unsplash
Магазин1 ден

Промената што ја чекавме со години пристигна на Spotify

По повеќе од седум години најави и одложувања, Spotify конечно воведува lossless квалитет на звук – функција што корисниците одамна...

Фото: Wyron A @ unsplash Фото: Wyron A @ unsplash
Lifestyle1 ден

Работи што генерацијата Z не сака да ги работи

Генерацијата Z сè повеќе ги избегнува одредени работни места на почетно ниво, незадоволни од ниските плати и фиксното работно време...

Хроника1 ден

Комбе со работници паднало од експресниот пат Штип – Радовиш, неофицијално има жртви и повредени

Во утринските часови се случила тешка сообраќајна несреќа на експресниот пат Штип – Радовиш, кога комбе што превезувало работници излетало...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за петок (12 септември)

ОВЕН Постои можност на деловно поле да добиете помош околу напредувањето кое сте го очекувале. Потребно е повеќе да и...

Кичево2 дена

Вечерва во НУЦК „Кочо Рацин“ прва изложба на кичевчанецот Зоран Здравески насловена како „Железна поезија“, вечер на креација, инспирација и разговори

Вечерва со почеток од 19:30ч во фоајето од Центарот за култура „Кочо Рацин“ – Кичево ќе се одржи изложбата „Железна...

НАЈЧИТАНИ