Следете не

На денешен ден

Рубрика: На денешен ден – 5 април

Објавено пред

на

1242.- Во битката на замрзнатото езеро Чуд, Русите под команда на принцот Александар Невски ги победиле германските и холандските витези, спречувајќи ги да ги окупираат северозападните региони на Русија.

1588.- Роден е англискиот филозоф Томас Хобс. Идеи за човекот како слободна индивидуа и за државата како вештачка творба создадена врз основа на индивидуални договори, тој ги презентираше во делата „Левијатан“, „Основи на природното право и политика“, „За телото“, „За човекот“ , „За граѓанинот“, „За слободата и неопходноста“.

1794.- Францускиот револуционер Жорж Дантон (Жорж), водач на радикалната група Монтањарци, противници на монархијата во Француската револуција, бил погубен на гилотина. Тој се спротивставил на револуционерниот терор, поради што дошол во конфликт со јакобинскиот водач Робеспјер, кој го обвинил за предавство и го испратил на гилотина.

1818.- Во битката кај Маипу, чилеанските и аргентинските трупи ја поразиле шпанската армија, обезбедувајќи ја независноста на Чиле.

1841.- Во областа Ниш, Лесковац, Пирот и Врање избувнал бунт против Турците, познат како „бунт на Милоје и Срндак“, на чело со Милоје Јовановиќ и Никола Срндак. По битките кај Првата Кутина и Горњи Матеевац, на 23 април 1841 година, Турците крваво го задушиле бунтот, запалиле многу села и го погубиле Јовановиќ.

1865.- Умре српскиот композитор, пијанист и хорот Корнелије Станковиќ. Тој дотогаш го проучувал и снимил само српското црковно пеење зачувано со усна традиција.

1881.- Велика Британија склучила мировен договор со Бурите во Преторија и ја признала независноста на Јужноафриканската Република Трансвал.

1887.- Кралот Милан Обреновиќ ги назначил првите 16 членови на Српската кралска академија, основана на 1 ноември 1886 година. Прв претседател бил Јосиф Панчиќ, а секретар Јован Жујовиќ. Од 1888 година, самите академици избираат постојани и дописни членови.

1896.- На Олимпискиот стадион во Атина беа отворени првите Олимписки игри од модерната ера. Олимпијадата траеше 10 дена, учествуваа 484 натпреварувачи, само мажи. Жените се натпреваруваат на Олимпијадата од 1900 година. Во 1924 година беа воведени Зимските олимписки игри. Организатор на игрите и прв претседател на Меѓународниот олимписки комитет беше Французинот Пјер де Кубертен.

1902.- Во паркот Ајброкс во Глазгов, 20 луѓе загинаа, а најмалку 200 се повредени кога се урна трибината за време на фудбалскиот натпревар меѓу Шкотска и Англија.

1908.- Роден е австрискиот диригент Херберт фон Карајан, еден од најголемите диригенти на 20 век. Бил диригент на Берлинската филхармонија и на Виенската државна опера.

1945.- Претседателот на привремената влада на Југославија, Јосип Броз Тито, во Москва потпиша договор за пријателство и взаемна помош и повоена соработка меѓу поранешниот СССР и Југославија.

1951 – Судот во Њујорк ги осуди Џулиус и Етел Розенберг (Јулиус, Етел Розенберг) на смрт за наводна атомска шпионажа во корист на поранешниот СССР.

1955.- Британскиот премиер Винстон Черчил поднесе оставка со што стави крај на долгата политичка кариера која имаше подеми и падови од почетокот на 20 век. Тој беше наследен како премиер и лидер на Конзервативната партија од шефот на дипломатијата, Ентони Еден.

1958.- Во Белград умре српската писателка Исидора Секулиќ, чие дело имаше значително влијание врз развојот на современата српска книжевна критика и есеистика.

1975.- Во Тајпеј, главниот град на Тајван, умре кинескиот генерал и политичар Чанг Каи Шек. Поразен од силите на Мао Цетунг, Чианг се повлекол со останатите свои војници во Тајван (Формоза) во 1949 година, каде што ја прогласил Република Кина, со која владеел до неговата смрт.

1989.- Полската влада го легализираше опозицискиот синдикат „Солидарност“. Основана во 1980 година како независен синдикат, „Солидарност“ набрзо прерасна во масовно општествено-политичко движење со околу 10 милиони следбеници.

1992.- Граѓаните на Сараево, сакајќи да спречат понатамошни национални конфликти, ја опколија зградата на Собранието на БиХ, барајќи формирање влада на националниот спас. На нив пукале снајперисти од блиските солитери. Осум демонстранти загинаа, а 50 беа повредени.

1997.- Умре американскиот писател Ален Гинсберг. Неговата збирка поезија „Урлик и друго песме“ (1956) се смета за најзначајниот дел од движењето Битник во 1950-тите.

1999.- Центарот на Алексинац беше погоден во воздушните напади на НАТО врз СР Југославија. Загинаа 17 цивили.

1999.- Либија и предаде на шкотската правда двајца нејзини државјани обвинети за соборувањето на патнички авион во 1988 година над Локбери (Шкотска) кога загинаа 270 патници. ОН ги суспендираа санкциите против Либија воведени на 15 април 1992 година.

2005.- Умре Саул Белоу, добитник на Нобеловата награда за литература и еден од најзначајните американски писатели по Втората светска војна.

2008.- Умре американскиот актер Чарлтон Хестон, кој во 1959 година доби Оскар за улогата во филмот „Бен Хур“. Славата ја стекна играјќи го Мојсеј во филмот „Десетте заповеди“. Тој портретираше голем број херојски и историски ликови во текот на 50-тите и 60-тите години, а беше познат и како активист за човекови права.

2009.- На претседателските избори во Македонија, кандидатот на партијата ВМРО-ДПМНЕ Ѓорѓе Иванов победи со 63 отсто од гласовите. На гласање излегле 42 отсто од населението, а според македонскиот закон за избор на нов шеф на државата се доволни 40 отсто од избирачкото тело.

2012 – Умберто Боси, основачот и лидерот на италијанската антиимиграциска партија Северна лига, поднесе оставка по 30-годишна политичка кариера. Оставката на Боси уследи по обвинувањата дека парите на даночните обврзници, наменети за партијата, ги трошел за реновирање на куќите и за потребите на членовите на неговото семејство.

2017 – Во напад со хемиско оружје во северозападна Сирија загинаа 86 лица, меѓу кои 30 деца и 20 жени. Советот за безбедност на ОН по тој повод одржа вонредна седница.

2017 – Германската влада одобри закон со кој се предвидуваат казни до 50 милиони евра за социјалните мрежи кои имаат содржина со омраза и лажни информации на нивните сајтови.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 21 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 21 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🔱 Средновековие и рана модерна ера

  • 1377 – Почина Едвард III, англиски крал чии претензии за францускиот престол го иницираа почетокот на Стогодишната војна.

  • 1527 – Почина Николо Макијавели, познат по своето политичко дело „Принцот“, кое го инспирира терминот макијавелизам.

  • 1791 – Обидот за бегство на Луј XVI и Марија Антоанета заврши со нивно апсење во Варен, што дополнително го поттикна падот на монархијата.


⚔️ Војни и револуции

  • 1813 – Во битката кај Виторија, силите на Велингтон ја поразија француската војска – крај на француската власт во Шпанија.

  • 1919 – Германски морнари самоиницијативно ги потопија сопствените бродови во Скепа Флоу – еден од најмасовните чин на уништување на сопствена флота.

  • 1942 – Фелдмаршал Ромел го освои Тобрук, заробувајќи 25.000 британски војници.

  • 1945 – Јапонските трупи се предадоа на Окинава, клучна победа за САД во Втората светска војна.

  • 1970 – Бразил го победи Италија на финалето на СП – станува прв трикратен светски шампион.


🎓 Култура, наука и уметност

  • 1852 – Почина Фридрих Фробел, основачот на првата градинка.

  • 1905 – Роден Жан-Пол Сартр, водечки егзистенцијалист, Нобеловец (кој ја одби наградата).

  • 1908 – Почина Римски-Корсаков, автор на дела како „Шехерезада“ и „Шпански каприц“.

  • 1933 – Родена Франсоаз Саган, авторка на култниот роман „Добро утро, тага“.

  • 1948 – „Колумбија рекордс“ ја издаде првата винилна долга плоча (LP) – револуција во музичката индустрија.


 Политика и општество

  • 1963Папа Павле VI беше избран; Шарл де Гол ги повлече поморските сили од НАТО.

  • 1971 – Меѓународниот суд го прогласи владеењето на Јужна Африка над Намибија за нелегално.

  • 1981 – Социјалистите на Митеран победија во Франција – значаен пресврт во француската политика.

  • 1990 – Повторно отворање на берзата во Унгарија, симбол на економска трансформација.

  • 2012 – За прв пат половина од француската влада беа жени – чекор кон родова еднаквост.


🕯️ Смрт на значајни личности

  • 1970 – Почина Ахмед Сукарно, првиот претседател на Индонезија.

  • 1969 – Умре Морен Коноли, првата жена која ги освоила сите 4 Гренд Слема во една година.

  • 2001 – Почина Џон Ли Хукер, легенда на блуз музиката.

  • 2003 – Почина Леон Урис, автор на „Егзодус“.

  • 2000 – Почина Слободан Иниќ, политиколог и основач на Демократската партија.


⚖️ Судски и правни настани

  • 2002Драгољуб Милановиќ, поранешен директор на РТС, осуден за смртта на 16 лица во НАТО бомбардирањето.

  • 2016Жан-Пјер Бемба, поранешен потпретседател на Конго, осуден на 18 години затвор за воени злосторства.


🌍 Современи конфликти и трагедии

  • 1990 – Катастрофален земјотрес во Иран, со околу 100.000 жртви.

  • 2007 – Објавен бројот на загинати во војната во БиХ: 97.207.

  • 2017 – Масакр во Брија (Централноафриканска Република), само ден по мировен договор.

  • 2020Српската напредна партија освои доминантно мнозинство на изборите во Србија.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

На денешен ден11 часа

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед...

Хороскоп12 часа

Хороскоп за четврток (26 јуни)

Овен Вашата загриженост може негативно да се одрази на ситуацијата на работа бидејќи на колегите им правите притисок без потреба....

Кичево17 часа

(ФОТО) Гори ниска шума и дива депонија во атарот на с.Туин кичевско, ТППЕ Кичево уште на терен

Пред неполни два часа повик за настанат пожар во атарот на с.Туин кичевско добила дежурната екипа на ТППЕ Кичево, која...

Спорт19 часа

Прв семинар на „ФФМ“ во Македонија за „ВАР“ обука и сертификација на судии под водство на „ФИФА“ инструктор

Фудбалската федерација на Македонија (ФФМ) за првпат организираше официјален ВАР семинар, што претставува важен чекор кон воведување на ВАР технологијата...

Спорт21 час

Нејмар потпиша нов договор, сепак останува дома

Нејмар сепак реши да остане во Сантос уште шест месеци. Повиците од европските клубови ги остави зад себе, а љубовта...

Lifestyle21 час

Како да го разладите домот без клима: Три едноставни трикови

Температурите се зголемуваат, а престојот во затворен простор сè повеќе наликува на престој на директно сонце. Ако немате клима уред,...

Македонија23 часа

Во Охрид вчера се случила сообраќајка помеѓу моторџија и велосипедист

На 24.06.2025 околу 19:00 часот, на улицата „7 ноември“ во Охрид, случена е сообраќајна несреќа помеѓу мопед со охридски регистарски...

Автомобили24 часа

Како да ја надминете летната жештина од 37 степени во автомобил: Трикови што навистина функционираат

Кога температурата надминува 37 степени, како што често се случува во Белград и другите балкански градови, климатизацијата во автомобилот станува...

Lifestyle24 часа

Дали навистина треба да се плашиме од семките од лубеница? Еве што се случува кога ќе ги проголтате

Со генерации наназад кружи митот: „Ако проголташ семка од лубеница, ќе ти порасне лубеница во стомакот!“ Иако ова е само...

Магазин24 часа

Windows 10 добива уште една година поддршка – Microsoft нуди и бесплатни опции

Иако беше најавено дека поддршката за Windows 10 ќе заврши на 14 октомври 2025 година, Microsoft реши да направи отстапка...

НАЈЧИТАНИ