Свет
Студија: Астронаутите ќе добиваат вода, храна и кислород на Марс со помош на бактерии

Астронаутите на Марс ќе имаат кислород, вода, храна и други потрошни материјали со тоа што ќе ги набават на самата Црвена планета, преку бактерии.
Ова се наведува во научната студија објавена во списанието „Frontiers in Microbiology“.
Во текстот се наведува дека анабаена (цијанобактерии) може да се одгледува преку локални гасови, вода и други хранливи материи, сето тоа под низок притисок. Ова во голема мера го олеснува развојот на биолошки системи потребни за одржување на животот на Марс.
Цијанобактериите можат да користат гасови достапни во атмосферата на Марс, при низок вкупен притисок, како извор на јаглерод и азот, се наведува.
Во овие услови, цијанобактериите ја задржуваат способноста да растат во вода која содржи само прашина како онаа на Марс и која сè уште може да се користи за исхрана на други микроорганизми.
Тоа би можело да помогне долгорочните мисии на Марс да бидат одржливи, вели водечкиот автор на студијата, Кипријан Верс, астробиолог кој ја води Лабораторијата за применета вселенска микробиологија на Универзитетот во Бремен.
Цијанобактериите долго време се „таргетирани“ како кандидати за биолошка поддршка на животот во вселенските мисии, бидејќи сите видови на овие бактерии произведуваат кислород со фотосинтеза, додека некои можат да го поправат атмосферскиот азот во хранливите материи.
Сериозен проблем е што тие не можат да преживеат во атмосферата на Марс, каде што вкупниот притисок е помал од еден процент од Земјата, односно премногу низок за присуство на проточна вода, додека парцијалниот притисок на азот е пренизок за метаболизмот на цијанобактерии.
За да најдат соодветни атмосферски услови, научниците развија биореактор наречен „Атмос“ во кој цијанобактериите можат да се одгледуваат во вештачка атмосфера при низок притисок.
Покрај азот, јаглерод диоксид и гасови од атмосферата на Марс и вода, кои може да се добијат од мраз, хранливи материи треба да доаѓаат и од реголит, прашина што ги покрива планетите и месечините слични на Земјата.
Се покажа дека марсовскиот реголит е богат со хранливи материи како што се фосфор, сулфур и калциум.
„Атмос“ има девет контејнери од еден литар од стакло и челик, од кои секој е стерилен, загреан, контролиран со притисок и дигитално следен, додека културите во нив постојано се мешаат.
Авторите избраа сој на цијанобактерии кои го фиксираат азот наречен „Anabaena sp. PCC 7938“, бидејќи прелиминарните тестови покажаа дека тоа би било особено добро да се користат ресурсите на Марс и да им се помогне на другите организми да растат.
Се покажа дека блиските видови се јадливи, погодни за генетски инженеринг и способни да формираат специјализирани „заспани клетки“ за да преживеат во тешки услови.
/021.rs/
Свет
(ВИДЕО) Страшна несреќа во САД, автомобил падна од мост

Во Сакраменто, Калифорнија, автомобил падна од надвозник на автопат. За чудо, и покрај тоа што се превртел и слетал на покривот, возачот преживеал и е во стабилна состојба.
– „Сè се случи како во забавена снимка. „Го видов автомобилот како паѓа и само се обидував што побезболно да ја поминам целата ситуација“, изјави за американските медиуми Кајман Јунг, возачот чија камера го сними ова.
Можеби најстрашниот момент, покрај самата несреќа, беше кога возач на Honda Civic за влакно избегна катастрофа.
„Мило ми е што се испадна најдобро што е можно. „Тој автомобил можеше да слета на секого, додаде Јунг. Двајцата возачи од мојата лева страна беа многу поблиску до него. Тие треба да се чувствуваат како да добиле на лотарија“, рече тој.
Извор: vesti-online.com
Свет
Научниците предупредуваат: Глобалното топење на глечерите се забрзува

Глечерите низ светот се топат со алармантна брзина, при што годишно се губат околу 273 милијарди тони мраз – еквивалентно на потрошувачката на вода на светската популација во текот на 30 години, предупредуваат научниците.
Во нова студија, истражувачите утврдиле дека топењето значително се забрзало во последната деценија. Според податоците, загубата на мраз во периодот од 2012 до 2023 година била за 36% поголема отколку во периодот од 2000 до 2011 година.
Шокантни податоци и неизбежни последици
Наодите, иако загрижувачки, не се изненадување – глобалните температури продолжуваат да растат како резултат на зголемените емисии на стакленички гасови. Професорот Мајкл Земп од Универзитетот во Цирих, коавтор на студијата објавена во списанието Nature, вели дека глечерите веќе изгубиле околу 5% од својот волумен од почетокот на векот.
Разликите по региони се значителни: додека загубата на мраз на Антарктикот изнесува околу 2%, глечерите во европските Алпи загубиле дури 40% од својот волумен. Помалите глечери се топат најбрзо, а многу од нив нема да го преживеат овој век.
Подигање на нивото на морето и ризик од поплави
Глечерите се вториот најголем фактор за покачување на нивото на морето, веднаш по термичката експанзија на океаните. Од 2000 година досега, нивото на морето се зголемило за речиси два сантиметри поради топењето на глечерите, што значи дека дополнителни четири милиони луѓе во крајбрежните региони стануваат ранливи на поплави.
Истражувањето покажува дека загубата на глечерите во иднина ќе биде дури и побрза отколку што се предвидуваше во последниот извештај на Меѓувладината група за климатски промени на ОН (IPCC). Тоа значи дека до крајот на векот можеме да очекуваме повисоко покачување на нивото на морето отколку што се проценуваше досега.
Глечерите – индикатор за иднината на планетата
Покрај тоа што го подигаат нивото на морето, глечерите се витален извор на слатка вода за многу региони, особено во Централна Азија и Андите. Нивното исчезнување ќе има сериозни последици врз водоснабдувањето и екосистемите.
Според професорот Мартин Зигерт од Универзитетот во Ексетер, кој не учествувал во студијата, загубата на глечерите е особено загрижувачка бидејќи укажува на тоа како масивните ледени плочи на Антарктикот и Гренланд би можеле да реагираат на глобалното затоплување.
„Ледените плочи денес губат маса шест пати побрзо отколку пред 30 години. Кога тие почнуваат да се топат, не зборуваме повеќе за сантиметри, туку за метри покачување на нивото на морето“, вели Зигерт.
Стратегија за преживување: Итна потреба од намалување на емисиите
Според Обединетите нации, заштитата на глечерите е „стратегија за преживување“ за планетата. Решението е јасно – неопходно е драстично намалување на емисиите на стакленички гасови.
„Секоја десетинка степен затоплување што ќе ја спречиме, ни заштедува пари, ни спасува животи и ни ги намалува проблемите“, заклучува Земп.
Заклучок
Глобалното топење на глечерите е алармантен знак за климатските промени и нивното влијание врз светот. Без брзи и ефикасни мерки за намалување на емисиите на штетни гасови, последиците ќе бидат сè потешки – од зголемени поплави до недостиг на слатка вода.
Извор: N1Info
Свет
„ADAS“ минатата година измери 859,000 километри сообраќаен метеж во Германија

Германскиот ADAC минатата година објави статистика за сообраќајниот метеж на автопатите. Накратко, ситуацијата е катастрофална. А некои би сакале да се укине самиот месечен билет за јавен превоз кој е речиси единствената алтернатива на автомобилот.
Звучи парадоксално што во Германија, каде вкупната должина на автопатската мрежа е околу 13.200 километри, германскиот автомобилски клуб ADAC измери 859.000 километри метеж во 2024 година – повеќе од 21 пати низ целиот свет долж Екваторот. Но, во земја каде што автопатите некогаш беа синоним за одличен патен сообраќај, ова е тажен факт денес. И збирот од 516.000 прекини, колку што беа забележани минатата година. Вкупната должина на застојот е дури малку пократка отколку во 2023 година, но имаше уште 2.000 прекини и тие вкупно траеја подолго – 448.000 часа. Значи повеќе од 50 години лазење низ стагнација.
За професионалните возачи, Германија стана стапица, вели Свен Кравинкел, сопственик на семејна компанија за камиони од Елсдорф. Ова не само што ги чини возачите нерви, туку и го чини сопственикот на компанијата: камион што е закочен не заработува пари, а платата на возачот оди кај нив. Крачвинкел тврди дека надвор од Германија не е ни приближно толку лошо: во Шпанија или Франција тој проценува дека камионот ќе помине околу 850 километри за еден работен ден, а во Германија ќе има среќа ако успее да помине 500.
Компанијата Елсдорф е во Северна Рајна-Вестфалија. Тоа не е само најнаселената германска покраина, туку според статистиката на ADAC, таа е убедливо најлоша за возачите. Тоа претставува една третина од сообраќајниот метеж во Германија, иако сочинува само 17 отсто од автопатиштата во земјата. Низ оваа провинција не поминува само домашен транспорт, туку и транспорт од исток кон запад на Европа, од север кон југ. Поради толку густ сообраќај, патиштата во таа покраина мора постојано да се реновираат, а тоа изнесува две третини од работите на патиштата!
Крачвинкел го потврдува ова: „Можете да се движите низ Келн, на пример, доцна навечер или навечер, ако сакате да избегнете гужви“. Мораме да планираме за сето тоа, бидејќи за нас сето тоа се трошоците за Баварија (17 проценти) и Баден-Виртемберг (9 проценти) по бројот на прекини. Но, и во однос на вкупната должина на одложувањата (31,5 проценти) и времето поминато во одложувања (34,6 проценти), Северна Рајна-Вестфалија е неприкосновен крал на ужасите на германските автопати.
Соборен е уште еден рекорд од 2023 година: тогаш најдолгиот сообраќаен метеж беше долг „само“ педесет километри, а минатата година имаше еден од над 70 километри. И нема совет за возачите, особено за време на празниците. Апсолутно најлошо е во пресрет на долгите викенди, како што е минатогодишниот петок пред Педесетница на 17 мај (2.500 часа застој на околу 5.200 километри). Инаку, малку полоши денови обично се среда и четврток.
Германскиот ADAC инсистира на тоа дека многу одложувања, особено оние поради работи на патиштата, може донекаде да се ублажат со подобро планирање и побрза работа: на тендерите главниот критериум е редовно цената, а не колку долго ќе трае работата. ADAC, исто така, се приклучи на гласните критики на плановите, првенствено на германските демохристијани (CDU/CSU), за укинување на „Deutschlandticket“, месечен билет за градски и меѓуградски или регионален, воз, автобус и трамвај низ Германија, пренесува Дојче Веле.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за петок (21 февруари)
-
Хороскоп20 часа
Хороскоп за сабота (22 февруари)
-
Култура2 дена
Три децении монашко служење и духовно татковство на Епископ Партениј, Игумен Бигорски
-
Македонија21 час
Кај Демир Капија – Смоквица до крај на месец мај ќе има измена на сообраќај, односно целосно затворање на „Тунел Т2“
-
Македонија4 часа
Во водите на охридско езеро минувачи забележале неексплодирана бомба
-
Временска прогноза1 час
Студот ќе попушти, ќе имаме магла и услови за слаби врнежи од дожд и од снег следната седмица!
-
Магазин1 ден
Како да ја зачувате батеријата на телефонот: Четири клучни совети
-
Lifestyle1 ден
Храна која е ултра-обработена, но не е лоша за вашето здравје