Свет
Студијата откри како коронавирусот ги уништува белите дробови

Доколку случајот со Ковид 19 е сериозен, пациентот има голема веројатност да развие синдром на акутен респираторен дистрес (ARDS).
Одамна знаеме каква штета може да предизвика тешката форма на ковид 19 на белите дробови, но точните причини за овие промени сè уште се проучуваат. Во студијата која може да помогне во подобро лекување на луѓето заразени со корона вирусот, научниците од Германија покажаа дека Ковид 19 често е придружен со сериозни лузни на ткивото на белите дробови.
Тим научници предводени од Леиф-Ерик Сандер од болницата Шарит во Берлин велат дека откажувањето на белите дробови можеби не е предизвикано од самиот вирус, туку од одговорот на имунолошкиот систем на телото, меѓу другото.
Нивните наоди, објавени во научното списание Cell, сугерираат дека вирусот Sars-CoV-2 предизвикува „клетките за чистење“ на имунолошкиот систем да предизвикаат лузни кои на крајот ги оштетуваат белите дробови.
Ваквата реакција на имунолошкиот систем значи дека пациентите со Ковид 19 мора да бидат на кислород многу долго или дури и да бидат вентилирани со вештачки бели дробови (ECMO).
Доколку случајот со Ковид 19 е сериозен, пациентот има голема веројатност да развие синдром на акутен респираторен дистрес (ARDS).
Во нивната студија, научниците предводени од Сандер заклучиле дека ткивото на белите дробови на пациентот станало со лузни, задебелено и нееластично.
Многу слични процеси се случуваат кај идиопатската белодробна фиброза, претходно неизлечива форма на лузни во белите дробови.
Научниците прво го испитувале ткивото на белите дробови на пациентите кои починале од Ковид 19 под микроскоп и ги откриле карактеристичните карактеристики на тешката фиброза.
„Речиси сите засегнати пациенти имаа големо оштетување на ткивото. Повеќето од алвеолите беа уништени, а алвеоларните ѕидови покажаа висок степен на задебелување. Најдовме и колагенски наслаги насекаде, главни компоненти на ткивото со лузни“, рече Питер Бур од Универзитетот RVTH во Ахен. Институт за патологија..
Белодробната инсуфициенција обично не се развива дури две до три недели по појавата на првите симптоми, објасни Сандер.
„Ова сугерира дека откажувањето на белите дробови не е предизвикано од неконтролирана репликација на вирусот, туку од секундарни одговори на домаќинот, вклучувајќи ги и оние кои го вклучуваат имунолошкиот систем.
Тимот потоа ги испитуваше имуните клетки во белите дробови на сериозно болни или починати пациенти со Ковид 19.
Тие откриле дека макрофагите се акумулираат во белите дробови на болните пациенти – имунолошки клетки кои ги отстрануваат патогените и клеточниот отпад, но учествуваат и во зараснувањето на раните.
Во тешки случаи на ковид 19, тие се чини дека доаѓаат во контакт со одредени клетки на сврзното ткиво, а потоа енергично се размножуваат и произведуваат големи количини на колаген.
Последователните студии во клеточни култури сугерираат дека вирусот Sars-CoV-2 предизвикува погрешен одговор на макрофагите. Вирусите на грип, од друга страна, не го предизвикуваат ова.
„Затоа, нашите податоци покажуваат паралели помеѓу „Ковид-19“ и идиопатската белодробна фиброза“, рече Антоан-Емануел Салиба од Истражувачкиот институт Хелмхолц во германскиот град Вирцбург.
Ова може да објасни зошто некои од факторите на ризик за Ковид 19 се исто така фактори на ризик за идиопатска белодробна фиброза. Овие фактори вклучуваат некои здравствени состојби, пушење, мажи и луѓе на возраст над 60 години.
За разлика од идиопатската белодробна фиброза, чија причина е непозната, лузните кај пациенти со Ковид 19 може да се отстранат, барем делумно, велат научниците. За време на закрепнувањето од болеста, задебелувањето и лузните се барем делумно отстранети.
Подетално проучување на процесот на регресија на лузната на ткивото може да придонесе за развој на можни третмани за двете болести или спречување на лузни од самиот почеток.
/b92/
Свет
„Google“ со сериозна инвестиција на центри за податоци и вештачка интелигенција во Велика Британија

Американската компанија Гугл денеска објави план за инвестиција од пет милијарди фунти (околу 5,78 милијарди евра) во Велика Британија во наредните две години. Средствата главно ќе бидат насочени кон развој на центри за податоци и истражување во областа на вештачката интелигенција (ВИ), а веста доаѓа непосредно пред посетата на американскиот претседател Доналд Трамп на Лондон.
Според соопштението на компанијата, инвестицијата ќе ги покрие капиталните трошоци, истражувањето и развојот, вклучувајќи ја и работата на Гугл ДипМајнд, британската лабораторија за ВИ во сопственост на технолошкиот гигант.
Како дел од оваа стратегија, денес беше пуштен во употреба нов центар за податоци во Волтам Крос, северен Лондон, во кој Гугл претходно вложи околу една милијарда долари (850 милиони евра).
Портпарол на компанијата за агенцијата АФП, кој сакаше да остане анонимен, изјави дека новата инвестиција ќе претставува надополнување на претходното финансирање.
Во меѓувреме, Велика Британија се подготвува за втората државна посета на Трамп, која ќе се одржи в среда и четврток. Првата официјална посета беше во 2019 година, за време на неговиот прв претседателски мандат. Според британските медиуми, Трамп ќе биде придружуван од делегација составена од високи претставници на технолошкиот и финансискиот сектор, а се очекуваат и нови инвестиции и потпишување на технолошки договор со Лондон.
Во пресрет на посетата, британската влада веќе најави дека американските банки вложуваат повеќе од една милијарда фунти во земјата, а во понеделник потврди и договор со САД за забрзување на процесот на одобрување и верификација на нуклеарни проекти.
Откако започна војната во Украина, Велика Британија значително ги засили напорите за намалување на зависноста од јаглеводородите, при што нуклеарната енергија стана стратешки приоритет. За време на посетата на Трамп, официјално ќе биде потпишано и новото партнерство меѓу Лондон и Вашингтон – „Атлантско партнерство за напредна нуклеарна енергија“, пренесе Бета.
Свет
Денес во Киргистан беше регистриран силен земјотрес

Во Киргистан денеска е регистриран земјотрес со јачина од 4,1 степени според Рихтеровата скала, информира Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар. Потресот бил лоциран на околу 12 километри југоисточно од главниот град Бишкек, на длабочина од приближно 12 километри.
Очевидци сведочат дека земјата се тресела околу две до три минути, пренесе ТАСС.
Досега нема информации за повредени лица или материјални оштетувања.
Свет
(ВИДЕО) „Ден на жалост“ во Португалија по страшната трагедија каде од шините излета жичара и одзеде најмалце 15 животи, неофицијално има и странци

Португалија денеска тагува по трагедијата што го потресе главниот град Лисабон, откако 15 лица ги загубија животите, а најмалку 18 завршија во болница по излетувањето од шините на историската жичница „Глорија“. Петмина од повредените се во критична состојба, соопштија службите за итни интервенции.
Несреќата се случила вчера околу 18 часот по локално време, на ридската траса која ја поврзува централниот плоштад Рестаурадорес со познатиот кварт Баиро Алто. Властите потврдија дека меѓу загинатите има и странски туристи, но нивната националност сè уште не е официјално објавена.
Градоначалникот на Лисабон, Карлос Моедас, по посетата на повредените во болница изјави дека градот минува низ „еден од најтешките моменти во поновата историја“. Претседателот Марсело Ребело де Соуза, пак, упати сочувство до семејствата и најави дека државата ќе ја утврди целосната одговорност за трагедијата.
#ALERTA Se descarriló el Funicular de Lisboa, el Elevador da Glória, que realiza un recorrido por la zona vieja; obligado al viajar a Portugal. Al menos 15 muertos y 18 heridos. Con mas de 100 años de historia, no le daba mantenimiento el municipio. Turistas, muchas víctimas pic.twitter.com/7ou9NYCppb
— Víctor Sánchez Baños (@vsanchezbanos) September 3, 2025
Истрагата за причините е во тек и во неа се вклучени повеќе институции – управувачката компанија „Карис“, Националниот орган за безбедност во сообраќајот и криминалната полиција. Од „Карис“ тврдат дека жичницата редовно била подложувана на инспекции, но очевидци изјавиле дека пред судирот со зграда на стрмната улица најверојатно дошло до дефект на сопирачките.
На снимки споделени на социјалните мрежи се гледа целосно превртено и оштетено возило во препознатливата жолта боја, а сведоци раскажуваат дека неколку патници биле извлечени од урнатините со помош на спасувачките екипи.
Жичницата „Глорија“, која работи веќе 140 години, е еден од симболите на Лисабон и претставува омилена атракција за туристите.
Трагедијата предизвика и меѓународни реакции. Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, и шпанскиот премиер Педро Санчез испратија пораки на поддршка и солидарност со португалскиот народ.
-
Хроника1 ден
Вчера утро на магистралниот пат Кичево-Охрид се случила трагична сообраќајка каде животот го загуби младо момче од кичевско
-
Кичево1 ден
Денес се одбележува 82 години од најкрвавата битка кај с.Кленоец кичевско, додека на денешен ден загинал и Јосиф Јосифовски-Свештарот
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за понеделник (6 октомври)
-
Хороскоп17 часа
Хороскоп за вторник (7 октомври)
-
Временска прогноза2 дена
Од утре повторно дождливо време, додека на планините и планинските превои не е изклучена можноста за нов снег
-
Македонија23 часа
Од вечерва горивата со намалена цена за литар
-
Македонија7 часа
Целосно затворен патен правец Велес-Тетово помеѓу Волково и Кондово, истиот ќе се одвива двонасочно поради градежни работи
-
Хроника2 часа
По долга и тешка болест почина познатиот пејач – Халид Бешлиќ