На денешен ден
Светот на денешен ден – 25 март

1196.- Големиот жупан на Рашка, Стефан Немања, му ја предал власта на својот второроден син Стефан, кој бил крунисан како прв српски крал (Првовенчани) во 1217 година. Најстариот син Вукан како великовојвода ги чувал Зета, Требиње, Топлица и Хвосно, а најмладиот Растко се замонашил.
1611.- Роден е турскиот патописец Евлија Челебија, кој патувал низ Отоманската империја од 1630 година, а своите набљудувања ги објавил во познатите „Патувања“ во 10 книги.
1807.- Трговијата со робови била забранета во Англија.
1821.- Грците на Пелопонез започнале востание против Турците, кое завршило по 12 години со признавањето на независноста на Грција.
1844.- Беше објавен првиот српски Граѓански законик, кој одигра значајна улога во правниот и општествениот живот на Србија.
1867.- Роден е италијанскиот диригент Артуро Тосканини (Тосканини), еден од најголемите диригенти на 20 век. Диригираше во Скала во Милано, а потоа и во Метрополитен операта во Њујорк, каде што го организираше и симфонискиот оркестар.
1875.- Роден е Бранислав Петронијевиќ, еден од најистакнатите српски и југословенски цивилни филозофи. Бил професор на Големата школа, потоа на Универзитетот во Белград и член на Српската академија на науките и уметностите. Освен со филозофија, се занимавал и со палеонтологија, биологија и психологија („Принципи на метафизиката“, „Историја на модерната филозофија“, „Универзална еволуција“).
1881.- Роден е унгарскиот композитор и пијанист Бела Барток, чија работа отвори нови правци за развој на унгарската музика. На глобално ниво, тој е еден од основачите на „новата музика“ на 20 век (симфониската поема „Кошут“, операта „Замокот на синобрада“, балетите „Дрвениот принц“, „Чудесниот мандарински“) . Како антифашист, тој емигрирал во САД во 1940 година, каде што починал во 1945 година.
1918.- Умре францускиот композитор Клод Ахил Дебиси, творец на музичкиот импресионизам и еден од основачите на модерната музика („Попладне на фаун“, „Ноктурн“).
1923.- Со слетувањето на авион на линијата Париз-Константинопол на аеродромот Панчево, Југославија стана дел од тогашното мало семејство земји поврзани со воздушен сообраќај.
1924.- Грчкиот крал Џорџ II бил симнат од тронот, а Грција била прогласена за република.
1937.- Италија и Кралството Југославија склучија договор за меѓусебна мирољубива политика, која беше наречена „Велигденски пакт“.
1941.- Кралството Југославија се приклучи на Тројниот пакт на Германија, Италија и Јапонија. Протоколот во Виена го потпишаа премиерот Драгиша Цветковиќ и министерот за надворешни работи Александар Цинчар-Марковиќ.
1957.- Белгија, Западна Германија, Италија, Луксембург, Франција и Холандија го потпишаа Римскиот договор, со кој на 1 јануари 1958 година беше основан европскиот заеднички пазар. Организацијата подоцна беше наречена Европска економска заедница (денес Европската унија).
1975.- Во Ријад е убиен кралот Фајсал. Атентаторот, внук на кралот, принцот Фајсал Мусаид, беше јавно погубен во Ријад во јуни, а новиот крал на Саудиска Арабија стана братот на Фајсал, Калид Ибн Абдул Азиз (Калед).
1983.- Операта „Кармен“ за првпат се појави на сцената на Народниот театар во Белград, имаше два премиерни дена во кои улогата на Кармен ја играа две диви, Олга Милошевиќ и Дубравка Зубовиќ, постарите и помладите шампиони. на тогашниот ансамбл.
1991.- Во Караѓорѓев била одржана тајна средба меѓу претседателите на Србија и Хрватска, Слободан Милошевиќ и Фрањо Туѓман, кои, според некои извори, наводно се договориле за поделба на Босна и Херцеговина и соборување на реформистичката југословенска влада на премиерот. Министерот Анте Марковиќ. Таа средба и договор никогаш не беа официјално потврдени, но подоцна бројни извори објавија дека имаат цврсти докази за тоа.
1991.- Умре српскиот театарски, филмски и ТВ актер Милутин-Мица Татиќ, јунакот на детската ТВ серија „На слободно, на слово“. Радио Белград со години ги буди најмладите слушатели со емисијата „Добро утро деца“.
1993.- Едномесечните преговори за Босна и Херцеговина завршија со неуспех во Њујорк. Мировниот план на копретседателите на Меѓународната конференција за Југославија, Сајрус Венс и Лорд Дејвид Овен, го потпишаа босанските Хрвати и муслимани, а лидерот на босанските Срби Радован Караџиќ одби да го потпише, сметајќи дека предложените карти се неприфатливи за Србите.
1994.- Неонацистите бомбардираа синагога во Либек, што се верува дека е прв ваков инцидент од крајот на Втората светска војна во Германија.
1999.- Владата на СР Југославија ги прекина дипломатските односи со САД, Велика Британија, Франција и Германија поради агресијата на НАТО врз Југославија. По првите воздушни напади во областа на Приштина и уште осум градови во Србија, во центарот на Белград беа урнати американски, германски, француски и британски културни центри.
1999 – Најмалку 40 луѓе загинаа во пожар што зафати околу 30 возила во тунелот под Мон Блан.
2002.- Филмот „Ничија земја“ на босанскиот режисер Данис Тановиќ ја доби наградата „Оскар“ за најдобар странски филм.
2002.- Во силниот земјотрес во Авганистан и северозападен Пакистан загинаа околу 1.800 луѓе, а повеќе од 2.000 беа повредени.
2010 – Умре Џим Маршал, американски фотограф кој повеќе од половина век фотографираше рокенрол легенди како што се Битлси, Боб Дилан, Џенис Џоплин и Џими Хендрикс.
2012.- Во Лисабон на 68-годишна возраст почина италијанскиот писател Антонио Табуки, професор на Универзитетот во Сиена. Се смета за еден од најзначајните современи италијански писатели, напишал дваесетина книги кои се преведени на околу 40 јазици („Переира тврди дека…“, „Индиски ноктурн“, „Тристано умира“).
2017 – Шефовите на држави и влади на земјите од Европската унија во Рим ја усвоија Декларацијата за иднината на Унијата во која нагласуваат дека ЕУ „ќе остане неподелена“, „напредува со различни брзини и сили во иста насока. „ и „бидете отворени за оние европски земји кои ги почитуваат и вложуваат напори да ги всадат европските вредности“.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Кичево2 дена
Кај кичевско Другово возач од гостиварско „летал“ со брзина од 114 км/ч, а дозволено е 50!
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за вторник (15 јули)
-
Кичево2 дена
Планинарското друштво „Ендорфин“ од Кичево во чест на Сашо Костадиноски го организира осми меморијален планинарски марш на планината „Голјак“
-
Хороскоп11 часа
Хороскоп за среда (16 јули)
-
Временска прогноза1 ден
Сепак следува заладување и промена на времето во Македонија?
-
Македонија2 дена
Поскапува бензинот и дизелот, ова е новата цена од полноќ!
-
Македонија2 дена
МВР викендов издаде 1711 платни налози дури 828 прекршоци се однесуваат на возачи кои не ги почитувале сообраќајните правила и прописите
-
Македонија2 дена
(ФОТО+ВИДЕО) Сузбиена организирана криминална група инволвирана во криумчарење на мигранти, лишени од слобода шест лица