Следете не

На денешен ден

Светот на денешен ден – 25 март

Објавено пред

на

1196.- Големиот жупан на Рашка, Стефан Немања, му ја предал власта на својот второроден син Стефан, кој бил крунисан како прв српски крал (Првовенчани) во 1217 година. Најстариот син Вукан како великовојвода ги чувал Зета, Требиње, Топлица и Хвосно, а најмладиот Растко се замонашил.

1611.- Роден е турскиот патописец Евлија Челебија, кој патувал низ Отоманската империја од 1630 година, а своите набљудувања ги објавил во познатите „Патувања“ во 10 книги.

1807.- Трговијата со робови била забранета во Англија.

1821.- Грците на Пелопонез започнале востание против Турците, кое завршило по 12 години со признавањето на независноста на Грција.

1844.- Беше објавен првиот српски Граѓански законик, кој одигра значајна улога во правниот и општествениот живот на Србија.

1867.- Роден е италијанскиот диригент Артуро Тосканини (Тосканини), еден од најголемите диригенти на 20 век. Диригираше во Скала во Милано, а потоа и во Метрополитен операта во Њујорк, каде што го организираше и симфонискиот оркестар.

1875.- Роден е Бранислав Петронијевиќ, еден од најистакнатите српски и југословенски цивилни филозофи. Бил професор на Големата школа, потоа на Универзитетот во Белград и член на Српската академија на науките и уметностите. Освен со филозофија, се занимавал и со палеонтологија, биологија и психологија („Принципи на метафизиката“, „Историја на модерната филозофија“, „Универзална еволуција“).

1881.- Роден е унгарскиот композитор и пијанист Бела Барток, чија работа отвори нови правци за развој на унгарската музика. На глобално ниво, тој е еден од основачите на „новата музика“ на 20 век (симфониската поема „Кошут“, операта „Замокот на синобрада“, балетите „Дрвениот принц“, „Чудесниот мандарински“) . Како антифашист, тој емигрирал во САД во 1940 година, каде што починал во 1945 година.

1918.- Умре францускиот композитор Клод Ахил Дебиси, творец на музичкиот импресионизам и еден од основачите на модерната музика („Попладне на фаун“, „Ноктурн“).

1923.- Со слетувањето на авион на линијата Париз-Константинопол на аеродромот Панчево, Југославија стана дел од тогашното мало семејство земји поврзани со воздушен сообраќај.

1924.- Грчкиот крал Џорџ II бил симнат од тронот, а Грција била прогласена за република.

1937.- Италија и Кралството Југославија склучија договор за меѓусебна мирољубива политика, која беше наречена „Велигденски пакт“.

1941.- Кралството Југославија се приклучи на Тројниот пакт на Германија, Италија и Јапонија. Протоколот во Виена го потпишаа премиерот Драгиша Цветковиќ и министерот за надворешни работи Александар Цинчар-Марковиќ.

1957.- Белгија, Западна Германија, Италија, Луксембург, Франција и Холандија го потпишаа Римскиот договор, со кој на 1 јануари 1958 година беше основан европскиот заеднички пазар. Организацијата подоцна беше наречена Европска економска заедница (денес Европската унија).

1975.- Во Ријад е убиен кралот Фајсал. Атентаторот, внук на кралот, принцот Фајсал Мусаид, беше јавно погубен во Ријад во јуни, а новиот крал на Саудиска Арабија стана братот на Фајсал, Калид Ибн Абдул Азиз (Калед).

1983.- Операта „Кармен“ за првпат се појави на сцената на Народниот театар во Белград, имаше два премиерни дена во кои улогата на Кармен ја играа две диви, Олга Милошевиќ и Дубравка Зубовиќ, постарите и помладите шампиони. на тогашниот ансамбл.

1991.- Во Караѓорѓев била одржана тајна средба меѓу претседателите на Србија и Хрватска, Слободан Милошевиќ и Фрањо Туѓман, кои, според некои извори, наводно се договориле за поделба на Босна и Херцеговина и соборување на реформистичката југословенска влада на премиерот. Министерот Анте Марковиќ. Таа средба и договор никогаш не беа официјално потврдени, но подоцна бројни извори објавија дека имаат цврсти докази за тоа.

1991.- Умре српскиот театарски, филмски и ТВ актер Милутин-Мица Татиќ, јунакот на детската ТВ серија „На слободно, на слово“. Радио Белград со години ги буди најмладите слушатели со емисијата „Добро утро деца“.

1993.- Едномесечните преговори за Босна и Херцеговина завршија со неуспех во Њујорк. Мировниот план на копретседателите на Меѓународната конференција за Југославија, Сајрус Венс и Лорд Дејвид Овен, го потпишаа босанските Хрвати и муслимани, а лидерот на босанските Срби Радован Караџиќ одби да го потпише, сметајќи дека предложените карти се неприфатливи за Србите.

1994.- Неонацистите бомбардираа синагога во Либек, што се верува дека е прв ваков инцидент од крајот на Втората светска војна во Германија.

1999.- Владата на СР Југославија ги прекина дипломатските односи со САД, Велика Британија, Франција и Германија поради агресијата на НАТО врз Југославија. По првите воздушни напади во областа на Приштина и уште осум градови во Србија, во центарот на Белград беа урнати американски, германски, француски и британски културни центри.

1999 – Најмалку 40 луѓе загинаа во пожар што зафати околу 30 возила во тунелот под Мон Блан.

2002.- Филмот „Ничија земја“ на босанскиот режисер Данис Тановиќ ја доби наградата „Оскар“ за најдобар странски филм.

2002.- Во силниот земјотрес во Авганистан и северозападен Пакистан загинаа околу 1.800 луѓе, а повеќе од 2.000 беа повредени.

2010 – Умре Џим Маршал, американски фотограф кој повеќе од половина век фотографираше рокенрол легенди како што се Битлси, Боб Дилан, Џенис Џоплин и Џими Хендрикс.

2012.- Во Лисабон на 68-годишна возраст почина италијанскиот писател Антонио Табуки, професор на Универзитетот во Сиена. Се смета за еден од најзначајните современи италијански писатели, напишал дваесетина книги кои се преведени на околу 40 јазици („Переира тврди дека…“, „Индиски ноктурн“, „Тристано умира“).

2017 – Шефовите на држави и влади на земјите од Европската унија во Рим ја усвоија Декларацијата за иднината на Унијата во која нагласуваат дека ЕУ „ќе остане неподелена“, „напредува со различни брзини и сили во иста насока. „ и „бидете отворени за оние европски земји кои ги почитуваат и вложуваат напори да ги всадат европските вредности“.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.

1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.

1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.

1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.

Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.

1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.

1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.

1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.

2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.

2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.

Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.

1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.

Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.

2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (26 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

📜 Античко и средновековно време

  • 604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.

  • 735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.

  • 1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.


🕌 Историја на Азија

  • 1659 г.Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.


👑 Европска политика и култура

  • 1805 г.Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.

  • 1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.

  • 1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.

  • 1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.

  • 1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.

  • 1896 г.Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.


⚔️ 20 век – војни и политики

  • 1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.

  • 1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.

  • 1955 г.Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.

  • 1966 г.Британска Гвајана станала независна држава.

  • 1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.

  • 1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.

  • 1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.

  • 1991 г.Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.

  • 1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.

  • 1997 г.Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.

  • 1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.

  • 2001 г.Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.

  • 2002 г.Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.

  • 2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.

  • 2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.

  • 2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.

  • 2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.

  • 2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.

  • 2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.

  • 2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.

  • 2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.

  • 2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (24 мај)

Објавено пред

на

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🪐 Наука и технологија

  • 1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.

  • 1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.

  • 1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.

  • 1844Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“


⚔️ Историски и политички настани

  • 1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.

  • 1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.

  • 1993Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.

  • 2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.


👑 Личности

  • 1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.

  • 1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.

  • 1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.

  • 2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.


🧱 Културни и социјални настани

  • 1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.

  • 1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.

  • 1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп3 часа

Хороскоп за четврток (5 јуни)

ОВЕН Некој на работа врши притисок врз вас и приморани сте некои работи да ги завршите побрзо отколку што очекувавте....

Спорт5 часа

ФФМ на дечињата кои учествуваа во финалниот турнир во „Детската лига“ ќе им овозможи бесплатно да го следат мечот Македонија-Белгија од трибините на „Тодор Проески“

Фудбалската федерација на Македонија ќе им овозможи бесплатен влез на источната трибина на Националната арена „Тодор Проески“ на сите деца...

Хроника12 часа

При изведување градежни работи на автопат Кичево-Охрид од дрвена платформа паднал работник, жител на Кина

На 03.06.2025 во 07:25 часот во СВР Охрид е пријавено дека, О.З.(52) од Кина, при изведување градежни работи на автопатот...

Временска прогноза19 часа

Попоски апелира за локална дестабилизација со пороен дожд, ова се информациите

Под влијание на фронтална долина со поладен воздух во висина која се наоѓа над нашиот дел од Европа, во Македонија...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за среда (4 јуни)

ОВЕН Оние од вас кои планираат пократко патување денес можеби ќе бидат задоволни, особено ако се работи за семејна посета....

На денешен ден1 ден

Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве...

Македонија1 ден

(ФОТО) СВР Охрид одржа работилници на тема „Безбедност и правила за децата во сообраќајот“ со ученици од второ и трето одделение на основни училишта

СВР Охрид во соработка со општинскиот Совет за превенција на детско престапништво и секторот за комунални дејности, сообраќај и улици...

Македонија1 ден

МВР изрече кривична пријава за злоупотреба на службената положба и овластување и злоупотреба на постапката за јавен повик, доделување на договор за јавна набавка или јавно-приватно партнерство

Одделот за сузбивање на организиран и сериозен криминал поднесе кривична пријава против шест физички лица поради постоење основи на сомнение...

Автомобили1 ден

Новиот прототип на „Subaru“ се очекува да дебитира на „Japan Mobility Show 2025“

Главниот технолошки директор на Субару, Тецуо Фуџинуки, накратко зборуваше за новото возило, кое според тизер фотографијата најверојатно е поврзана со...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за вторник (3 јуни)

ОВЕН Учествувајте во она што се случува околу вас, во спротивно ќе бидете изоставени кога станува збор за донесување одлуки...

НАЈЧИТАНИ