Свет
Светските лидери ќе стават крај на уништувањето на шумите до 2030 година.

Повеќе од 100 светски лидери ветија дека ќе ги запрат и променат трендовите во уништувањето на шумите и деградацијата на почвата до крајот на деценијата, што исто така ќе биде поддржано од 19 милијарди американски долари во јавно и приватно финансирање.
Декларацијата за шуми и користење на земјиштето ќе опфати шуми со вкупна површина од повеќе од 13 милиони квадратни милји, а заедничката изјава на Конференцијата на Обединетите нации за климатски промени (COP26) во Глазгов беше поддржана, меѓу другите, од Бразил, Индонезија и Демократска Република Конго, чии територии се големи површини со тропски прашуми.
Во име на лидерите на земјите, тој извести за декларацијата до кабинетот на британскиот премиер Борис Џонсон, кој изјави дека станува збор за договор без преседан.
„Ќе имаме можност да ставиме крај на долгата историја на човештвото како освојувач на природата и наместо тоа да станеме нејзин чувар“, рече Џонсон.
Според непрофитниот Светски институт за ресурси (WRI), шумите апсорбираат приближно 30 проценти од емисиите на јаглерод диоксид.
Сепак, овој „природен климатски тампон“ брзо исчезнува, а според податоците на WRI, светот изгубил 258.000 квадратни километри шума во 2020 година, површина поголема од Обединетото Кралство.
Договорот од понеделник, 1 ноември, во голема мера ја проширува сличната заложба што претходно ја презедоа 40 земји според Декларацијата за шуми во Њујорк во 2014 година и оди подалеку од кога било во распределбата на ресурсите за постигнување на таа цел, пишува Ројтерс.
Според договорот, 12 земји, вклучително и Британија, ветија 8,75 милијарди фунти (12 милијарди американски долари) јавно финансирање помеѓу 2021 и 2025 година за да им помогнат на земјите во развој, вклучително и напорите за обнова на деградираната почва и борбата против пожарите.
Најмалку дополнителни 5,3 милијарди фунти би биле обезбедени од повеќе од 30 инвеститори од приватниот сектор, вклучувајќи ги Aviva, Schroders и AXA.
Инвеститорите, кои заедно управуваат со имот во вредност од околу 8,7 трилиони долари, исто така ветија дека ќе престанат да инвестираат во активности поврзани со уништувањето на шумите до 2025 година, вклучително и производство на говедско месо, палмино масло, соја и пулпа.
Пет земји, вклучувајќи ги Велика Британија и Соединетите држави, и група глобални добротворни организации, исто така ветија дека ќе обезбедат 1,7 милијарди долари за поддршка на домородните народи во зачувување на шумите и зајакнување на нивните права на земјиште.
Најважната цел на конференцијата во Глазгов е да се донесат одлуки кои ќе го одржат порастот на температурата до максимум 1,5 степени во споредба со прединдустрискиот период, при што научниците велат дека шумите и таканаречените „решенија засновани на природата“ ќе бидат од витално значење за постигнување на таа цел.
Според проектот Biomass Carbon Monitor, шумите отстрануваат околу 760 милиони тони јаглерод секоја година од 2011 година, компензирајќи за околу осум проценти од емисиите на јаглерод диоксид од фосилните горива и цементот.
Извор: Slobodnaevropa
Фото: Unsplash
Свет
„Google“ со сериозна инвестиција на центри за податоци и вештачка интелигенција во Велика Британија

Американската компанија Гугл денеска објави план за инвестиција од пет милијарди фунти (околу 5,78 милијарди евра) во Велика Британија во наредните две години. Средствата главно ќе бидат насочени кон развој на центри за податоци и истражување во областа на вештачката интелигенција (ВИ), а веста доаѓа непосредно пред посетата на американскиот претседател Доналд Трамп на Лондон.
Според соопштението на компанијата, инвестицијата ќе ги покрие капиталните трошоци, истражувањето и развојот, вклучувајќи ја и работата на Гугл ДипМајнд, британската лабораторија за ВИ во сопственост на технолошкиот гигант.
Како дел од оваа стратегија, денес беше пуштен во употреба нов центар за податоци во Волтам Крос, северен Лондон, во кој Гугл претходно вложи околу една милијарда долари (850 милиони евра).
Портпарол на компанијата за агенцијата АФП, кој сакаше да остане анонимен, изјави дека новата инвестиција ќе претставува надополнување на претходното финансирање.
Во меѓувреме, Велика Британија се подготвува за втората државна посета на Трамп, која ќе се одржи в среда и четврток. Првата официјална посета беше во 2019 година, за време на неговиот прв претседателски мандат. Според британските медиуми, Трамп ќе биде придружуван од делегација составена од високи претставници на технолошкиот и финансискиот сектор, а се очекуваат и нови инвестиции и потпишување на технолошки договор со Лондон.
Во пресрет на посетата, британската влада веќе најави дека американските банки вложуваат повеќе од една милијарда фунти во земјата, а во понеделник потврди и договор со САД за забрзување на процесот на одобрување и верификација на нуклеарни проекти.
Откако започна војната во Украина, Велика Британија значително ги засили напорите за намалување на зависноста од јаглеводородите, при што нуклеарната енергија стана стратешки приоритет. За време на посетата на Трамп, официјално ќе биде потпишано и новото партнерство меѓу Лондон и Вашингтон – „Атлантско партнерство за напредна нуклеарна енергија“, пренесе Бета.
Свет
Денес во Киргистан беше регистриран силен земјотрес

Во Киргистан денеска е регистриран земјотрес со јачина од 4,1 степени според Рихтеровата скала, информира Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар. Потресот бил лоциран на околу 12 километри југоисточно од главниот град Бишкек, на длабочина од приближно 12 километри.
Очевидци сведочат дека земјата се тресела околу две до три минути, пренесе ТАСС.
Досега нема информации за повредени лица или материјални оштетувања.
Свет
(ВИДЕО) „Ден на жалост“ во Португалија по страшната трагедија каде од шините излета жичара и одзеде најмалце 15 животи, неофицијално има и странци

Португалија денеска тагува по трагедијата што го потресе главниот град Лисабон, откако 15 лица ги загубија животите, а најмалку 18 завршија во болница по излетувањето од шините на историската жичница „Глорија“. Петмина од повредените се во критична состојба, соопштија службите за итни интервенции.
Несреќата се случила вчера околу 18 часот по локално време, на ридската траса која ја поврзува централниот плоштад Рестаурадорес со познатиот кварт Баиро Алто. Властите потврдија дека меѓу загинатите има и странски туристи, но нивната националност сè уште не е официјално објавена.
Градоначалникот на Лисабон, Карлос Моедас, по посетата на повредените во болница изјави дека градот минува низ „еден од најтешките моменти во поновата историја“. Претседателот Марсело Ребело де Соуза, пак, упати сочувство до семејствата и најави дека државата ќе ја утврди целосната одговорност за трагедијата.
#ALERTA Se descarriló el Funicular de Lisboa, el Elevador da Glória, que realiza un recorrido por la zona vieja; obligado al viajar a Portugal. Al menos 15 muertos y 18 heridos. Con mas de 100 años de historia, no le daba mantenimiento el municipio. Turistas, muchas víctimas pic.twitter.com/7ou9NYCppb
— Víctor Sánchez Baños (@vsanchezbanos) September 3, 2025
Истрагата за причините е во тек и во неа се вклучени повеќе институции – управувачката компанија „Карис“, Националниот орган за безбедност во сообраќајот и криминалната полиција. Од „Карис“ тврдат дека жичницата редовно била подложувана на инспекции, но очевидци изјавиле дека пред судирот со зграда на стрмната улица најверојатно дошло до дефект на сопирачките.
На снимки споделени на социјалните мрежи се гледа целосно превртено и оштетено возило во препознатливата жолта боја, а сведоци раскажуваат дека неколку патници биле извлечени од урнатините со помош на спасувачките екипи.
Жичницата „Глорија“, која работи веќе 140 години, е еден од симболите на Лисабон и претставува омилена атракција за туристите.
Трагедијата предизвика и меѓународни реакции. Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, и шпанскиот премиер Педро Санчез испратија пораки на поддршка и солидарност со португалскиот народ.
-
Кичево22 часа
(ФОТО) Директорот на БЈБ Јанев денес во посета на Кичево, Осломеј и Зајас
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за сабота (4 октомври)
-
Спорт16 часа
Кичевски ФК Напредок како во старите добри времиња, 4 погодоци против ФК Скендербегу на градски!
-
Хороскоп12 часа
Хороскоп за недела (5 октомври)
-
Lifestyle2 дена
Никогаш не ставајте ја оваа храна во замрзнувач
-
Lifestyle2 дена
Трикот за совршено сварени јајца