Свет
Во петокот Русија го лансираше првото вселенско летало на Месечината по 47 години

Во петок Русија ќе го лансира првото вселенско летало кое слета на Месечината по 47 години во трка со Индија за да стигне до јужниот пол на Месечината, потенцијален извор на вода.
Лансирањето од космодромот Восточни (источен), 5.550 километри источно од Москва, ќе се случи четири недели откако Индија го испрати својот лунарен лендер Чандрајаан-3, кој треба да се спушти на 23 август.
Нерамниот терен го отежнува слетувањето, но Јужниот пол е ценета дестинација бидејќи научниците веруваат дека може да содржи значителни количества мраз што може да се користи за извлекување гориво и кислород, како и вода за пиење.
Руската вселенска агенција Роскосмос изјави за Ројтерс дека на нејзиното летало Луна-25 ќе му требаат пет дена да лета до Месечината, а потоа ќе помине пет до седум дена во орбитата на Месечината пред да слета на едно од трите можни места за слетување во близина на полот.
Тоа значи дека руската мисија би можела тесно да го победи индискиот ривал.
Роскосмос рече дека двете мисии нема да се мешаат една со друга бидејќи имаат различни планирани области за слетување.
„Нема опасност од меѓусебно мешање или судири. Има доволно простор за сите на Месечината“, истакнува Роскосмос.
Chandrayaan-3 треба да спроведува експерименти две недели, додека Луна-25 ќе биде на Месечината една година.
Во април, јапонската вселена не успеа во првиот обид да слета на Месечината од страна на приватна вселенска компанија.
Со тежина од 1,8 тони и 31 килограм научна опрема, Луна-25 ќе користи топка за земање примероци од карпи од длабочина до 15 см за да тестира присуство на замрзната вода што може да поддржува човечки живот.
„Месечината е седмиот континент на Земјата, така што ние сме едноставно „осудени“ да ја скротиме“, вели Лев Зелени, вселенски истражувач во Руската академија на науките.
Лансирањето, првично планирано за октомври 2021 година, беше одложено речиси две години.
Европската вселенска агенција планираше да ја тестира својата навигациска камера Pilot-D со приклучување на Луна-25, но ги прекина врските со проектот откако Русија ја нападна Украина минатиот февруари.
Жителите на едно село на далечниот исток на Русија ќе бидат евакуирани од своите домови во петок во 7:30 часот поради „можност од еден во милион“ да паднат отпад, изјави локален функционер.
Алексеј Маслов за рускиот медиум Business FM изјави дека 26 жители на Шахтинск ќе бидат одведени на место каде што ќе можат да го гледаат лансирањето и да добијат бесплатен појадок.
Тие ќе се вратат на своето место за 3 и пол часа, а предупредени се рибарите и ловџиите во регионот.
/N1Info
Свет
„Google“ со сериозна инвестиција на центри за податоци и вештачка интелигенција во Велика Британија

Американската компанија Гугл денеска објави план за инвестиција од пет милијарди фунти (околу 5,78 милијарди евра) во Велика Британија во наредните две години. Средствата главно ќе бидат насочени кон развој на центри за податоци и истражување во областа на вештачката интелигенција (ВИ), а веста доаѓа непосредно пред посетата на американскиот претседател Доналд Трамп на Лондон.
Според соопштението на компанијата, инвестицијата ќе ги покрие капиталните трошоци, истражувањето и развојот, вклучувајќи ја и работата на Гугл ДипМајнд, британската лабораторија за ВИ во сопственост на технолошкиот гигант.
Како дел од оваа стратегија, денес беше пуштен во употреба нов центар за податоци во Волтам Крос, северен Лондон, во кој Гугл претходно вложи околу една милијарда долари (850 милиони евра).
Портпарол на компанијата за агенцијата АФП, кој сакаше да остане анонимен, изјави дека новата инвестиција ќе претставува надополнување на претходното финансирање.
Во меѓувреме, Велика Британија се подготвува за втората државна посета на Трамп, која ќе се одржи в среда и четврток. Првата официјална посета беше во 2019 година, за време на неговиот прв претседателски мандат. Според британските медиуми, Трамп ќе биде придружуван од делегација составена од високи претставници на технолошкиот и финансискиот сектор, а се очекуваат и нови инвестиции и потпишување на технолошки договор со Лондон.
Во пресрет на посетата, британската влада веќе најави дека американските банки вложуваат повеќе од една милијарда фунти во земјата, а во понеделник потврди и договор со САД за забрзување на процесот на одобрување и верификација на нуклеарни проекти.
Откако започна војната во Украина, Велика Британија значително ги засили напорите за намалување на зависноста од јаглеводородите, при што нуклеарната енергија стана стратешки приоритет. За време на посетата на Трамп, официјално ќе биде потпишано и новото партнерство меѓу Лондон и Вашингтон – „Атлантско партнерство за напредна нуклеарна енергија“, пренесе Бета.
Свет
Денес во Киргистан беше регистриран силен земјотрес

Во Киргистан денеска е регистриран земјотрес со јачина од 4,1 степени според Рихтеровата скала, информира Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар. Потресот бил лоциран на околу 12 километри југоисточно од главниот град Бишкек, на длабочина од приближно 12 километри.
Очевидци сведочат дека земјата се тресела околу две до три минути, пренесе ТАСС.
Досега нема информации за повредени лица или материјални оштетувања.
Свет
(ВИДЕО) „Ден на жалост“ во Португалија по страшната трагедија каде од шините излета жичара и одзеде најмалце 15 животи, неофицијално има и странци

Португалија денеска тагува по трагедијата што го потресе главниот град Лисабон, откако 15 лица ги загубија животите, а најмалку 18 завршија во болница по излетувањето од шините на историската жичница „Глорија“. Петмина од повредените се во критична состојба, соопштија службите за итни интервенции.
Несреќата се случила вчера околу 18 часот по локално време, на ридската траса која ја поврзува централниот плоштад Рестаурадорес со познатиот кварт Баиро Алто. Властите потврдија дека меѓу загинатите има и странски туристи, но нивната националност сè уште не е официјално објавена.
Градоначалникот на Лисабон, Карлос Моедас, по посетата на повредените во болница изјави дека градот минува низ „еден од најтешките моменти во поновата историја“. Претседателот Марсело Ребело де Соуза, пак, упати сочувство до семејствата и најави дека државата ќе ја утврди целосната одговорност за трагедијата.
#ALERTA Se descarriló el Funicular de Lisboa, el Elevador da Glória, que realiza un recorrido por la zona vieja; obligado al viajar a Portugal. Al menos 15 muertos y 18 heridos. Con mas de 100 años de historia, no le daba mantenimiento el municipio. Turistas, muchas víctimas pic.twitter.com/7ou9NYCppb
— Víctor Sánchez Baños (@vsanchezbanos) September 3, 2025
Истрагата за причините е во тек и во неа се вклучени повеќе институции – управувачката компанија „Карис“, Националниот орган за безбедност во сообраќајот и криминалната полиција. Од „Карис“ тврдат дека жичницата редовно била подложувана на инспекции, но очевидци изјавиле дека пред судирот со зграда на стрмната улица најверојатно дошло до дефект на сопирачките.
На снимки споделени на социјалните мрежи се гледа целосно превртено и оштетено возило во препознатливата жолта боја, а сведоци раскажуваат дека неколку патници биле извлечени од урнатините со помош на спасувачките екипи.
Жичницата „Глорија“, која работи веќе 140 години, е еден од симболите на Лисабон и претставува омилена атракција за туристите.
Трагедијата предизвика и меѓународни реакции. Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, и шпанскиот премиер Педро Санчез испратија пораки на поддршка и солидарност со португалскиот народ.
-
Хроника18 часа
Вчера утро на магистралниот пат Кичево-Охрид се случила трагична сообраќајка каде животот го загуби младо момче од кичевско
-
Кичево20 часа
Денес се одбележува 82 години од најкрвавата битка кај с.Кленоец кичевско, додека на денешен ден загинал и Јосиф Јосифовски-Свештарот
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за понеделник (6 октомври)
-
Хороскоп9 часа
Хороскоп за вторник (7 октомври)
-
Временска прогноза2 дена
Од утре повторно дождливо време, додека на планините и планинските превои не е изклучена можноста за нов снег
-
Македонија15 часа
Од вечерва горивата со намалена цена за литар