Свет
За неколку дена Земјата ќе прими гостин: Заедно со Месечината ќе се појави и „мини-месечина“.

Астероидот нема да претставува никаква опасност за Земјата, а повторно ќе се врати на почетокот на 2025 година.
Веќе сме навикнати на тоа дека кога го гледаме ноќното небо, доминира голема, светла Месечина. Но, Земјата за неколку дена ќе добие уште еден „вселенски придружник“.
Научниците открија дека новооткриениот астероид, означен како 2024 PT5, привремено ќе стане „втора месечина“ на Земјата. Имено, од 29 септември до 25 ноември тој астероид ќе биде фатен од гравитацијата на Земјата и орбитата околу нашата планета. По таа кратка посета, ќе се врати во својата хелиоцентрична орбита и ќе го продолжи патувањето околу Сонцето.
Во своите истражувачки белешки, Американското астрономско друштво објасни за што точно се работи. Така, тие наведуваат дека астрономите првпат го забележале астероидот на 7 август 2024 година, користејќи ја јужноафриканската опсерваторија ATLAS (Asteroid Terrestrial-Impact Last Alert System).
Според нивните проценки, астероидот има дијаметар од околу 11 метри, а точните димензии би можеле да се утврдат при неговиот престој во близина на Земјата. Познато е дека астероидот 2024 PT5 доаѓа од астероидниот појас Арџуна, кој се состои од мали астероиди кои имаат орбити околу Сонцето слични на оние на Земјата.
Главниот автор на студијата, Карлос де ла Фуенте Маркос , истражувач на Факултетот за математички науки на Универзитетот Комплутенсе во Мадрид, во своите белешки истакна дека астрономите ќе ја искористат близината на астероидот за подобро да го запознаат и истражат тоа, бидејќи сегашните податоци покажуваат дека астероидот би можел да има дијаметар до 42 метри, што би значело дека е поголем од астероидот што влегол во атмосферата на Земјата над Челјабинск, Русија во 2013 година. Да потсетиме, тој астероид имаше пречник од 17 до 20 метри и експлодираше во воздухот над тој руски град, што испушти енергија 20 до 30 пати поголема од атомската бомба фрлена на Хирошима, Јапонија. Во тоа време, остатоците од астероид повредија повеќе од 1.000 луѓе и оштетија повеќе од 7.000 згради.
Но, де ла Фуенте Маркос истакнува дека астероидот 2024 PT5 нема да претставува никаква опасност за луѓето на Земјата. Не сега, не во следните неколку децении, бидејќи ќе се „смири“ на растојание од околу 4,2 милиони километри. Ова е приближно 10 пати поголемо од растојанието помеѓу Земјата и Месечината.
Тој исто така додава дека ова не е прв пат, а веројатно не и последен пат, Земјата да добие „краткорочен придружник“, но и дека не секој астероид ќе стане Земјината „мини-месечина“ бидејќи токму одредени услови се потребни за тоа. Значи, астероидот мора да патува со одредена брзина (бавна) и насока (прилично блиску до Земјата, во космичка скала) за да може Земјината гравитација да ја фати и задржи.
Астероидите кои стануваат мини-месечини доаѓаат на 4,5 милиони километри од Земјата со брзина под 3.600 километри на час. Во исто време, не е важно колку е голем или мал астероидот, туку само како му се приближува.
Што се однесува до оваа мини-месечина, таа накратко ќе се врати во близина на Земјата на почетокот на 2025 година, на растојание од 1,7 милиони километри, пред повторно да замине во вселената. Следниот состанок може да се очекува само во 2055 или 2084 година.
И за оние кои се надеваа дека ќе можат сами да го набљудуваат PT5 во 2024 година – лоши вести. Поради неговата оддалеченост и големина, нема да биде видлива со аматерски телескопи или двогледи. Ќе мора да се потпреме на астрономите и нивните уреди.
Свет
„Google“ со сериозна инвестиција на центри за податоци и вештачка интелигенција во Велика Британија

Американската компанија Гугл денеска објави план за инвестиција од пет милијарди фунти (околу 5,78 милијарди евра) во Велика Британија во наредните две години. Средствата главно ќе бидат насочени кон развој на центри за податоци и истражување во областа на вештачката интелигенција (ВИ), а веста доаѓа непосредно пред посетата на американскиот претседател Доналд Трамп на Лондон.
Според соопштението на компанијата, инвестицијата ќе ги покрие капиталните трошоци, истражувањето и развојот, вклучувајќи ја и работата на Гугл ДипМајнд, британската лабораторија за ВИ во сопственост на технолошкиот гигант.
Како дел од оваа стратегија, денес беше пуштен во употреба нов центар за податоци во Волтам Крос, северен Лондон, во кој Гугл претходно вложи околу една милијарда долари (850 милиони евра).
Портпарол на компанијата за агенцијата АФП, кој сакаше да остане анонимен, изјави дека новата инвестиција ќе претставува надополнување на претходното финансирање.
Во меѓувреме, Велика Британија се подготвува за втората државна посета на Трамп, која ќе се одржи в среда и четврток. Првата официјална посета беше во 2019 година, за време на неговиот прв претседателски мандат. Според британските медиуми, Трамп ќе биде придружуван од делегација составена од високи претставници на технолошкиот и финансискиот сектор, а се очекуваат и нови инвестиции и потпишување на технолошки договор со Лондон.
Во пресрет на посетата, британската влада веќе најави дека американските банки вложуваат повеќе од една милијарда фунти во земјата, а во понеделник потврди и договор со САД за забрзување на процесот на одобрување и верификација на нуклеарни проекти.
Откако започна војната во Украина, Велика Британија значително ги засили напорите за намалување на зависноста од јаглеводородите, при што нуклеарната енергија стана стратешки приоритет. За време на посетата на Трамп, официјално ќе биде потпишано и новото партнерство меѓу Лондон и Вашингтон – „Атлантско партнерство за напредна нуклеарна енергија“, пренесе Бета.
Свет
Денес во Киргистан беше регистриран силен земјотрес

Во Киргистан денеска е регистриран земјотрес со јачина од 4,1 степени според Рихтеровата скала, информира Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар. Потресот бил лоциран на околу 12 километри југоисточно од главниот град Бишкек, на длабочина од приближно 12 километри.
Очевидци сведочат дека земјата се тресела околу две до три минути, пренесе ТАСС.
Досега нема информации за повредени лица или материјални оштетувања.
Свет
(ВИДЕО) „Ден на жалост“ во Португалија по страшната трагедија каде од шините излета жичара и одзеде најмалце 15 животи, неофицијално има и странци

Португалија денеска тагува по трагедијата што го потресе главниот град Лисабон, откако 15 лица ги загубија животите, а најмалку 18 завршија во болница по излетувањето од шините на историската жичница „Глорија“. Петмина од повредените се во критична состојба, соопштија службите за итни интервенции.
Несреќата се случила вчера околу 18 часот по локално време, на ридската траса која ја поврзува централниот плоштад Рестаурадорес со познатиот кварт Баиро Алто. Властите потврдија дека меѓу загинатите има и странски туристи, но нивната националност сè уште не е официјално објавена.
Градоначалникот на Лисабон, Карлос Моедас, по посетата на повредените во болница изјави дека градот минува низ „еден од најтешките моменти во поновата историја“. Претседателот Марсело Ребело де Соуза, пак, упати сочувство до семејствата и најави дека државата ќе ја утврди целосната одговорност за трагедијата.
#ALERTA Se descarriló el Funicular de Lisboa, el Elevador da Glória, que realiza un recorrido por la zona vieja; obligado al viajar a Portugal. Al menos 15 muertos y 18 heridos. Con mas de 100 años de historia, no le daba mantenimiento el municipio. Turistas, muchas víctimas pic.twitter.com/7ou9NYCppb
— Víctor Sánchez Baños (@vsanchezbanos) September 3, 2025
Истрагата за причините е во тек и во неа се вклучени повеќе институции – управувачката компанија „Карис“, Националниот орган за безбедност во сообраќајот и криминалната полиција. Од „Карис“ тврдат дека жичницата редовно била подложувана на инспекции, но очевидци изјавиле дека пред судирот со зграда на стрмната улица најверојатно дошло до дефект на сопирачките.
На снимки споделени на социјалните мрежи се гледа целосно превртено и оштетено возило во препознатливата жолта боја, а сведоци раскажуваат дека неколку патници биле извлечени од урнатините со помош на спасувачките екипи.
Жичницата „Глорија“, која работи веќе 140 години, е еден од симболите на Лисабон и претставува омилена атракција за туристите.
Трагедијата предизвика и меѓународни реакции. Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, и шпанскиот премиер Педро Санчез испратија пораки на поддршка и солидарност со португалскиот народ.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за среда (17 септември)
-
Македонија2 дена
Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност и е практично најтранспарентна институција во државата
-
Скопје2 дена
(ВИДЕО) Снимка од подметнувањето на пожарот во Пинтија, каде ние човечноста?!
-
Музика19 часа
Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење
-
Свет2 дена
„Google“ со сериозна инвестиција на центри за податоци и вештачка интелигенција во Велика Британија
-
Временска прогноза2 дена
По ладни утра проследени со ладен воздух од северен правец
-
Македонија2 дена
„СОЗР“ стави крај на злоупотребите на службените возила и зголемување на транспарентноста од денес граѓаните можат да пријавуваат случаи на незаконита употреба на службени возила
-
Магазин2 дена
iOS 26 е тука! 10 големи нови функции и три модели на iPhone без поддршка