Свет
Загадувањето на воздухот убива 9 милиони луѓе годишно
Според новиот глобален извештај објавен во средата, загадувањето на воздухот годишно резултира со прерана смрт на околу 9 милиони луѓе ширум светот, а експертите предупредуваат дека се повеќе луѓе умираат од последиците од труење со олово.
Отпадот создаден од човекот, кој се акумулира во воздухот, водата и почвата, ретко убива луѓе веднаш. Најчесто е причина за развој на срцеви заболувања, рак, респираторни проблеми, дијареа и други сериозни болести.
Комбинацијата на урбанизација и загадување на воздухот со индустриски процеси резултираше со зголемување од 7 отсто на смртните случаи поврзани со загадувањето помеѓу 2015 и 2019 година, според анализата на податоците од најновата студија објавена во онлајн списанието Lancet Planetary Health.
Авторите, исто така, ги анализираа податоците од студијата наречена Глобален товар на болести, Универзитетот во Вашингтон, која ја проценува вкупната изложеност на загадување и го пресметува ризикот од смрт. Тие велат дека влијанието на загадувањето врз глобалното здравје е „сè уште многу поголемо од негативните ефекти на војната, тероризмот, маларијата, ХИВ, туберкулозата, дрогата и алкохолот“.
Загадувањето на воздухот е егзистенцијална закана за здравјето на луѓето и здравјето на планетата
Загадувањето на воздухот претставува „егзистенцијална закана за здравјето на луѓето и планетата и ја загрозува одржливоста на модерните општества“, се вели во извештајот.
„Главниот извор на комбинацијата на загадувањето на воздухот и климатските промени е согорувањето на фосилните горива и биогоривата. Седиме во тенџере и полека гориме“, рече коавторот Ричард Фулер од Глобалната алијанса за здравје и загадување и шеф на непрофитна организација „Pure Earth“, додавајќи дека хемиското загадување штети и на биолошката разновидност, уште една голема глобална закана. „Но, за разлика од климатските промени, маларијата или ХИВ, ние не посветуваме премногу внимание на загадувањето на животната средина“, предупреди тој.
Секоја шеста прерана смрт во светот, што е околу девет милиони луѓе, е резултат на загадениот воздух. Таа бројка не е променета од последната проценка во 2015 година. За споредба, Ковид-19 уби околу 6,7 милиони луѓе ширум светот од почетокот на пандемијата.
Вода и воздух во внатрешни простории
Истражувачите забележале намалување на стапката на смртност поврзана со загадувањето на воздухот во затворените простории, лошата вода за пиење и несоодветните санитарни услови. Но, предвремените смртни случаи поврзани со индустријализацијата, хемиското загадување и загадувањето на воздухот се во пораст, особено во Јужна и Источна Азија.
Новата анализа поконкретно се однесува на причините за загадувањето и ги издвојува традиционалните загадувачи, како што се чадот од внатрешните печки или отпадот од отпадните води од помодерни загадувачи, како што се индустриското загадување на воздухот и токсичните хемикалии. Хемиското загадување е исто така во пораст, а само труењето со олово е причина за 900.000 смртни случаи годишно.
Смртноста од традиционалните загадувачи се намалува на глобално ниво, но останува главен проблем во Африка и некои други земји во развој. Загадената вода, почва и загадениот воздух во затворен простор ги прават Чад, Централноафриканската Република и Нигер меѓу трите земји со најголем број смртни случаи поврзани со загадувањето.
Националните програми за намалување на загадувањето на воздухот во затворените простории и подобрување на санитарните услови помогнаа да се намалат смртните случаи во некои области. Во Етиопија и Нигерија, ваквите напори резултираа со две третини намалување на смртните случаи помеѓу 2000 и 2019 година. Во меѓувреме, индиската влада почна да им нуди на жителите во 2016 година да ги заменат печките на дрва со приклучоци за шпорети на гас.
Модерни загадувачи
Бројот на смртни случаи предизвикани од изложеност на современи загадувачи како што се тешките метали, земјоделските хемикалии и емисиите на фосилни горива е „небото“ и порасна за 66 отсто од 2000 година, рече коавторот на студијата Рејчел Купка, извршен директор на Глобалната алијанса за енергија. здравје и загадување со седиште во Њујорк.
Кога станува збор за загадувањето на воздухот на отворено, некои големи главни градови постигнаа одреден успех, но во помалите градови нивото на загаденост продолжува да расте.
Научниците во извештајот објавија листа на 10 земји во светот каде што најголем број на смртни случаи се должат на загадувањето. Тоа се Чад, Централноафриканската Република, Нигер, Соломонските Острови, Сомалија, Јужна Африка, Северна Кореја, Лесото, Бугарија и Буркина Фасо.
/n1info.com/
Свет
Тлото на Јапонија не престанува да се тресе, регистриран нов силен земјотрес од 6,3 степени според Рихтер, првиот беше со јачина од 7,6 степени
Денес, во 22:52 часот, беше забележан нов земјотрес со јачина од 6,3 степени според Рихтерова скала на јапонскиот остров Хокаидо. Според достапните информации, епицентарот на земјотресот се наоѓал на координати 41.0079° северна ширина и 143.0123° источна должина.
Eпицентарот, како што известува Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар, бил на длабочина од околу 18 километри под површината на Земјата.
🔔#Earthquake (#地震) M6.4 occurred 142 km NE of #Hachinohe (#Japan) 11 min ago (local time 06:52:42). More info at:
📱https://t.co/QMSpuj6Z2H
🌐https://t.co/1tFIB9RTX3
🖥https://t.co/AenVB0EsL3 pic.twitter.com/rynZOPWGPH— EMSC (@LastQuake) December 8, 2025
До сега, нема пријавено штети или повредени лица, а властите продолжуваат да ја следат ситуацијата.
Треба да се напомене дека Хокаидо денес веќе беше погоден од земјотрес со јачина од 7,6 степени според Рихтерова скала.
Свет
Поради злоупотреба, Русија ги блокира „Snapchat“ и „FaceTime“
Русија го забрани пристапот до „Snapchat“, популарната социјална мрежа за споделување фотографии и видеа кои се автоматски бришат по краток временски период, јави руската новинска агенција РИА во четврток, цитирајќи го регулаторот Роскомнадзор.
Како една од причините за оваа блокада, руските власти ја навеле наводната злоупотреба на „Snapchat“ за организирање терористички напади и регрутирање на извршители на кривични дела во земјата.
Тим часот пред тоа, Русија го забрани и „FaceTime“, апликацијата за видео повици на „Apple“, во рамки на засилената стратегија против странските технолошки платформи, за кои властите сметаат дека се користат за извршување криминални активности.
Оваа одлука следи по претходните ограничувања за YouTube (Google), WhatsApp (Meta) и Telegram.
Извор: RIA / engadget.com
Свет
Руските власти предупредуваат дека целосно ќе ја блокираат апликацијата за пораки „WhatsApp“
Руските власти денеска предупредија дека може да ја блокираат целосно услугата за пораки WhatsApp, обвинувајќи ја за недостаток на акција во исклучување на активностите кои Москва ги смета за криминални на платформата.
Американскиот технолошки гигант Meta, кој го поседува WhatsApp, не даде веднаш одговор на оваа закана, која ја упати Роскомнадзор, рускиот регулатор за телекомуникации.
Уште во август, Русија ја забрани можноста за повици преку WhatsApp, како дел од поголемата кампања против социјалните мрежи во сопственост на странски компании. Истото ограничување се однесуваше и на платформата Telegram.
Критичарите сметаат дека Москва се обидува да ги принуди граѓаните на Русија да преминат на платформи што се под директен надзор на државата. Според Роскомнадзор, WhatsApp се користи за „организирање терористички дејства во земјата, регрутирање терористи, извршување измами и други кривични дела против руски граѓани“.
„Ако платформата не ги усогласи своите операции со руските закони, таа ќе биде целосно блокирана“, се додава во соопштението.
WhatsApp е една од двете најпопуларни услуги за пораки во Русија, заедно со Telegram. Москва инсистира на тоа дека и двата сервиса треба да дозволат пристап до податоци по барање на властите, не само за истраги за измами, туку и за истражување на активности кои Русија ги смета за терористички.
Дополнително, руските власти ги обвинуваат украинските безбедносни сили дека користат овие апликации за регрутирање на Руси за извршување саботажи во замена за парични награди.
Застапниците за човекови права изразуваат загриженост дека продолжувањето на мониторингот на овие платформи ќе доведе до значително проширување на полициските овластувања на руската држава.
Извор: independent.co.uk
-
Кичево2 дена„ЕВН КЕЦ Кичево“ во вторник ќе работи на терен, дел од „Ужичка“, „Мечкин Камен“ и дел од месноста „Под Крушино“ времено ќе бидат без електрична енергија
-
Хороскоп1 денХороскоп за понеделник (8 декември)
-
Хороскоп9 часаХороскоп за вторник (9 декември)
-
Здравје и убавина2 денаДајте им одмор на цревата во организмот со ова овошје
-
Македонија13 часаЖена од охридското с.Лескоец удрила во полициско „јети“ на охридската полиција, за среќа учесниците поминале со телесни повреди
-
Македонија17 часаПС Франгово и РЦ Запад запленија три торби со 62 паковки со марихуана
-
Спорт12 часаАко не победат „Кралевите“ против Сити, клубот ќе го менува Алонсо, по незадоволството од поразот против Селта Виго?
-
Свет8 часаТлото на Јапонија не престанува да се тресе, регистриран нов силен земјотрес од 6,3 степени според Рихтер, првиот беше со јачина од 7,6 степени
