Следете не

Lifestyle

Земјата е тркалезна: 500 години од патувањето на Магелан низ светот

Објавено пред

на

Фото: wikimedia.org

Пред 500 години беше завршено првото обиколување, кое даде доказ дека Земјата е тркалезна. За некои тој настан е поважен од слетувањето на Месечината, но некои сепак мислат дека Земјата е рамна.

И 500 години откако остатоците од експедицијата на Фердинанд Магелан се вратија во Шпанија и донесоа доказ дека Земјата е тркалезна, само во Бразил повеќе од 11 милиони луѓе веруваат дека земјата е рамна плоча. Ова го покажува новото истражување на јавното мислење на институтот „Датафолха“, пренесува Дојче веле.
„Рамните заземјувачи“ не му веруваат на Магелан

Неколку дена по точната 500-годишнина од крајот на експедицијата која докажа дека Земјата е тркалезна, на шпанскиот остров Менорка се одржува конгрес на шпанските „рамни заземјувачи“. Интересот за тој конгрес беше толку голем што организаторите беа принудени да бараат поголема сала, вели организаторот на тој собир Марија Љомпарт.

Таа и нејзините созаговорници веројатно ќе ги игнорираат државните свечености во вторник, 6 септември, кога шпанскиот крал Фелипе Шести ја одбележува 500-годишнината од враќањето на Викторија, единствениот од петте бродови што се врати во родното пристаниште Санлукар. де Барамеда во Андалузија по тригодишна одисеја.

Повеќето од 239-те морнари кои тргнале кон Индија во 1519 година во потрага по зачини не се вратиле живи. Меѓу нив бил и водачот на експедицијата Фернандо Магелан, Португалец кој пловел под шпанско знаме и по кого го добил името теснецот на крајниот југ на американскиот континент кој води од Атлантикот до Тихиот Океан.

До откритието поради бибер и цимет

„Историски гледано, тоа патување е поважно од слетувањето на човекот на Месечината. Тоа откритие тогаш практично промени сè“, изјави шпанскиот вицеадмирал Хоркада Рубио од комитетот за прослава на годишнината од обиколувањето на планетата Земја, која во Шпанија се слави под името „Пет века“.

На сличен став е и сонародникот на Магелан, претседателот на португалскиот парламент, Аугусто Сантос Силва. Тој го нарекува првото обиколување на светот „првата глобална акција“.

Португалската круна, сепак, не била заинтересирана за експедицијата на Магелан на запад во тоа време, бидејќи веќе воспоставила профитабилна трговија со зачини долж источната рута до Индија (откриена од португалскиот морепловец Васко де Гама).

Магелан ги оставил своите коски на Филипините

Пингвините, теснецот, соѕвездијата и телескопите се именувани по Магелан, но тој самиот не го преживеал патувањето околу светот. Загинал во 1521 година во битка со домородците на Филипините. Според приказните, тој лично бил убиен со отровна стрела од началникот Лапу-Лапу, кој денес на Филипините се слави како национален херој.

Копија од бродот „Викторија“ може да се посети денеска во пристаништето Санлукар де Барамеда. По повод годишнината, дури и стриминг сервисот „Нетфликс“ продуцираше серија за „Експедицијата што го промени светот“. Едно е речиси сигурно: Љомпарт и нејзиниот тим од рамна земја сигурно нема да ја гледаат таа серија.

Lifestyle

Без оцет, без сода бикарбона: Оваа евтина состојка навистина го отпушува мијалникот

Објавено пред

на

Фото: Steven Ungermann @ unsplash
Фото: Steven Ungermann @ unsplash

Затнат одвод полн со маснотии? Постојно клокотење и вода што не се исцедува? Постојно се препорачува сода бикарбона и оцет, но постои многу поефикасен и побрз начин – и тоа со една евтина состојка што делува речиси моментално.

Зошто се затнува одводот?

  • Во цевките секојдневно завршуваат остатоци од храна.

  • Масни наслаги од миење садови полека се лепат по цевките.

  • Детергентот и маслата создаваат слоеви што по некое време го блокираат протокот.

Зошто сода бикарбона и оцет не помагаат?

  • Комбинацијата е хемиски неефикасна против маснотии.

  • Реакцијата помеѓу база (сода) и киселина (оцет) создава само вода со мала количина сол, а не средство за отпушување.

  • Не можат да ги разградуваат маслата што ја создаваат блокадата во одводот.

  • Преголема количина сода може дополнително да ја влоши ситуацијата.

Решението: течност за садови + врела вода
Оваа комбинација работи затоа што:

  • Течноста за миење садови разградува маснотии, токму како на садовите.

  • Врелата вода ги омекнува и олабавува наслагите во цевките.

  • Заедно создаваат ефект што брзо го ослободува одводот.

Како да ја направите смесата:

  • Сварете ½ литар до 1 литар вода (во зависност од одводот).

  • Додајте околу 120 мл течност за миење садови.

  • Оставете да отстои неколку минути.

  • Внимателно истурете ја смесата директно во одводот.

  • Почекајте уште неколку минути да делува.

Што ќе се случи потоа?

  • Ќе забележите дека водата се исцедува сè побрзо и побрзо.

  • Одводот станува чист, а мијалникот повторно функционален.

Ако одводот е многу затнат:

  • Повторете ја постапката 2–3 пати.

Извор: Index

Прочитај повеќе...

Lifestyle

Луѓето научиле да користат оган многу порано отколку што се мислеше

Објавено пред

на

Фото: roya ann miller @ unsplash
Фото: roya ann miller @ unsplash

Археолозите открија најрани докази за намерно палење оган во Барнам, Сафолк (источна Англија), стари околу 400.000 години, што значително ја менува досегашната слика за човечката еволуција.

Според анализите, контролата на огнот не ја развиле Homo sapiens, туку уште порано – раните човечки видови, најверојатно раните неандерталци.

Клучни откритија на археолозите:

  • Пронајдени се остатоци од неколку огништа на едно исто место.

  • Најдени се две мали парчиња пирит, кој служел за палење искри кога ќе се удри со кремен.

  • Пиритот не е природен за тој регион, што значи дека античките луѓе свесно го донеле како дел од „алатка за палење оган“.

  • Камените алатки околу огништата потврдуваат долготрајна човечка активност и повеќекратно палење оган.

Изјави од истражувачите:

  • Штом го видовме пиритот, знаевме дека е извонредно откритие“, вели Сајмон Парфит од Универзитетскиот колеџ во Лондон.

  • Професорот Крис Стрингер истакнува дека доказите најмногу се совпаѓаат со ранонеандерталските популации пронајдени во Свонскомб (Кент) и Атапуерка (Шпанија).

Значењето на откритието:

  • Контролата на огнот била пресвртница која:

    • Овозможила преживување во студени климатски услови.

    • Обезбедувала заштита од предатори.

    • Овозможила готвење, што ја збогатило исхраната.

    • Поддржала развој на когнитивни способности и поголем мозок.

    • Ја поттикнала социјалната интеракција и пренесувањето знаење.

Како што истакнува д-р Роб Дејвис од Британскиот музеј, ова откритие ја поместува пресвртницата на контролата на огнот за околу 350.000 години наназад, што го прави едно од најважните археолошки откритија за разбирањето на човековата еволуција.

Извор: 021

Прочитај повеќе...

Lifestyle

Зошто тенџерињата и тавите стануваат лепливи дури и по миењето? Еве ја вистинската причина

Објавено пред

на

Фото: Gurth Bramall @ unsplash
Фото: Gurth Bramall @ unsplash

Веројатно ви се случило многу пати: вадите свежо измиена тава од шкаф, а под прстите повторно го чувствувате оној непријатен леплив слој. Иако садовите се темелно измиени, маснотијата како постојано да се враќа. Добрата вест е дека причината е јасна, а решението — едноставно.

Зошто садовите стануваат лепливи?

Според Лорен ДаСилва, менаџер во „All-Clad“, лепливоста се јавува поради хемиски процеси кои се активираат при готвење. Ниту еден материјал не е имун — дури ни висококвалитетните стаклени садови или садовите од не’рѓосувачки челик.

Главни причини за леплив слој:

  • Разградба на масла и масти на висока температура, кои се претвораат во полимеризиран леплив филм.

  • Пареа што носи микро-честички маснотии нагоре, кои се таложат на постудени површини — најчесто на капаците.

  • Прскања од храна, скроб и неправилно исплакнати детергенти, кои создаваат тврд, мазен и леплив слој.

Како да ги отстраните тврдокорните лепливи наслаги?

1. Сода бикарбона + сол + топла вода (универзален метод)

  • Измешајте сода бикарбона, сол и малку топла вода.

  • Нанесете ја смесата на лепливите делови.

  • Почекајте 3–5 минути.

  • Истријте со мека четка за заби и добро исплакнете.

2. Оцет + вода + сода бикарбона (само за нерѓосувачки челик)

  • Истурете вода и оцет во сооднос 1:1 во тавата.

  • Оставете да зоврие неколку минути.

  • Истурете ја течноста и почекајте тавата да се олади.

  • Додадете сода бикарбона на топлата (но не жешка) површина.

  • Истријте со неабразивен сунѓер.

Како да спречите повторно формирање на леплив слој?

Корисни навики за чисти садови:

  • Не потопувајте мрсни садови во полн мијалник – маслото се шири и се врзува за целата површина.

  • Користете квалитетен детергент со формула за тешки маснотии. Благи детергенти често оставаат филм што подоцна станува леплив.

  • Редовно чистете ги капаците и рачките, бидејќи таму најмногу се таложат маснотии од пареа.

Со овие едноставни совети можете да ги одржувате садовите чисти, без лепливи наслаги и без дополнителен стрес околу миењето.

Извор: index

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп12 часа

Хороскоп за сабота (13 декември)

ОВЕН Направете планови за работа што ќе бара вистински професионалци, веројатно луѓе постари од вас. Без разлика на кој пол...

Кичево14 часа

(ВИДЕО) На голема радост на дечињата, ООУ „Кузман Јосифоски-Питу“ – Кичево блесна во украсна новогодишна бајка

Во рамки на денешниот ден заврши и предновогодишното украсување на училиштето. Благодарение на наставниот колегиум и директорот, ова училишно катче...

Македонија20 часа

Се намалува малопродажната цена на Мазутот, бензините и дизелот остануваат со иста цена за литар

Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се намалува за 1,089 ден/лит, во однос на малопродажната цена утврдена со одлуката за...

Хроника20 часа

Денеска млад жител на Скопје бил пронајден починат во напуштена куќа, вчера имало уште еден случај пријавен до СВР Скопје..

Ноќеска, на 12.12.2025 околу 00:20 часот во СВР Скопје е пријавено дека во напуштена куќа на подрачјето на Центар е...

Кичево21 час

Вчера вечер во кичевски угостителски објект бил нарушен јавниот ред и мир со физичка пресметка на четворица жители на град Кичево

На 11.12.2025 во 23:00 часот во ОВР Кичево е пријавено дека во угостителски објект, на ул. „Маршал Тито“ во Кичево...

Спорт21 час

Во просториите на ФФМ работен состанок одржа комисијата за избор на нов селектор на фудбалската репрезентација, изборот ќе се знае до 25 декември

Комисијата за избор на нов селектор на македонската А-репрезентација, во состав на Масар Омерагиќ претседател на ФФМ, Горан Пандев директор...

Социјални мрежи24 часа

„Инстаграм“ за минатиот месец е водечка апликација по превземања на мобилните телефони, за септември на прво место беше „ChatGPT“

Мобилните апликации денес се неизбежен дел од нашата секојдневна рутина и заземаат голем дел од времето што го минуваме пред...

Македонија24 часа

(ВИДЕО) МВР: Расчистено убиство во гостиварско, поднесена кривична пријава

СВР Тетово – Надворешната канцеларија за криминалистички работи Гостивар поднесе кривична пријава против С.М.(53) од с.Неготино, општина Врапчиште, поради постоење...

Кичево1 ден

Финишираат подготовките за овогодинешниот Хуманитарен „Божиќен Базар“ во Кичево, период на многу забава, радост и среќа

Месец јануари ќе започне долгоочекуваниот „Божиќен Базар“ 2026, кој функционира долго време поради неговиот карактер и хуманитарна мисија. Предмалку побаравме...

Временска прогноза1 ден

Ладно на утро со температури под нулата

Влијанието на силниот Антициклон кој се протега од југ и кај нас условува да имаме стабилно суво и претежно сончево...

НАЈЧИТАНИ