На денешен ден
13 септември – На денешен ден

1506.- Почина италијанскиот сликар и гравер Андреа Мантења (Мантења), најзначајниот претставник на високата ренесанса во Падова и Мантуа, автор на познатите фрески во црквата Еремитани во Падова, уништена во Втората светска војна.
1592.- Почина францускиот писател и филозоф Михаел Ејкем де Монтењ (Michael Eyquem, Montaigne), обновувач на интелектуалниот скептицизам и новинар на слободната мисла во 17 и 18 век (три книги „Есеи“, „Патувачки дневник“).
1598.- Почина Филип II, кралот на Неапол (1554), Господар на Холандија (1555), а по пензионирањето на неговиот татко Чарлс V (1556), крал на Шпанија, Сицилија и Сардинија. Како апсолутист и фанатичен католик со својата политика, тој предизвика востание во Холандија, што доведе до независност на северната покраина (1581). Тој ја поразил турската флота кај Лепанто во 1571 година, но експедицијата на неговата „непобедлива армада“ (1588) во Англија завршила со катастрофален пораз.
1759.- Британците ги поразија Французите во одлучувачка битка кај Квебек и обезбедија британска превласт во Канада.
1788.- Њујорк е прогласен за првиот сојузен главен град на САД. Градот бил основан во 1626 година од холандски доселеници и го нарекле Нов Амстердам, а дваесет години подоцна бил окупиран од Англичаните и именуван Њујорк во чест на војводата од Јорк (Јорк), подоцна крал на Англија.
1819.- Родена е германската пијанистка Клара Шуман, која концертната кариера ја започнала на девет години и станала една од најголемите мајстори на пијано во 19 век.
1842.- Народното собрание на Кнежеството Србија, во кое мнозинство имаа уставобранителите, за кнез го прогласи Александар Караѓорѓевиќ, син на водачот на Првото српско востание. Уставобранителите претходно го симнаа од власт принцот Михајло Обреновиќ, кој потоа побегна во Австрија.
1874.- Роден е австрискиот композитор Арнолд Шенберг (Шенберг). Како основач на виенската атонална школа, поддржувач на експресионизмот во музиката и творец на нов начин на компонирање – додекафонија, тој значително влијаеше на развојот на музиката од 20 век (операта „Мојсеј и Арон“, симфониската поема „Пелеас и Мелисандра“, кантатите „Гурелидер“ и „Преживеани од Варшава“).
1882.- За време на египетското востание, британските трупи ја поразиле египетската војска кај Тел ел Кебир и го продолжиле освојувањето на Египет и Судан.
1908.- Првиот воз помина низ Црна Гора на пробно возење од Вирпазар до Бар. Редовен железнички сообраќај е воспоставен на 2 ноември.
1922.- Во Ал Азизија во Либија измерена е највисоката температура на воздухот во сенка – 58 степени Целзиусови.
1923.- Генералот Мигел Примо де Ривера (Мигел), со одобрение на кралот Алфонсо XIII, изврши државен удар во Шпанија и воспостави воена диктатура.
1955.- СССР и Западна Германија воспоставија дипломатски односи.
1971.- Триесет и еден затвореник и 11 затворски чувари беа убиени во њујоршкиот затвор Атика, кога припадниците на американската полиција и Националната гарда интервенираа за да го задушат петдневниот затворски бунт.
1977.- Умре американскиот диригент со полско потекло Леополд Стоковски (Стоковски). Ја водеше Њујоршката филхармонија од 1946 до 1950 година, а во 1962 година го основаше Американскиот симфониски оркестар. Ја напишал книгата „Музика за сите нас“, која е преведена на речиси сите светски јазици.
1989.- Во Кејптаун се одржаа најголемите демонстрации против апартхејдот во Јужна Африка. Архиепископот Дезмонд Туту (Дезмонд) ги предводеше демонстрантите кои со песна и оро маршираа низ центарот на градот.
1991.- СССР и САД се договорија да го прекинат снабдувањето со оружје на завојуваната страна во Авганистан.
1992.- Умре американскиот филмски актер Ентони Перкинс (Ентони), добитник на Оскар за филмот „Пријателско убедување“.
1993.- Израел и Палестинската ослободителна организација (ПЛО) потпишаа мировен договор во Вашингтон кој предвидуваше палестинска самоуправа на окупираните територии.
1998.- На вторите повоени општи избори во Босна и Херцеговина, националните политички партии на босанските муслимани, Србите и Хрватите повторно победија. Тригодишната војна предводена од водачите на националните групи заврши во декември 1995 година со потпишување на мировен договор во Дејтон, САД, а првите повоени избори беа одржани во 1996 година.
1999.- Во Белград умреле доајенот на српското новинарство Предраг Милојевиќ и истакнатиот филмски режисер Владимир Погачиќ.
1999.- Во четвртата голема експлозија, во серијата експлозии што ја потресоа Москва две недели, се урна станбена зграда и загинаа 118 луѓе.
2000.- Натурализираниот тајванско-американец Вен Хо Ли, истражувач на американската влада, беше ослободен од затвор со помилување од судија. Тој помина девет месеци во самица, поради обвинувањата на американската влада дека е закана за националната безбедност.
2001 – Американскиот државен секретар Колин Пауел потврди дека водачот на Ал Каеда Осама бин Ладен, за кој се верува дека се крие во Авганистан, е главниот осомничен за терористичките напади на 11 септември врз САД.
2006.- Бомбаш самоубиец уби 114 луѓе во Багдад, возејќи го своето комбе во толпа шиитски муслимани.
2008 – Белградскиот универзитет ја прослави својата 200-та година од постоењето.
2010.- Во Венецуела се урна авион со 51 патник и член на екипажот, преживеаја 33 лица, 14 загинаа, а четворица се водат за исчезнати. Авионот „ATR-42“ на авиопревозникот Конвиас летал од карипскиот остров Маргарита кон градот Пуерто Ордас.
2010 – Третостепениот совет на Судот на Босна и Херцеговина ја потврди 17-годишната затворска казна на Суад Капиќ, поранешен припадник на Третиот корпус на Армијата на Босна и Херцеговина, кој беше прогласен за виновен за злосторствата извршени во Сански. Повеќето и убиството на четворица српски воени затвореници во септември 1995 година.
2013 – Четворица Индијци се осудени на смрт со бесење за силување и смртно повредување на млада жена во јавниот превоз во Њу Делхи. Случајот предизвика негодување кај нацијата каде што прикривањето на силувањето и другите видови сексуални престапи е дел од културата што го обесхрабрува пријавувањето на овој вид насилство. Под притисок на јавноста и континуирани демонстрации, индиските власти ја заостри казнената политика и воспоставија експресни судови за сексуални престапи.
2015 – 34 лица, меѓу кои четири бебиња и 11 деца, се удавија во близина на островот Фармаконис (Грција) кога се преврте преоптоварен чамец. Спасени се 68 луѓе, а 30 успеале да допливаат до брегот на тој остров.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (29 август)

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.
1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.
1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.
1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.
1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.
1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.
1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.
1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.
1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.
1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.
1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.
1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.
1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.
1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.
1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.
1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.
1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.
1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.
1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.
1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.
1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.
1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.
2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.
2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.
2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.
2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.
2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.
2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.
2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.
-
Кичево1 ден
Апел за изгубено лице од Кичево, доколку имате било какво инфо известете
-
Музика9 часа
(ВИДЕО) Кичевчани во полн ефект до достигнувања на соништата, „Men Of Silver Soul“ на „Marbled In Stone“ ќе ви стане омилена веднаш!
-
Кичево1 ден
Кичево на нозе: Да помогнеме во потрагата утре во с.Белица кичевско за исчезнатата баба Велјанка
-
Кичево15 часа
Среќен крај, баба Велјанка е пронајдена жива и здрава
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за понеделник (8 септември)
-
Спорт12 часа
(ФОТО) На пауза во Кичево, полека финишира 34-то издание на мото-рели „Независност Македонија 2025“
-
Кичево2 дена
Започнува „Наше театарче“ на „Intellect Education“ место каде најмилите ќе го развијат својот талент, ќе ја откријат својата креативност и ќе блеснат на сцената!
-
Хороскоп4 часа
Хороскоп за вторник (9 септември)