Следете не

На денешен ден

17 август – На денешен ден

Објавено пред

на

1552.- Во Белград е отпечатена првата книга на кирилица, позната како „Белградско четвороевангелие“. Книгата, која претставува вреден извор за запознавање на состојбите во Белград во средината на 16 век, ја отпечатил Тројан Гундулиќ, член на дубровничката колонија во Белград.

1629.- Роден е Јан Собиески, крал на Полска (1674-96), народен херој кој успешно се борел против Шведска, Турција, Татарите и Козаците. Тој бил прославен како спасител на Европа, кога во 1683 година ја ослободил Виена од турската опсада и на тој начин го спречил навлегувањето на Турција во Централна Европа.

1743.- Руско-шведската војна (1741-43) завршила со мирот во Або, со кој јужниот дел на Финска бил припоен кон Русија.

1753.- Роден е чешкиот славолог Јозеф Добровски, најзначајниот лик на чешката национална преродба, автор на граматиката на чешкиот јазик и „Учебник на старословенскиот јазик“ (1822), првата научна граматика на старословенските јазици.

1786.- Роден е американскиот национален херој и политичар Дејви Крокет, член на американскиот Конгрес од 1827 до 1831 година и од 1833 до 1835 година. Умре во март 1836 година бранејќи ја тврдината Аламо од Мексиканците.

1786.- Во Потсдам умре прускиот крал Фридрих II Велики (Фридрих дер Грос), кој за време на неговото владеење од 1740 година до неговата смрт, ја направил Прусија европска сила. Него го наследил Фридрих Вилхелм II.

1850.- Данска и ги продаде на Велика Британија сите утврдувања и сопственички права над Златниот брег во Африка.

1879.- Основана е француската компанија за изградба на Панамскиот канал, на чело со Фердинанд де Лесепс (Лесепес). Компанијата банкротираше во 1889 година, предизвикувајќи голем политички скандал во Франција, а изградбата на каналот ја продолжија САД, откако ја купија француската концесија во 1902 година, дотогаш завршената работа и значителен дел од опремата за 40 г. милиони долари и ја основа зоната на Панамскиот канал (1903).

1878.- Роден е Исидор Бајиќ, истакнат композитор и педагог, основач на едно од најстарите српски музички училишта со седиште во Нови Сад, кое го носи неговото име.

1887.- Роден е Карло I, последен австриски император (1916-18) и унгарско-хрватски крал (1916-1919), наследник на Франц Јосиф I. По неуспешните обиди да се направи посебен мир за време на Првата светска војна и да се реформира монархијата во сојузна држава, тој беше принуден да абдицира и да емигрира во Швајцарија.

1896.- Џорџ Кармак открил злато во притоката на реката Клондајк во Канада, предизвикувајќи една од најмасовните „златни трепки“.

1908.- Умре српскиот писател Радоје Домановиќ, мајстор на политичката сатира, кој во своите најдобри раскази („Страдија“, „Воѓа“, „Данга“) достигна ниво на универзална критика на човековата природа и општествените институции.

1941.- Германците за време на Втората светска војна ги обесија телата на петмина српски патриоти на Теразије во центарот на Белград.

1943.- Сојузничките сили во Втората светска војна воспоставија контрола над Сицилија.

1945.- Водачот на борбата за независност на Индонезија, Ахмед Сукарно, прогласи независност на Индонезија од Холандија и формирање на обединета Република Индонезија. Холандија го призна суверенитетот на Индонезија дури во 1949 година, по четиригодишната индонезиско-холандска војна.

1960.- Африканската земја Габон стекна независност од Франција.

1962.- Стражарите на Берлинскиот ѕид го раниле 18-годишниот Петер Фехтер кога тој се обидел да побегне преку Берлинскиот ѕид и го оставиле да искрвари до смрт. Случајот стана симбол на трагедијата што ја предизвика градењето на ѕидот меѓу Источна и Западна Германија, а двајцата чувари беа обвинети во јули 1996 година за убиство од небрежност.

1976.- Околу 8.000 луѓе загинаа во земјотрес што предизвика огромни бранови на филипинскиот остров Минданао.

1985.- Во христијанскиот дел на Бејрут експлодира автомобил-бомба, при што загинаа 60, а 100 беа повредени.

1987.- Германскиот воен злосторник Рудолф Хес (Хес), заменик на Адолф Хитлер, изврши самоубиство на 93-годишна возраст во берлинскиот затвор Шпандау, каде што ја отслужуваше доживотната затворска казна на која беше осуден на Нирнбершкиот процес во 1946 година.

1988.- Пакистанскиот диктатор, генерал Мохамед Зиа ул Хак (Мохамед Зија, Хак) загина од експлозија на бомба поставена во воен авион. Амбасадорот на САД во Исламабад Арнолд Рафаел почина заедно со претседателот на Пакистан.

1990.- Откако Српскиот национален совет објави дека ќе распише референдум за српска автономија во Хрватска, специјалните сили на хрватската полиција ги нападнаа полициските станици во српските општини Обровац и Бенковац. Србите одговорија со подигање барикади на патиштата, со што започна српскиот бунт во Книнска Краина.

1996.- Од космодромот во Бајконур, во вселената полета првата Французинка, Клаудија Андре Дешајс, која потоа помина 16 дена во научна мисија на руската вселенска орбитална станица „Мир“.

1999.- Повеќе од 30.000 луѓе загинаа во најголемата природна катастрофа во историјата на Турција, земјотрес со епицентар во близина на градот Измир, 150 километри западно од Истанбул.

2001.- Незадоволна од работата на српската влада, Демократската партија на Србија одлучи да ги повлече своите претставници од владата. Тоа беше почеток на сериозна криза во Демократската опозиција на Србија (ДОС), која со својата изборна победа во септември 2000 година го собори десетгодишниот режим на Слободан Милошевиќ.

2004.- Умре Жерар Созај, еден од најголемите француски баритони.

2005.- Почина боливискиот фотограф Фреди Алборта (Фреди), кој ја направи познатата фотографија на убиениот легендарен герилски водач Че Гевара во 1967 година.

2008.- Американскиот пливач Мајкл Фелпс го освои својот осми златен медал на Олимписките игри во Пекинг, поставувајќи нов рекорд по бројот на освоени златни медали на една Игри. Претходниот рекордер беше пливачот Марк Шпиц со седум златни медали од Олимпијадата во Минхен во 1972 година.

2009.- Во несреќата во најголемата руска хидроцентрала Сајано-Шушенскаја во Хакасија, Сибир, загинаа 75 работници. Несреќата влијаеше на намаленото производство на струја, а ремонтот на хидроцентралата траеше до ноември 2014 година.

2012.- Членовите на руската панк група „Пуси Рајот“, кои во февруари изведоа настап во црквата на Христос Спасителот во Москва „Богородице, гони го Путин“, беа осудени на по две години затвор за хулиганство.

2017 – 12 лица загинаа, а 80 се повредени во терористички напад со комбе во Барселона. Исламска држава ја презеде одговорноста за нападот во Шпанија (Каталонија).

2019 година – Суданските цивилни и воени власти потпишаа конечен договор за поделба на власта за време на тригодишниот преоден период, по соборувањето на долгогодишниот претседател Омар ал-Башир.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (15 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по ред:

1806 – Француски трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегуваат во Варшава.

1840 – Ковчегот со останките на францускиот император Наполеон I е положен во „Homme des Invalides“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.

1914 – Битката кај Колубара завршува со ослободувањето на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителни заслуги му припаѓаат на командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската армија и народ.

1961 – Генералното собрание на Обединетите нации го отфрли советскиот предлог за прием на Народна Република Кина во светската организација.

1961 – Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман, организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, е осуден на смрт во Ерусалим, а потоа обесен. По војната, тој живеел во Аргентина под лажно име до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од припадници на израелската тајна служба.

1991 – Околу 500 луѓе ги загубиле животите кога фериботот „Салем експрес“ удрил во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потонал.

2000 – Нуклеарната централа Чернобил во Украина е затворена, каде што еден од блоковите на електраната експлодирал на 26 април 1986 година, предизвикувајќи ја најлошата нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.

2001 – Кривата кула во Пиза во Италија повторно се отвора за посетители, по 12-годишна пауза поради реновирање.

2011 – Градското собрание на Белград официјално го именува Мостот на Ада.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (9 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:

1824

  • Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.

1825

  • Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.

1890

  • Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.

1905

  • Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
  • Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.

1917

  • Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.

1935

  • Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.

1941

  • Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.

1944

  • Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.

1961

  • Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
    (1962 – станува република, ист ден)

1967

  • Николае Чаушеску станува претседател на Романија.

1978

  • Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.

1985

  • Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
  • ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.

1987

  • Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.

1990

  • Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
  • На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.

1991

  • Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.

1992

  • ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.

1994

  • Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.

1995

  • Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.

1996

  • ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.

1999

  • Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.

2000

  • Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.

2002

  • „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп2 часа

Хороскоп за среда (17 декември)

ОВЕН Не очекувајте работите да одат како што сакате. Најверојатно ќе се соочите со проблеми поврзани со пријателите, соседите и...

Здравје и убавина10 часа

Неколку совети како да ги намалите масните наслаги на нозете кои со време биле наталожени

Топењето на масните наслаги на кој било дел од телото не е процес што се случува преку ноќ. Потребни се...

Кичево13 часа

Пополнета рубрика 2025: „Зошто вредиТ да си од Кичево“ – некои натписи сигурно за прв пат ќе ги прочитате

Кога ќе те прашаат: „Од кај си?“, ти им викаш: „Од Кичево“. Е, често пати потоа те гледаат коцкесто бидејќи...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за вторник (16 декември)

ОВЕН Направете планови за работа што ќе бара вистински професионалци, веројатно луѓе постари од вас. Без разлика на кој пол...

Македонија1 ден

Од ноќеска цената на дизелот и бензинот се намалува, еве колку ќе чини литар гориво на малопродажните објекти ширум Македонија

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V), се намалуваат за 2,00 ден/лит, во...

Скопје1 ден

(ФОТО) Успешно реализиран првиот четиридневен „Startup Revolution AI Summit“ во Скопје со над 1200 учесници од регионот и пошироко

Четиридневниот Startup Revolution AI Summit, одржан од 27 до 30 ноември 2025 година, го претвори Скопје во најголемиот собирен простор...

Кичево1 ден

ТППЕ Кичево вчера со полни раце работа, интервенирале врз опожарен автомобил и зграда

На 14.12.2025 во 20:45 часот во ОВР Кичево е пријавено дека настанал пожар во зграда на улица „Маршал Тито“ во...

Фото: Steven Ungermann @ unsplash Фото: Steven Ungermann @ unsplash
Lifestyle2 дена

Идеално решение за мувла во бањата: експертски совети за ефикасна превенција

Мувлата во бањата е чест проблем со кој се соочуваат речиси сите домаќинства. Сепак, со неколку едноставни и практични мерки...

Фото: Taylor Beach @ unsplash Фото: Taylor Beach @ unsplash
Lifestyle2 дена

Патник споделува трикови за паметно пакување: „Носете ги најтешките предмети врз себе“

Паметното пакување може значително да ви заштеди простор, тежина и стрес при патување. Искусни патници советуваат дека со неколку едноставни...

ФОТО: Levart_Photographer @ Unsplash.com ФОТО: Levart_Photographer @ Unsplash.com
Магазин2 дена

Disney инвестира 1 милијарда долари во OpenAI и ги отвора своите легендарни ликови за вештачка интелигенција

Компанијата Walt Disney објави дека инвестира 1 милијарда долари во OpenAI и потпишала тригодишен договор за лиценцирање, со кој корисниците...

НАЈЧИТАНИ