На денешен ден
18 ноември – На денешен ден
9 – Роден е римскиот император Тит Флавиј Веспазијан (Тит Флавиј Веспазијан), основач на династијата Флавиј. За време на неговото владеење од 69 до неговата смрт во 79 година, тој ја освоил Галилеја и ги окупирал областите околу Ерусалим. Во Рим изградил величествени градби како Колосеумот, Капитолот и Амфитеатарот. 1477.- Англискиот печатар Вилијам Какстон ја објавил во Вестминстер првата книга отпечатена во Англија на англиски јазик, „Дикти и изреки на филозофите“.
1626.- Папата Урбан VIII ја освети базиликата Свети Петар во Рим.
1786.- Роден е германскиот композитор Карл Марија Фридрих Ернст фон Вебер (Карл Марија Фридрих, фон Вебер), творец на германската романтична опера. Особено значајна е неговата опера „Магичен стрелец“, со која ја прекина традицијата на италијанската опера и го внесе романтизмот во музичката и сценската уметност.
1860.- Роден е полскиот државник, пијанист и композитор Игнац Јан Падеревски (Игнаци, Падеревски), професор на Варшавскиот конзерваториум. Од 1919 до 1921 година бил премиер и шеф на дипломатијата, а во 1940 година претседател на Полска (опера „Манра“, „Полска фантазија“ за пијано и оркестар, една симфонија, дела за пијано, соло песни).
1903.- САД потпишаа договор со Панама со кој им беше дадено неограничено право да го користат Панамскиот канал. Во 1979 година беше постигнат договор на Панама да и се даде целосен суверенитет над каналот на 31 декември 1999 година.
1910.- Во Мексико избувнала селска револуција, чии водачи биле Панчо Вила и Емилио Запата. За време на револуцијата која траеше до 1917 година, загинаа повеќе од еден милион луѓе.
1918.- Белгиската армија влезе во Брисел по четири години германска окупација во Првата светска војна.
1922.- Умре францускиот писател Марсел Пруст. Неговото книжевно творештво во циклусот романи „Во потрага по изгубеното време“ (1913), и по содржина и по форма, го привлекуваше вниманието на книжевните критичари и историчарите во текот на 20 век. Се смета дека, заедно со Кафка и Џојс, делото на Пруст пресудно влијаело на развојот на модерниот роман во минатиот век.
1928.- Во филмот „Steamboat Willie“ прикажан во Њујорк, за прв пат се појави Мики Маус, популарниот херој на цртаните филмови на Волт Дизни.
1936.- Германија и Италија ја признаа владата на генералот Франциско Франко во Шпанија.
1945.- На првите избори во Бугарија по Втората светска војна, кои беа бојкотирани од опозицијата, победи Патриотскиот фронт предводен од комунистите.
1956.- Умре српскиот актер Добрица Милутиновиќ, повеќе од половина век шампион на Народната театарска драма. Во 1980 година, Музејот на театарска уметност и Сојузот на драмски уметници на Србија ја воспоставија наградата „Добричин прстен“ за животно дело на актерот.
1969.- Модулот на американскиот вселенски брод „Аполо 12“ со астронаутите Чарлс Конрад (Чарлс Конрад) и Алан Бин (Алан Бин) слета на Месечината. Тоа беше второто летало што ја допре лунарната почва.
1978.- Во Донстаун, Гвајана, колективно се самоубија 914 Американци кои припаѓаат на сектата „Народниот храм“. Заедно со нивниот водач Џим Џонс, пиеле цијанид помешан со овошен сок. Припадниците на сектата кои одбиле да го испијат отровот биле убиени.
1991.- По 86 дневна опсада, припадниците на ЈНА влегоа во уништениот Вуковар. Во борбите со хрватските сили загинаа неколку илјади луѓе, меѓу кои и голем број цивили. Од 45.000 жители, околу 10.000, кои останале во градот, излегле од визбите каде што поминале речиси три месеци.
1991.- Умре чехословачкиот државник со словачко потекло Густав Хусак, претседател на Чехословачка од 1975 година, кој дојде на чело на Комунистичката партија по воената интервенција на Варшавскиот пакт во 1968 година, на местото на Александар Дубчек. Под притисок на јавноста, тој поднесе оставка во 1989 година.
1993.- Јужноафриканските лидери, црно-бели, го одобрија уставот што го означи крајот на апартхејдот во таа земја.
1999.- На самитот на ОБСЕ во Истанбул беше усвоена Повелбата за европска безбедност, која ги смета конфликтите во државите како легитимна грижа на меѓународната заедница.
2002.- Умре американскиот актер Џејмс Кобурн, кој ги одигра најзначајните улоги во филмовите „Нашиот човек Флинт“ и „Величествените седум“.
2003 – Хашкиот трибунал го објави обвинението против поранешниот водач на самопрогласената Република Српска Краина (Хрватска) Милан Бабиќ за злосторства против човештвото врз хрватските цивили во 1991-92 година. години. Бабиќ ја призна вината и беше осуден на 13 години затвор во јуни 2004 година. Две години подоцна, тој изврши самоубиство во притворот на Хашкиот трибунал.
2003.- Во Белград се одржа последната седница на коалицијата Демократска опозиција на Србија, која престана да постои по распишувањето на парламентарните избори за 28 декември истата година. ДОС дојде на власт во Србија по победата на изборите во 2000 година, кога беше поразен поранешниот режим олицетворен од хашкиот обвинет Слободан Милошевиќ.
2004.- Чешкиот претседател Вацлав Клаус потпиша закон за укинување на воената служба по 140 години, а од јануари 2005 година беше воведена целосно професионална армија.
2005.- Двајца бомбаши самоубијци активираа бомби во шиитските џамии во источниот ирачки град Канагин, при што загинаа 74 лица.
2007.- Во експлозија на метан во рудник во Доњецк во источна Украина загинаа 80 рудари. Во седум несреќи во тој рудник, отворен во 1958 година, од 1999 до 2007 година, загинаа 296 рудари.
2008.- Во главниот град на Унгарија, Будимпешта, под турска бања, пронајдено е најголемото подземно термално езеро во светот, долго 86 метри, широко 27 метри и високо 15 метри, кое припаѓа на пештерата Јанош Молнар.
2008.- Меѓународниот суд на правдата во Хаг се прогласи за надлежен за тужбата на Хрватска против Србија, која тврди дека официјален Белград е одговорен за геноцидот што наводно бил извршен врз несрпското население во таа република во периодот 1991-95 година. години.
2011.- Во Унгарија животот трагично го загуби поранешниот југословенски ватерполо репрезентативец, еден од најдобрите центри Душан Поповиќ.
2015 – Од почетокот на конфликтот во Јемен на 26 март, загинаа 5.700 луѓе, меѓу кои 830 жени и деца, соопштија Обединетите нации.
2017 – Армијата ги спречи демонстрантите да влезат во претседателската палата во Хараре, каде што беше претседателот на земјата Роберт Мугабе. Армијата ја презеде контролата врз Зимбабве и го стави претседателот Мугабе, кој владееше од 1980 година, во домашен притвор.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август
На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август
На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни
На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Кичево2 денаОВР Кичево лиши од слобода кичевчанка која вчера на „Магистрален пат“ возела со брзина 107 км/ч
-
Кичево2 денаИграорците на КУД „Бисер“ од Кичево во Полска, се натпреваруваат за најубава македонска носија на меѓународен фестивал
-
Спорт1 ден(ВИДЕО) Кичевски „ФК Напредок“ со полна пареа ги започна припремите за новата сезона, сонот е познат – „Враќање на победничките патеки“
-
Хороскоп1 денХороскоп за вторник (19 август)
-
Македонија14 часаМВР соопшти за деталите околу сообраќајката кај с.Ботун на магистралниот пат Охрид-Кичево, каде учесници беа два автомобили и едно тешко товарно возило
-
Култура18 часаДенес е празник, „Преображение Господово“ – За многу години!
-
Хороскоп4 часаХороскоп за среда (20 август)
-
Македонија2 денаДенес во Штип, Македонската Армија одбележува 33 години од своето формирање, три децении исполнети со професионализам, посветеност и храброст
