Следете не

На денешен ден

1 март – На денешен ден

Објавено пред

на

1498.- На пат за Индија, португалскиот морепловец Васко де Гама слета како прв Европеец на бреговите на она што сега е африканска држава Мозамбик.

1562.- Католиците масакрираа повеќе од илјада хугеноти (протестанти) во Франција за време на нивната молитва во Васија, што го означи почетокот на долгите борби и војни познати како Хугенотски војни, кои ја растурија Франција 36 години.

1767.- Шпанскиот крал Карлос III го протера римокатоличкиот езуитски ред.

1809.- Шведска стана првата земја во светот која воспостави омбудсман, лице кое ја надгледува работата на владата и јавните служби и е именувано од парламентот. Првиот омбудсман беше Ларс Август Манерхајм.

1811.- Египетскиот владетел Мохамед Али ги масакрира лидерите на Мамлуците, со што стави крај на владеењето на Мамлуците во Египет. Мамелуците, потомци на воените заробеници кои биле вклучени во нивните војски од персиските и египетските владетели, главно телохранители, владееле со Египет во 1250 година кога ја собориле династијата Ајбек.

1815 – Наполеон Бонапарта се враќа во Франција од островот Елба, каде што е протеран по неговата абдикација во април 1814 година. Влегувајќи триумфално во Париз, тој ја презема власта во земјата, започнувајќи период од „сто дена“ кој заврши со воен пораз во Ватерло. По неговата втора абдикација, на 22 јуни, тој им се предал на Англичаните, кои го интернирале на островот Света Елена, каде што починал на 5 мај 1821 година.

1872.- Во планините Јелоустоун во САД е основан првиот национален парк во светот.

1878.- Втората српско-турска војна заврши, која на Србија и донесе територијална експанзија за четири окрузи и меѓународно признавање на Берлинскиот конгрес во јуни истата година.

1891.- Роден е Станислав Винавер, еден од најзначајните протагонисти на современата српска литература по Првата светска војна. Автор е на Манифестот на експресионизмот и иницијатор на многу заеднички потфати на младите писатели, а бил и новинар, колумнист, полемичар и преведувач. Неговото најпопуларно дело се смета за „Pantologija novije srpske pelengirike“ (1922), во кое ја пародираше „Антологија на поновите српска поезија“ од Богдан Поповиќ.

1896.- Босите воини на абисинскиот император Менелик II ги поразиле италијанските трупи кај Адуа, по што Италија морала да ја признае независноста на Абисинија (Етиопија).

1919.- Во Белград се состана првиот југословенски парламент, Привременото народно претставништво на Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, со 296 пратеници назначени со владин декрет. Пратениците беа претежно од претходните парламенти на југословенските земји, избрани пред Првата светска војна.

1932.- Киднапиран е 20-месечниот син на американскиот пилот Чарлс Линберг, првиот пилот кој го преминал Атлантикот во 1927 година. Законот на Линдберг, кој предвидува смртна казна за киднапирање во САД.

1941.- Бугарија се приклучи на Тројниот сојуз во Втората светска војна и им дозволи на германските трупи да влезат во земјата.

1943.- Британските воздухопловни сили почнаа систематски да ги бомбардираат европските железнички системи во нацистичка Германија за време на Втората светска војна.

1954.- САД го извршија првото тестирање на хидрогенска бомба на островот Бикини во Тихиот Океан.

1958.- Умре српскиот скулптор Тома Росандиќ, прв ректор на Академијата за ликовни уметности во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите. Направил голем број јавни споменици, меѓу кои и голема група „Врани играле коњи“ пред Собранието на Југославија во Белград и скулптура „Уморен борец“ на Калемегдан.

1959.- Кипарскиот водач за независност од Велика Британија, надбискупот Макариос, се вратил на Кипар од Сејшелите, каде што бил протеран од Британците во 1956 година. Тој потоа преговараше на кој Британија, Грција и Турција постигнаа договор за независност на Кипар на крајот на годината. Од 1960 година до неговата смрт во 1977 година, Макариос беше претседател на Република Кипар.

1966.- По три и пол месеци летање, советската автоматска станица „Венера III“ слета на Венера, првиот вселенски брод што пристигна на друга планета.

1991.- На првите слободни избори во Албанија, Албанската работничка партија (комунисти) освои 176 од 250 места и ја задржа власта, но претседателот на партијата Рамиз Алија загуби во својата изборна единица.

1992.- На референдумот во Црна Гора, на кој присуствуваа 66,04 отсто од гласачите, 95,94 отсто гласаа за останување во Југославија. Референдумот го бојкотираа муслиманите, Албанците и некои опозициски партии. Во исто време, босанските Хрвати и муслиманите гласаа на референдум за независна Босна и Херцеговина.

1997.- Албанската влада и претседателот Сали Бериша поднесоа оставки под притисок на двомесечните немири предизвикани од падот на пирамидалните банки во кои десетици илјади Албанци ги загубија своите заштеди.

2003.- Во Пакистан е уапсен Калид Шеик Мохамед, еден од осомничените за терористичките напади врз САД на 11 септември 2001 година.

2010.- Словенечката национална авиокомпанија „Адриа ервејс“ повторно ги воспостави летовите на линијата Љубљана-Белград, по 18 години прекин.

2012.- Србија доби статус на кандидат за членство во Европската унија.

2014.- Парламентот на Русија одобри употреба на воени сили на територијата на Украина, на барање на рускиот претседател Владимир Путин.

2017 – Пронајдени се фосили на некои од најраните живи организми, што претставува „директен доказ“ за живот на Земјата пред 3,8 до 4,3 милијарди години, кога нашата планета сè уште беше во фаза на развој.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Lifestyle2 часа

Еве колку често треба да ја миете косата во лето: Ќе бидете шокирани

Експертите препорачуваат дека миењето коса секој ден во лето може да биде корисно, особено во топлите месеци. • Зошто секојдневно...

Lifestyle2 часа

Путерски кифли: подобри од пекарски — меки, воздушести и неодоливи

Ако сакате домашно печиво што ќе го надмине вкусот на она од пекарница, овие путерски кифли се вистинскиот избор. Меки...

Магазин2 часа

YouTube повторно воведува ограничувања: што значат новите правила за помладите креатори

Од јули 2025 година, YouTube воведува нови правила што ќе влијаат врз сите млади корисници кои емитуваат во живо на...

Магазин2 часа

Големо име на пазарот на мобилни телефони со Android се гаси по 15 години

LG – еден од некогаш водечките производители на паметни телефони со Android – ја завршува својата приказна по 15 години...

Хороскоп13 часа

Хороскоп за вторник (1 јули)

ОВЕН Ова е уште еден работен ден каде што сѐ ќе се одвива со поспоро темпо, најмногу поради фактот дека...

Македонија16 часа

МВР истакна важна информација која стартува од утре 1 јули

Од 1 јули до 31 август на државните патишта во Македонија се воведува летен времен режим на сообраќај со кој...

Магазин18 часа

Вечерва започнува првиот фитнес подкаст во Македонија за сите љубители на здравиот живот заедно со „Adastra“ и Дејан Пауновски „Pakigram“

Во време кога фитнесот станува сè поголем дел од секојдневниот живот, Adastra и Дејан Пауновски – „Pakigram“ ги здружуваат силите...

Македонија21 час

СВР Охрид изнесе детали за запалениот глисер, бил приватна сопственост

Денеска (30.06.2025 година) во 10,30 часот, во полициската станица за граничен надзор „Охридско езеро“, пријавено е дека, на пловен објект...

Временска прогноза23 часа

Од денес во најава многу топло време со висок УВ индекс

Територијата на Република Македонија, како и на целиот регион, од денес (понеделник 30 јуни), па се до следниот понеделник (7...

Македонија23 часа

СВР Охрид со засилени контроли во патниот сообраќај, изречени низа санкции

На 29.08.2025 година од 11 до 17 часот, на подрачјето на СВР Охрид преземени се засилени контроли во патниот сообраќај....

НАЈЧИТАНИ