Lifestyle
Како храната богата со мелатонин влијае на квалитетот на сонот?
Како храната богата со мелатонин влијае на квалитетот на сонот?
Проблемите со спиењето се вообичаени, но кога се продолжени, тие можат значително да влијаат врз здравјето.
Мелатонинот е хормон кој ги регулира циклусите на спиење. Неговото ниво природно расте навечер и опаѓа наутро. Освен како додаток во исхраната, овој хормон може да се најде и во одредени намирници.
Диететичарката Клер Торнтон-Вуд објаснува дека консумирањето храна богата со мелатонин може да го зголеми неговото ниво во организмот и да го подобри сонот.
Истражувањата потврдуваат дека оваа храна го поддржува деноноќниот ритам. „Мелатонинот се врзува за рецепторите во мозокот, регулирајќи го телесниот часовник и го подобрува квалитетот на спиењето“, вели нутриционистот Ријанон Ламберт.
Научни докази за ефектите на мелатонинот
Кинески истражувања покажуваат дека мелатонинот ја зголемува ефикасноста на спиењето, додека руски студии го поврзуваат неговото секојдневно внесување со подобар сон и пониски нивоа на депресија, пренесува Би-Би-Си.
Професорот Глин Хауатсон го испитувал влијанието на сокот од вишна врз спиењето, поради неговата висока содржина на мелатонин. Според него, „вишната помага“, но предупредува на високата содржина на шеќер. Од друга страна, кивито, кое содржи мелатонин и серотонин, има уште поцврсти докази за подобрување на сонот.
„Јадењето две киви еден час пред спиење значително го подобрува квалитетот на сонот“, додава Ламберт.
Храна богата со мелатонин
Природни извори на мелатонин вклучуваат:
- Јаткасти плодови и семки
- Млеко и јајца
- Печурки
- Леб од цели зрна
- Тофу и чедар сирење
„Овие намирници, консумирани пред спиење, можат да го зголемат нивото на мелатонин, што може да го скрати времето за заспивање или да го подобри квалитетот на сонот,“ вели Ламберт.
Една чаша млеко пред спиење е особено корисна, бидејќи содржи триптофан – аминокиселина која се претвора во серотонин и мелатонин. Темното чоколадо и овесната каша, исто така, се добар избор за вечерни ужинки.
Совети за подобар сон
- Консумирајте храна богата со мелатонин еден до два часа пред спиење.
- Суровата или минимално преработена храна содржи повеќе мелатонин.
- За посериозни проблеми со спиењето, консултирајте се со доктор, бидејќи квалитетниот сон е основа за добро здравје.
Извор: B92
Lifestyle
Овие намирници го зголемуваат ризикот од деменција
Лекарите предвидуваат дека бројот на нови случаи на деменција во САД ќе се удвои до 2060 година, што значи дека 42 отсто, или 2 од 5 Американци постари од 55 години, би можеле да имаат некоја форма на болеста.
Иако постојат многу начини за заштита на когнитивното здравје засновани на наука, како што се решавање загатки, вежбање и здрава исхрана, исто толку е важно да се знае што не треба да се прави. На пример, избегнувањето на одредена храна може да го намали ризикот од развој на деменција.
Храна која треба да се избегнува
1. Преработено месо
Преработеното месо како салама, колбаси и сланина е познато по висока содржина на натриум и транс-масти, штетни за кардиоваскуларното здравје. Истражување од јануари 2025 година, објавено во Neurology, покажува дека оваа храна го зголемува ризикот од деменција. Анализирајќи здравствени податоци на 133.771 луѓе над 40 години, истражувачите откриле дека консумирањето повеќе од четвртина порција црвено месо дневно го зголемува ризикот за 13%.
2. Ултра-обработена храна
Ултра-обработената храна содржи додадени шеќери, конзерванси, и хемиски адитиви. Според студија од 2022 година, објавена во JAMA Neurology, луѓето кои добиваат повеќе од 20% од дневниот внес на калории од оваа храна имаат 25% побрзо когнитивно опаѓање.
3. Зачинета храна
Според студија од 2019 година, објавена во Nutrients, внесот на зачинета храна е поврзан со побрзо когнитивно опаѓање. Луѓето кои консумирале повеќе од 50 грама чили пиперки дневно имале речиси двојно поголем ризик од пад на когнитивните способности.
4. Алкохол
Истражување од 2023 година во JAMA Network Open покажува дека умереното консумирање алкохол (една пијачка дневно) го намалува ризикот од деменција за 21%. Но, луѓето кои пијат три или повеќе пијалаци дневно го зголемуваат овој ризик за 8%.
5. Вештачки засладени пијалоци
Студија од 2017 година покажа дека консумирањето најмалку еден вештачки засладен пијалок дневно го тројно зголемува ризикот од деменција.
6. Додадени шеќери
Прекумерниот шеќер може да предизвика отпорност на инсулин, што е поврзано со пад на когнитивната функција. Студија од 2021 година, објавена во Journal of Prevention of Alzheimer’s Disease, покажува дека луѓето кои пијат еден до седум пијалаци со шеќер неделно имаат значително поголем ризик од деменција.
Препораки за здрава исхрана
За намалување на ризикот од деменција, нутриционистот Ерин Палински-Вејд препорачува:
- Свежо овошје и зеленчук
- Цели житарки
- Мешунки
- Јаткасти плодови и семиња
- Масни риби како лосос и скуша
Исхраната богата со растителни влакна, здрави масти и антиоксиданси може да го заштити мозокот од оксидативен стрес и воспаление – главни причини за деменција.
Извор: N1Info
Lifestyle
Светските резерви на ретки метали: Гренланд и глобалната трка за скапоцени ресурси
Гренланд, автономна територија на Данска, се наоѓа во центарот на вниманието поради своите значителни резерви на ретки метали, кои се од суштинско значење за електрониката и зелените технологии. Овие ресурси ја прават територијата стратешки важна, особено во контекст на глобалната транзиција кон обновливи извори на енергија.
Гренланд: Потенцијален лидер во ретките метали
Според Американскиот геолошки институт (USGS), Гренланд располага со резерви на ретки земјени елементи од 1,5 милиони тони, што го позиционира осми на светската листа. Ова е блиску до резервите на САД, проценети на 1,8 милиони тони.
Иако Гренланд има голем потенцијал, во 2023 година немаше активна експлоатација на овие ресурси. Првичните иницијативи за развој на рударството, вклучувајќи кинески инвестиции, беа запрени поради еколошки загрижености и несогласувања на локално ниво.
Контроверзии околу рудникот Кванефелд
Рудникот Кванефелд, близу градот Нарсак, беше клучна точка на дебати. Покрај ретките метали, таму има и радиоактивен ураниум, што предизвика стравови од потенцијална радиоактивна контаминација. По изборите во 2021 година, гренландските власти воведоа забрана за ископ на ураниум и ги суспендираа проектите за екстракција на ретки метали, наведувајќи ги еколошките ризици како главна причина.
Глобалниот контекст
Кина доминира во светската индустрија на ретки земјени елементи, со резерви од 44 милиони тони, што претставува 40% од познатите глобални резерви, според податоците на Statista. Гренланд, со својот неискористен потенцијал, би можел да стане значаен играч во иднината, но само доколку се изнајдат решенија за еколошките и политичките предизвици.
Со оглед на геополитичката важност и глобалниот интерес за ретките метали, Гренланд останува стратегиски значајна територија, особено за земји како САД, кои се во потрага по алтернативни извори за намалување на зависноста од Кина.
Извор: Statista
Lifestyle
Најдобрите утрински навики за здрав почеток на денот, тврдат кардиолозите
Утринските навики се важни за подобро расположение и мотивација. Тие исто така може да имаат различни здравствени придобивки и може да обезбедат подобро здравје на срцето.
Кардиологот Ли Џоу за „Парад“ вели дека сака да го започне денот со појадок кој вклучува овошје и јаткасти плодови, две намирници кои се добри за здравјето на срцето. После тоа, тој прави нешто што многу луѓе често го занемаруваат: пие чаша вода.
Пиењето вода наутро е од суштинско значење за здравјето на срцето. Се препорачуваат осум чаши дневно бидејќи редовната хидратација го намалува ризикот од дијабетес и срцеви заболувања и поддржува регулација на крвниот притисок.
Додадете кратка прошетка после појадокот
Откако ќе испиете една чаша вода, можете да додадете уште една навика која е здрава за срцето – кратка прошетка. Кардиологот Даниел Херман препорачува секојдневно вежбање веднаш по појадокот.
„Навиката за здраво срце може да биде едноставна како брзо одење од 20 минути“. Тоа е мала инвестиција во здравјето на срцето која дава големи резултати на долг рок“, истакнува тој.
Д-р Херман објаснува дека кратката прошетка после појадокот веднаш го подобрува варењето, го регулира шеќерот во крвта и го намалува стресот, додека долгорочно го зајакнува срцето, ја контролира тежината и мускулниот тонус. Ако работите од дома, Херман советува свесно да планирате утрински прошетки за да ја зголемите вашата дневна активност.
Утринските навики кои треба да ги избегнувате
Многу луѓе имаат навика да го прескокнуваат појадокот, или поради зафатеност или поради воспоставени навики, но тоа може да има негативно влијание врз здравјето.
Д-р Дипак Талеја истакнува дека не треба да го прескокнувате појадокот, бидејќи тој е клучен за здравјето на срцето.
„Здравиот појадок, богат со влакна, витамини и цели зрна, го намалува холестеролот, воспалението и ризикот од срцев удар“, вели тој. Истражувањата покажаа дека прескокнувањето на појадокот го зголемува ризикот од кардиоваскуларни болести за 27 проценти. Тоа е исто така поврзано со зголемен крвен притисок, дебелина и дијабетес.
Извор: N1Info
-
Кичево1 ден
Најсреќните пронаоѓачи до сега од Кичево, кои го извадија светиот Крст за „Водици“ од осветените води
-
Кичево22 часа
Известување до сите водичарски кумови од Кичево и кичевско
-
Кичево2 дена
Познато времето на спуштање на светиот Крст во Кичево, како и распоредот за претстојниот празник „Богојавление Водици 2025“
-
Хороскоп13 часа
Хороскоп за сабота (18 јануари)
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за петок (17 јануари)
-
Македонија14 часа
Посебно внимание во сообраќајот поради појава на голомразица „подледена површина“ на асфалтот
-
Македонија2 дена
Дизелот од ноќеска поскапува за 2 денари, додека бензините остануваат со иста цена
-
Магазин1 ден
Се појавува ажурирање за телефоните на Xiaomi: Дали вашиот уред ќе добие HyperOS 3 и Android 16?