Свет
Кина има намера да испрати луѓе на Марс и да изгради вселенска база на неа

Исклучително амбициозните планови на Кина за освојување на вселената оваа година почнаа да се претвораат во реалност. Нивниот ровер стигна до Марс каде започна да снима и истражува, а како изгледа може да се види на видеото објавено минатата недела на кое се гледа неговото слетување на Црвената планета, како се движи околу неа, па дури и снима звуци од Марс.
Покрај испраќањето на ровер на Марс, Кина развива и своја вселенска станица, чии делови се веќе испратени во орбитата, а во моментов тројца астронаути престојуваат во својот прв модул. По завршувањето на станицата, Кинезите ќе имаат место каде, како и на ISS, астронаутите ќе можат да престојуваат и да спроведуваат разни истражувања.
Но, роверот и станицата се само дел од големиот план за освојување на вселената што вклучува испраќање на човечки екипаж на Марс. За вселенските услови, ова не изгледа толку далеку – во 2033 година, но е многу подоцна од плановите на Илон Маск, според кои првиот човек на Црвената планета би можел да зачекори за 3 години, што се чини невозможно дури и за основачот на SpaceX. НАСА исто така има во план да испрати човечки екипаж на Марс, но тие се пореални од оние на Маск и веруваат дека тоа може да биде во текот на следната деценија.
Ванг Ксијаојун, од Кинеската академија за технологија за лансирање возила, овој месец за првпат зборуваше за плановите на Кина на вселенска конференција во Русија. Првиот дел од овој комплексен план вклучува користење робот за истражување на Марс и неговата површина за да се најде идеално место за изградба на база на Марс. После тоа, на сцената ќе влезат астронаути, кои би ги испратила кинеската вселенска агенција за работни акции на Црвената планета и тие треба да започнат со изградба на вселенска база.
За време на изградбата, Кина ќе испраќаше нови мисии на Марс да носат товар, а годините во кои ги планираат овие мисии, вклучително и оние со екипаж, се – 2033, 2035, 2037, 2041 и 2043 година. Враќањето на Марс и назад на Земјата ќе трае „Стотици дена“, рече Xiaojun.
Beе биде интересно да се види дали (и како) Американците кои сакаат да ја задржат доминацијата во вселенската трка реагираат на овие најави. Во минатиот век тие ја водеа оваа трка со Русите, односно СССР, и ја добија таа трка испраќајќи луѓе на Месечината. Сега, јасно е, нивните најголеми конкуренти во следната фаза на освојување на вселената ќе бидат Кинезите со кои ќе се борат за освојување на Црвената планета.
Свет
„Google“ со сериозна инвестиција на центри за податоци и вештачка интелигенција во Велика Британија

Американската компанија Гугл денеска објави план за инвестиција од пет милијарди фунти (околу 5,78 милијарди евра) во Велика Британија во наредните две години. Средствата главно ќе бидат насочени кон развој на центри за податоци и истражување во областа на вештачката интелигенција (ВИ), а веста доаѓа непосредно пред посетата на американскиот претседател Доналд Трамп на Лондон.
Според соопштението на компанијата, инвестицијата ќе ги покрие капиталните трошоци, истражувањето и развојот, вклучувајќи ја и работата на Гугл ДипМајнд, британската лабораторија за ВИ во сопственост на технолошкиот гигант.
Како дел од оваа стратегија, денес беше пуштен во употреба нов центар за податоци во Волтам Крос, северен Лондон, во кој Гугл претходно вложи околу една милијарда долари (850 милиони евра).
Портпарол на компанијата за агенцијата АФП, кој сакаше да остане анонимен, изјави дека новата инвестиција ќе претставува надополнување на претходното финансирање.
Во меѓувреме, Велика Британија се подготвува за втората државна посета на Трамп, која ќе се одржи в среда и четврток. Првата официјална посета беше во 2019 година, за време на неговиот прв претседателски мандат. Според британските медиуми, Трамп ќе биде придружуван од делегација составена од високи претставници на технолошкиот и финансискиот сектор, а се очекуваат и нови инвестиции и потпишување на технолошки договор со Лондон.
Во пресрет на посетата, британската влада веќе најави дека американските банки вложуваат повеќе од една милијарда фунти во земјата, а во понеделник потврди и договор со САД за забрзување на процесот на одобрување и верификација на нуклеарни проекти.
Откако започна војната во Украина, Велика Британија значително ги засили напорите за намалување на зависноста од јаглеводородите, при што нуклеарната енергија стана стратешки приоритет. За време на посетата на Трамп, официјално ќе биде потпишано и новото партнерство меѓу Лондон и Вашингтон – „Атлантско партнерство за напредна нуклеарна енергија“, пренесе Бета.
Свет
Денес во Киргистан беше регистриран силен земјотрес

Во Киргистан денеска е регистриран земјотрес со јачина од 4,1 степени според Рихтеровата скала, информира Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар. Потресот бил лоциран на околу 12 километри југоисточно од главниот град Бишкек, на длабочина од приближно 12 километри.
Очевидци сведочат дека земјата се тресела околу две до три минути, пренесе ТАСС.
Досега нема информации за повредени лица или материјални оштетувања.
Свет
(ВИДЕО) „Ден на жалост“ во Португалија по страшната трагедија каде од шините излета жичара и одзеде најмалце 15 животи, неофицијално има и странци

Португалија денеска тагува по трагедијата што го потресе главниот град Лисабон, откако 15 лица ги загубија животите, а најмалку 18 завршија во болница по излетувањето од шините на историската жичница „Глорија“. Петмина од повредените се во критична состојба, соопштија службите за итни интервенции.
Несреќата се случила вчера околу 18 часот по локално време, на ридската траса која ја поврзува централниот плоштад Рестаурадорес со познатиот кварт Баиро Алто. Властите потврдија дека меѓу загинатите има и странски туристи, но нивната националност сè уште не е официјално објавена.
Градоначалникот на Лисабон, Карлос Моедас, по посетата на повредените во болница изјави дека градот минува низ „еден од најтешките моменти во поновата историја“. Претседателот Марсело Ребело де Соуза, пак, упати сочувство до семејствата и најави дека државата ќе ја утврди целосната одговорност за трагедијата.
#ALERTA Se descarriló el Funicular de Lisboa, el Elevador da Glória, que realiza un recorrido por la zona vieja; obligado al viajar a Portugal. Al menos 15 muertos y 18 heridos. Con mas de 100 años de historia, no le daba mantenimiento el municipio. Turistas, muchas víctimas pic.twitter.com/7ou9NYCppb
— Víctor Sánchez Baños (@vsanchezbanos) September 3, 2025
Истрагата за причините е во тек и во неа се вклучени повеќе институции – управувачката компанија „Карис“, Националниот орган за безбедност во сообраќајот и криминалната полиција. Од „Карис“ тврдат дека жичницата редовно била подложувана на инспекции, но очевидци изјавиле дека пред судирот со зграда на стрмната улица најверојатно дошло до дефект на сопирачките.
На снимки споделени на социјалните мрежи се гледа целосно превртено и оштетено возило во препознатливата жолта боја, а сведоци раскажуваат дека неколку патници биле извлечени од урнатините со помош на спасувачките екипи.
Жичницата „Глорија“, која работи веќе 140 години, е еден од симболите на Лисабон и претставува омилена атракција за туристите.
Трагедијата предизвика и меѓународни реакции. Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, и шпанскиот премиер Педро Санчез испратија пораки на поддршка и солидарност со португалскиот народ.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за вторник (16 септември)
-
Македонија1 ден
Од ноќеска цените на горивата се намалуваат
-
Скопје15 часа
(ВИДЕО) Снимка од подметнувањето на пожарот во Пинтија, каде ние човечноста?!
-
Здравје и убавина1 ден
Единствен рецепт за појак имунитет
-
Временска прогноза2 дена
Од денес ќе дува засилен ветер од северен правец, додека времето ќе биде стабилно
-
Македонија11 часа
Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност и е практично најтранспарентна институција во државата
-
Скопје1 ден
(ВИДЕО) Уништени над 4 тони и 18 илјади стебла марихуана и повеќе од 21 килограми друга дрога
-
Временска прогноза17 часа
По ладни утра проследени со ладен воздух од северен правец