Следете не

На денешен ден

10 март – На денешен ден

Објавено пред

на

1628.- Роден е италијанскиот лекар и ботаничар Марчело Малпиги, кој се смета за креатор на микроскопската анатомија. Тој измислил многу конвексна леќа – едноставен микроскоп кој се зголемува до 180 пати.

1772.- Роден е германскиот писател Фридрих фон Шлегел, еден од основачите на германскиот романтизам и еден од првите европски модернисти. Пишувал есеи, песни и приказни кои ги пропагираат идеите на романтичното движење. Во „Историјата на старата и новата книжевност“ тој даде еден од првите прегледи на целата светска литература.

1856.- Умре Јован Стерија Поповиќ, првиот српски комичар, „татко“ на српската драма и како министер за образование, еден од главните организатори на просветниот и културниот живот во возобновената Србија. Учествувал во основањето на првиот белградски театар (Театар на Џумрук), кој бил отворен во 1841 година со изведбата на неговата трагедија „Смртта на Стефан Дечански“. Неговите претстави се на театарските репертоари повеќе од 100 години („Лаги и паралакси“, „Покондирена Тиква“, „Кир-Јања“, „Родољупци“).

1872.- Умре италијанскиот револуционер Џузепе Мацини, главниот идеолог на италијанското национално движење во 19 век и еден од креаторите на современата италијанска држава.

1915.- Во Чикаго е одржано Првото југословенско народно собрание, со претставници на 486 различни емигрантски организации од САД и Канада. Тоа беше првата голема јавна манифестација во светот во корист на идејата за ослободување и обединување на јужнословенските народи во една држава.

1922.- Британските власти го уапсија Махатма Ганди, го обвинија за бунт и го осудија на шест години затвор.

1945.- Токио беше уништен во Втората светска војна со напад на 300 американски бомбардери Б-29. Околу 100.000 жители на јапонската престолнина загинаа, а околу милион останаа без покрив над главата.

1948.- Шефот на чехословачката дипломатија, Јан Гариге Масарик, син на првиот претседател на Чехословачка, Томаш Масарик, изврши самоубиство скокајќи од прозорецот на зградата на министерството во Прага.

1952.- Поранешниот кубански претседател Фулгенсио Батиста (Фулгенсио) ја собори кубанската влада, а потоа управуваше со земјата како диктатор до 1959 година, кога беше соборен од Фидел Кастро.

1959.- Во Ласа, главниот град на Тибет избувна бунт против кинеската власт. По неколкудневни улични борби, Кинезите го задушија бунтот, а Далај Лама побегна во Индија.

1968.- Најмалку 200 луѓе загинаа во траект што се преврте во пристаништето Велингтон, Нов Зеланд.

1969.- Џејмс Ерл Реј, обвинет за убиството на американскиот црнец лидер Мартин Лутер Кинг во април 1968 година, беше осуден на 99 години затвор.

1974.- Јапонскиот поручник Хиро Онаде им се предаде, по 29 години криење во џунглата, на филипинските власти, објаснувајќи дека „не добил наредба да се повлече и стави крај на војната меѓу САД и Јапонија“.

1975.- Северно виетнамските сили, во првата голема победа во Виетнамската војна, го зазедоа градот Буон Ма Туот. Оваа победа го означи почетокот на големата офанзива која доведе до заземање на Сајгон (Хо Ши Мин Сити) седум недели подоцна.

1976.- Во Титоград (Подгорица) е основана Црногорската академија на науките и уметностите (ЦАНУ). Прв претседател на CANU беше д-р Бранко Павиќевиќ, потпретседатели беа писателот Михаило Лалиќ и д-р Милорад Мијушковиќ.

1990.- Судот во Ирак го осуди на смрт британскиот новинар Фарзад Базофт поради шпионажа. И покрај бранот протести во странство и апелите до ирачките власти да му го поштедат животот, тој беше погубен на 15-ти март.

1993.- Сухарто по шести пат е избран за претседател на Индонезија.

1995.- Во експлозијата пред џамија во пакистанскиот град Карачи и пукањето на терорист кон луѓето кои трчаа да им помогнат на повредените загинаа 12 лица, меѓу кои пет деца, а 26 беа повредени.

1997.- Ватикан воспостави дипломатски односи со Либија.

2000.- Здружението на независни електронски медиуми (АНЕМ) протестираше до српските власти поради затворањето на независните радио и телевизиски станици во Србија, оценувајќи дека оваа акција на властите „зазема алармантни размери“.

2000.- Во Риека умре популарниот пејач Иво Робиќ, легенда на хрватската и југословенската музичка сцена.

2001.- САД ја условија економската помош на Сојузна Република Југославија со соработка со Меѓународниот трибунал за воени злосторства во Хаг, барајќи екстрадиција на обвинетите за воени злосторства, првенствено поранешниот претседател Слободан Милошевиќ и воениот командант на босанските Срби Ратко Младиќ, до 31 март. По апсењето на Слободан Милошевиќ на 1 април, САД одобриле 50 милиони долари помош за Југославија.

2002.- Како одмазда за смртта на 11 Израелци во самоубиствен бомбашки напад на арапските екстремисти во Ерусалим, израелските хеликоптери го уништија седиштето на палестинскиот лидер Јасер Арафат во Газа.

2004.- Либија потпиша протокол со кој и се дозволува на Меѓународната агенција за атомска енергија на ОН да ги прегледа нејзините капацитети за складирање нуклеарно оружје.

2005.- Умрел ирскиот комичар Дејв Ален, познат по своите скечеви изведени додека седел на столче од бар, со цигара во едната рака и чаша виски во другата рака.]

2008.- Коалициската влада на премиерот Воислав Коштуница поднесе оставка, отворајќи го патот за нови парламентарни избори во Србија. За составот на владата, која беше на власт девет месеци и 25 дена, се преговараше 125 дена.

2013.- Почина Лилијан Меј Дејвис, шведска принцеза и модел за модниот магазин „Вог“, запаметена по нејзината романса со принцот Бертил, со кој живееше 30 години пред круната да и одобри да се омажи за него.

2015.- Во судир на два хеликоптери во Аргентина загинаа 10 лица, меѓу кои и француски спортисти кои го снимаа реалното шоу „Dropped“ за првата програма на француската телевизија TF1. Меѓу жртвите се француските олимписки шампиони, пливачката Камил Мифат и боксерот Алексис Вастин, како и шампионката во едрење Флоренс Арто.

2019 година – Сите 157 патници и членови на екипажот загинаа во падот на Боинг 737 во Етиопија. Авионот превезувал патници од 35 земји, од кои некои летале на самитот на ОН за животна средина во Најроби.

2021 – Шишенце со вакцина против коронавирус што првпат беше инјектирано во САД на 14 декември 2020 година, стана дел од збирката предмети поврзани со епидемијата во Националниот музеј на американската историја во Вашингтон.

2023 – Кинескиот парламент едногласно му додели трет мандат на сегашниот претседател Кси Џинпинг.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија3 часа

(ФОТО) Полицијата на РЦ Запад уапси двајца скопјани, кај нив се најдени шприцеви со течност и дрога

Денеска (10.09.2025) околу 11 часот, во струшкото село Луково, полициски службеници од Регионалниот центар за гранични работи Запад при Бирото...

Мобилни уреди5 часа

„Apple“ ја претстави новата серија на iPhone 17

Apple ја претстави новата серија iPhone 17. Почетната цена во САД за основниот модел изнесува 799 долари, додека за iPhone...

Македонија7 часа

(ВИДЕО) МВР: 23 нови мотоцикли и опрема за сообраќајната полиција, одлична меѓуинституџионална соработка со РСБСП

Министерот за внатрешни работи Панче Тошковски и претседателот на Републичкиот совет за безбедност на сообраќајот на патиштата, Горан Ангеловски денес...

Спорт8 часа

Македонија до 21 година вчера не ја искористи шансата со играч повеќе и загуби од Италија на стадионот „Петар Милошевски“ во Битола

Македонската фудбалска репрезентација до 21 година запиша нов пораз во квалификациите за Европското првенство, овојпат на домашен терен против силната...

Временска прогноза8 часа

Нестабилна воздушна маса од утре до понеделник носи нова дестабилизација на времето и пороен дожд

Под влијание на влажна и на нестабилна воздушна маса од запад  и од северозапад која е поврзана со фронаталната долина...

На денешен ден10 часа

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед...

Хороскоп19 часа

Хороскоп за среда (10 септември)

ОВЕН Оние од вас кои планираат пократко патување денес можеби ќе бидат задоволни, особено ако се работи за семејна посета....

Македонија1 ден

Од вечерва поскапуваат горивата, ова е новата цена за литар

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98, на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-ЕV) и на Екстра лесното масло за домаќинство на...

Македонија1 ден

МВР со детали за тешката сообраќајка со мотоцикли на магистралниот пат Гостивар-Кичево вчера

На 08.09.2025 во 15:50 часот во ОВР Гостивар било пријавено дека на магистралниот пат Гостивар-Кичево, во близина на Мавровска крстосница,...

Спорт1 ден

Англиската репрезентација со четири победи вечерва со фаворитски статус во Белград пред Србија

Српската фудбалска репрезентација вечерва ќе биде домаќин на Англија во рамките на квалификациите за Светското првенство. Атмосферата на преполниот стадион...

НАЈЧИТАНИ