Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 10 ноември

Објавено пред

на

1444.- Во битката кај Варна во Бугарија, силите на турскиот султан Мурат II ја поразиле полско-унгарската војска на кралот Владислав Јагиело и трансилванскиот војвода Јанош Хунјади, познат во српските народни песни како Јанко од Сибиу. Во таа битка загинал полскиот крал Владислав. Тоа беше последниот обид на европските сили да го одбранат Константинопол (Константинопол) од турското освојување.

1493.- Роден е швајцарскиот алхемичар и лекар Теофраст Бомбастус фон Хоенхајм, познат како Парацелзус, писател на медицински и окултни дела, кој имал одлучувачки придонес во примената на хемијата во медицината. Тој е основач на јатрохемијата, гранка на медицината која ги објаснува сите животни процеси и болести со хемиски реакции во телото.

1759.- Роден е Јохан Кристоф Фридрих фон Шилер, германски писател чија поезија е испреплетена со филозофија, историја и книжевна теорија. Неговите драми, од кои најпознати се „Разници“, „Дон Карлос“ и „Вилхелм Тел“, постигнаа огромен успех, неговите балади беа најчитаните песни во Германија, а во неговата ода на радоста („An die Freude “) Бетовен ) го компонирал познатиот последен потег на Деветтата симфонија.

1796.- Умре руската царица Катерина II Алексеевна (Катерина Велика). Таа дошла на тронот во 1762 година по судскиот удар во кој нејзиниот сопруг Петар III бил соборен, а потоа убиен. Како поддржувач на просветителските идеи, таа се здоби со голема популарност. Успешно се бореше против Полска и Турција и ја прошири територијата на Русија. За време на нејзиното владеење било задушено селското востание предводено од донскиот козак Џемељан Пугачов (1773-75).

1891.- Умре францускиот писател Артур Рембо, кој ги напишал своите најдобри дела на возраст од 17 до 20 години. Неизмерно пофалена и жестоко оспорувана, неговата поезија влијаеше на сите поетски правци на 20 век, а особено на симболистите и надреалистите („Пијан брод“, „Илуминации“, „Престој во пеколот“).

1919.- Роден е рускиот инженер Михаил (Тимофеевич) Калашников, дизајнер на автоматската пушка АК-47 („Калашников“).

1928 – Регент на Јапонија од 1920 година. Хирохито е крунисан за цар. За време на неговото владеење, Јапонија ја нападна Кина во 1931 година (Манџурија) и во 1937 година, во 1936 година, го склучи Антикоминтернскиот пакт со Хитлерова Германија, а во 1940 година Тројниот сојуз со Германија и Италија. Ја прогласи капитулацијата на Јапонија во 1945 година. На тронот остана до неговата смрт во 1989 година.

1938.- Умре државникот и прв претседател на Турската Република Мустафа Кемал Паша, познат како Ататурк („татко на сите Турци“). Под негово водство, последниот султан Мухамед Шести бил соборен во 1922 година, а во 1923 година Турција била прогласена за република.

1963.- Епидемија на колера во Индија и Пакистан убила повеќе од 1.500 луѓе за неколку недели.

1975.- Владите на СФР Југославија и Италија го потпишаа Договорот Осимо, со кој се регулира границата меѓу двете земји. Со договорот се регулира и дел од спорната граница од Меѓа Вас до заливот Свети Јернеј, како и границата во водите на Трстскиот залив.

1982.- Умре Леонид (Илич) Брежњев, генерален секретар на Комунистичката партија и претседател на Президиумот на Врховниот совет на СССР од 1964 година, кога беше сменет Никита Хрушчов. Тој беше заменет од Јуриј Андропов.

1989.- Централниот комитет на Комунистичката партија на Бугарија го замени Тодор Живков, кој беше на чело на партијата 35 години, а претседател на Државниот совет беше од 1971 година. Раководството на партијата го презеде Петар Младенов. Живков потоа беше исклучен од партијата и обвинет за корупција.

1989.- Почна падот на Берлинскиот ѕид, симболизирајќи ја поделбата на Европа 28 години по Втората светска војна и идеолошко-политичката и воена конфронтација Исток-Запад.

1994.- Ирак го призна Кувајт како суверена држава.

1995 – Нигериските воени власти го обесија малцинскиот активист Кен Саро Вива и осуммина соработници под обвинение за убиство.

1997.- Претседателите на Русија и Кина Борис Елцин и Џијанг Земин потпишаа декларација со која ставија крај на долготрајниот граничен спор меѓу двете земји.

2001.- Умре американскиот писател Кен Кејси, кој во 1962 година го објави познатиот роман „Лет над кукавичкото гнездо“, кој го поддржа бунтот против крутите власти и го инспирираше хипи движењето во 1960-тите.

2001 – Членките на Светската трговска организација (СТО) формално ги прифатија условите за влез на Кина во организацијата.

2003.- Министрите за одбрана на САД и Виетнам, Доналд Рамсфелд и Пем Ван Тра, се сретнаа во Вашингтон. Тоа е првиот министерски состанок од крајот на Виетнамската војна во 1975 година.

2003.- Во Лондон умре Канаан Банана, првиот претседател на независна Зимбабве.

2004 – Владата на Република Српска упати јавно извинување до бошњачките семејства убиени во Сребреница во јули 1995 година, истакнувајќи дека во Сребреница се случило „злосторство од големи размери“.

2007.- Умре американскиот писател Норман Мејлер, двократен добитник на Пулицерова награда, кој доминираше на американската книжевна сцена речиси седум децении. Има објавено повеќе од 40 книги и есеи, а неговиот прв роман „Голи и мртви“ се смета за еден од најдобрите романи за Втората светска војна, кој му донесе слава веднаш по објавувањето во 1948 година.

2008.- Умре јужноафриканската пејачка и светски симбол на борбата против апартхејдот Миријам Макеба, позната како „Мама Африка“ и „Кралица на африканската музика“. Таа доби Греми награда во 1966 година за албумот „Една вечер со Белафонте и Макеба“, кој го сними со Хари Белафонте.

2011.- Во Белград умре театарскиот и филмскиот великан, актерот Петар Краљ, добитник на бројни награди и четири награди за животно дело.

2014 – Вкупно 80,7 проценти, или 1,6 милиони Каталонци, гласаа за независност на шпанската покраина Каталонија на необврзувачкото гласање одржано и покрај противењето на властите во Мадрид.

2015 – Португалската влада поднесе оставка, две недели по нејзиното формирање, откако пратениците кои се противат на острите мерки за штедење го отфрлија нејзиниот четиригодишен план.

2015.- Умре Хелмут Шмит, германски канцелар од 1974 до 1982 година, кој како министер за финансии од 1972 до 1974 година воведе мерки за зајакнување на германската марка и зајакнување на економската позиција на Германија во светот.

2018 година – Францускиот претседател Емануел Макрон и германската канцеларка Ангела Меркел открија комеморативна плоча на северот на Франција во шумата Компиењ, каде сојузничките и германските сили потпишаа примирје на 11 ноември 1918 година, ставајќи крај на Големата војна во која околу 18 милиони луѓе .

2019 година – Боливискиот претседател Ево Моралес поднесе оставка откако командантот на вооружените сили побара од него да се откаже од новиот претседателски мандат и да ги врати мирот и стабилноста во земјата. Немирите во Боливија започнаа кон крајот на октомври по изборите на кои победи Моралес.

2020 – Ерменија и Азербејџан потпишаа заедничка изјава за завршување на војната во Нагорно-Карабах со посредство на Русија.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Скопје5 часа

Лишен од слобода „бајач“ од скопско, измамил брачен пар од Берово за 400.000 евра, сè претставувал истерувач на духови и магии

На 03.07.2025 година Б.Д. (76) од Берово во СВР ШТИП пријавил кривично дело – „измама“ по чл. 247 ст.4 од Кривичниот...

Временска прогноза12 часа

Денес многу топло, додека утре краткотрајна дестабилизација и услови за дожд

Викендов во Македонија и понатаму ќе биде под влијание на многу топлиот бран кој продира од југ, односно од Африка....

Хороскоп21 час

Хороскоп за сабота (5 јули)

ОВЕН Можеби се занимавате со некој вид на докажување на работното место како пред себе така и пред другите. Можни...

Магазин1 ден

Apple Watch Ultra 3 доаѓа наскоро – еве што знаеме досега

Поминаа речиси две години од лансирањето на првиот Apple Watch Ultra, а љубителите на паметни часовници со нетрпение го очекуваат...

Автомобили1 ден

Генијален трик за заштеда на гориво: Сè зависи од едно копче во автомобилот

Во деновите кога температурите достигнуваат и над 40 степени, клима уредите во автомобилите работат со полна моќност. Ова, за жал,...

Lifestyle1 ден

Цезар салата: Диететска, заситувачка и вкусна – нема да бидете гладни со часови

Цезар салатата е еден од најпопуларните оброци за оние што сакаат лесен, но заситувачки ручек или вечера. Богата со протеини...

Македонија1 ден

Кривична за жител од радовишко, се сомничи дека извршил обљуба кон 77-годишна старица

На 02.07.2025 во 17 часот полициски службеници од СВР Струмица-ОВР Радовиш го лишиле од слобода А.С.(42) од село Злеово, радовишко,...

Спорт1 ден

Во недела започнува традиционалниот турнир во мал фудбал во с.Староец кичевско

Во чест на големиот христијански празник „Иванден“ во село Староец, долги години традиционално се одржува турнир во мал фудбал. Оваа...

Временска прогноза2 дена

Сепак следува промена на времето во Македонија, ова се метео информациите според Попоски

На многу топлото време со многу високи температури на воздухот, и тоа поради многу топлиот бран со потекло од југ,...

Македонија2 дена

Времена измена на сообраќај со пренасочување на делница „Пресека-Песочан“ на автопат А2 Кичево-Охрид

На ден 03.07. 2025 ќе се започне со градежни активности на автопат  А2 Кичево – Охрид каде ќе има времена...

НАЈЧИТАНИ