Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 10 ноември

Објавено пред

на

1444.- Во битката кај Варна во Бугарија, силите на турскиот султан Мурат II ја поразиле полско-унгарската војска на кралот Владислав Јагиело и трансилванскиот војвода Јанош Хунјади, познат во српските народни песни како Јанко од Сибиу. Во таа битка загинал полскиот крал Владислав. Тоа беше последниот обид на европските сили да го одбранат Константинопол (Константинопол) од турското освојување.

1493.- Роден е швајцарскиот алхемичар и лекар Теофраст Бомбастус фон Хоенхајм, познат како Парацелзус, писател на медицински и окултни дела, кој имал одлучувачки придонес во примената на хемијата во медицината. Тој е основач на јатрохемијата, гранка на медицината која ги објаснува сите животни процеси и болести со хемиски реакции во телото.

1759.- Роден е Јохан Кристоф Фридрих фон Шилер, германски писател чија поезија е испреплетена со филозофија, историја и книжевна теорија. Неговите драми, од кои најпознати се „Разници“, „Дон Карлос“ и „Вилхелм Тел“, постигнаа огромен успех, неговите балади беа најчитаните песни во Германија, а во неговата ода на радоста („An die Freude “) Бетовен ) го компонирал познатиот последен потег на Деветтата симфонија.

1796.- Умре руската царица Катерина II Алексеевна (Катерина Велика). Таа дошла на тронот во 1762 година по судскиот удар во кој нејзиниот сопруг Петар III бил соборен, а потоа убиен. Како поддржувач на просветителските идеи, таа се здоби со голема популарност. Успешно се бореше против Полска и Турција и ја прошири територијата на Русија. За време на нејзиното владеење било задушено селското востание предводено од донскиот козак Џемељан Пугачов (1773-75).

1891.- Умре францускиот писател Артур Рембо, кој ги напишал своите најдобри дела на возраст од 17 до 20 години. Неизмерно пофалена и жестоко оспорувана, неговата поезија влијаеше на сите поетски правци на 20 век, а особено на симболистите и надреалистите („Пијан брод“, „Илуминации“, „Престој во пеколот“).

1919.- Роден е рускиот инженер Михаил (Тимофеевич) Калашников, дизајнер на автоматската пушка АК-47 („Калашников“).

1928 – Регент на Јапонија од 1920 година. Хирохито е крунисан за цар. За време на неговото владеење, Јапонија ја нападна Кина во 1931 година (Манџурија) и во 1937 година, во 1936 година, го склучи Антикоминтернскиот пакт со Хитлерова Германија, а во 1940 година Тројниот сојуз со Германија и Италија. Ја прогласи капитулацијата на Јапонија во 1945 година. На тронот остана до неговата смрт во 1989 година.

1938.- Умре државникот и прв претседател на Турската Република Мустафа Кемал Паша, познат како Ататурк („татко на сите Турци“). Под негово водство, последниот султан Мухамед Шести бил соборен во 1922 година, а во 1923 година Турција била прогласена за република.

1963.- Епидемија на колера во Индија и Пакистан убила повеќе од 1.500 луѓе за неколку недели.

1975.- Владите на СФР Југославија и Италија го потпишаа Договорот Осимо, со кој се регулира границата меѓу двете земји. Со договорот се регулира и дел од спорната граница од Меѓа Вас до заливот Свети Јернеј, како и границата во водите на Трстскиот залив.

1982.- Умре Леонид (Илич) Брежњев, генерален секретар на Комунистичката партија и претседател на Президиумот на Врховниот совет на СССР од 1964 година, кога беше сменет Никита Хрушчов. Тој беше заменет од Јуриј Андропов.

1989.- Централниот комитет на Комунистичката партија на Бугарија го замени Тодор Живков, кој беше на чело на партијата 35 години, а претседател на Државниот совет беше од 1971 година. Раководството на партијата го презеде Петар Младенов. Живков потоа беше исклучен од партијата и обвинет за корупција.

1989.- Почна падот на Берлинскиот ѕид, симболизирајќи ја поделбата на Европа 28 години по Втората светска војна и идеолошко-политичката и воена конфронтација Исток-Запад.

1994.- Ирак го призна Кувајт како суверена држава.

1995 – Нигериските воени власти го обесија малцинскиот активист Кен Саро Вива и осуммина соработници под обвинение за убиство.

1997.- Претседателите на Русија и Кина Борис Елцин и Џијанг Земин потпишаа декларација со која ставија крај на долготрајниот граничен спор меѓу двете земји.

2001.- Умре американскиот писател Кен Кејси, кој во 1962 година го објави познатиот роман „Лет над кукавичкото гнездо“, кој го поддржа бунтот против крутите власти и го инспирираше хипи движењето во 1960-тите.

2001 – Членките на Светската трговска организација (СТО) формално ги прифатија условите за влез на Кина во организацијата.

2003.- Министрите за одбрана на САД и Виетнам, Доналд Рамсфелд и Пем Ван Тра, се сретнаа во Вашингтон. Тоа е првиот министерски состанок од крајот на Виетнамската војна во 1975 година.

2003.- Во Лондон умре Канаан Банана, првиот претседател на независна Зимбабве.

2004 – Владата на Република Српска упати јавно извинување до бошњачките семејства убиени во Сребреница во јули 1995 година, истакнувајќи дека во Сребреница се случило „злосторство од големи размери“.

2007.- Умре американскиот писател Норман Мејлер, двократен добитник на Пулицерова награда, кој доминираше на американската книжевна сцена речиси седум децении. Има објавено повеќе од 40 книги и есеи, а неговиот прв роман „Голи и мртви“ се смета за еден од најдобрите романи за Втората светска војна, кој му донесе слава веднаш по објавувањето во 1948 година.

2008.- Умре јужноафриканската пејачка и светски симбол на борбата против апартхејдот Миријам Макеба, позната како „Мама Африка“ и „Кралица на африканската музика“. Таа доби Греми награда во 1966 година за албумот „Една вечер со Белафонте и Макеба“, кој го сними со Хари Белафонте.

2011.- Во Белград умре театарскиот и филмскиот великан, актерот Петар Краљ, добитник на бројни награди и четири награди за животно дело.

2014 – Вкупно 80,7 проценти, или 1,6 милиони Каталонци, гласаа за независност на шпанската покраина Каталонија на необврзувачкото гласање одржано и покрај противењето на властите во Мадрид.

2015 – Португалската влада поднесе оставка, две недели по нејзиното формирање, откако пратениците кои се противат на острите мерки за штедење го отфрлија нејзиниот четиригодишен план.

2015.- Умре Хелмут Шмит, германски канцелар од 1974 до 1982 година, кој како министер за финансии од 1972 до 1974 година воведе мерки за зајакнување на германската марка и зајакнување на економската позиција на Германија во светот.

2018 година – Францускиот претседател Емануел Макрон и германската канцеларка Ангела Меркел открија комеморативна плоча на северот на Франција во шумата Компиењ, каде сојузничките и германските сили потпишаа примирје на 11 ноември 1918 година, ставајќи крај на Големата војна во која околу 18 милиони луѓе .

2019 година – Боливискиот претседател Ево Моралес поднесе оставка откако командантот на вооружените сили побара од него да се откаже од новиот претседателски мандат и да ги врати мирот и стабилноста во земјата. Немирите во Боливија започнаа кон крајот на октомври по изборите на кои победи Моралес.

2020 – Ерменија и Азербејџан потпишаа заедничка изјава за завршување на војната во Нагорно-Карабах со посредство на Русија.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.

1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.

1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.

1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.

Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.

1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.

1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.

1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.

2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.

2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.

Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.

1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.

Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.

2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (26 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

📜 Античко и средновековно време

  • 604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.

  • 735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.

  • 1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.


🕌 Историја на Азија

  • 1659 г.Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.


👑 Европска политика и култура

  • 1805 г.Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.

  • 1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.

  • 1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.

  • 1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.

  • 1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.

  • 1896 г.Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.


⚔️ 20 век – војни и политики

  • 1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.

  • 1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.

  • 1955 г.Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.

  • 1966 г.Британска Гвајана станала независна држава.

  • 1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.

  • 1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.

  • 1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.

  • 1991 г.Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.

  • 1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.

  • 1997 г.Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.

  • 1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.

  • 2001 г.Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.

  • 2002 г.Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.

  • 2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.

  • 2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.

  • 2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.

  • 2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.

  • 2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.

  • 2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.

  • 2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.

  • 2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.

  • 2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (24 мај)

Објавено пред

на

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🪐 Наука и технологија

  • 1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.

  • 1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.

  • 1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.

  • 1844Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“


⚔️ Историски и политички настани

  • 1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.

  • 1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.

  • 1993Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.

  • 2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.


👑 Личности

  • 1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.

  • 1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.

  • 1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.

  • 2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.


🧱 Културни и социјални настани

  • 1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.

  • 1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.

  • 1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Спорт56 минути

Медведев и Качанов елиминирани во четвртфиналето на тенискиот турнир во Хертогенбош

Рускиот тенисер Данил Медведев беше елиминиран во четвртфиналето на турнирот во Хертогенбош, откако загуби од Американецот Рајли Опелка, кој е...

Свет1 час

Маск: „SpaceX“ нема да го повлече својот вселенски брод „Dragon“

Илон Маск објави дека неговата ракетна компанија SpaceX нема да го повлече својот вселенски брод „Драгон“. Иако само неколку часа...

Спорт5 часа

Белгискиот интернационалец Кевин Де Брујне е новото засилување на италијанскиот фудбалски клуб „Наполи“

Белгискиот фудбалер Кевин Де Брујне е ново засилување на италијанскиот клуб Наполи, кој официјално го потврди неговото доаѓање. Де Брујне,...

Хроника8 часа

Лице на 76-годишна возраст пронајдено починато во дебарско, претходно бил пријавен за исчезнат

Вчера во 18.15 часот во Полициското одделение Ростуше било пријавено дека во с.Велебрдо, општина Маврово и Ростуше, на место викано...

Македонија10 часа

Возел мотор со 2,02 промили алкохол во крвта и удрил деветгодишно дете

На 12.06.2025 во 17.30 часот во Радовиш, полициски службеници од ОВР Радовиш го привеле Б.З.(40) од Радовиш. Во 14.45 часот...

Хороскоп22 часа

Хороскоп за петок (13 јуни)

ОВЕН Доколку се занимавате со приватен бизнис, пред вас е период кој носи мало олеснување. Може да се каже дека...

Македонија1 ден

МВР: Бројот 192 поради технички причини моментално не е во функција

Министерството за внатрешни работи ги известува граѓаните дека бројот 192 поради технички причини моментално не е во функција, се преземаат...

Скопје1 ден

Пожар на депонија е причината поради што нема електрична енергија во Општина Аеродром

РЦУК – Скопје, известува дека БППЗ од околу 12:00 часот во кругот на поранешната депонија Вардариште на поголема неутврдена површина...

Македонија1 ден

Бигорскиот Манастир преку соопштение упати срдечни честитки на новоизбраниот Митрополит и молитвени благопожелби за богоблагословено архипастирско служење

На денешната редовна седница на целосниот состав на Светиот архиерејски синод на Македонската православна црква – Охридска Архиепископија, за нов...

Македонија1 ден

Започнува Ипа вело викендот „На точак, Охрид и Струга да видам“ и рекреативна вело тура Охрид-Струга-Радожда

Во организација на Интернационалната полициска асоцијација (ИПА) Охрид, утре 13 јуни, започнува Ипа вело викендот „НА ТОЧАК, ОХРИД И СТРУГА...

НАЈЧИТАНИ