Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 13 декември

Објавено пред

на

1545 – Започна соборот во Трент, свикан од папата Павле III во мај 1542 година. Вселенскиот собор, кој го изгради статусот на Католичката црква како догматска, антиреформациска, милитантна институција на чело со папа-автократ, се одржуваше со прекини до 1563 година. Врз основа на заклучоците од овој состанок, антиреформациското движење доведе до Триесетгодишната војна протестантските сили во Европа (1618-48).

1553.- Роден е Хенри IV Французин, првиот монарх од династијата Бурбон. Идеолошкиот водач на Хугенотите (протестантите) подоцна преминал во католицизам, но со Нантскиот едикт во 1598 година, тој им гарантирал верска слобода на Хугенотите и ги завршил верските војни. За време на неговото владеење биле основани првите француски колонии во Америка. Тој бил убиен од римокатоличкиот фанатик Франсоа Равајалак во 1610 година.

1570 – Мировниот договор во Шчечин ја призна независноста на Шведска.

1642.- Холандскиот морнар Абел Тасман го открил Нов Зеланд, но не се симнал од страв од воинствени домородци, па заслугата за откритието ја има Англичанецот Џејмс Кук, кој слетал во 1769 година на еден од островите во Нов Зеланд.

1797.- Роден е германскиот поет Хајнрих Хајне, еден од најголемите лиричари на 19 век. Неговата поезија се смета за врвно достигнување на германскиот романтизам и има огромно влијание врз европската поезија („Книга поеми“, „Романсеро“, „Ата трол“, „Германија, зимска приказна“).

1806.- Во Првото српско востание, српските востаници го ослободиле градот Белград и ги принудиле Турците да се повлечат на тврдината Калемегдан. Тврдината била освоена на почетокот на 1807 година, а Турците повторно го освоиле Белград по избувнувањето на востанието во 1813 година.

1877.- На покана на Русија, српскиот крал Милан Обреновиќ по вторпат и објавил војна на Отоманската империја. Во март 1878 година војната завршила со мировниот договор меѓу Русија и Турција во Сан Стефано, со кој Русија се обидела да добие превласт на јужниот дел на Балканот.

1921.- Соединетите Американски Држави, Велика Британија, Франција и Јапонија го потпишаа Вашингтонскиот договор за меѓусебно почитување на островите на Пацификот.

1937.- Јапонските трупи го окупираа кинескиот град Нанџинг, убивајќи 200.000 Кинези, главно цивили, во следните шест недели, а крвопролевањето влезе во историјата како „Силување на Нанкинг“.

1939.- Во првата голема поморска битка од Втората светска војна, британските крстосувачи Ексетер, Ајакс и Ахил сериозно го оштетиле и онеспособиле германскиот воен брод Граф Спе, во близина на заливот Ла Плата во Атлантскиот океан, за време на пиратско крстарење на југот на Атлантикот и Индискиот Океан претходно потопи девет трговски бродови.

1944.- Јапонски авион наполнет со експлозиви, управуван од бомбаш самоубиец (камиказе), го погоди американскиот крстосувач Нешвил во Втората светска војна и уби 133 членови на екипажот.

1967.- Воената хунта во Грција спречила контранапад, а кралот Константин, принуден да ја напушти Грција, побегнал со семејството во Рим.

1981.- Генералот Војчех и објави војна на Полска, го забрани независниот синдикат „Солидарност“ и приведе илјадници синдикални активисти.

1982.- Во земјотрес во Северен Јемен, во провинцијата Дамар, на околу 100 километри југоисточно од главниот град Сана, загинаа 3.000 луѓе.

1988.- Во Ангола, Куба и Јужна Африка беше потпишан протокол, со посредство на Советскиот Сојуз и Соединетите Американски Држави, со кој беше отворен патот за независност на Намибија и крај на граѓанската војна во Ангола во 1975 година.

1991.- Поранешните советски републики Казахстан, Киргистан, Таџикистан, Туркменистан и Узбекистан одлучија да се приклучат на Комонвелтот на независни држави.

1999.- Во Љубљана умре словенечкиот политичар Стане Доланц, висок комунистички и државен функционер во Југославија.

2000.- Владимир Путин е првиот претседател на Русија по распадот на Советскиот Сојуз во 1991 година кој го посети кубанскиот претседател Фидел Кастро.

2002.- На самитот во Копенхаген, Европската унија одлучи да прими уште 10 земји: Полска, Чешка, Унгарија, Словенија, Словачка, Естонија, Латвија, Литванија, Кипар и Малта, почнувајќи од 1 мај 2004 година.

2003.- Американските сили го уапсија соборениот ирачки претседател Садам Хусеин како се криел во подземно засолниште во близина на неговиот роден град Тикрит. Потрагата по него трае речиси девет месеци откако американско-британските сили го нападнаа Ирак. Тој беше осуден на смрт со бесење и егзекутиран на 30 декември 2006 година.

2004.- На претседателските избори во Романија победи градоначалникот на Букурешт и кандидат на реформистичката опозиција Трајан Басеску, со што стави крај на една деценија владеење на поранешниот комунистички режим.

2006 – Умре американскиот актер Питер Бојл, стекнувајќи слава со улогата на незадоволен работник во „Џо, тоа е Америка“ и „Младиот Франкенштајн“ и во ТВ серијата „Сите го сакаат Рејмонд“.

2009.- По 18 години прекин поради војната во Босна и Херцеговина, воспоставен е железнички сообраќај меѓу Сараево и Белград.

2010.- Умре американскиот новинар и дипломат Ричард Холбрук, специјален пратеник на претседателот Барак Обама за Авганистан и Пакистан. Холбрук одигра важна улога во склучувањето на Дејтонскиот договор, со кој заврши војната во Босна и Херцеговина во 1995 година.

2011.- Српскиот тенисер Новак Ѓоковиќ е избран за најдобар спортист на Балканот во 2011 година. Во гласањето учествуваа 11 новински агенции во регионот.

2013 – Италијанската влада донесе декрет со кој го укина финансирањето на политичките партии од јавни средства и воведе од 2017 година тие да се финансираат од придонеси од граѓаните.

2016 – Италија доби нова влада предводена од Паоло Џентилони, кога опозицијата критикува дека неговиот кабинет и програма се исти како и неговиот претходник Матео Ренци.

2018 – Умре Ненси Вилсон, американска џез пејачка, добитничка на три Греми награди, која стекна голема популарност со хитот „(You Don’t Know) How Glad I Am“ во 1964 година.

2019 година – Конзервативната партија на премиерот Борис Џонсон убедливо победи на парламентарните избори во Велика Британија, додека Лабуристичката партија го забележа најлошиот резултат од 1935 година.

2019 година – Во Алжир, каде антивладините протести траат повеќе од десет месеци, Абделмаџид Тебун, поранешен премиер во владата на претседателот Абделазиз Бутефлика, победи на претседателските избори.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (15 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по ред:

1806 – Француски трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегуваат во Варшава.

1840 – Ковчегот со останките на францускиот император Наполеон I е положен во „Homme des Invalides“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.

1914 – Битката кај Колубара завршува со ослободувањето на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителни заслуги му припаѓаат на командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската армија и народ.

1961 – Генералното собрание на Обединетите нации го отфрли советскиот предлог за прием на Народна Република Кина во светската организација.

1961 – Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман, организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, е осуден на смрт во Ерусалим, а потоа обесен. По војната, тој живеел во Аргентина под лажно име до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од припадници на израелската тајна служба.

1991 – Околу 500 луѓе ги загубиле животите кога фериботот „Салем експрес“ удрил во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потонал.

2000 – Нуклеарната централа Чернобил во Украина е затворена, каде што еден од блоковите на електраната експлодирал на 26 април 1986 година, предизвикувајќи ја најлошата нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.

2001 – Кривата кула во Пиза во Италија повторно се отвора за посетители, по 12-годишна пауза поради реновирање.

2011 – Градското собрание на Белград официјално го именува Мостот на Ада.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (9 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

На денешен ден 9 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред:

1824

  • Во Перуанската војна за независност, силите на Симон Боливар ја победија шпанската војска во битката кај Ајакучо – клучна за независноста на Перу.

1825

  • Константин стана нов цар на Русија; веднаш беа ковани монети со неговиот лик – познатата Константинова рубља.

1890

  • Започна третото официјално светско првенство во шах (1890/91) помеѓу Штајниц и Гунсберг.

1905

  • Премиера на едночинката „Салома“ од Рихард Штраус во Дрезден, шокирана публика.
  • Франција донесе декрет за одвојување на црквата од државата.

1917

  • Турските трупи го предадоа Ерусалим на Британците во Првата светска војна.

1935

  • Во Загреб е основана Федерацијата за лизгање на мраз и хокеј.

1941

  • Кина им објавува војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.

1944

  • Даниловград е ослободен по неколкудневни борби од фашистичкиот окупатор.

1961

  • Тангањика добива независност во рамките на Британскиот Комонвелт со Јулиус Њерере за премиер.
    (1962 – станува република, ист ден)

1967

  • Николае Чаушеску станува претседател на Романија.

1978

  • Се игра првиот натпревар од Женската професионална кошаркарска лига (WBL) – Чикаго Хасл vs. Милвоки Доус.

1985

  • Поранешните аргентински лидери Хорхе Видела и Емилио Масера осудени на доживотен затвор.
  • ГС на ОН едногласно усвојува резолуција за осуда на сите терористички акти.

1987

  • Протестите во Појасот Газа ја започнаа Првата Интифада; потоа се прошири во Западен Брег и Ерусалим.

1990

  • Лех Валенса победува на претседателските избори во Полска.
  • На првите повеќепартиски избори во Србија победи Социјалистичката партија; Милошевиќ станува претседател.

1991

  • Касарните на Трсат и командата на Риечкиот корпус предадени на хрватската армија; последниот војник на ЈНА ја напушта Риека.

1992

  • ФИФА ѝ забранува на Југославија да учествува во квалификациите за СП 1994, согласно санкциите на ОН.

1994

  • Шин Фејн започнува мировни преговори со британската влада по повеќе од 70 години.

1995

  • Врховниот суд на Полска ја потврдува победата на Квашњевски и ја отфрла жалбата за Валенса.

1996

  • ОН го одобрува договорот „нафта за храна“ – Ирак се враќа на светскиот нафтен пазар по 1990.

1999

  • Српските власти ја осудуваат Флора Бровина на 12 години затвор; ослободена во 2000 по заминувањето на Милошевиќ.

2000

  • Југославија и Словенија воспоставуваат дипломатски односи.

2002

  • „Јунајтед ерлајнс“ поднесува барање за банкрот – најголем во историјата на авиоиндустријата.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (1 декември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:

  • 1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.

  • 1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.

  • 1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.

  • 1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.

  • 1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.

  • 1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.

  • 1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.

  • 1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.

  • 1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.

  • 1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.

  • 1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.

  • 1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.

  • 1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.

  • 1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.

  • 1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.

  • 1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.

  • 1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.

  • 1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.

  • 1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.

  • 1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.

  • 2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.

  • 2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.

  • 2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Скопје2 часа

(ФОТО) Успешно реализиран првиот четиридневен „Startup Revolution AI Summit“ во Скопје со над 1200 учесници од регионот и пошироко

Четиридневниот Startup Revolution AI Summit, одржан од 27 до 30 ноември 2025 година, го претвори Скопје во најголемиот собирен простор...

Кичево3 часа

ТППЕ Кичево вчера со полни раце работа, интервенирале врз опожарен автомобил и зграда

На 14.12.2025 во 20:45 часот во ОВР Кичево е пријавено дека настанал пожар во зграда на улица „Маршал Тито“ во...

Фото: Steven Ungermann @ unsplash Фото: Steven Ungermann @ unsplash
Lifestyle4 часа

Идеално решение за мувла во бањата: експертски совети за ефикасна превенција

Мувлата во бањата е чест проблем со кој се соочуваат речиси сите домаќинства. Сепак, со неколку едноставни и практични мерки...

Фото: Taylor Beach @ unsplash Фото: Taylor Beach @ unsplash
Lifestyle4 часа

Патник споделува трикови за паметно пакување: „Носете ги најтешките предмети врз себе“

Паметното пакување може значително да ви заштеди простор, тежина и стрес при патување. Искусни патници советуваат дека со неколку едноставни...

ФОТО: Levart_Photographer @ Unsplash.com ФОТО: Levart_Photographer @ Unsplash.com
Магазин4 часа

Disney инвестира 1 милијарда долари во OpenAI и ги отвора своите легендарни ликови за вештачка интелигенција

Компанијата Walt Disney објави дека инвестира 1 милијарда долари во OpenAI и потпишала тригодишен договор за лиценцирање, со кој корисниците...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин4 часа

По iOS 26.2, Apple оди чекор понатаму: 10 клучни функции доаѓаат со идните верзии на iOS

Протечени информации од внатрешниот програмски код на Apple откриваат амбициозни планови за идните верзии iOS 26.4, iOS 27 и iOS...

Фото: Laurenz Heymann @ unsplash Фото: Laurenz Heymann @ unsplash
Магазин4 часа

Apple ги објави најпопуларните апликации и игри за iPhone и iPad во 2025 година

Apple ја објави официјалната листа на најпреземаните апликации и игри за iPhone и iPad уредите за 2025 година, откривајќи кои...

На денешен ден7 часа

Времеплов: На денешен ден (15 декември)

На денешен ден 15 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед...

Спорт17 часа

Ракометар од битолски ракометен клуб по завршувањето на мечот во „Биљанини Извори“ нападнал помошен тренер на охридскиот ракометен клуб по меѓусебниот натпревар

На 14.12.2025 година во 20.20 часот, во СВР Охрид приведен е Д.М. (33) ракометен играч од Скопје, член на ракометен...

Хороскоп17 часа

Хороскоп за понеделник (15 декември)

ОВЕН Може да очекувате генерално поволен ден. Ако вашата работа е поврзана со продажба, ќе имате голем успех. Можно е...

НАЈЧИТАНИ