На денешен ден
На денешен ден: 18 ноември
9 – Роден е римскиот император Тит Флавиј Веспазијан, основач на династијата Флавија. За време на неговото владеење од 69 до неговата смрт во 79 година, тој ја освоил Галилеја и ги окупирал областите околу Ерусалим. Во Рим подигнал величествени градби како Колосеумот, Капитолот и Амфитеатарот.
1477.- Англискиот печатач Вилијам Какстон во Вестминстер ја објави првата книга на англиски јазик „Дикти и изреки на филозофите“.
1626.- Папата Урбан VIII ја освети базиликата Свети Петар во Рим.
1786.- Роден е германскиот композитор Карл Марија Фридрих фон Вебер, творец на германската романтична опера. Посебно е значајна неговата опера „Волшебниот стрелец“ со која ја раскина традицијата на италијанската опера и го внесе романтизмот во музичката и сценската уметност.
1860.- Роден е полскиот државник, пијанист и композитор Игнаси Падеревски, професор на Конзерваториумот во Варшава. Од 1919 до 1921 година бил премиер и шеф на дипломатијата и во 1940 година претседател на Полска (опера „Манра“, „Полска фантазија“ за пијано и оркестар, една симфонија, дела за пијано, соло песни).
1903.- Соединетите Американски Држави потпишаа договор со Панама со кој ѝ се даде неограничено право да го користи Панамскиот канал. Во 1979 година беше постигнат договор да и се даде на Панама целосен суверенитет над каналот на 31 декември 1999 година.
1910.- Во Мексико избувна селанската револуција, предводена од Панчо Вила и Емилио Запата. За време на револуцијата која траеше до 1917 година, загинаа повеќе од еден милион луѓе.
1918.- Белгиската војска влезе во Брисел по четири години германска окупација во Првата светска војна.
1922.- Умре францускиот писател Марсел Пруст. Неговото книжевно творештво во циклусот на романот „Во потрага по изгубеното време“ (1913), и по содржина и по форма, го привлекува вниманието на книжевните критичари и историчарите во текот на 20 век. Се верува дека, заедно со Кафка и Џојс, делото на Пруст пресудно влијаело на развојот на модерниот роман во минатиот век.
1928.- Мики Маус, популарниот цртан лик на Волт Дизни, првпат се појави во њујоршкиот Пароброд.
1936.- Германија и Италија ја признаа владата на генералот Франциско Франко во Шпанија.
1945.- Патриотскиот фронт предводен од комунистите победи на првите избори во Бугарија по Втората светска војна, кои беа бојкотирани од опозицијата.
1956.- Умре српскиот актер Добрица Милутиновиќ, шампион на Народната театарска драма повеќе од половина век. Во 1980 година, Музејот на театарска уметност и Здружението на драмски уметници на Србија востановиле награда за актерското животно дело „Добричин прстен“.
1969.- На Месечината слета модул на американскиот вселенски брод Аполо 12 со астронаутите Чарлс Конрад и Алан Бин. Тоа беше вториот вселенски брод што го допре тлото на Месечината.
1978.- Во Донстаун, Гвајана, извршено е колективно самоубиство во храмот од 914 Американци. Тие пиеле цијанид измешан со овошен сок заедно со нивниот водач Џим Џонс. Припадниците на сектата кои одбиле да го испијат отровот биле убиени.
1991.- По 86-дневна опсада, припадниците на Југословенската народна армија влегоа во разурнатиот Вуковар. Илјадници луѓе беа убиени во борбите со хрватските сили, вклучително и голем број цивили. Од 45.000 жители, околу 10.000 кои останале во градот излегле од подрумите каде поминале речиси три месеци.
1991.- Умре чехословачкиот државник со словачко потекло Густав Хусак, претседател на Чехословачка од 1975 година, кој дојде на чело на Комунистичката партија по воената интервенција на Варшавскиот пакт во 1968 година, на местото на Александар Дубчек. Под притисок на јавноста, тој поднесе оставка во 1989 година.
1993.- Јужноафриканските лидери, црнци и белци, го одобрија уставот со кој се означи крајот на политиката на апартхејдот во земјата.
1999.- На самитот на ОБСЕ во Истанбул беше усвоена повелба за европска безбедност, која сметаше дека конфликтите во државите се легитимна грижа на меѓународната заедница.
2002.- Умре американскиот актер Џејмс Кобурн, кој ги одигра најзначајните улоги во филмовите „Нашиот човек Флинт“ и „Седум величествени“.
2003.- Хашкиот трибунал откри обвинение против поранешниот водач на самопрогласената Република Српска Краина (Хрватска), Милан Бабиќ, за злосторства против човештвото врз хрватските цивили во 1991-1992 година. години. Бабиќ ја призна вината и беше осуден на 13 години затвор во јуни 2004 година. Две години подоцна, тој изврши самоубиство во притворот на Хашкиот трибунал.
2003.- Во Белград се одржа последната седница на коалицијата на Демократската опозиција на Србија, која престана да постои по распишувањето на парламентарните избори на 28 декември истата година. ДОС дојде на власт во Србија по победата на изборите во 2000 година, кога беше поразен поранешниот режим олицетворен од хашкиот обвинет Слободан Милошевиќ.
2004.- Чешкиот претседател Вацлав Клаус го потпиша законот за укинување на воената служба по 140 години, а во јануари 2005 година воведе целосно професионална армија.
2005.- Двајца бомбаши самоубијци активираа бомби во шиитските џамии во источниот ирачки град Канагин, при што загинаа 74 лица.
2007.- Во експлозија на метан во рудник во Доњецк во источна Украина загинаа 80 рудари. Во седум несреќи во тој рудник отворен во 1958 година, од 1999 до 2007 година, загинале 296 рудари.
2008.- Во главниот град на Унгарија, Будимпешта, под турска бања е пронајдено најголемото подземно термално езеро во светот, долго 86 метри, широко 27 метри и високо 15 метри, кое припаѓа на пештерата Јанош Молнар.
2008.- Меѓународниот суд на правдата во Хаг се прогласи за надлежен за тужбата на Хрватска против Србија, која тврди дека официјален Белград е одговорен за геноцидот што наводно бил извршен врз несрпското население во таа република во периодот 1991-1995 година. години.
2011.- Во Унгарија животот трагично го загуби поранешниот југословенски ватерполо репрезентативец, еден од најдобрите центри, Душан Поповиќ.
2015 – Од почетокот на конфликтот во Јемен на 26 март, загинаа 5.700 луѓе, меѓу кои 830 жени и деца, објавија Обединетите нации.
2017.- Армијата ги спречи демонстрантите да влезат во претседателската палата во Хараре, каде што беше претседателот на таа земја Роберт Мугабе. Војската ја презеде контролата над Зимбабве и го стави во домашен притвор претседателот Мугабе, кој владееше од 1980 година.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
-
Кичево23 часа„ЕВН КЕЦ Кичево“ најави прекин на електрична енергија на овие локации, работите на терен се планирани за вторник и четврток
-
Хороскоп1 денХороскоп за понеделник (17 ноември)
-
Спорт2 дена(ЖИВО) У17: Македонија – Русија во вториот контролен меч, кичевчанецот Војчески во стартниот состав
-
Временска прогноза1 денПопоски: Доаѓаат обилни врнежи од дожд кои ќе предизвикаат поплави, ќе има засилен ветер, западниот дел од државата ќе наврнат до 200 литри/м³ дожд
-
Хороскоп9 часаХороскоп за вторник (18 ноември)
-
Спорт2 дена(ФОТО) У17: Русија поуспешна од Македонија во вториот контролен меч, одигран денес во Струмица
-
Македонија18 часаПоскапи нафтени деривати од ноќеска, ова е новата цена за источен литар
-
Македонија20 часаНелегално ја преминал границата „Ќафасан“, потоа превезувал огревно дрво без таблици и без документација
