На денешен ден
На денешен ден: 18 ноември

9 – Роден е римскиот император Тит Флавиј Веспазијан, основач на династијата Флавија. За време на неговото владеење од 69 до неговата смрт во 79 година, тој ја освоил Галилеја и ги окупирал областите околу Ерусалим. Во Рим подигнал величествени градби како Колосеумот, Капитолот и Амфитеатарот.
1477.- Англискиот печатач Вилијам Какстон во Вестминстер ја објави првата книга на англиски јазик „Дикти и изреки на филозофите“.
1626.- Папата Урбан VIII ја освети базиликата Свети Петар во Рим.
1786.- Роден е германскиот композитор Карл Марија Фридрих фон Вебер, творец на германската романтична опера. Посебно е значајна неговата опера „Волшебниот стрелец“ со која ја раскина традицијата на италијанската опера и го внесе романтизмот во музичката и сценската уметност.
1860.- Роден е полскиот државник, пијанист и композитор Игнаси Падеревски, професор на Конзерваториумот во Варшава. Од 1919 до 1921 година бил премиер и шеф на дипломатијата и во 1940 година претседател на Полска (опера „Манра“, „Полска фантазија“ за пијано и оркестар, една симфонија, дела за пијано, соло песни).
1903.- Соединетите Американски Држави потпишаа договор со Панама со кој ѝ се даде неограничено право да го користи Панамскиот канал. Во 1979 година беше постигнат договор да и се даде на Панама целосен суверенитет над каналот на 31 декември 1999 година.
1910.- Во Мексико избувна селанската револуција, предводена од Панчо Вила и Емилио Запата. За време на револуцијата која траеше до 1917 година, загинаа повеќе од еден милион луѓе.
1918.- Белгиската војска влезе во Брисел по четири години германска окупација во Првата светска војна.
1922.- Умре францускиот писател Марсел Пруст. Неговото книжевно творештво во циклусот на романот „Во потрага по изгубеното време“ (1913), и по содржина и по форма, го привлекува вниманието на книжевните критичари и историчарите во текот на 20 век. Се верува дека, заедно со Кафка и Џојс, делото на Пруст пресудно влијаело на развојот на модерниот роман во минатиот век.
1928.- Мики Маус, популарниот цртан лик на Волт Дизни, првпат се појави во њујоршкиот Пароброд.
1936.- Германија и Италија ја признаа владата на генералот Франциско Франко во Шпанија.
1945.- Патриотскиот фронт предводен од комунистите победи на првите избори во Бугарија по Втората светска војна, кои беа бојкотирани од опозицијата.
1956.- Умре српскиот актер Добрица Милутиновиќ, шампион на Народната театарска драма повеќе од половина век. Во 1980 година, Музејот на театарска уметност и Здружението на драмски уметници на Србија востановиле награда за актерското животно дело „Добричин прстен“.
1969.- На Месечината слета модул на американскиот вселенски брод Аполо 12 со астронаутите Чарлс Конрад и Алан Бин. Тоа беше вториот вселенски брод што го допре тлото на Месечината.
1978.- Во Донстаун, Гвајана, извршено е колективно самоубиство во храмот од 914 Американци. Тие пиеле цијанид измешан со овошен сок заедно со нивниот водач Џим Џонс. Припадниците на сектата кои одбиле да го испијат отровот биле убиени.
1991.- По 86-дневна опсада, припадниците на Југословенската народна армија влегоа во разурнатиот Вуковар. Илјадници луѓе беа убиени во борбите со хрватските сили, вклучително и голем број цивили. Од 45.000 жители, околу 10.000 кои останале во градот излегле од подрумите каде поминале речиси три месеци.
1991.- Умре чехословачкиот државник со словачко потекло Густав Хусак, претседател на Чехословачка од 1975 година, кој дојде на чело на Комунистичката партија по воената интервенција на Варшавскиот пакт во 1968 година, на местото на Александар Дубчек. Под притисок на јавноста, тој поднесе оставка во 1989 година.
1993.- Јужноафриканските лидери, црнци и белци, го одобрија уставот со кој се означи крајот на политиката на апартхејдот во земјата.
1999.- На самитот на ОБСЕ во Истанбул беше усвоена повелба за европска безбедност, која сметаше дека конфликтите во државите се легитимна грижа на меѓународната заедница.
2002.- Умре американскиот актер Џејмс Кобурн, кој ги одигра најзначајните улоги во филмовите „Нашиот човек Флинт“ и „Седум величествени“.
2003.- Хашкиот трибунал откри обвинение против поранешниот водач на самопрогласената Република Српска Краина (Хрватска), Милан Бабиќ, за злосторства против човештвото врз хрватските цивили во 1991-1992 година. години. Бабиќ ја призна вината и беше осуден на 13 години затвор во јуни 2004 година. Две години подоцна, тој изврши самоубиство во притворот на Хашкиот трибунал.
2003.- Во Белград се одржа последната седница на коалицијата на Демократската опозиција на Србија, која престана да постои по распишувањето на парламентарните избори на 28 декември истата година. ДОС дојде на власт во Србија по победата на изборите во 2000 година, кога беше поразен поранешниот режим олицетворен од хашкиот обвинет Слободан Милошевиќ.
2004.- Чешкиот претседател Вацлав Клаус го потпиша законот за укинување на воената служба по 140 години, а во јануари 2005 година воведе целосно професионална армија.
2005.- Двајца бомбаши самоубијци активираа бомби во шиитските џамии во источниот ирачки град Канагин, при што загинаа 74 лица.
2007.- Во експлозија на метан во рудник во Доњецк во источна Украина загинаа 80 рудари. Во седум несреќи во тој рудник отворен во 1958 година, од 1999 до 2007 година, загинале 296 рудари.
2008.- Во главниот град на Унгарија, Будимпешта, под турска бања е пронајдено најголемото подземно термално езеро во светот, долго 86 метри, широко 27 метри и високо 15 метри, кое припаѓа на пештерата Јанош Молнар.
2008.- Меѓународниот суд на правдата во Хаг се прогласи за надлежен за тужбата на Хрватска против Србија, која тврди дека официјален Белград е одговорен за геноцидот што наводно бил извршен врз несрпското население во таа република во периодот 1991-1995 година. години.
2011.- Во Унгарија животот трагично го загуби поранешниот југословенски ватерполо репрезентативец, еден од најдобрите центри, Душан Поповиќ.
2015 – Од почетокот на конфликтот во Јемен на 26 март, загинаа 5.700 луѓе, меѓу кои 830 жени и деца, објавија Обединетите нации.
2017.- Армијата ги спречи демонстрантите да влезат во претседателската палата во Хараре, каде што беше претседателот на таа земја Роберт Мугабе. Војската ја презеде контролата над Зимбабве и го стави во домашен притвор претседателот Мугабе, кој владееше од 1980 година.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за среда (17 септември)
-
Кичево2 часа
Во недела на големиот празник рождество на Пресвета Богородица, во кичевско с.Другово ќе се осветува поставениот Крст
-
Хороскоп16 часа
Хороскоп за четврток (18 септември)
-
Музика1 ден
Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење
-
Временска прогноза1 ден
Брз продор на ладен воздух од север, додека само утре услови за слаб локален дожд
-
Скопје5 часа
Малолетници на 12 и 14 годишна возраст од угостителски објект одзеле пари од вработени и побегнале, едниот се заканил со остар предмет
-
Временска прогноза6 часа
Следната седмица вистинска промена на времето
-
Магазин1 ден
Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате