На денешен ден
На денешен ден – 2 мај
1519 година – Смрт на Леонардо да Винчи, италијански скулптор, научник и сликар, „уомо универзале“ на италијанската ренесанса, кога историчарите на уметноста го класифицираа како најголем генијалец на сите времиња. Неговите „Мона Лиза“ и „Последната вечера“ се меѓу најпознатите слики во светот. „Трактат за сликарството“ (преведен во Белград во 1953 година), кој ги содржи неговите набудувања, заклучоци и лекции за сликарството, перспективата, светлината и бојата, е значаен придонес во науката за уметноста.
1567 година – Умре поетот и драмски писател на Дубровничка ренесанса, Марин Држиќ, автор на „Чичко Мароја“ и „Романи на Станац“.
1660 година – Роден е Пјетро Алесандро Гаспаре Скарлати, италијански композитор на опери и црковни композиции.
1729 година – Родена е Руската царица од германско потекло Катерина Втора Алексеева (Катерина Велика). Таа беше прогласена за царица во 1762 година од дворската стража откако нејзиниот сопруг Питер III беше убиен во заговор. Под влијание на француските просветители Волтер и Дидро, таа изврши значајни реформи на руското општество во духот на просветлен апсолутизам.
1852 година – Роден е новинарот, писател и политичар Пера Тодоровиќ, еден од основачите на Народната радикална партија во Србија.
1857 година – почина францускиот писател Алфред де Мизе („Ноќи“, „Писмо до Ламартин“, „Исповед на дете од овој век“).
1860 година – Во Будимпешта е роден Теодор Херцл, водач и основач на ционистичкото движење, автор на Еврејската држава (1896).
1885 година – Кралот на Белгија, Леополд Втори, се прогласи за крал на новата Слободна држава Конго.
1892 година – Роден е германскиот пилот Манфред фон Рихтофен, „Црвениот барон“, најпознатиот германски авијатичар во Првата светска војна. За време на војната, тој собори повеќе од 80 авиони. Умре во една од воздушните битки во април 1918 година.
1892 година – Умре германскиот хемичар Август Вилхелм фон Хофман, основач на модерната индустрија за боја на катран со анилин.
1903.- Роден е американскиот педијатар Бенџамин Меклејн Спок, автор на најпродаваната книга „Совети за здрав разум за воспитување на бебиња и деца“ (1946).
1904 година – Роден е американскиот пејач и филмски актер Хари Лилис „Бинг“ Крозби, рекордер по бројот на запишани рекорди, добитник на Оскар за филмот „Одење по мој пат“.
1933 година – Германскиот канцелар Адолф Хитлер ги укина синдикатите.
1945 година – Советските трупи го освоија Берлин во Втората светска војна.
1951 година – Советот на Европа ја прифати Германија како полноправна членка.
1953 година – Престолонаследникот Хусеин официјално стана крал на Јордан. Во Ирак, кралот Фајсал Втори ја презеде власта.
1957.- Умре американскиот политичар сенаторот Josephозеф Мекарти, водач на антикомунистичката кампања во САД во 1950-тите.
1960 година – Карил Чешман, американец осуден за киднапирање и силување, беше изречена смртна казна. Додека чекаше извршување на пресудата, која беше одложена осум пати благодарение на неговата упорна и вешта одбрана, тој напиша три книги во затворот кои станаа бестселери.
1965 година – Вклучен е првиот телевизиски комуникациски сателит.
1967 година – На иницијатива на британскиот филозоф, нобеловец Бертранд Расел (Расел), Меѓународниот трибунал за воени злосторства започна да работи во Стокхолм, кој подоцна пресуди дека САД се виновни за агресија против Виетнам.
1990 година – Африканскиот национален конгрес на Нелсон Мандела (АНЦ) и јужноафриканската влада започнаа преговори во Кејп Таун за ставање крај на владеењето на белото малцинство Истиот ден во 1994 година, Мандела и АНЦ победија на изборите во Јужна Африка.
1993 година – Во Атина, претседателот на Република Српска, Радован Караџиќ, го потпиша мировниот план на Венс-Овен за БиХ, под услов тој да биде прифатен од Собранието на РС. Собранието подоцна го отфрли планот, оценувајќи дека мапите за разграничување со босански муслимани и Хрвати се крајно неповолни за Србите во Босна, а војната во БиХ продолжи.
1995 година – Српските ракети „Краина“ го погодија центарот на Загреб, при што загинаа шест лица, а 176 беа ранети.
1999 година – Авионите на НАТО користеа графитни бомби во нападите на СР Југославија, што предизвика колапс на електроенергетскиот систем во Србија. Околу 70% од територијата на Србија остана без електрична енергија.
2000 година – Бунтовниците на Револуционерниот фронт на ООН заробија 500 мировници на ООН во Сиера Леоне. Затворениците потоа беа ослободени во мали групи, а останатите беа ослободени на 15 јули, по воена интервенција на мировниците.
2003 година – Претседателот на САД Georgeорџ В. Буш објави дека повеќето од борбените операции во Ирак се завршени, со што официјално заврши војната во Ирак.
2004 година – Милорад Луковиќ – Легија, поранешен командант на Единицата за специјални операции (ЈСО) и прв обвинет за убиството на српскиот премиер Зоран ranинѓиќ, и се предаде на полицијата во Белград по 14 месеци криење. Луковиќ беше осуден на 40 години затвор за организирање на атентатот врз премиерот Djинѓиќ, а непосредниот извршител на убиството, поранешниот заменик на Луковиќ, Звездан Јовановиќ, беше осуден на иста казна.
2011 година – Група американски командоси го убија Осама бин Ладен, водачот на терористичката организација Ал Каеда и организаторите на терористичките напади на 11 септември 2001 година во САД, кои доведоа до војна во Авганистан, а подоцна и во Ирак, во град Аботабат во Пакистан.
2012 година – Унгарскиот парламент го избра Јанош Адер за нов претседател, откако неговиот претходник Пал Шмит поднесе оставка поради скандалот со плагијат на неговата докторска дисертација.
2013 година – ООН објави дека 260 000 луѓе во Сомалија, од кои половина деца, починале од глад од 2010 до 2012 година.
2014 година – Повеќе од 2.100 луѓе загинаа во лизгање на земјиштето предизвикано од обилни дождови во планинските села во североисточен Авганистан.
2015 година – Почина познатата руска балерина Маја Плисецка на 90-годишна возраст. Во текот на нејзината повеќедецениска кариера, таа соработуваше со Бо Theaterшој театар, Париската опера и трупата на балетот од 20 век од Морис Бејарт.
2015 година – Родена е британската принцеза Шарлот Елизабет Дајана, ќерка на војводата и војвотката од Кембриџ, принцот Вилијам и Кејт.
2018 година – Баскиската сепаратистичка организација ЕТА официјално го објави своето распуштање. Повеќе од 800 лица беа убиени во акциите на оваа организација, која Европската унија ја смета за терористичка, во периодот од 1968 до 2010 година.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Магазин2 денаПорака од возач на Брза Помош, почит за сите возачи, наши спасители!
-
Кичево1 денЦУК со известување за изминатото деноноќие, во Кичево побарана била општинска интервенција во делот на ул. „Прилепска“
-
Хороскоп2 денаХороскоп за четврток (20 ноември)
-
Кичево2 дена„Македонски Завет“ организира хуманитарен концерт во НУЦК „Кочо Рацин“ со културно уметнички друштва и естрадни уметници од Кичево
-
Хороскоп16 часаХороскоп за петок (21 ноември)
-
Без категорија14 часаЖолта предупредувачка фаза поради најавените обилни врнежи од дожд и силниот ветер, локално процесите ќе бидат во форма на невреме
-
Македонија22 часаДржавниот пазарен инспекторат изврши инспекциски надзори во пет градови, затекнати биле низа неправилности кај 16 правни субјекти кои продавале тутунски производи
-
Македонија2 денаЈанев и Спироски во македонската делегација на регионалниот стратешки состанок во Тирана, организиран и поддржан од британските агенции за спроведување на закон
