Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 2 мај

Објавено пред

на

1519 година – Смрт на Леонардо да Винчи, италијански скулптор, научник и сликар, „уомо универзале“ на италијанската ренесанса, кога историчарите на уметноста го класифицираа како најголем генијалец на сите времиња. Неговите „Мона Лиза“ и „Последната вечера“ се меѓу најпознатите слики во светот. „Трактат за сликарството“ (преведен во Белград во 1953 година), кој ги содржи неговите набудувања, заклучоци и лекции за сликарството, перспективата, светлината и бојата, е значаен придонес во науката за уметноста.

1567 година – Умре поетот и драмски писател на Дубровничка ренесанса, Марин Држиќ, автор на „Чичко Мароја“ и „Романи на Станац“.

1660 година – Роден е Пјетро Алесандро Гаспаре Скарлати, италијански композитор на опери и црковни композиции.

1729 година – Родена е Руската царица од германско потекло Катерина Втора Алексеева (Катерина Велика). Таа беше прогласена за царица во 1762 година од дворската стража откако нејзиниот сопруг Питер III беше убиен во заговор. Под влијание на француските просветители Волтер и Дидро, таа изврши значајни реформи на руското општество во духот на просветлен апсолутизам.

1852 година – Роден е новинарот, писател и политичар Пера Тодоровиќ, еден од основачите на Народната радикална партија во Србија.

1857 година – почина францускиот писател Алфред де Мизе („Ноќи“, „Писмо до Ламартин“, „Исповед на дете од овој век“).

1860 година – Во Будимпешта е роден Теодор Херцл, водач и основач на ционистичкото движење, автор на Еврејската држава (1896).

1885 година – Кралот на Белгија, Леополд Втори, се прогласи за крал на новата Слободна држава Конго.

1892 година – Роден е германскиот пилот Манфред фон Рихтофен, „Црвениот барон“, најпознатиот германски авијатичар во Првата светска војна. За време на војната, тој собори повеќе од 80 авиони. Умре во една од воздушните битки во април 1918 година.

1892 година – Умре германскиот хемичар Август Вилхелм фон Хофман, основач на модерната индустрија за боја на катран со анилин.

1903.- Роден е американскиот педијатар Бенџамин Меклејн Спок, автор на најпродаваната книга „Совети за здрав разум за воспитување на бебиња и деца“ (1946).

1904 година – Роден е американскиот пејач и филмски актер Хари Лилис „Бинг“ Крозби, рекордер по бројот на запишани рекорди, добитник на Оскар за филмот „Одење по мој пат“.

1933 година – Германскиот канцелар Адолф Хитлер ги укина синдикатите.

1945 година – Советските трупи го освоија Берлин во Втората светска војна.

1951 година – Советот на Европа ја прифати Германија како полноправна членка.

1953 година – Престолонаследникот Хусеин официјално стана крал на Јордан. Во Ирак, кралот Фајсал Втори ја презеде власта.

1957.- Умре американскиот политичар сенаторот Josephозеф Мекарти, водач на антикомунистичката кампања во САД во 1950-тите.

1960 година – Карил Чешман, американец осуден за киднапирање и силување, беше изречена смртна казна. Додека чекаше извршување на пресудата, која беше одложена осум пати благодарение на неговата упорна и вешта одбрана, тој напиша три книги во затворот кои станаа бестселери.

1965 година – Вклучен е првиот телевизиски комуникациски сателит.

1967 година – На иницијатива на британскиот филозоф, нобеловец Бертранд Расел (Расел), Меѓународниот трибунал за воени злосторства започна да работи во Стокхолм, кој подоцна пресуди дека САД се виновни за агресија против Виетнам.

1990 година – Африканскиот национален конгрес на Нелсон Мандела (АНЦ) и јужноафриканската влада започнаа преговори во Кејп Таун за ставање крај на владеењето на белото малцинство Истиот ден во 1994 година, Мандела и АНЦ победија на изборите во Јужна Африка.

1993 година – Во Атина, претседателот на Република Српска, Радован Караџиќ, го потпиша мировниот план на Венс-Овен за БиХ, под услов тој да биде прифатен од Собранието на РС. Собранието подоцна го отфрли планот, оценувајќи дека мапите за разграничување со босански муслимани и Хрвати се крајно неповолни за Србите во Босна, а војната во БиХ продолжи.

1995 година – Српските ракети „Краина“ го погодија центарот на Загреб, при што загинаа шест лица, а 176 беа ранети.

1999 година – Авионите на НАТО користеа графитни бомби во нападите на СР Југославија, што предизвика колапс на електроенергетскиот систем во Србија. Околу 70% од територијата на Србија остана без електрична енергија.

2000 година – Бунтовниците на Револуционерниот фронт на ООН заробија 500 мировници на ООН во Сиера Леоне. Затворениците потоа беа ослободени во мали групи, а останатите беа ослободени на 15 јули, по воена интервенција на мировниците.

2003 година – Претседателот на САД Georgeорџ В. Буш објави дека повеќето од борбените операции во Ирак се завршени, со што официјално заврши војната во Ирак.

2004 година – Милорад Луковиќ – Легија, поранешен командант на Единицата за специјални операции (ЈСО) и прв обвинет за убиството на српскиот премиер Зоран ranинѓиќ, и се предаде на полицијата во Белград по 14 месеци криење. Луковиќ беше осуден на 40 години затвор за организирање на атентатот врз премиерот Djинѓиќ, а непосредниот извршител на убиството, поранешниот заменик на Луковиќ, Звездан Јовановиќ, беше осуден на иста казна.

2011 година – Група американски командоси го убија Осама бин Ладен, водачот на терористичката организација Ал Каеда и организаторите на терористичките напади на 11 септември 2001 година во САД, кои доведоа до војна во Авганистан, а подоцна и во Ирак, во град Аботабат во Пакистан.

2012 година – Унгарскиот парламент го избра Јанош Адер за нов претседател, откако неговиот претходник Пал Шмит поднесе оставка поради скандалот со плагијат на неговата докторска дисертација.

2013 година – ООН објави дека 260 000 луѓе во Сомалија, од кои половина деца, починале од глад од 2010 до 2012 година.

2014 година – Повеќе од 2.100 луѓе загинаа во лизгање на земјиштето предизвикано од обилни дождови во планинските села во североисточен Авганистан.

2015 година – Почина познатата руска балерина Маја Плисецка на 90-годишна возраст. Во текот на нејзината повеќедецениска кариера, таа соработуваше со Бо Theaterшој театар, Париската опера и трупата на балетот од 20 век од Морис Бејарт.

2015 година – Родена е британската принцеза Шарлот Елизабет Дајана, ќерка на војводата и војвотката од Кембриџ, принцот Вилијам и Кејт.

2018 година – Баскиската сепаратистичка организација ЕТА официјално го објави своето распуштање. Повеќе од 800 лица беа убиени во акциите на оваа организација, која Европската унија ја смета за терористичка, во периодот од 1968 до 2010 година.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Спорт2 часа

(ФОТО) Кичевски „ФК Напредок“ ги наполни трибините со љубители на фудбалот, а играчите им возвратија со победа за почеток на сезоната

Недела, некогаш претпознатлив ден за фудбал на градскиот стадион во Кичево. Но денес за момент се чинеше дека токму го...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин10 часа

iOS 26, iPadOS 26, watchOS 26 и macOS 26 пристигнуваат на 15 септември – компатибилни уреди и нов дизајн

Apple официјално објави дека iOS 26, iPadOS 26, watchOS 26, macOS 26 и visionOS 26 ќе излезат од бета и...

Фото: Clint Patterson @ unsplash Фото: Clint Patterson @ unsplash
Магазин11 часа

Microsoft потсетува: Остануваат само 30 дена…

Microsoft официјално ги потсети корисниците за крајот на поддршката за Windows 10. Компанијата објави дека на 14 октомври 2025 година...

Спорт13 часа

„ФК Напредок“ денес на домашен терен го игра првиот натпревар од новата сезона, ве повикуваме сите на градски како во старите добри времиња

Стартот во новата сезона во рамките на Трета лига Запад „Фудбалскиот Клуб НАПРЕДОК“ ќе ја започне на домашен терен,а за...

Хороскоп24 часа

Хороскоп за недела (14 септември)

ОВЕН Вие сте упорни во сѐ што ќе наумите, па ако деловниот успех е ваш приоритет нема сомнежи дека ќе...

Спорт1 ден

Анчелоти до Нејмар: „Во денешно време е морате да бидете во добра форма“

Во интервју за ESPN, трофејниот тренер откри дека би сакал еден од најдобрите фудбалери од последната деценија да го види...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за сабота (13 септември)

ОВЕН Не се вознемирувајте премногу ако некој ве разочара утрово. Сочувството, разбирањето и општата помош што сте подготвени да им...

Свет2 дена

Денес во Киргистан беше регистриран силен земјотрес

Во Киргистан денеска е регистриран земјотрес со јачина од 4,1 степени според Рихтеровата скала, информира Европско-медитеранскиот сеизмолошки центар. Потресот бил...

Автомобили2 дена

BMW и Qualcomm развиваат систем за помош при управување „Snapdragon Ride Pilot“

BMW и Qualcomm го претставија новиот систем за помош на возачот „Snapdragon Ride Pilot“, кој за прв пат ќе биде...

Скопје2 дена

СВР Скопје: Кривична пријава против двајца скопјани, одгледувале канабис во нивните дворови

Одделот за сузбивање на организиран и сериозен криминал – Сектор за криминалистички истраги – Единица за недозволена трговија со дрога,...

НАЈЧИТАНИ