На денешен ден
На денешен ден – 30 јуни

1470.- Роден е Чарлс VIII, крал на Франција (1483-98) Тој се ожени со Ана од Бретања, ја наследи Бретања, последната неединствена француска провинција.
1520 година – За време на шпанското освојување на Мексико во Тенохтитлан, каде подоцна бил изграден Сиудад Мексико, бил убиен последниот император на Ацтечката империја, Монтезума II Ксокојотин.
1859 година – Чарлс Блондин ги преминал Соединетите Држави кон Канада пред 25.000 гледачи преку јаже кое се протегало над водопадите на Нијагара.
1876 година – Србија и Црна Гора, во сојуз со Русија, и објавија војна на Турција.
1893 година – Роден е германскиот комунистички лидер Валтер Улбрихт. Тој емигрирал во Москва во 1933 година, каде што останал до крајот на Втората светска војна. Во 1950 година, тој стана првиот секретар на Обединетата работничка партија на Германска демократска република, а од 1960 година беше претседател на Државниот совет.
1893 година – роден е британскиот политичар и социјален теоретичар Харолд Лески. Како влијателен член на Лабуристичката партија, тој се залагаше за економски и социјални реформи, со што придонесе за победата на лабуристите на изборите во 1945 година.
1908 година – Над источен Сибир се случи необјаснета експлозија, веројатно метеор или друго небесно тело, што предизвикува треперење на земјата сè до централна Европа.
1913 година – Српските и грчките војски во Македонија се нападнати по наредба на бугарскиот цар Фердинанд. Следуваше битката кај Брегалница, која ја започна Втората балканска војна, во која Романија влезе на 10 јули, окупирајќи ја северна Бугарија. Војната заврши во мир во Букурешт на 10 август истата година.
1930 година – Велика Британија ја призна независноста на Ирак, која беше прогласена за британски мандат на меѓународната конференција во Сан Ремо во 1920 година.
1934 година – Со поддршка на воените кругови, нацистичкиот водач Адолф Хитлер, обвинет за заговор, нареди ликвидација на стотици негови блиски соработници („Ноќ на долгите ножеви“), вклучувајќи ги Ернст Реме (Роем) и Грегор Штрасер.
1936 година – Етиопскиот император Хајле Селасие се обрати до седиштето на Лигата на нациите (претходник на ООН) за помош при инвазијата на Италија во Етиопија. Лигата на нациите воведе санкции против Италија, но тие не беа почитувани.
1943 година – Американските трупи слетаа на островот Нова Georgiaорџија (Соломонски острови) во Втората светска војна. За време на операцијата биле соборени 121 јапонски авион.
1948 година – Југословенскиот печат ја објави Резолуцијата на Бирото за информации на комунистичките и работничките партии (Информбиро) за состојбата во Комунистичката партија на Југославија и одговорот на Централниот комитет на КПЈ со кој се отфрлаат обвинувањата изнесени во Резолуцијата. Потоа следуваше апсење и затворање на членови на КПЈ кои се определија за ставовите на Информбирото, кое беше под влијание на советскиот водач Сталин.
1950 година – Американскиот претседател Хари Труман им нареди на американските трупи стационирани во Јапонија да и помогнат на Република Кореја да го одбие нападот од Северна Кореја.
1960 година – Република Конго (Заир) прогласи независност од Белгија. Josephозеф беше избран за прв претседател, а Патрис Лумумба беше избран за премиер.
1963 година – Кардиналот ovanовани Батиста е востоличен како папа Павле Шести, чиј понтификат е обележан со спроведување на идејата за помирување со другите христијански цркви.
1971 година – Тројца советски астронаути загинаа за време на слетувањето на советскиот вселенски брод Сојуз Втори, кој мина рекордни 570 часа и 22 минути во орбитата околу Земјата.
1974 година – Алберт Кинг е убиен во црковна молитва, шест години по убиството на нејзиниот син Мартин Лутер Кинг, американски црн лидер во борбата за еднаквост и добитник на Нобеловата награда за мир во 1964 година.
1974 година – Рускиот балетски танчер Михаил Баришников го напушти балетскиот театар „Боshшој“ за време на турнејата низ Канада и остана на Запад.
1989 година – Суданскиот генерал Омар Хасан ал-Башир со државен удар ја собори владата на Садек ал-Махди.
1995 година – Бошњачката влада во Сараево ги прекина сите контакти со специјалниот пратеник на ООН Јасуши Акаши, обвинувајќи го за благ однос кон босанските Срби.
1996 година – Под силен притисок од меѓународната заедница и српскиот претседател Слободан Милошевиќ, претседателот на Република Српска, Радован Караџиќ, ги пренесе претседателските овластувања на потпретседателот на РС, Билјана Плавшиќ.
1997 година – Кина официјално ја презеде контролата над Хонг Конг по 156 години британско колонијално владеење.
1999 година – Шкотска го врати својот парламент по скоро 300 години.
2001 година – Група хулигани и политички екстремисти претепаа неколку хомосексуалци и лезбејки на Плоштадот на Република во Белград, со што ја спречија првата „Геј парада“ во Србија.
2001 година – Актерката Тијана Кондиќ ја освои Златната арена за најдобра актерка за филмот „Наташа“ на Филмскиот фестивал во Пула во Хрватска. Ова беше прво учество на филм од СР Југославија на овој фестивал по распадот на поранешна СФРЈ.
2004 година – Високиот претставник на меѓународната заедница во Босна и Херцеговина, Педи Ешдаун, го разреши спикерот на парламентот на Република Српска (РС) Драган Калиниќ и му забрани за јавна и политичка работа. Уште 60 лица беа отстранети од канцеларијата во РС, поради несоработка со Хашкиот трибунал.
2005 година – Претседателот на САД, Georgeорџ В. Буш, потпиша указ за доделување трговски преференции на Србија и Црна Гора, со што се укина последниот дел од пакетот санкции наметнати за СР Југославија во 1992 година.
2008 година – Ирак отвори огромни нафтени полиња за странски компании, отворајќи пат за големи инвестиции од мултинационални компании кои немаат пристап до ирачките нафтени полиња скоро 40 години.
2009.- Почина Пина Бауш, позната германска кореографка и танчерка, студентка на германскиот кореограф и основач на стилот на експресионизмот Курт Јос, кога ја наследи позицијата уметнички директор на „Танцовиот театар“ во 1969 година. Пошироката публика се сретна со Пина Бауш во филмот на Педро Алмодовар „Зборувај со неа“.
2010 година – Кристијан Волф (51) е избран за нов претседател на Германија во третиот и последен круг на гласање, десетти во повоената историја на земјата.
2012 година – почина Јицак Шамир, израелски политичар и државник, израелски премиер во два мандати – 1983-84 и 1986-92.
2015 година – Индонезиски воен товарен авион се сруши и експлодира во населено место во градот Медан, при што загинаа 142 лица, од кои 113 беа во авионот.
2019 година – почина Борка Павичевиќ, драматург и директор на Центарот за културна деконтаминација. Павичевиќ беше уметнички директор на Драмски театар во Белград, учесник во Движењето цивилен отпор и член на Белградскиот круг, здружение на слободни интелектуалци уште од основањето. Од почетокот на војната во 1991 година, таа учествуваше во антивоени акции во Белград и во другите југословенски градови и се залагаше за демократизација и развој на граѓанското општество во Србија и регионот.
2019 година – почина Момир Булатовиќ, поранешен претседател на Црна Гора (1990-1998) и премиер на Федералната влада на СР Југославија (1998-2000).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Музика2 дена
(ВИДЕО) Кичевчани во полн ефект до достигнувања на соништата, „Men Of Silver Soul“ на „Marbled In Stone“ ќе ви стане омилена веднаш!
-
Кичево2 дена
Среќен крај, баба Велјанка е пронајдена жива и здрава
-
Спорт2 дена
(ФОТО) На пауза во Кичево, полека финишира 34-то издание на мото-рели „Независност Македонија 2025“
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за вторник (9 септември)
-
Македонија21 час
МВР со детали за тешката сообраќајка со мотоцикли на магистралниот пат Гостивар-Кичево вчера
-
Хороскоп10 часа
Хороскоп за среда (10 септември)
-
Македонија2 дена
Среќен роденден Татковино! „Нека ни е честит 8-ми септември, 34 години самостојна и независна Република Македонија!“
-
Македонија2 дена
Прекинат сообраќајот на патот Мавровска крстосница-Гостивар поради сообраќајна несреќа, возилата се пренасочуваат по споредните патишта