Lifestyle
Зошто сонот е суштински за вашето здравје: науката зад спиењето
Недостатокот на сон може да има сериозни последици за вашето физичко и ментално здравје. Еве што вели науката за тоа зошто спиењето е толку важно и како да ги подобрите вашите навики за спиење.
Влијанието на сонот врз телото и умот
Сонот игра клучна улога во бројни биолошки процеси неопходни за одржување на нашето здравје. За време на спиењето, мозокот обработува и консолидира нови информации, ги зајакнува нервните врски и ја подобрува меморијата. Адекватниот сон, исто така, промовира подобро донесување одлуки, решавање проблеми и креативност.
Спиењето е клучно за одржување на оптималното функционирање на различни телесни системи. За време на спиењето, телото ги обновува оштетените клетки, ткива и мускули и ослободува хормони за раст. Спиењето го зајакнува имунолошкиот систем, дозволувајќи му на телото да произведува цитокини кои се неопходни за борба против инфекции и воспаление.
Добро одморените поединци се подобро опремени за здрави социјални интеракции, негување поцврсти врски и подобрени комуникациски вештини. Луѓето со лишен сон може да се борат со емпатија и поврзување со другите.
Несоодветниот сон може да го наруши балансот на хормоните кои го регулираат апетитот и метаболизмот, потенцијално придонесувајќи за зголемување на телесната тежина и дебелина. Спиењето помага и во регулирањето на крвниот притисок и нивото на воспаление, кои се неопходни за одржување на здраво срце.
Краткорочни и долгорочни ефекти од лишување од сон
Недостатокот на сон може да има сериозни последици по вашето здравје, и краткорочни и долгорочни.
На краток рок, лишувањето од сон може да доведе до намалена когнитивна функција, нарушена меморија и тешкотии со концентрирање. Може да влијае и на вашето расположение, што доведува до раздразливост, анксиозност и депресија.
На долг рок, хроничниот недостаток на сон е поврзан со различни здравствени проблеми, вклучувајќи дебелина, дијабетес, кардиоваскуларни болести, па дури и зголемен ризик од одредени видови на рак.
Четирите најсериозни несакани ефекти од лишувањето од сон се:
- Намалена когнитивна функција, вклучувајќи ја будноста, меморијата и способноста за донесување одлуки.
- Промени во расположението како што се зголемен ризик од анксиозност, депресија и раздразливост.
- Зголемен ризик од развој на хронични болести како што се дебелина, дијабетес и срцеви заболувања.
- Ослабен имунитет и поголема склоност кон инфекции.
Колку сон е доволно?
На повеќето возрасни лица им требаат 7-9 часа сон секоја вечер, но индивидуалните потреби варираат. Воспоставувањето редовна рутина за спиење и избегнување на електронски уреди пред спиење може да помогне да се подобри квалитетот на сонот.
Разбирањето на различните фази на спиење може да помогне и во оптимизирање на навиките за спиење. Постојат два главни типа на спиење: сон со не-брзо движење на очите (NREM) и спиење со брзо движење на очите (REM). Спиењето НРЕМ е поделено на три фази, а РЕМ фазата се карактеризира со живописни соништа и поактивен мозок.
Совети за подобрување на навиките за спиење
Еве неколку совети како да ги подобрите вашите навики за спиење:
- Воспоставете конзистентен распоред за спиење, одење во кревет и будење во исто време секој ден.
- Направете смирувачка рутина пред спиење, како што се читање или вежби за длабоко дишење.
- Оптимизирајте ја вашата средина за спиење со темна, тивка и удобна соба.
- Ограничете ја изложеноста на екрани најмалку еден час пред спиење.
- Внимавајте на вашата исхрана, избегнувајќи тешки оброци, кофеин или алкохол непосредно пред спиење.
- Вежбајте редовно, но избегнувајте напорни активности блиску до спиење.
- Управувајте со стресот со техники како што се внимателност, медитација или јога.
- Ограничете ги дремките во текот на денот на 20-30 минути.
- Изложете се на природна сончева светлина во текот на денот за да го регулирате вашиот деноноќен ритам.
Ако сè уште се борите со спиењето и покрај овие стратегии, размислете за разговор со здравствен работник кој може да ви помогне да ги одредите основните причини и да обезбедите дополнителни упатства за подобрување на вашите навики за спиење.
Статистика за недостаток на сон
Еве неколку извонредни статистички податоци кои го илустрираат влијанието на лишувањето од сон:
- 35% од возрасните Американци велат дека спијат помалку од препорачаните 7 часа секоја вечер.
- 45% од Американците велат дека лошиот или недоволен сон влијае на нивните секојдневни активности барем еднаш неделно.
- Се проценува дека помеѓу 50 и 70 милиони возрасни Американци имаат нарушувања на спиењето.
- Годишните економски трошоци за лишување од сон во САД се проценети на 411 милијарди долари.
- Поспаното возење е одговорно за приближно 100.000 сообраќајни несреќи, 71.000 повреди и 1.550 смртни случаи годишно во САД.
- Луѓето со недостаток на сон имаат 1,5 пати поголеми шанси да развијат дијабетес тип 2.
- Краткото времетраење на спиењето (помалку од 6 часа на ноќ) е поврзано со 48% зголемен ризик од развој или смрт од коронарна срцева болест.
- Адолесцентите кои страдаат од хроничен недостаток на сон имаат поголем ризик да развијат проблеми со менталното здравје.
- Работниците кои не спијат доволно имаат 1,62 пати поголеми шанси да доживеат несреќи на работното место.
Клучни пораки
Недостатокот на сон не треба да се сфаќа лесно бидејќи може да доведе до сериозни негативни здравствени исходи како што се зголемен ризик од мозочен удар и проблеми со менталното здравје, како и поголема веројатност за несреќи и грешки на работното место. Секој треба да има приоритет на соодветен сон секоја вечер за да го одржи физичкото и менталното здравје.
Дополнително, работодавците треба да понудат соодветни политики за рамнотежа помеѓу работата и животот кои промовираат здрави навики за спиење и обезбедуваат вработените да имаат време за одмор. Препознавајќи ја важноста од адекватен сон, секој може да има корист од поздрав и попродуктивен живот.
/N1Info
Lifestyle
Наплатната влезница за престој во Венеција влегува во друга фаза
Следната година ќе започне втората експериментална фаза на наплата на билет за посета на Венеција. Годинава бројот на денови во кои билетот се наплаќал по цена од пет евра бил 29, а следната година во одредени случаи билетот ќе чини десет евра и ќе се плаќа 54 дена во годината.
Втората експериментална фаза за влез во Венеција преку плаќање билети ќе започне во 2025 година. Беа воведени нови правила за да се направи оваа мерка поефикасна, а целта на општината е да го ограничи прекумерниот туризам и да го направи градот попогоден за живеење.
Годинава во текот на 29 експериментални денови општина Венеција заработила два милиони и 425.000 евра, во просек по 17.000 евра дневно. Билетот го платиле 485.000 луѓе.
Градоначалникот на Венеција, Луиџи Брунјаро, вели дека Венеција е првиот град во светот кој се справува со проблемот со прекумерниот прилив на туристи, што создава големи проблеми за самиот град, жителите и туристите кои не уживаат во нивната посета.
Венеција беше првата во светот која воведе резервации за влез во градот во најкритичните денови. За 2025 година воведовме две новини: двојно се зголемува бројот на денови за плаќање за влез во градот, а кој наместо пет не резервира четири дена пред влез, плаќа десет евра. Преку резервации знаеме точно колку луѓе доаѓаат во нашиот град и можеме на посетителите да им обезбедиме подобра услуга“, објаснува градоначалникот Бруњаро.
– „Оваа идеја не е создадена за да се наполни општинската каса, туку да се олесни животот во градот за сите што живеат во него. Периодот од 2025 година ќе биде горе-долу ист како годинава од 28 април до 27 јули, но ќе има повеќе денови, вкупно 54. Ќе има и контроли кои повлекуваат административни, но и кривични казни“, најави Микеле. Зуин, советник за буџет на општина Венеција.
Дневно ограничување на бројот на туристи кои ќе ја посетат Венеција и следната година нема. И додека одреден број граѓани на Венеција не се за наплата на влезница, што, според нив, ја прави Венеција Дизниленд, општината не се откажува од оваа идеја, сметајќи ја за пример за остатокот од светот. .
– „После овој експеримент, луѓе ни се јавија од целиот свет, од Форментера до Кјото, за да не прашаат каков систем користевме и да им дадат совет како сè функционира толку добро. Ова е експеримент кој ќе продолжи и во наредните години, од кој учиме и ќе видиме како ќе испадне“, изјави Симоне Вентурини, советник за економски развој на Венеција.
Втората експериментална фаза започнува на 28 април и ќе трае до 27 јули 2025 година. Цената е уште пет евра, освен ако не го резервирате билетот во последен момент, кога ќе биде 10 евра.
Извор: rts.rs
Lifestyle
Кое милениче е најдобро за семејство со хиперактивно дете?
Кога размислуваат за милениче за дете со ADHD, родителите се соочуваат со специфични предизвици. Хиперактивноста не е дијагноза сама по себе, туку особина која бара внимателен пристап и разбирање за да се избере милениче кое може да ја издржи енергијата на детето. Вистинскиот избор може да донесе радост и мир за целото семејство.
При избор на милениче за дете со потреба за активна игра, важно е да се обрне внимание на темпераментот на животното. Миленичето треба да биде доволно енергично да го следи темпото на детето и трпеливо да толерира непредвидливи движења. „Пожелно е животното да има меко, удобно крзно и да биде наклонето кон игра“, советува психологот Анастасија Пономаренко. Птици и глодари не се препорачуваат, бидејќи не се погодни за интензивна игра и близок контакт.
Кучиња: Идеални пријатели за активни деца
Кучињата се одличен избор за хиперактивни деца, особено расите познати по дружељубивоста и трпеливоста. Златните ретривери, лабрадорите и граничните коли се погодни поради нивната активност и пријателска природа. Се препорачува да се избегнуваат раси кои бараат посебно внимание и контрола, како овчарите и дакеловите.
„Кучето може да ја задоволи потребата на детето за движење, да ја намали анксиозноста и да го научи на одговорност“, додава Пономаренко.
Мачки: Опција за смирување и контакт
Ако семејството нема можност за редовни прошетки, мачка би можела да биде добар избор. Раси како руската сина мачка и Сфинкс се пријателски настроени и блиски со сопствениците, а не бараат многу физичка активност. Мачките можат да обезбедат чувство на смиреност и поврзаност, што е корисно за хиперактивни деца.
Избегнувајте птици и глодари
Иако популарни, птиците и глодарите не се најдобар избор за хиперактивни деца. Малите и кревки животни како хрчаци, зајаци или глувци се подложни на повреди за време на игра и не се најбезбедни за деца кои покажуваат поголема импулсивност.
Lifestyle
Никогаш нема да ослабете ако ги имате овие пет навики
Без разлика дали размислувате за слабеење или веќе сте почнале со процесот, одредени навики може значително да го попречат вашиот успех. Слабеењето бара напорна работа, посветеност и силна мотивација, но исто така и исклучување на навики кои може да го успорат вашиот напредок.
Личната фитнес инструкторка Викторија Брејди, за порталот Eat This, Not That, наведува пет навики кои многумина од нас ги имаат и кои негативно влијаат на постигнување на посакуваните резултати. Ако ги имате овие навики, можеби ќе ви биде тешко да ослабете.
1. Често јадете или грицкате без контрола
Безумното грицкање е сигурен начин да го успорите слабеењето бидејќи со него често не го контролирате внесот на калории, што води до прејадување.
„Без разлика дали храната е здрава или не, премногу од сè може да има негативен ефект врз телото. Важно е да ги контролирате порциите за да го следите внесот на калории и да го минимизирате прејадувањето“, објаснува Брејди.
2. Прескокнувате оброци
„Прескокнувањето на оброците го става телото во режим на преживување, што го тера да задржи калории за да заштеди енергија,“ истакнува Брејди. Ова често доведува до лоши избори на храна, како посета на ресторан за брза храна, бидејќи е најбрзата опција за оброк.
3. Ги „пиете“ калориите
Пијалоците, како овошен сок или чаша вино, можат да бидат полни со скриени калории. „Многумина не сфаќаат колку калории содржат пијалоците, а шеќерот го прави вкусот попривлечен. Прекумерниот внес на шеќер не само што може да доведе до зголемување на телесната тежина, туку и да го забави метаболизмот, особено при консумирање на алкохол,“ објаснува таа.
4. Недостаток на сон
Недоволното спиење негативно влијае на слабеењето. „Кога телото не добива доволно одмор, нарушената хормонална рамнотежа го зголемува апетитот и телото гравитира кон калорична храна и јаглехидрати,“ вели Брејди. Доволниот сон и деновите за одмор се неопходни за да се избегне преоптоварување и ризик од повреди.
5. Дадете приоритет на вежбањето пред диетата
Иако вежбањето е важен дел од слабеењето, мора да постои рамнотежа помеѓу вежбањето и здравата исхрана. „80/20 правилото вели дека слабеењето зависи 80% од исхраната и 20% од вежбањето,“ истакнува Брејди. Без разлика колку долго вежбате, лошата исхрана не може да се надомести со вежбање, бидејќи преку вежбање согорувате само мал процент од внесените калории.
-
Хороскоп1 ден
Месечен Хороскоп (ноември 2024)
-
Кичево1 ден
Сега и во Кичево! Сè е полесно и посигурно со „МИНТ“
-
Кичево7 часа
Од денес нова неделна акција во „АТВА Маркети“ и попуст на сите најбарани производи!
-
Кичево12 часа
Вчера во Кичево, МВР реализира сообраќајно едукативна кампања „Безбедно возење трактори и земјоделски машини“
-
Хороскоп2 часа
Хороскоп за сабота (2 ноември)
-
Спорт1 ден
Дел на Управниот одбор при ФФМ побарале закажување на итна седница
-
Технологија1 ден
Денес „AMD“ го претстави својот најнов процесор, добредојде за „Ryzen 7 9800X3D“ со неверојатна основна брзина од „4,7 GHz“
-
Lifestyle7 часа
Наплатната влезница за престој во Венеција влегува во друга фаза