Следете не

Lifestyle

Зошто сонот е суштински за вашето здравје: науката зад спиењето

Објавено пред

на

Недостатокот на сон може да има сериозни последици за вашето физичко и ментално здравје. Еве што вели науката за тоа зошто спиењето е толку важно и како да ги подобрите вашите навики за спиење.

Влијанието на сонот врз телото и умот

Сонот игра клучна улога во бројни биолошки процеси неопходни за одржување на нашето здравје. За време на спиењето, мозокот обработува и консолидира нови информации, ги зајакнува нервните врски и ја подобрува меморијата. Адекватниот сон, исто така, промовира подобро донесување одлуки, решавање проблеми и креативност.

Спиењето е клучно за одржување на оптималното функционирање на различни телесни системи. За време на спиењето, телото ги обновува оштетените клетки, ткива и мускули и ослободува хормони за раст. Спиењето го зајакнува имунолошкиот систем, дозволувајќи му на телото да произведува цитокини кои се неопходни за борба против инфекции и воспаление.

Добро одморените поединци се подобро опремени за здрави социјални интеракции, негување поцврсти врски и подобрени комуникациски вештини. Луѓето со лишен сон може да се борат со емпатија и поврзување со другите.

Несоодветниот сон може да го наруши балансот на хормоните кои го регулираат апетитот и метаболизмот, потенцијално придонесувајќи за зголемување на телесната тежина и дебелина. Спиењето помага и во регулирањето на крвниот притисок и нивото на воспаление, кои се неопходни за одржување на здраво срце.

Краткорочни и долгорочни ефекти од лишување од сон

Недостатокот на сон може да има сериозни последици по вашето здравје, и краткорочни и долгорочни.

На краток рок, лишувањето од сон може да доведе до намалена когнитивна функција, нарушена меморија и тешкотии со концентрирање. Може да влијае и на вашето расположение, што доведува до раздразливост, анксиозност и депресија.

На долг рок, хроничниот недостаток на сон е поврзан со различни здравствени проблеми, вклучувајќи дебелина, дијабетес, кардиоваскуларни болести, па дури и зголемен ризик од одредени видови на рак.

Четирите најсериозни несакани ефекти од лишувањето од сон се:

  1. Намалена когнитивна функција, вклучувајќи ја будноста, меморијата и способноста за донесување одлуки.
  2. Промени во расположението како што се зголемен ризик од анксиозност, депресија и раздразливост.
  3. Зголемен ризик од развој на хронични болести како што се дебелина, дијабетес и срцеви заболувања.
  4. Ослабен имунитет и поголема склоност кон инфекции.

Колку сон е доволно?

На повеќето возрасни лица им требаат 7-9 часа сон секоја вечер, но индивидуалните потреби варираат. Воспоставувањето редовна рутина за спиење и избегнување на електронски уреди пред спиење може да помогне да се подобри квалитетот на сонот.

Разбирањето на различните фази на спиење може да помогне и во оптимизирање на навиките за спиење. Постојат два главни типа на спиење: сон со не-брзо движење на очите (NREM) и спиење со брзо движење на очите (REM). Спиењето НРЕМ е поделено на три фази, а РЕМ фазата се карактеризира со живописни соништа и поактивен мозок.

Совети за подобрување на навиките за спиење

Еве неколку совети како да ги подобрите вашите навики за спиење:

  • Воспоставете конзистентен распоред за спиење, одење во кревет и будење во исто време секој ден.
  • Направете смирувачка рутина пред спиење, како што се читање или вежби за длабоко дишење.
  • Оптимизирајте ја вашата средина за спиење со темна, тивка и удобна соба.
  • Ограничете ја изложеноста на екрани најмалку еден час пред спиење.
  • Внимавајте на вашата исхрана, избегнувајќи тешки оброци, кофеин или алкохол непосредно пред спиење.
  • Вежбајте редовно, но избегнувајте напорни активности блиску до спиење.
  • Управувајте со стресот со техники како што се внимателност, медитација или јога.
  • Ограничете ги дремките во текот на денот на 20-30 минути.
  • Изложете се на природна сончева светлина во текот на денот за да го регулирате вашиот деноноќен ритам.

Ако сè уште се борите со спиењето и покрај овие стратегии, размислете за разговор со здравствен работник кој може да ви помогне да ги одредите основните причини и да обезбедите дополнителни упатства за подобрување на вашите навики за спиење.

Статистика за недостаток на сон

Еве неколку извонредни статистички податоци кои го илустрираат влијанието на лишувањето од сон:

  • 35% од возрасните Американци велат дека спијат помалку од препорачаните 7 часа секоја вечер.
  • 45% од Американците велат дека лошиот или недоволен сон влијае на нивните секојдневни активности барем еднаш неделно.
  • Се проценува дека помеѓу 50 и 70 милиони возрасни Американци имаат нарушувања на спиењето.
  • Годишните економски трошоци за лишување од сон во САД се проценети на 411 милијарди долари.
  • Поспаното возење е одговорно за приближно 100.000 сообраќајни несреќи, 71.000 повреди и 1.550 смртни случаи годишно во САД.
  • Луѓето со недостаток на сон имаат 1,5 пати поголеми шанси да развијат дијабетес тип 2.
  • Краткото времетраење на спиењето (помалку од 6 часа на ноќ) е поврзано со 48% зголемен ризик од развој или смрт од коронарна срцева болест.
  • Адолесцентите кои страдаат од хроничен недостаток на сон имаат поголем ризик да развијат проблеми со менталното здравје.
  • Работниците кои не спијат доволно имаат 1,62 пати поголеми шанси да доживеат несреќи на работното место.

Клучни пораки

Недостатокот на сон не треба да се сфаќа лесно бидејќи може да доведе до сериозни негативни здравствени исходи како што се зголемен ризик од мозочен удар и проблеми со менталното здравје, како и поголема веројатност за несреќи и грешки на работното место. Секој треба да има приоритет на соодветен сон секоја вечер за да го одржи физичкото и менталното здравје.

Дополнително, работодавците треба да понудат соодветни политики за рамнотежа помеѓу работата и животот кои промовираат здрави навики за спиење и обезбедуваат вработените да имаат време за одмор. Препознавајќи ја важноста од адекватен сон, секој може да има корист од поздрав и попродуктивен живот.

/N1Info

 

Lifestyle

Кое сирење е најдобро за здравјето на срцето?

Објавено пред

на

Одржувањето на здраво срце зависи од многу фактори, а исхраната игра клучна улога. Диететичарите предупредуваат дека изборот на сирење може значително да влијае врз кардиоваскуларното здравје.

Најштетно сирење за срцето

Преработените сирења се сметаат за најлош избор за срцевото здравје. Според диететичарот Лори Вокер, овие сирења содржат:

  • Високо ниво на натриум: Оваа состојка, често додавана за вкус и подолг рок на траење, може да го зголеми крвниот притисок и ризикот од хипертензија и мозочен удар.
  • Заситени масти: Големите количини на заситени масти можат да го зголемат нивото на лош холестерол, што дополнително го оптоварува срцето.
  • Калории: Преработените сирења често се калорично богати, што може да доведе до зголемување на телесната тежина – уште еден фактор на ризик за срцеви заболувања.

Поздрави алтернативи

Диететичарот Ден Галагер препорачува да се избираат сирења со помала содржина на сол и масти, како што се:

  • Моцарела: Содржи помалку калории и натриум од повеќето сирења.
  • Фета: Идеална за салати и лесни јадења, благодарение на ниската содржина на масти.
  • Козјо сирење: Одличен извор на протеини и полесно за варење.
  • Пармезан: Добар избор поради релативно ниската содржина на калории и сол во мали количини.

Алтернативите од растително потекло, како веганското сирење направено од бадеми, се исто така здрава опција бидејќи содржат помалку заситени масти и често се збогатени со калциум.

Контрола на порциите и здрав начин на живот

Лори Вокер истакнува дека умереноста е клучна. Дури и поздравите сирења треба да се консумираат во разумни количини. Покрај исхраната, редовната физичка активност и балансиран животен стил се важни за одржување на здраво срце.

Заклучок:
Избирајте свежи сирења или оние со мала содржина на масти и натриум. Избегнувајте преработени сирења и обрнете внимание на големината на порциите за да го зачувате здравјето на вашето срце.

Извор: N1Info

Прочитај повеќе...

Lifestyle

7 намирници кои помагаат во намалување на крвниот притисок

Објавено пред

на

Високиот крвен притисок, или хипертензија, е значаен здравствен проблем кој може да доведе до сериозни компликации. Но, исхраната богата со одредени намирници може да помогне во неговото регулирање. Според д-р Ерик Берг, постојат намирници кои содржат високи количини калиум, есенцијален минерал кој игра клучна улога во одржувањето на здравјето на срцето.

Калиумот помага во намалување на крвниот притисок со отстранување на вишокот сол од телото преку урината и управување со количината на течности во крвните садови, спречувајќи прекумерен притисок. Светската здравствена организација (СЗО) препорачува дневен внес од најмалку 3.510 mg калиум за возрасни.

Еве ги 7-те најдобри извори на калиум кои можат да помогнат во намалување на крвниот притисок:

1. Цвекло

  • Калиум по порција (40 грама): 1.300 mg
    Цвеклото е еден од најдобрите извори на калиум. Покрај тоа, неговите листови се богати со витамини Ц, К и растителни влакна.

2. Авокадо

  • Калиум по порција (150 грама): 975 mg
    Авокадото е кремаст и хранлив плод кој нуди повеќе калиум од бананите. Тоа е одличен додаток за салати, сосови и здрави пијалаци.

3. Лима грав

  • Калиум по порција (170 грама): 975 mg
    Овој вид грав е одличен извор на калиум, но содржи и високо ниво на јаглени хидрати.

4. Спанаќ

  • Калиум по порција (225 грама): 839 mg
    Лиснатиот зеленчук како спанаќот е богат со калиум и е совршен за здрава, балансирана исхрана.

5. Лосос

  • Калиум по порција (170 грама): 839 mg
    Лососот не само што е богат со калиум, туку содржи и здрави масти кои го подобруваат кардиоваскуларното здравје.

6. Мускатна тиква (сквош)

  • Калиум по порција (205 грама): 800 mg
    Овој зеленчук е богат со калиум, магнезиум и манган – есенцијални минерали за здравјето на нервниот систем и мускулите.

7. Брокула

  • Калиум по порција (88 грама): 504 mg
    Иако содржи помалку калиум во споредба со другите намирници, брокулата е хранлива и помага во подобрување на целокупното здравје.

Заклучок:
Редовното консумирање на овие намирници може да помогне во регулирање на крвниот притисок. Комбинирајте ги со други здрави навики за максимални резултати.

Извор: B92

Прочитај повеќе...

Lifestyle

Сакате да живеете подолго? Еве колку кафе треба да пиете според науката

Објавено пред

на

Умереното консумирање на кафе може да ги продолжи годините на живот и здравјето, со значителни придобивки за срцето, мозокот и имунолошкиот систем, покажува ново истражување.

Кафето како еликсир за долг живот

Истражување спроведено од Универзитетот во Коимбра, Португалија, анализирало 85 студии со учесници од Европа, Америка, Австралија и Азија. Наодите укажуваат дека умереното консумирање на три шолји кафе дневно е поврзано со просечно зголемување на животниот век за 1,84 години.

Покрај тоа, редовното пиење кафе е поврзано со подобрување на здравјето – период на живот без сериозни болести.

Клучни здравствени придобивки

  • Подобрување на функциите на мускулниот, кардиоваскуларниот, менталниот и имунолошкиот систем.
  • Намалување на ризикот од кардиоваскуларни заболувања, мозочен удар, респираторни болести, дијабетес, некои видови рак, деменција и депресија.
  • Противвоспалителни и метаболички ефекти, дури и кога се земаат предвид фактори како пушење и консумирање алкохол.

Што велат експертите?

„Нашите наоди ја нагласуваат улогата на умереното консумирање кафе во забавување на биолошките механизми што се влошуваат со стареењето,“ изјави неврологот Родриго Куња, автор на студијата објавена во списанието Aging Research Reviews.

Истражувањето вклучило широк спектар на варијабли, како што се видот на кафето, демографските податоци на учесниците и времетраењето на анализираните студии, со цел да се изолираат ефектите од кафето.

Резерви и идни чекори

Иако резултатите се ветувачки, повеќето анализи се потпираат на самопријавени податоци, а истражувањето беше финансирано од Институтот за научни информации за кафе, поддржан од големи компании за кафе. Важно е да се нагласи дека истражувањето покажува корелација, а не каузалност.

„Во време кога светската популација старее побрзо од кога било, потребно е да се истражуваат исхранбени интервенции што ќе им овозможат на луѓето не само да живеат подолго, туку и поздраво,“ додава Куња.

Извор: Science Alert

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп3 часа

Хороскоп за петок (13 декември)

ОВЕН Немате причина да брзате и да донесувате ненадејни одлуки. Овие дена, обидете се да ги набудувате другите за да...

Временска прогноза4 часа

Викенд метео вести: Доаѓа нов ладен и влажен бран кој ни носи дожд, силен ветер и снег на места под 1000 н.м.в, што значи превој „Стража“ би можел повторно да биде под снег

Викендот што ни претстои, територијата на нашата Македонија ќе биде зафатена од нов ладен и влажен воздушен бран кој ќе...

Кичево10 часа

Утрово избувнал пожар во комбе од локалната самоуправа од Кичево, повредени нема, интервенирала ТППЕ.

На 12.12.2024 во 07.08 часот во ОВР Кичево, С.М.(44) од Кичево пријави дека, откако го стартувал возилото комбе „ивеко“ со...

Магазин13 часа

Threads тестира напредни функции за пребарување

Платформата Threads продолжува со воведување на подобрувања со цел да ги адресира долгогодишните поплаки на корисниците. Адам Мосери, шефот на...

Магазин13 часа

Google и Meta во неволја: Европската унија започна истрага

Европската комисија започна истрага за рекламни кампањи кои го промовирале Instagram на тинејџери преку YouTube, заобиколувајќи ги правилата на Google...

Магазин13 часа

iOS 18.2: Вештачката интелигенција го прави iPhone попаметен

Ажурирањето на iOS 18.2 носи напредни функции за вештачка интелигенција (AI), како Image Playground и Genmoji, додека интеграцијата на ChatGPT...

Магазин13 часа

Не секој iPhone е ист: Како да дознаете од каде доаѓа вашиот уред

Иако најголемиот дел од iPhone уредите се произведуваат во истите фабрики во Кина, Apple го прилагодува хардверот на уредите според...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за четврток (12 декември)

ОВЕН Денес ќе бидете преплавени со обврски. Вашиот телефон ќе ѕвони постојано па едвај ќе имате време за себеси. И...

Социјални мрежи1 ден

Фејсбук и Инстаграм паднаа, „Мета“ се огласи дека имаат технички проблеми, набрзо истите ќе бидат решени

Многу корисници на Редит и мрежата Х известуваат дека имаат проблем со пристапот до платформите „Мета“ на Фејсбук едноставно велат...

Спорт1 ден

Две македонски судијки добија ФИФА знак, додека македонската „А“ футсал репрезентација ќе одигра два натпревари против Холандија и Андора

Уште едно големо признание од страна на ФИФА доби судиската организација при Фудбалската федерација на Македонија. Две наши судијки официјално...

НАЈЧИТАНИ