На денешен ден
12 ноември (На денешен ден)

1812.- По повлекувањето од Москва, посмртните останки на трупите на Наполеон претрпеа големи загуби на реката Березина.
1833.- Роден е рускиот композитор и хемичар Александар Порфириевич Бородин, еден од „големите пет“, чие дело значително придонело за развојот на руската симфониска и камерна музика. На своето животно дело, операта „Принцот Игор“ работеше 18 години, а ја завршија Римски-Корсаков и Глазунов, создавајќи ремек-дело на руската романтична опера. Автор е и на значајни трудови од областа на хемијата и биохемијата.
1840.- Роден е францускиот скулптор Огист Роден, еден од најголемите уметници од крајот на 19 и почетокот на 20 век. Неговото дело ги обедини романтичниот дух и модерните стремежи и решително влијаеше на европската скулптура („Мислител“, „Бакнеж“, „Балзак“, „Граѓаните на Калеа“, „Парите на пеколот“, „Вечниот идол“).
1859.- Родена е српската архитектка Андра Стевановиќ, член на Српската кралска академија, професор на Големата школа и на Универзитетот во Белград. Проектирал неколку значајни градби, меѓу кои и зградите на Народниот музеј и Академијата на науките во Белград.
1866.- Роден е Сун Јат Сен, кинески револуционер и државник, прв претседател на Кина по соборувањето на династијата Манчу во 1911 година. По неговата смрт во 1925 година, раководството на партијата го презеде десното крило, предводено од Чанг Каи Шек.
1918.- Прогласена е првата австриска република, ден по капитулацијата на Германија во Првата светска војна и абдикацијата на императорот Чарлс I.
1920.- Потпишан е Рапалошкиот договор со кој Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, под притисок на Велика Британија и Франција, на Италија и ги отстапило Истра, Јулијанска Краина, Задар и островите Крес, Лошињ, Ластово и Палагружа. а подоцна и Риека.
1927.- Лео Бронштајн (Троцки), еден од водачите на „левата опозиција“ во партијата, беше исклучен од Болшевичката партија, а Сталин стана неприкосновен лидер на СССР. Троцки бил интерниран во Алма-Ата, а потоа протеран од земјата во 1929 година и убиен во Мексико во 1940 година по наредба на Сталин.
1933.- Национал-социјалистичката работничка партија на Адолф Хитлер победи на изборите и ја презеде власта во Германија.
1942.- Британската осма армија на генералот Бернард Монтгомери го зазеде Тобрук во Либија за време на Втората светска војна и зароби најмалку 30.000 германски и италијански војници.
1944.- Сојузниците го потопија Тирпиќ, последниот голем воен брод на нацистичка Германија, во фјордот Тромсо во северна Норвешка.
1948.- Јапонскиот трибунал за воени злосторства ги осуди на смрт поранешниот премиер генерал Хидеки Тојо и уште шест јапонски водачи во Втората светска војна.
1955.- Умре хрватскиот поет Тин Ујевиќ, кој со своите стихови, но и со својот боемски живот („Лелек себра“, „Колајна“, „Жедан камен на студенчу“ го одбележа периодот меѓу двете светски војни во југословенската литература).
1956.- Белградскиот театар „Ателје 212“ во адаптираниот дел на зградата „Борбе“ ја изведе првата претстава „Фауст“ од Јохан Волфганг Гете.
1969.- Рускиот писател Александар Солженицин е исклучен од Советскиот сојуз на писатели поради жестока критика на сталинизмот во неговиот роман „Првиот круг“. Со декрет на Врховниот совет, најпознатиот советски дисидент беше протеран од СССР во 1974 година.
1970.- Силен циклон и високи бранови во Источен Пакистан (Бангладеш) убиле најмалку 200.000 луѓе.
1974.- Јужна Африка е суспендирана од Генералното собрание на ОН поради политиката на апартхејдот.
1977.- Во затворска ќелија се самоуби Ингрид Шуберт, една од основачите и водачите на западногерманската левичарска терористичка организација Бадер-Мајнхоф.
1981.- Американскиот вселенски шатл, Колумбија, по втор пат ја обиколи Земјата и стана првото вселенско летало што ќе се користи по втор пат.
1989.- Умре шпанската револуционерка Долорес Ибарури, легендарната Ла Пасионарија, претседател на Комунистичката партија на Шпанија (од 1960 година). Таа беше заслужна за зборовите „No pasaran“, слоганот под кој републиканците го бранеа Мадрид од фашистите во Шпанската граѓанска војна. По падот на Републиката, таа поминала 38 години во странство, најмногу во СССР. Таа се вратила во Шпанија во 1977 година и станала пратеник во парламентот.
1995.- Потпишан е Договорот од Ердут, со кој територијата на Срем-Барањскиот регион (дел од самопрогласената Република Српска Краина) е воспоставена како дел од Република Хрватска. Договорот предвидува период од една година под меѓународна администрација.
1999.- Авион на Светската програма за храна на ОН „ATR-42“ се урна во областа на планината Бајгора, Косово. Во несреќата загинаа сите патници (21) и тројца членови на екипажот.
2001.- Пензионираниот југословенски вицеадмирал Миодраг Јокиќ, обвинет за воени злосторства во областа Дубровник во 1991 година, доброволно му се предаде на Меѓународниот трибунал за воени злосторства во Хаг. Откако ја призна вината, тој беше осуден на седум години затвор.
2001.- Американскиот авион „Ербас-300“ се урна во блиските домови веднаш по полетувањето од аеродромот Џон Ф. Кенеди во Њујорк, при што загинаа сите 260 патници и пет лица на местото на несреќата.
2004.- Трајан Босеку, градоначалник на Букурешт, е избран за претседател на Романија. Оваа функција ја извршуваше два мандата (до 2014 година) и двапати беше организиран референдум на кој граѓаните се изјаснија за негово отповикување.
2006.- Во Полска се одржаа локални избори, оценети како еден вид национален референдум за првата година од владеењето на конзервативните браќа близнаци Качински, премиерот Јарослав и полскиот претседател Лех.
2007.- За претседател на Словенија е избран Данило Турк, поранешен помошник генерален секретар на ОН и професор по меѓународно право.
2010.- Умре Хенрик Миколај Горецки, полски композитор, светски познат по симфонијата бр. 3 наречена Симфонија на тажни песни за сопрано и оркестар, од 1976 година.
2011.- Италијанскиот премиер Силвио Берлускони поднесе оставка.
2014 – Повеќе од 5.000 луѓе починаа од ебола, објави Светската здравствена организација (СЗО).
2014.- Хашкиот обвинет и лидер на Српската радикална партија Воислав Шешељ пристигна во Белград, откако Хашкиот трибунал го ослободи привремено од здравствени причини. Шешељ помина речиси 12 години во притвор во Хаг.
2017 – Земјотрес со јачина од 7,3 степени според Рихтер ги погоди Иран и Ирак, при што загинаа најмалку 445 луѓе.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (22 мај)

На денешен ден 22 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Историски личности и настани:
-
337 – Смртта на Константин I Велики, првиот римски император што го прифатил христијанството.
-
1455 – Битката кај Сент Албанс – почеток на „Војната на розите“.
-
1833 – Уставот во Чиле ја зајакнува власта на претседателот и ја прогласува римокатоличката религија за државна.
🎵 Култура и уметност:
-
1813 – Роден е Рихард Вагнер, германски композитор и реформатор на операта.
-
1859 – Роден е Артур Конан Дојл, креаторот на Шерлок Холмс.
-
1873 – Почина Алесандро Манцони, италијански писател влијателен во Ризорџименто.
-
1885 – Смрт на Виктор Иго, автор на „Клетници“ и „Ѕвонарот“.
-
1907 – Роден е Лоренс Оливие, голем англиски глумец и режисер.
-
1970 – Почина Бојан Ступица, значаен југословенски театарски режисер.
-
2016 – Смрт на Бата Живојиновиќ, иконска фигура на југословенскиот филм.
⚔️ Воени и политички настани:
-
1939 – Потпишан е Челичниот пакт меѓу Хитлер и Мусолини.
-
1943 – Распуштање на Коминтерната од страна на СССР.
-
1972 – Никсон го посетува Советскиот Сојуз – прва ваква посета од американски претседател.
-
1992 – Словенија, Хрватска и БиХ примени во ОН.
-
1994 – Бунтовниците во Руанда преземаат клучни позиции.
-
2014 – Воен удар во Тајланд предводен од генерал Прајут.
🌍 Современи настани и социјални промени:
-
1998 – Мировен договор за Северна Ирска добива поддршка од гласачите.
-
2000 – Израелски суд укинува забрана за жени кај Западниот ѕид.
-
2012 – Првата жена командант на британски воен брод – Сара Вест.
-
2012 – SpaceX го лансира првото приватно вселенско летало до МВС.
-
2024 – Шпанија, Норвешка и Ирска ја признаваат Палестина како независна држава.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај
📜 Среден и нов век
- 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
- 1498 – Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
- 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.
✍️ Култура и филозофија
- 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
- 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
- 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.
⚔️ Војни и политика
- 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
- 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
- 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
- 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
- 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.
🌍 Независности и државни промени
- 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
- 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
- 2002 – Источен Тимор прогласува независност.
- 2000 – Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.
🧑🤝🧑 Друштвени и економски настани
- 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
- 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
- 1995 – Ебола карантин во Заир.
- 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.
🎨 Кражби и културни загуби
- 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Култура и уметност
-
1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).
-
1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.
-
1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.
Политика и конфликти
-
1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.
-
1804 – Наполеон е прогласен за император.
-
1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.
-
1996 – Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.
-
2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.
Наука и технологија
-
1974 – Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.
-
1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.
Човекови права и меѓународна правда
-
1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.
-
2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.
-
2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.
Родени
-
1836 – Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.
-
1868 – Николај II, последниот руски цар.
-
1872 – Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.
-
1883 – Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.
-
1919 – Марго Фонтејн, легендарна балерина.
-
1920 – Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.
-
Кичево1 ден
(ФОТО) Денес во кичевската касарна „Чеде Филипоски – Даме“ – со свеченост беше реализиран 21-ви Мај – „Денот на единицата“
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за среда (21 март)
-
Хороскоп18 часа
Хороскоп за четврток (22 мај)
-
Временска прогноза21 час
Попоски истакна дека најмалку до првата седмица од јуни месец ќе имаме слично време, можеби и со пониски температури
-
Македонија1 ден
Приведен измамник: Преку фејсбук страница продавал наводно благословени предмети
-
Здравје и убавина2 дена
Вниманието во храната во борбата против заморот е многу битна за човековиот организам
-
Спорт1 ден
ФФМ и МВР потпишаа Меморандум за унапредување на безбедноста на фудбалски настани и заштита на интегритетот
-
На денешен ден11 часа
Времеплов: На денешен ден (22 мај)