На денешен ден, односно 15 август, православните христијани го празнуваат „Откривањето и преносот на моштите на Светиот првомаченик и архиѓакон Стефан“, еден од четирите празници посветени на овој светец.

Свети Стефан е првиот маченик што пострадал за христијанската вера, поради што неговиот култ е широко распространет кај нашиот, но и кај други православни народи. Иако најмногу се чествува на 9 јануари, и овој летен празник се одбележува со богослужби и молитви.

Како и апостолите, и Стефан бил исполнет со Светиот Дух и правел многу чуда, за кои се сведочи во Новиот завет.

Празникот се однесува на пронаоѓањето и свечениот пренос на неговите мошти. Според преданието, откако бил убиен со камења, неговото тело било оставено без погреб, но Бог не дозволил да биде осквернавено. По два дена, Гамалиил — таен следбеник на Христос и учител на апостол Павле — го зел телото и чесно го погребал во својата пештера.

Со тек на време, местото на погребот било заборавено, сè до 415 година, кога Гамалиил му се јавил во сон на свештеникот Лукијан и му го открил гробот. Моштите потоа биле пренесени на Сион, а подоцна и во Цариград, при што многумина биле исцелени од нив.

Во чест на светецот, во охридското село Шипокно, во пештера, постои една од најстарите цркви посветени на Свети Стефан, датирана од XIX век.

Денес се одбележува споменот на Преподобната маченичка Параскева, која во народот е позната и како Света Петка.

Таа е родена во Рим во христијанско семејство и уште од мали нозе била воспитана во духот на христијанската вера. Со голема посветеност ги исполнувала Божјите заповеди и преку својот живот исполнет со доблести, влијаела и на другите луѓе да тргнат по патот на спасението.

По смртта на нејзините родители, го разделила целиот имот на сиромашните и се замонашила. Како монахиња, уште поревносно ја ширела христијанската вера, иако во тоа време таа била строго забранета и жестоко гонета од римските власти.

Првата тужба против неа ја поднеле злобни луѓе, кои ја пријавиле заради проповедање на верата во Христа. Ја изведоа пред римскиот цар Антонин, кој се обиде со убеди и ласкања да ја натера да се откаже од верата, но без успех. Потоа ја изложиле на страшни маки – ѝ ставиле врел метален шлем на главата, но Господ чудесно ја заштитил и таа останала жива. По ова чудо, побегнала од Рим.

Продолжила да патува од град во град, обраќајќи го незнабожечкиот народ кон христијанството. И во други градови била судена и мачена, но со Божја сила извршувала чуда и чудесно се опоравувала од маки.

Незнабошците ги припишувале тие чуда на магија, а нејзиното заздравување на нивните идоли. Еден кнез, мачител, ѝ рече дека нејзиното спасение се должи на неговите богови, но светицата му возврати: „Не ме спасија твоите богови, туку мојот Христос – вистинскиот Бог“.

На крај, кнезот Тарасиј ја погубил со меч. Така заврши животот на Света Петка – со маченичка смрт, но и со голема слава. Нејзините свети мошти подоцна биле пренесени во Цариград. Таа го претрпе мачеништвото во вториот век, оставувајќи силен белег во историјата на христијанството.

Големиот македонски празник, 122 години „Илинден“ најмногу го асоцира македонскиот народ на славното Илинденско Востание и на Крушевската Република, сепак, во својата основа го има свети Илија, лик од христијанската религија кој има значајно место и во народните верувања.

Во народното верување свети Илија се смета за клучар кој го отклучува или заклучува небото и го пушта или запира дождот, бидејќи се верува дека тој повела со летните грмотевици.

Пророк кој пали и гаси на небото и земјата. Именден празнуваат: Илија, Илко, Илинка, Илинденка, Илина, Иљо, Илчо.

Македонските граѓани денеска го прославуваат Денот на Републиката, 2 август. Чествувањата на големиот празник на македонската борба за слобода.