Lifestyle
Зошто сонот е суштински за вашето здравје: науката зад спиењето

Недостатокот на сон може да има сериозни последици за вашето физичко и ментално здравје. Еве што вели науката за тоа зошто спиењето е толку важно и како да ги подобрите вашите навики за спиење.
Влијанието на сонот врз телото и умот
Сонот игра клучна улога во бројни биолошки процеси неопходни за одржување на нашето здравје. За време на спиењето, мозокот обработува и консолидира нови информации, ги зајакнува нервните врски и ја подобрува меморијата. Адекватниот сон, исто така, промовира подобро донесување одлуки, решавање проблеми и креативност.
Спиењето е клучно за одржување на оптималното функционирање на различни телесни системи. За време на спиењето, телото ги обновува оштетените клетки, ткива и мускули и ослободува хормони за раст. Спиењето го зајакнува имунолошкиот систем, дозволувајќи му на телото да произведува цитокини кои се неопходни за борба против инфекции и воспаление.
Добро одморените поединци се подобро опремени за здрави социјални интеракции, негување поцврсти врски и подобрени комуникациски вештини. Луѓето со лишен сон може да се борат со емпатија и поврзување со другите.
Несоодветниот сон може да го наруши балансот на хормоните кои го регулираат апетитот и метаболизмот, потенцијално придонесувајќи за зголемување на телесната тежина и дебелина. Спиењето помага и во регулирањето на крвниот притисок и нивото на воспаление, кои се неопходни за одржување на здраво срце.
Краткорочни и долгорочни ефекти од лишување од сон
Недостатокот на сон може да има сериозни последици по вашето здравје, и краткорочни и долгорочни.
На краток рок, лишувањето од сон може да доведе до намалена когнитивна функција, нарушена меморија и тешкотии со концентрирање. Може да влијае и на вашето расположение, што доведува до раздразливост, анксиозност и депресија.
На долг рок, хроничниот недостаток на сон е поврзан со различни здравствени проблеми, вклучувајќи дебелина, дијабетес, кардиоваскуларни болести, па дури и зголемен ризик од одредени видови на рак.
Четирите најсериозни несакани ефекти од лишувањето од сон се:
- Намалена когнитивна функција, вклучувајќи ја будноста, меморијата и способноста за донесување одлуки.
- Промени во расположението како што се зголемен ризик од анксиозност, депресија и раздразливост.
- Зголемен ризик од развој на хронични болести како што се дебелина, дијабетес и срцеви заболувања.
- Ослабен имунитет и поголема склоност кон инфекции.
Колку сон е доволно?
На повеќето возрасни лица им требаат 7-9 часа сон секоја вечер, но индивидуалните потреби варираат. Воспоставувањето редовна рутина за спиење и избегнување на електронски уреди пред спиење може да помогне да се подобри квалитетот на сонот.
Разбирањето на различните фази на спиење може да помогне и во оптимизирање на навиките за спиење. Постојат два главни типа на спиење: сон со не-брзо движење на очите (NREM) и спиење со брзо движење на очите (REM). Спиењето НРЕМ е поделено на три фази, а РЕМ фазата се карактеризира со живописни соништа и поактивен мозок.
Совети за подобрување на навиките за спиење
Еве неколку совети како да ги подобрите вашите навики за спиење:
- Воспоставете конзистентен распоред за спиење, одење во кревет и будење во исто време секој ден.
- Направете смирувачка рутина пред спиење, како што се читање или вежби за длабоко дишење.
- Оптимизирајте ја вашата средина за спиење со темна, тивка и удобна соба.
- Ограничете ја изложеноста на екрани најмалку еден час пред спиење.
- Внимавајте на вашата исхрана, избегнувајќи тешки оброци, кофеин или алкохол непосредно пред спиење.
- Вежбајте редовно, но избегнувајте напорни активности блиску до спиење.
- Управувајте со стресот со техники како што се внимателност, медитација или јога.
- Ограничете ги дремките во текот на денот на 20-30 минути.
- Изложете се на природна сончева светлина во текот на денот за да го регулирате вашиот деноноќен ритам.
Ако сè уште се борите со спиењето и покрај овие стратегии, размислете за разговор со здравствен работник кој може да ви помогне да ги одредите основните причини и да обезбедите дополнителни упатства за подобрување на вашите навики за спиење.
Статистика за недостаток на сон
Еве неколку извонредни статистички податоци кои го илустрираат влијанието на лишувањето од сон:
- 35% од возрасните Американци велат дека спијат помалку од препорачаните 7 часа секоја вечер.
- 45% од Американците велат дека лошиот или недоволен сон влијае на нивните секојдневни активности барем еднаш неделно.
- Се проценува дека помеѓу 50 и 70 милиони возрасни Американци имаат нарушувања на спиењето.
- Годишните економски трошоци за лишување од сон во САД се проценети на 411 милијарди долари.
- Поспаното возење е одговорно за приближно 100.000 сообраќајни несреќи, 71.000 повреди и 1.550 смртни случаи годишно во САД.
- Луѓето со недостаток на сон имаат 1,5 пати поголеми шанси да развијат дијабетес тип 2.
- Краткото времетраење на спиењето (помалку од 6 часа на ноќ) е поврзано со 48% зголемен ризик од развој или смрт од коронарна срцева болест.
- Адолесцентите кои страдаат од хроничен недостаток на сон имаат поголем ризик да развијат проблеми со менталното здравје.
- Работниците кои не спијат доволно имаат 1,62 пати поголеми шанси да доживеат несреќи на работното место.
Клучни пораки
Недостатокот на сон не треба да се сфаќа лесно бидејќи може да доведе до сериозни негативни здравствени исходи како што се зголемен ризик од мозочен удар и проблеми со менталното здравје, како и поголема веројатност за несреќи и грешки на работното место. Секој треба да има приоритет на соодветен сон секоја вечер за да го одржи физичкото и менталното здравје.
Дополнително, работодавците треба да понудат соодветни политики за рамнотежа помеѓу работата и животот кои промовираат здрави навики за спиење и обезбедуваат вработените да имаат време за одмор. Препознавајќи ја важноста од адекватен сон, секој може да има корист од поздрав и попродуктивен живот.
/N1Info
Lifestyle
Работи што генерацијата Z не сака да ги работи

Генерацијата Z сè повеќе ги избегнува одредени работни места на почетно ниво, незадоволни од ниските плати и фиксното работно време што некогаш беа вообичаени. Според бизнис експертот Абигејл Рајт, оваа генерација – младите луѓе на возраст од 13 до 28 години – има сосема поинаков поглед на кариерите и условите за работа во споредба со нивните претходници.
Зошто е ова важно?
Неодамнешна анкета на Галуп покажа дека ангажманот на вработените во САД паднал на најниско ниво во последната деценија, при што само 31% од работниците се активно вклучени во своите работни места. Најголем пад е забележан кај оние под 35 години, а генерацијата Z покажува намалена подготвеност да прифаќа работни места што постарите генерации ги сметале за неопходен почеток на кариерата.
Работни места на „црната листа“
Рајт наведува неколку категории на работни места што генерацијата Z генерално ги одбива:
-
малопродажба и угостителство,
-
работа во кол-центри и поддршка на клиенти,
-
физички работни места во магацини,
-
„ригидни“ корпоративни улоги со работно време 9–17 часот,
-
продажба исклучиво на провизија,
-
неплатени пракси.
Многу од овие позиции младите ги сметаат за недоволно платени, премногу барачки и без достоинство.
Редефинирање на „добра работа“
Високите стапки на прегорување и физичкиот напор дополнително ги одвраќаат младите луѓе од магацини и кол-центри. Традиционалните канцелариски улоги, пак, се заменуваат со пофлексибилни аранжмани и работа од далечина.
„Генерацијата Z го редефинира значењето на добра работа и, искрено, тоа одамна требаше да се случи“, вели Рајт. „Многу улоги што миленијалците или генерацијата X ги толерираа, денес се сметаат за недоволно платени, премногу барачки и ментално исцрпувачки.“
Новите финансиски реалности
„Овие работни места можеби функционираа пред 20 години – ниски долгови, ниска кирија, делење стан со пријатели. Но денес киријата е енормна, долговите се натрупани и едноставно не можете да си дозволите ниско платени позиции“, вели Кевин Томпсон, извршен директор на 9i Capital Group.
„Генерацијата Z научи да поставува граници“
Рајт додава: „Зошто би останал на ниско платена, високо-стресна работа без флексибилност, кога можеш да бидеш фриленсер или да градиш кариера од далечина?“
Дру Пауерс, основач на Powers Financial Group, се согласува: „Ги видоа своите родители како работат од 9 до 17 часот во канцеларија, само за на крај да бидат отпуштени. Затоа генерацијата Z избира искуства и слобода наместо статус-кво.“
Што носи иднината?
Експертите сметаат дека работни места со флексибилност, почит и фер плата ќе продолжат да ги привлекуваат младите. Компаниите што ќе одбиваат да се прилагодат, пак, ќе се соочат со недостиг на кадар.
„Генерацијата Z е тука за да промени правила,“ заклучува Рајт. „А компаниите што ќе понудат транспарентност, ментално здравје како приоритет и фер услови – ќе напредуваат во следната деценија.“
Извор: Index
Lifestyle
Дали моето куче ме сака: Знаци што го докажуваат тоа

Ако некој има посебно место во нашето срце, нормално е да сакаме да знаеме дали тој чувствува исто за нас. Истото важи и за нашите најверни придружници – кучињата. Иако не можат да кажат „Те сакам“ со зборови, тие имаат свои начини да ја покажат љубовта.
Во продолжение ви ги претставуваме најсигурните знаци дека вашето куче ве сака.
Верувајте му на инстинктот
Како што кучињата се потпираат на сопствените инстинкти, така и ние треба да веруваме на чувството кога ќе препознаеме љубов и наклонетост кај нив.
Најчести знаци на љубов кај кучињата
1. Контакт со очи
Кога вашето куче ве гледа длабоко во очите, тоа е јасен знак на поврзаност. Научно е докажано дека нивото на „хормонот на љубовта“ – окситоцин, се зголемува и кај вас и кај кучето во тие моменти.
2. Секогаш е покрај вас
Куче кое ве сака сака да е во ваша близина – било да шетате, готвите или одмарате.
3. Ви носи подароци
Коска, играчка или омилен предмет – тоа е негов начин да ви покаже дека ви верува и ве сака.
4. Спокојно го прифаќа вашето заминување
Куче кое има доверба знае дека ќе се вратите. Радоста при повторна средба е најубав доказ за неговата љубов.
5. Мавтање со опашка
Иако опашката може да значи и возбуда, радосното мавтање при вашето присуство е знак на среќа и наклонетост.
6. Ве теши кога ви е тешко
Кучето чувствува кога не сте добро и ќе се обиде со својата блискост да ви ја олесни ситуацијата.
7. Го сака вашиот допир
Кога дозволува да го галите, особено на чувствителни места како стомакот или вратот, тоа значи дека ви верува и ве сака.
8. Заштитничко однесување
Кога почувствува опасност, вашето куче може да застане пред вас за да ве заштити – уште еден доказ за длабока врска.
9. Лижење
Кучињата лижат за да покажат грижа – тоа е нивен начин на изразување наклонетост.
10. Спиење покрај вас
Куче кое сака да спие блиску до својот сопственик покажува доверба и љубов.
Заклучок
На прашањето „Дали моето куче ме сака?“ – одговорот најчесто е „Да“. Доволно е да ги набљудувате неговите гестови, движења и реакциите во секојдневието. Колку повеќе градите доверба, толку повеќе ќе ја препознавате безусловната љубов на вашиот четириножен пријател.
Извор: Nezavisne
Lifestyle
Кој пијалок е поштетен за здравјето: пивото или газираните сокови?

Во потрагата по освежување, многумина често посегнуваат по пиво или газирани сокови, без да размислат за нивното долгорочно влијание врз здравјето. Иако повремената консумација не е опасна, честото и прекумерното пиење може да има сериозни последици.
Газирани сокови – шеќерна стапица
-
Содржат големи количини шеќер, конзерванси и вештачки засладувачи.
-
Зголемуваат ризик од:
-
дебелина
-
дијабетес тип 2
-
срцеви заболувања
-
-
Негативно влијаат на забите, предизвикувајќи кариес и оштетување на глеѓта.
Пиво – алкохол кој не е безопасен
-
Содржи алкохол, кој може да предизвика:
-
проблеми со црниот дроб
-
зголемен ризик од кардиоваскуларни заболувања
-
развој на зависност
-
-
Иако има помал процент на алкохол од жестоките пијалоци, често се консумира во поголеми количини, што дополнително го оптоварува телото.
Умереноста е клучот
-
Повремената консумација на пиво или газирани пијалоци генерално не е проблем.
-
За долгорочно здравје, се препорачува:
-
умерено пиење
-
замена со поздрави опции: вода, минерална вода, природни сокови без шеќер.
-
Извор: RadioSA
-
Кичево10 часа
Во недела на големиот празник рождество на Пресвета Богородица, во кичевско с.Другово ќе се осветува поставениот Крст
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за четврток (18 септември)
-
Музика2 дена
Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење
-
Скопје13 часа
Малолетници на 12 и 14 годишна возраст од угостителски објект одзеле пари од вработени и побегнале, едниот се заканил со остар предмет
-
Временска прогноза2 дена
Брз продор на ладен воздух од север, додека само утре услови за слаб локален дожд
-
Временска прогноза15 часа
Следната седмица вистинска промена на времето
-
Магазин1 ден
Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате
-
Автомобили1 ден
Колку се задоволни возачите од реалниот домет на електричните автомобили?